چیستی و نقش روح‌القدس در آموزه‌های انجیل قرآن و روایات (پایان‌نامه)

چیستی و نقش روح‌القدس در آموزه‌های انجیل قرآن و روایات پایان‌نامه‌ای است که به موضوع روح‌القدس که یکی از منابع علم امام است به ویژه در دین اسلام و مسیحیت می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط فاطمه شاکر اشتیجه نگاشته و در دانشکده الهیات وابسته به دانشگاه قم دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه خانم طلعت حسنی بافرانی است.[۱]

چیستی و نقش روح‌القدس
در آموزه‌های انجیل قرآن و روایات
زبانفارسی
پژوهشگرفاطمه شاکر اشتیجه (ایران)
استاد راهنماطلعت حسنی بافرانی (ایران)
موضوعمجاری علم لدنی، روح، روح‌القدس
مذهبشیعه
سال دفاع۱۳۹۳
وابسته بهدانشگاه قم
وبگاه معرفپژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)

چکیده پایان‌نامه

  • پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «اگرچه ما انسان‌‌ها در عالم ملک زندگی می‌کنیم و بیشترین مواجهه را با فرشیان داریم، ولی در کنار همین زندگی محسوس دنیوی به موجودات ماوراءالطبیعه نیز معتقدیم. یکی از این موجودات که همه ادیان آسمانی به گونه‌ای بر وجود آن تأکید کرده‌اند، روح‌القدس است. از آنجا که خداوند به‌عنوان محور مشترک همه ادیان آسمانی در متون مقدس، این حقیقت الهی را به بشر معرفی نموده است، می‌توان گفت که برخلاف اختلافات ظاهری موجود، همه ادیان آسمانی باید از حقیقت واحدی سخن گفته باشند».
  • در این پژوهش سعی شده است با بهره گیری از منابع دینی و با تجزیه و تحلیل داده‌های مطالعاتی، به معرفی روح‌القدس در دو دین اسلام ومسیحیت پرداخته و کارکردهای آن را با توجه به آیات انجیل، قرآن و روایات اسلامی تبیین شود و سپس اشتراکات و افتراقات موجود در کارکردهای آن را مورد بررسی قرار گیرد.
  • در این رساله آمده است: «در باور غالب مسیحیان روح‌القدس در کنار خدا و مسیح مقام خدایی دارد و ضلع سوم از اضلاع تثلیث را تشکیل می‌دهد. این روح نقش مهمی را در برابر عیسی(ع) ایفا می‌کند و بعد از عروج مسیح نیز رهبری جامعه دینداران را برعهده دارد و برای دارنده خود برکات بسیار دارد».
  • در این رساله آمده است: «در قرآن کریم نیز در موارد متعددی کلمه «روح» و «روح‌القدس» به‌کار برده شده است. هرچند بسیاری از مفسرین بخصوص مفسرین اهل سنت، روح‌القدس را جبرئیل دانسته‌اند. امّا با نگاهى عمیق‌تر به آنچه در روایات آمده، مى‌توان استنباط کرد که گزارش‌هاى متون دینى، مستلزم تشخص براى روح‌القدس نیست؛ بلکه روح‌القدس، به مثابه یک حقیقت فراگیر و نیرویى قدسى و الهى است که از حضرت حق صادر مى‌شود و در هرکس و هر جایى که خداوند متعال اراده فرماید، قرار مى‌گیرد و جریان مى‌یابد». [۱]

فهرست پایان‌نامه

فصل اول: کلیات

  • بیان مسئله؛
  • سؤالات اصلی و فرعی تحقیق:
  • سؤال اصلی؛
  • سؤالات فرعی؛
  • پیشینهٔ تحقیق؛
  • اهمیت و ضرورت تحقیق؛
  • فرضیه‌های تحقیق؛
  • هدف‌ها و کاربردهای تحقیق؛
  • روش تحقیق؛
  • سازماندهی تحقیق؛
  • تبیین اصطلاحات و مفاهیم:
  • روح؛
  • روح‌القدس؛
  • کتاب مقدس؛
  • فرقه‌های مسیحیت؛
  • ارتدکس.

فصل دوم: چیستی و نقش روح‌القدس در عهد جدید

  • روح‌القدس در زندگی و خدمت انبیا:
  • روح‌القدس و حضرت یحیی؛
  • روح‌القدس و شمعون؛
  • روح‌القدس و حنا؛
  • روح‌القدس و حضرت عیسی؛
  • روح‌القدس و غسل تعمید؛
  • الوهیت روح‌القدس:
  • کفر به روح‌القدس؛
  • روح‌القدس در «اناجیل همنوا»؛
  • روح‌القدس در «انجیل یوحنا»؛
  • روح‌القدس وفارقلیط (تسلی دهنده)؛
  • روح‌القدس در «رسالهٔ اعمال رسولان»:
  • نقش روح‌القدس در تأسیس و هدایت کلیسا؛
  • پرشدن حواریون با روح‌القدس به عنوان موهبت الهی؛
  • مجازات توهین، آزمایش و معارضه با روح‌القدس؛
  • روح‌القدس هم به صورت یک شخص هم به صورت یک نیرو؛
  • تعمید در روح‌القدس؛
  • روح‌القدس درنامه‌های پولس:
  • یافتن روح‌القدس از طریق ایمان نه شریعت؛
  • ثمرات روح‌القدس؛
  • عطایای روح‌القدس؛
  • نقش روح‌القدس در نگهداری و ایجاد وحدت و اتحاد در کلیسا؛
  • اعتراف به الوهیت حضرت عیسی با حضور روح‌القدس؛
  • حضور روح‌القدس به‌عنوان یک شخص؛
  • زندگی در روح‌القدس؛
  • روح‌القدس در «نامه‌های پطرس»:
  • روح‌القدس در «مکاشفات و نامه‌های یوحنا»؛
  • روح‌القدس در سایر رسالات «نامه‌ها»:
  • رساله به عبرانیان؛
  • رسالهٔ یعقوب؛
  • رسالهٔ یهودا؛
  • سمبل‌های روح‌القدس؛
  • کارکردهای روح‌القدس:
  • وظائف روح‌القدس نسبت به حضرت عیسی؛
  • وظائف روح‌القدس در ارتباط با کلیسا؛
  • وظائف روح‌القدس در برابر ایمان‌داران:
  • روح‌القدس و کمک به ایمان‌داران در اعتقاد به پدر و پسر؛
  • آزادکردن ایمان‌داران از گناه؛
  • بخشش عطایا؛
  • ساکن شدن در ایمان‌داران؛
  • تولد دوباره؛
  • تعمید؛
  • مهر کردن؛
  • سایر موارد؛
  • ثمره روح.

فصل سوم: چیستی و نقش روح‌القدس در قرآن و روایات

  • روح در قرآن:
  • واژه‌پژوهی روح؛
  • بررسی آیات روح در قرآن؛
  • جمع‌بندی؛
  • قدس در لغت؛
  • روح‌القدس در قرآن؛
  • روح‌القدس و حضرت عیسی؛
  • دسته‌بندی نظرات مطرح شده با نگاهی به روایات:
  • وحدت ماهیت «روح‌القدس» و جبرئیل؛
  • روح‌القدس» مخلوقی غیر از جبرئیل است؛
  • روح‌القدس به غیر از جبرئیل یا فرشته؛
  • روح‌القدس و فرشتگان؛
  • روح‌القدس و معصومین (ع):
  • روح‌القدس و پیامبر اکرم(ص)؛
  • روح‌القدس و ائمه اطهار؛
  • روح‌القدس و ارتباط با مؤمنین:
  • روح‌القدس و محبان اهل بیت (ع)؛
  • برکات روح‌القدس:
  • نازل‌کردن وحی؛
  • ارتباط با پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار (ع)؛
  • تأیید حضرت عیسی؛
  • تأیید مؤمنان.

فصل چهارم: تطبیق کارکردهای روح‌القدس در دو دین اسلام و مسیحیت

  • اشتراکات کارکرد روح‌القدس در دین اسلام و مسیحیت:
  • حیات‌بخشی و تولد دوباره (تولد روحانی)؛
  • نقش روح‌القدس درزندگی و معجزات حضرت عیسی؛
  • انجیل الهام روح‌القدس و قرآن حاصل نزول روح‌القدس؛
  • کبوتر، نشانه و سمبل «روح‌القدس»؛
  • روح‌القدس سبب آگاهی افراد؛
  • ممانعت از انجام گناه؛
  • مؤدب‌شدن به آداب الهی و خصایص اخلاقی نیکو؛
  • رفع مشکل و نیازها؛
  • پیشگویی؛
  • نبوت؛
  • سخن‌گفتن به زبان‌های بیگانه؛
  • تأیید مؤمنین؛
  • رهبری و پیشوایی؛
  • کارکردهای اختصاصی روح‌القدس در مسیحیت:
  • نجات؛
  • تعمید؛
  • تأیید؛
  • زندگی مسیحی؛
  • ارتباط روح‌القدس با کلیسا؛
  • تثلیث:
  • نقد تثلیث با توجه به آیات قرآن؛
  • کارکردهای اختصاصی روح‌القدس در اسلام:
  • نزول قرآن؛
  • واقعی از انجام گناه کبیره؛
  • ذومراتب بودن روح‌القدس.[۲]

دربارهٔ پدیدآورندگان

فاطمه شاکر اشتیجه (پژوهشگر)
 
فاطمه شاکر اشتیجه
خانم فاطمه شاکر اشتیجه، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم پیگیری کرد. او تاکنون چندین اثر به رشته تحریر درآورده است. «تطبیق جایگاه و نقش روح‌القدس در مقارنه انجیل قرآن و روایات» یکی از این آثار است.[۳]
طلعت حسنی بافرانی (استاد راهنما)
 
طلعت حسنی بافرانی
دکتر طلعت حسنی بافرانی (متولد ۱۳۴۸ ش، نائین)، علاوه بر دروس متداول حوزوی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم به اتمام رساند. عضویت در هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم ازجمله فعالیت‌های وی است.[۴] او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تا کنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «ساختارشناسی زیارات مأثور اهل بیت (ع)»، «تطبیق جایگاه و نقش روح‌القدس در مقارنه انجیل قرآن و روایات»، «انسان سالم و ویژگی‌های آن از دیدگاه ویکتور فرانکل» و «منظومه باورهای بنیادین انسان سالم از دیدگاه قرآن» برخی از این آثار است.[۵]

استخراج مقاله از پایان‌نامه

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

پانویس