استبصار

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نسخهٔ قابل چاپ دیگر پشتیبانی نمی‌شود و ممکن است در زمان رندر کردن با خطا مواجه شوید. لطفاً بوکمارک‌های مرورگر خود را به‌روزرسانی کنید و در عوض از عمبکرد چاپ پیش‌فرض مرورگر خود استفاده کنید.

استبصار به معنای بینا شدن، هدایت گشتن، از باطل به حق گرویدن، بصیرت یافتن و شناخت حقانیّت شیعه و مذهب اهل بیت و به آن گرویدن. آنان که اهل بیت را رها کرده و پیروی از دیگران کرده‌اند، در واقع کوردلانی‌اند که چشم بصیرتشان نابیناست.[۱]

مقدمه

وقتی به حق بودن تشیع و تبعیّت از عترت و ائمه معصوم پی می‌برند، چشم دلشان به روی حقیقت گشوده می‌شود. این همان استبصار است. در روایات فراوانی از شیعه با عناوینی همچون: مؤمن، عارف، بصیر، مستبصر یاد شده است. در زیارتنامه‌های متعددی نیز، آگاهی و ایمان و شناخت فضایل و مقامات و جایگاه امامان و قبول امامتشان با مستبصر بشأنکم، بفضلکم و... عارفا بحقّک مستبصرا... بیان شده است. حضرت علی (ع) به سلمان فرمود: شیعیان ما وقتی به حدّ استبصار می‌رسند که فروغ معنوی و نورانیت علمی و غیبی ما را پذیرفته باشند[۲] در حدیث دیگری آن حضرت فرمود: مقصود از خاشعین در آیۀ قرآن شیعیان مستبصرند: الخاشعون هم الشّیعة المستبصرون...، چراکه پیروان عقاید دیگری مثل مرجئه، قدریّه، خوارج و دیگرانی چون نواصب، پیامبر خدا را قبول دارند و اختلافی میانشان نیست، اختلافشان دربارۀ ولایت من است که آن را انکار می‌کنند مگر اندکی.[۳] گذشته از این موارد، که استبصار و بینایی دل و فکر را در ایمان به اهل بیت و خلافت ائمه شیعه می‌داند، پیوسته در طول تاریخ کسانی ابتدا در مذهب اهل سنت بوده‌اند، امّا به برکت عنایت الهی و در سایۀ کسب معرفت و مطالعۀ کتاب و مناظرات با علما یا به اسباب دیگر، شیعه و مستبصر شده و حتّی کتاب در حقانیت مذهب شیعه نگاشته‌اند، یا دست از عناد با شیعه برداشته، علیه تهمت‌های سنّی‌ها به افشاگری پرداخته‌اند.[۴]

امروز این حرکت نورانی و مقدّس رو به افزایش و گسترش است و نمونه‌های فراوانی دیده می‌شود که تشیّع را به عنوان مذهب حق می‌پذیرند. کسانی چون: محمد تیجانی و احمد حسین یعقوب الأردنی (مؤلف "عدالة الصحابة"، "الخطط السیاسیّه"، "النظام السیاسی فی الأسلام"، "مرتکزات الفکر السیاسی") و محمّد امین انطاکی (مؤلف "لماذا اخترت مذهب الشیعه" و "فی طریقی الی الشیعه") شیخ سلیم بشری، طرف بحث با سید شرف الدین در المراجعات، شیخ محمود ابو ریه (مؤلف "اضواء علی السنّة المحمّدیّه")، و معتصم سید احمد (مؤلف کتاب"الحقیقة الضائعه" با ترجمۀ "حقیقت گمشده" در دو جلد و "رحلتی نحو مذهب آل البیت" و مروان خلیفات (مؤلف "و رکبت السفینة")، ادریس حسینی مغربی (مؤلف "لقد شیّعنی الحسین"، "الخلافة المغتصبه" و "هکذا عرفت الشیعه")، و صائب عبد الحمید (مؤلف "منهج فی الانتماء المذهبی")، سعید ایوب (مؤلف "عقیدة المسیح الدجال" و "معالم الفتن")، اسعد وحید القاسم فلسطینی (مؤلف "حقیقة الشیعة الاثنی عشریهصالح الوردانی مصری (مؤلف "الخدعه"، "رحلتی من السنّة الی الشیعه"، "حرکة اهل البیت"، "عقائد السنّه و عقائد الشیعه"، "السیف و السّیاسة"، و "دفاع عن الرسول")، محمد عبد الحفیظ مصری (مؤلف "لماذا انا جعفریّ")، سید عبد المنعم محمد حسن سودانی (مؤلف "بنور فاطمة اهتدیت")، شیخ عبد اللّه ناصر از کشور کنیا (مؤلف "الشیعة و القرآن"، "الشیعه و الحدیث"، "الشیعة و الصّحابه"، "الشیعة و التقیّه" و "الشیعة و الإمامة")، عبد المحسن عبد اللّه السراوی (مؤلف "القطوف الدانیه")، سید علی بدری (مؤلف "احسن المواهب فی حقایق المذاهب")، سید یاسین معیوف البدری (مؤلف "یا لیت قومی یعلمون")[۵] و صدها مستبصر دیگر از این قبیل، که نور ولایت اهل بیت دلشان را روشن ساخته و بر تعصب‌های کورکورانه و باورهای جاهلی غلبه یافته‌اند و با حرّیت و آزادگی، تشیّع را پذیرفته و اعلام کرده، یا تهمت‌های بی‌اساس به شیعه را پاسخ داده‌اند.[۶]

منابع

پانویس

  1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۶۷.
  2. لا یبلغ أحد من شیعتنا حدّ الاستبصار حتّی یعرفنی بالنّورانیّة، فإذا عرفنی بها کان مستبصرا بالغا کاملا قد خاض بحرا من العلم...؛ بحار الأنوار، ج ۲۶ ص ۷
  3. بحار الأنوار، ج ۲۶ ص ۲
  4. از جمله ر. ک: "شرف الدین" محمّد رضا حکیمی ص ۱۳۹ بحث استبصار
  5. تعدادی از این کتاب‌ها به فارسی نیز ترجمه شده است، مانند کتاب‌های تیجانی، احمد یعقوب، صالح الوردانی، مروان خلیفات
  6. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۶۷.