آیه منذر و هادی

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

آیه منذر و هادی در قرآن | آیه منذر و هادی در حدیث | آیه منذر و هادی در کلام اسلامی | آیه منذر و هادی در گفتگوهای بین‌المذاهب

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل آیه منذر و هادی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

آیه منذر و هادی در آیۀ ۷ سورۀ رعد آمده است: ﴿وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَوْلا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ﴾^[۱].

مقدمه

در اینکه هادی در آیه چه معنی دارد، نقل‌ها و حدیث‌های مختلفی است. از جمله آنکه پیامبر خدا(ص) پس از نزول این آیه فرمود: "أنا المنذر و علیّ الهادی من بعدی، یا علیّ! بک یهتدی المهتدون"^[۲] در روایات بسیاری، علی و امامان دیگر، به عنوان هدایتگران جامعه معرفی شده‌اند. به این آیه نیز برای اثبات امامت امیر مؤمنان(ع) استدلال و استناد شده است و کلام پیامبر در هادی دانستن حضرت علی(ع)، در منابع بسیاری از اهل سنت و شیعه نقل شده است.^[۳] امام صادق(ع) فرمود: "هر امامی هادی مردم قرنی است که در میان آنان به‌سر می‌برد و برای هر زمانی از میان ما هادی وجود دارد که مردم را به دین پیامبر خدا(ص) هدایت می‌کند، پس از پیامبر، هدایتگران علی(ع) و یکایک اوصیای پس از اویند. 3به اینگونه احادیث، بر امامت و پیشوایی اهل بیت(ع) استدلال شده است.^[۴]

آیه منذر و هادی یکی از ادله قرآنی نصب امام علی

قرآن کریم با آیات متعددی بر انتصابی بودن امامت حضرت علی(ع) دلالت می‌‌کند. یکی از آیات معروف درباره اهل بیت، آیه منذر و هادی است که دو وصف منذر (بیم دهنده) و هادی (هدایت کننده) از اوصاف پیامبران است که در قرآن نیز مورد تأکید قرار گرفته است:﴿إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ﴾^[۵]. در روایات متعدد فریقین از پیامبر(ص) گزارش شده است که آن حضرت خود را "منذر" و حضرت علی(ع) را "هادی" امت بعد از خود توصیف می‌‌کرد:" أَنْتَ الْهَادِي يَا عَلِيُّ بِكَ يَهْتَدِي الْمُهْتَدُونَ بَعْدِي" ^[۶]. وصف "هادی" در آیات قرآن و از جمله در این آیه شریفه در مقام بلند مانند پیامبران استعمال شده است. اما از آنجا که اسلام آیین خاتم است، حضرت علی(ع) هرچند پیامبر و دریافت کننده وحی نیست، اما مطابق صریح آیه و تفسیر و تطبیق پیامبر(ص)، حضرت علی(ع)، مقام "هادی" بعد از پیامبر(ص) را داراست^[۷].

هادی در موعودنامه

از القاب حضرت مهدی (ع) است. در تاریخ جهضمی در باب القاب ائمه (ع) آمده است که "لقب قائم (ع) هادی مهدی است". در اخبار و ادعیه و زیارات، حضرت به این لقب، فراوان ذکر شده است. مهدی یعنی "هدایت‌شده" و هادی یعنی "هدایت‌کننده" و تفسیر هریک به دیگری جایز است. از امام صادق (ع) از معنای مهدی پرسیدند، فرمود: "آن‌که مردم را هدایت می‌کند." یعنی مهدی کسی است که مقام هدایت یافتنش به جایی رسیده که می‌تواند از جانب خداوند در مقام هدایت کردن برآید^[۸]^[۹].

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ ای پیامبر، تو تنها بیم‌دهنده‌ای و هرقومی را هدایتگری است.
↑ «من منذرم و علی هادی است، ای علی، هدایت‌یافتگان به سبب تو راه هدایت را می‌یابند» مجمع البیان، ج ۳ ص ۲۷۸
↑ نفحات الأزهار، ج ۲۰ ص ۲۹۷ تا ۳۶۸ احقاق الحق، ج ۳ ص ۸۸ و ج ۱۴ ص ۱۶۶
↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص:۳۷.
↑ تو، تنها بیم‌دهنده‌ای و هر گروهی رهنمونی دارد؛ سوره رعد، آیه:۷.
↑ «اى على! تو آن هدايتگرى، پس از من، ره‌يافتگان، با تو هدايت مى‌شوند» تفسیر ابن کثیر، ج ۲، ص ۵۰۳؛ تفسیر طبری، ج۱۳، ص ۱۰۸؛ تفسیر روح المعانی، ج ۱۳، ص ۱۰۸؛ تفسیر ثعلبی، ج ۵، ص ۲۷۲؛ تاریخ مذینة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۵۹.
↑ قدردان قراملکی، محمد حسن، امامت، ص:۲۱۳ - ۲۲۲.
↑ نجم الثاقب، باب دوم.
↑ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۷۶۷.

[1] ای پیامبر، تو تنها بیم‌دهنده‌ای و هرقومی را هدایتگری است.

[2] «من منذرم و علی هادی است، ای علی، هدایت‌یافتگان به سبب تو راه هدایت را می‌یابند» مجمع البیان، ج ۳ ص ۲۷۸

[3] نفحات الأزهار، ج ۲۰ ص ۲۹۷ تا ۳۶۸ احقاق الحق، ج ۳ ص ۸۸ و ج ۱۴ ص ۱۶۶

[4] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص:۳۷.

[5] تو، تنها بیم‌دهنده‌ای و هر گروهی رهنمونی دارد؛ سوره رعد، آیه:۷.

[6] «اى على! تو آن هدايتگرى، پس از من، ره‌يافتگان، با تو هدايت مى‌شوند» تفسیر ابن کثیر، ج ۲، ص ۵۰۳؛ تفسیر طبری، ج۱۳، ص ۱۰۸؛ تفسیر روح المعانی، ج ۱۳، ص ۱۰۸؛ تفسیر ثعلبی، ج ۵، ص ۲۷۲؛ تاریخ مذینة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۵۹.

[7] قدردان قراملکی، محمد حسن، امامت، ص:۲۱۳ - ۲۲۲.

[8] نجم الثاقب، باب دوم.

[9] مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۷۶۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

v t e فضایل اهل بیت علیهم السلام
قرآن	سوره انسان • سوره کوثر • آیه ولایت • آیه اهل الذکر • آیه اولی الامر • آیه تطهیر • آیه مباهله • آیه مودت • آیه صادقین • آیه اشتراء • آیه خیر البریه • آیه اکمال • آیه امانت • آیه تبلیغ • آیه اطعام • آیه نور• آیه ود
روایات	حدیث باب مدینة العلم • حدیث ثقلین • حدیث رایت • حدیث سفینه • حدیث کساء • خطبه غدیر • حدیث وصایت • حدیث منزلت • حدیث یوم‌الدار • حدیث طیر • حدیث قضیب احمر • حدیث ولایت • حدیث تشبیه • حدیث نور • حدیث مناصبت • حدیث لولاک • حدیث سلسلة الذهب • حدیث دوازده خلیفه • حدیث جابر
وقایع	اولین مسلمان •لیلة المبیت • واقعه غدیر • مباهله • رد الشمس • پنج تن • اصحاب کساء • سد الابواب
کتاب‌ها	مناقب • الثاقب فی المناقب • کشف الیقین • خصائص الأئمة • الیقین • نوادر المعجزات • اثبات الهداة • مأة منقبة • تفضیل امیرالمؤمنین • تأویل الآیات الظاهرة • الرسالة العلویة • الدر النظیم • عیون المعجزات • فضائل الخمسة • الکلمة الغراء • المناقب و المثالب • ریاض الابرار • فضائل اهل بیت • الهدایة الکبری • مدینة المعاجز • غرر الاخبار • الخرائج و الجرائح • تنزیه الانبیاء • الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین • خصائص امیرالمؤمنین • نور الابصار • جواهر المطالب • کفایة الطالب • نظم درر السمطین • فرائد السمطین • تذکرة الخواص • جواهر العقدین • مناقب خوارزمی • فضائل امیرالمؤمنین • الانوار الباهرة • مناقب ابن مغازلی • مناقب آل محمد • مطالب السؤول • اتحاف السائل • المعیار و الموازنة • مناقب مرتضوی • مناقب ابن مردویه • احیاء المیت • معارج الوصول • نخب المناقب ← سایر
مرتبط	مودت اهل بیت • برتری اهل بیت • ذوی القربی • ثقل اصغر • باب حطه
درگاه: شیعه / کتاب‌های اهل‌بیت