امامت - قدردان قراملکی (کتاب)

(تغییرمسیر از امامت ۲ (کتاب))

امامت (پاسخ به شبهات کلامی: امامت)، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی شبهات پیرامون امامت با رویکرد کلامی (کلام فلسفی)، می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد حسن قدردان قراملکی است و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.

امامت
پاسخ به شبهات کلامی: امامت
زبانفارسی
نویسندهمحمد حسن قدردان قراملکی
موضوعامامت و ولایت
مذهبشیعه
ناشرانتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
محل نشرتهران، ایران
سال نشرچاپ اول: ۱۳۸۸ چاپ دوم: ۱۳۹۲ ش
تعداد صفحه۵۵۴
شابک۹۷۸-۹۶۴-۲۹۸۲-۷۳-۸
شماره ملی۱۰۵۹۹۳۳

دربارهٔ کتاب

فهرست کتاب

مقدمه فصل اول: کلیات

۱. چگونگی تعیین حاکم (اصل نصب یا انتخاب)
۲. نگاه حداقلی و حداکثری به صفات امام (علم و عصمت)
۳. حجت الهی و مرجعیت علمی و دینی امام
۴. امام واسطه فیض و قطب (رویکرد فلسفیعرفانی)
۵. وجوب عقلی یا نقلی امامت
  1. هدایت مردم
  2. مرجعیت دینی
  3. عدم بلوغ کامل عقلی مخاطبان
  4. تشریع احکام فرعی
  5. تشکیل حکومت دینی
  6. امامان واسطه فیض الهی
  1. خطرات داخلی و خارجی صدر اسلام
  2. نصب عامل حفظ وحدت و جلوگیری از اختلافات قومی
  3. علم به شخص اصلح و لزوم معرفی و نصب آن
  4. اعتبار عصمت امام مقتضی نصب
  5. نصب لازمه دین خاتم و جاودان
  6. تعیین جانشین رویه پیامبران پیشین
  7. تعیین جانشین و وصی سفارش قرآن
  8. تعیین جانشین مبنا و رویه پیامبر در اداره کشور
  9. لازمه عدم نص، برتری دو خلیفه اول بر پیامبر(ص)
  10. کشف نه نصب
  11. اشکالات فقهی و حقوقی نظریه رقیب (انتخاب)
  • مصداق نصب؟

فصل دوم: شبهاتی پیرامون امامت و نقد آن

  1. اشکال وابسته به انکار حسن و قبح عقلی
  2. خلط وجوب اعتباری و تکوینی
  1. نادیده انگاشتن فضایل جامعه مهدوی
  2. رضایت همه شهروندان از حکومت مهدوی
  3. دموکراسی مقدمه و ابزار نه هدف
  4. مسلمانان اکثریت شهروندان جامعه مهدوی
  5. رعایت حقوق اقلیت‌ها.

فصل سوم: شبهه ناسازگاری امامت با اصل خاتمیت

  1. ادعای بدون دلیل
  2. حجت و مفترض الطاعه لازمه عصمت
  3. سفارش فرآن به اطاعت و جعل حجیت
  4. جعل حجیت توسط پیامبر(ص)
  5. حجیت امام علی(ع) در طول حجیت پیامبر(ص) و خدا
  1. دلالت قرآن بر خاتمیت حجت الهی؟
  2. کلام امام علی(ع) در خاتمیت حجت الهی؟
  3. انحصار حجت به پیامبر(ص) و عقل
  1. وقوع الهام و ارتباط غیبی در غیر پیامبران
  2. مقام امامت و ولایت فراتر از نبوت (نگاه عرفانی)
  3. اعتراف اهل سنت به اصل الهام و مکاشفه
  4. تصریح به روح باطنی امامان در روایات نبوی
  5. پاسخ نقضی به دهلوی و سروش
  1. توضیح اصل تشریع و تخطئه
  2. تشریع پیامبر(ص) کاشف واقع
  3. تشریع امامان در طول تشریع نبوی و مکمل آن
  4. تشریع امامان در طول تشریع الهی
  5. تشریع امامان مکمل دین در جرئیات
  6. جمع نظریه موافقان و مخالفان
  1. عدم اختصاص علم لدنی به پیامبران
  2. تصریح پیامبر به علم لدنی امامان
  3. تصریح امام علی(ع) به علم غیب خویش
  4. اعتراف بعض اهل سنت به علم غیب امام
  5. علم غیب رهاورد علم باطنی

فصل چهارم: شبهاتی پیرامون اصل نصب و نقد آن

  1. لزوم تبعیت از حکم شرعی
  2. نصب خاص بهترین گزینه
  3. امکان خطا در انتخاب
  4. گذشت علی(ع) عامل حفظ وحدت مردم
  5. جواب نقضی(نصب خلیفه اول و دوم)
  6. پاسخ آمدی.
  • شبهه پنجم: عدم اشتهار نصب:
  • تحلیل و بررسی:
  1. توجیه نصب توسط بعض صحابه
  2. امکان اختفا
  3. وجود انگیزه‌های سیاسی در مسئله امامت
  4. اعتراف حضرت علی(ع) و بعض صحابه به نص
  5. تفکیک امامت و خلافت
  6. دلالت نکردن عدم اشتهار بر عدم
  7. عدم ملازمه ترک نص با کفر
  1. شتابزدگی در تشکیل سقیفه و غیرمشروع بودن آن
  2. انگیزه‌های دنیوی در بیعت سقیفه
  3. بیعت با اکراه و اجبار
  4. مخالفان کاندیدای سقیفه
  5. تأملی در حدیث«لا تجتمع امتی علی الخطا»
  6. توجیه نصوص
  7. اختفای نص و فراموشی آن
  8. جلوگیری از شیوع نظریه«نص»
  9. قرائت سکولار از نص
  10. حذف علی(ع) به بهانه‌های واهی
  1. تحصن در خانه حضرت زهرا(س)
  2. استنکاف از بیعت
  3. فعالیت محرمانه و علنی و مبارزه مسلحانه
  4. نصوص حضرت درباره امامت
  1. نبود انصار
  2. فرانرسیدن وقت لازم
  3. حفظ وحدت مسلمین
  4. گذشت از حق خویش
  1. جلوگیری از انحراف و کفر
  2. حفظ وحدت اسلامی
  3. جلوگیری از خون‌ریزی
  4. عدم اعتبار اجماع
  1. دفع شبهه سکولارها
  2. اتمام حجت
  3. پرهیز از اختلاف و حفظ وحدت
  4. نقض دیدگاه خلیفه دوم
  5. رفع اتهام استبداد به رأی
  6. نصوص و رفتار حضرت ناقض مشروعیت خلفا
  • شبهه دوازدهم: نپذیرفتن حکومت بعد از قتل خلیفه سوم:
  • تحلیل و بررسی
  1. استنکاف از سیره خلفای پیشین
  2. اتمام حجت
  3. پیش‌بینی فتنه‌های آینده
  4. رفع اتهام حرص در حکومت
  5. گلایه از مردم
  6. نفی صلاحیت مردم و استهزا
  1. نفی اقتدا
  2. لازمه عدم حضور در جماعات اختلاف مسلمانان
  3. عدم حضور به منزله ترک فریضه دینی
  4. صحت نماز
  1. تردید در سند حدیث
  2. عدم دلالت بر مدعا
  3. تصریحات حضرت به غصب حق خویش
  4. مصلحت‌گرایی
  5. تهدید و اکراه
  6. جواب نقضی
  • شبهه شانزدهم: نام‌گذاری حضرت سه فرزند خود به نام‌های خلفا:
  • تحلیل و بررسی
  1. عدم دلالت بر مدعا و ساده انگاری مسئله
  2. شایع بودن نام‌گذاری به اسامی مخالفان
  3. تحمیل نام‌گذاری
  4. عثمان نام برادر حضرت
  5. قصد توریه
  1. مشکل سندی روایات اهل تسنن
  2. عدم ذکر روایات افضلیت در منابع شیعه
  3. تعارض با روایات دیگر اهل تسنن
  1. عدم گزارش روایات خلافت ابوبکر در منابع شیعی
  2. گزارش مخدوش در منابع اهل سنت
  • تحلیل گزارش حسن بصری
  • تحلیل گزارش بکربن أخت
  1. اعتراف اهل سنت به عدم نص
  2. عدم استناد ابوبکر و عمر
  3. اعتراف خلیفه اول
  4. اعتراف خلیفه دوم و دیگران به نص علی(ع).

فصل پنجم: شبهه در دلالت نصوص امامت علی(ع)(توجیهات مخالفان)

  1. اجتهاد در مقابل نص
  2. تعارض با سیره امام(ع)
  3. تعارض با مواضع بعض صحابه و دیگر امامان
  4. محذور توجیه کنندگان بین علی(ع)و بعض صحابه
  5. لزوم پیروی از حقیقت نه شخص و اشخاص
  6. عدم دلالت اثبات شی بر نفی ماعدا
  • توجیه دوم: حمل بر کاندیداتوری:
  • نقد و نظر
  1. اصالت تأسیسی و احترازی در قانون گذاری
  2. ظهور بل نص روایات در جعل و انشاء
  3. تعارض با سیره حضرت
  4. تفسیر سکولار از امامت
  1. تفکیک امامت و خلافت
  2. تفکیک امامت و حکومت سکولار
  3. تفکیک نصوص پیامبر از امور دنیوی و دینی (قرائت سکولار صحابه)

فصل ششم: شبهاتی پیرامون صفات امام(ع)

  1. قرائت متفاوت از حقیقت امامت
  2. اعتبار علم غیب در حوزه دین
  3. فلسفه امامت ملازم با علم غیب
  4. علم غیب رهاورد ولایت باطنی امام
  5. علم غیب لازمه صفت عصمت و حجت الهی
  6. روایات مثبت علم غیب امامان
  1. توجه به مخاطب مقصّره
  2. توجه به مخاطب غالی
  3. نفی علم استقلالی نه تابع
  4. نفی علم فعلی نه مطلق
  • شبهه چهارم: عدم اعتبار علم غیب در امام و امامت:
  • نقد و نظر
  1. فرو کاستن مقام امامت به حاکم و شخص عادی
  2. مخالفت با روایات
  3. ناسازگاری با فلسفه امامت
  1. دیدگاه‌های مختلف در علم غیب امام
  2. معذورات عمل به علم غیب
  1. مخالفت با آیات و روایات نبوی
  2. کلام حضرت بیان یک اصل کلی و نه شخصی
  3. امکان صدور خطا در صورت عدم یاری خدا
  4. نصوص دیگر حضرت دال بر عصمت
  • تقریر دیگر شبهه: اعتراف امامان به گناهان در ادعیه
  • تحلیل و بررسی
  1. تفسیر عرفانی
  2. تفسیر تعلیمی و تربیتی
  3. حمل بر استغفار دفعی
  4. استغفار ازکناهان امت
  5. عدم امکان حمل بر ظاهر دعاها
  6. نقض در دعاهای پیامبر(ص)
  1. ولایت تکوینی رهاورد قرب الهی
  2. تجربه‌های عادی و عرفانی
  3. اعتراف اشاعره
  4. قرآن و ولایت تکوینی غیر پیامبران
  5. تبیین ولایت تکوینی از طریق علیت طولی یا مظهریت
  • کتابنامه
  • فهرست شبهات
  • فهرست آیات
  • فهرست روایات
  • نمایه
  • فهرست اشعار.[۲]

دربارهٔ پدیدآورنده

 
محمد حسن قدردان قراملکی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن قدردان قراملکی، (متولد ۱۳۴۴ ش، تبریز)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. عضوهیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، انجمن عالی حکمت و انجمن مهدویت از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است.«امامت»، «آیین خاتم»، «خداشناسی توحیدی»، «خاتمیت و جاودانگى اسلام»، «حکومت دینى از منظر استاد شهید مطهرى»، «حقوق متقابل مردم و حکومت»، «خدا در حکمت و شریعت»، «معجزه در قلمرو عقل و دین»، «جایگاه مصلحت در سیره نظری و عملی معصومان (ع)»، «حدوث و قدم»، «اسلام»، «نقش پیامبر در وحی»، «امامت علی و توجیه‌های مخالفان»، «تحلیلی از وحی و شبهات آن» و «حقیقت وحی تجربه دینی یا عرفانی؟» برخی از این آثار است.[۳]

پانویس