احمد بن علی نجاشی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از ابوالعباس نجاشی)

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

آشنایی اجمالی

ابوالعباس احمد بن علی بن احمد نجاشی صیرفی اسدی معروف به ابن کوفی عالم و رجالی بزرگ امامی در قرن پنجم هجری بود. در سال ۳۷۲ه به دنیا آمد. [۱] نجاشی در بغداد می‌‌زیست؛ [۲] اما لقب ابن کوفی‌اش، کوفی بودن او و خاندانش را تقویت می‌‌کند. جدش «احمد بن عباس» نیز از علما و محدثان شیعه و از استادان اجازه حدیث بود که گروهی از علما از وی روایت کرده‌اند. [۳] علت شهرت وی به نجاشی، به دلیل ملقب بودن جد اعلایش به نجاشی بود که از سوی منصور عباسی حکومت اهواز را در دست داشت. او از شیعیانی بوده است که از امام صادق(ع) روایت کرده و امام رساله‌ای معروف به «رساله اهوازیه» را برای او فرستاد. [۴] ابوالعباس را فردی جلیل‌القدر و مورد اعتماد عموم شیعه، به ویژه در علم رجال دانسته‌اند. [۵]

نجاشی در کودکی نزد امام جماعت مسجد نفطویه نحوی، معروف به مسجد لؤلؤی قرآن می‌‌خواند. این ایام زمانی بوده که ابوالحسین احمد بن احمد کوفی کاتب، کتاب کافی کلینی را در همان مسجد به گروهی از دانشمندان و محدثان شیعه تدریس می‌‌کرده است. [۶] به گفته خودش، وی بعضی از کتاب‌های صدوق را نزد پدرش خواند و اجازه نقل تمام کتاب‌ها را از او کسب کرد؛ [۷] همچنین بیشتر کتاب‌های جعفر بن محمد بن قولویه را نزد شیخ مفید و برخی را نزد حسین بن عبیدالله غضایری خواند. [۸] احمد بن محمد بن عمران معروف به ابن جندی نیز استاد او بود و نجاشی کتاب الانواع را نزد او خواند. [۹] احمد بن محمد بن موسی معروف به ابن صلت اهوازی، احمد بن عبدالواحد بزاز معروف به ابن عبدون، و احمدعلی بن نوح سیرافی دیگر استادان نجاشی هستند. [۱۰] در بعضی از منابع ۳۳ استاد برای او برشمرده‌اند. [۱۱] با وجود رتبه بالای علمی او، منابع، شاگردان بسیاری برای او نام نبرده‌اند. از جمله شاگردان ایشان فرزندش ابوالحسین علی بن احمد نجاشی، [۱۲] ابوالحسین سلیمان بن حسن صهرشتی و ابوصمصام ذوالفقار بن معبد حسینی[۱۳] بودند. ابوالعباس نجاشی در سال ۴۵۰ه در مطرآباد (مطیرآباد) درگذشت. [۱۴] تألیفات وی عبارت‌اند از: کتاب الرجال که فهرست آثار شیعه و تراجم علمای شیعه بوده و جزو چهار کتاب اصلی شیعه در رجال به شمار می‌‌رود، الجمعه و ماورد فیه من الاعمال، الکوفه و ما فیها من الآثار و الفضایل، انساب بنی نضربن قعین و ایامهم و اشعارهم که درباره اجداد خودش نوشته است و مختصر الانوار و مواضع النجوم التی سمتها العرب. [۱۵] آقابزرگ طهرانی نیز کتاب اخبار بنی سنسن را به وی نسبت داده است[۱۶] که در دیگر منابع ذکری از آن نشده است.[۱۷]

جستارهای وابسته

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. خلاصة الاقوال، ص۲۰.
  2. الاعلام، ج ۱، ص۱۷۲.
  3. رجال الطوسی، ص۴۱۲.
  4. رجال النجاشی، ج ۱، ص۲۵۳ و ۲۵۴.
  5. تنقیح المقال، ج ۱، ص۶۳؛ الفوائد الرجالیه، ج ۲، ص۴۰؛ روضات الجنات، ج ۱، ص۶۰.
  6. رجال النجاشی، ج ۲، ص۲۹۱.
  7. رجال النجاشی، ج ۲، ص۳۱۶.
  8. رجال النجاشی، ج ۱، ص۳۰۶.
  9. رجال النجاشی، ج ۱، ص۲۲۴.
  10. رجال النجاشی، ج ۱، ص۱۰۱، ۲۲۸ و ۲۳۹.
  11. اعیان الشیعه، ج ۳، ص۳۳ ـ ۳۵.
  12. طبقات اعلام الشیعه، ج ۲، ص۸.
  13. الفوائد الرجالیه، ج ۲، ص۴۰ و ۸۵.
  14. الوافی بالوفیات، ج ۷، ص۱۸۷.
  15. رجال نجاشی، ج ۱، ص۲۵۴.
  16. الذریعه، ج ۱، ص۳۲۴.
  17. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۳، ص۸۹.