یمانی

یکی از نشانه‌های حتمی ظهور خروج سردرای از اهل یمن است که مردم را به حق و عدل دعوت می‌کند. در مصادر شیعه، روایات فراوانی در این باره وجود دارد؛ به گونه‌ای که برخی آنها را مستفیض دانسته‌اند . صدوق با ذکر سنداز عمر بن حنظله از امام صادق(ع) نقل کرده است:« قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ خَمْسُ عَلَامَاتٍ مَحْتُومَاتٍ الْيَمَانِي‏‏ ...»

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل یمانی (پرسش) قابل دسترسی هستند.

واژه‌شناسی لغوی

از مشهور ترین تعبیرها برای انقلاب جهانی حضرت مهدی(ع) «قیام» است. این واژه به معنای «ایستادن». و در اصطلاح عبارت از: نهضت جهانی حضرت مهدی(ع) در برابر ستمگران، برای برپایی قسط و عدل در سراسر کره زمین است.

ویژگی یمانی

منظور از یمانی، شخصی است که همزمان با شورش سفیانی قیام خود را از یمن آغاز می‌کند، با این تفاوت که شورش سفیانی در برابر قیام مهدوی است، و یمانی از هواداران امام مهدی(ع) است. وی مردم را به امام(ع) فرا می‌خواند. اطلاعات کمی در مورد یمانی وجود دارد.

یمانی در روایات

بر اساس حدیثی معتبر که از امام صادق(ع) نقل شده، قیام یمانی در کنار شورش سفیانی، صیحۀ آسمانی، قتل نفس زکیه، و فرو رفتن لشکر سفیانی در سرزمین بیدا، از نشانه‌های حتمی ظهور است.

بر پایۀ برخی احادیث، پرچمی که یمانی بلند می‌کند و کسانی که به دنبال او به حرکت در می‌آیند، در رسیدن به حق و امام زمان(ع)، در مسیر هدایت بهتری نسبت به سید حسنی و یاران او قرار دارند.

شاید دلیل این امر این باشد که بنا بر حدیثی از امام صادق(ع) تمامی یاران سید حسنی، از جمله یاوران امام مهدی(ع) نمی‌شوند .

نتیجۀ نهایی این که این علامت، در کنار ظهور سفیانی و برخی علامات دیگر، دارای دلیل معتبر است؛ اگر چه همانند علائم پیشین، به جزئیات مطرح شده و در آن متون نمی‌توان اعتماد کرد.

زمان و مکان خروج یمانی

اگر چه به طور خاص به زمان خروج یمانی اشاره نشده؛ اما روایاتی این رخداد را هم‌زمان با بعضی اتفاق‌های دیگر دانسته است.

در روایات از یمن به عنوان محل خروج یمانی نام برده شده است. محمّد بن مسلم گوید: بر امام باقر(ع) وارد شدم و می‌خواستم از قائم آل محمد(ع) پرسش کنم، امام باقر(ع) پیش از آنکه من سؤال کنم، فرمود:« وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ خُرُوجِهِ خُرُوجَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّامِ وَ خُرُوجَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَن‏».

به دلیل نبود روایات معتبر درباره اینکه قیام یمانی چگونه پایان می‌یابد و آیا یمانی امام مهدی(ع) را درک می‌کند یا خیر؛ نمی‌توان به طور قطع دربارۀ پایان کار وی قضاوت کرد.

یمانی در فرهنگ‌نامه مهدویت

• از نشانه‌‏های حتمی ظهور حضرت مهدی(ع)‏، خروج سرداری از اهل یمن است که مردم را به حق و عدل دعوت می‏‌کند. در مصادر شیعه، روایات فراوانی در این‏ باره وجود دارد؛ به گونه‏‌ای که برخی آن‏ها را مستفیض دانسته‏‌اند.
• امام باقر(ع) فرمود: ... خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز واقع خواهد شد؛ با نظام و ترتیبی همچون نظام یک رشته که به بند کشیده شده است. هریک، از پی دیگری می‌‏آید و جنگ قدرت و هیبت از هرسو فراگیر می‌‏شود. وای بر کسی که با آنان دشمنی و ستیز کند! میان پرچم‌‏ها راهنماتر از پرچم یمانی نباشد که آن، پرچم هدایت است؛ زیرا به صاحب شما دعوت می‌‏کند. هنگامی که یمانی خروج کند، خرید و فروش سلاح برای مردم و هر مسلمانی ممنوع است. چون یمانی خروج کرد، به سوی او بشتاب که همانا پرچم او پرچم هدایت است.
• هیچ مسلمانی را روا نباشد که با آن پرچم مقابله کند. هرکس چنین کند، از اهل آتش است؛ زیرا او به سوی حق و راه مستقیم فرا می‏‌خواند.
• خروج یمانی، به طور اجمال از نشانه‌‏های حتمی ظهور است؛ هرچند جزئیات و چگونگی خروج وی روشن نیست.

یمانی در موعودنامه

• شخصی است که در آخر الزمان خروج می‌کند. در اخبار آخر الزمان و علائم ظهور حضرت مهدی (ع) مکرر از آن نام برده شده است و در روایت منقول از امام باقر (ع) خطاب به شیعه چنین آمده که: سفیانی و خراسانی و یمانی همزمان خروج می‌کنند و پرچم او در میان پرچم‌هایی باشد که در آن زمان برافراشته می‌گردد. وی بیش از همه به راه حق هدایت می‌کند، زیرا وی به یار شما (بقیة الله) دعوت می‌نماید و چون خروج کند، بر هرمسلمانی است که به وی بپیوندد و بر کسی جائز نباشد، از فرمان او سر بتابد و هرکس از اطاعت وی سرپیچی کند، اهل دوزخ است؛ چه او مردم را به راه حق و صراط‍‌ مستقیم می‌خواند.
• در بخش نشانه‌های ظهور، خروج یمانی از روشن‌ترین علائم است که بیش از چهارده ماه فاصله با ظهور آن حضرت نخواهد داشت. و در حدیثی آمده است: یمانی از شیعیان امیر المؤمنین (ع) است.

جستارهای وابسته

• امام مهدی (ع)
• موعودباوری
• فارقلیط
• پارکلیت
• ماشیح
• سوشیانس
• سوشینت
• هوشیدر
• هوشیدرماه
• میتریا
• آرماگدون
• ظهور امام مهدی (ع)
• خروج منبعث سوم
• جیش الغضب
• دیدگاه کلی قرآن درباره پایان تاریخ
• نشانه‌ها و رخدادهای مهم آخر الزمان
• بحران معنویت
• وقوع اختلاف‌ها و درگیری‌های بسیار
• وقوع مصائب
• ظهور منجی بزرگ بشر
• نزول عیسی (ع)
• خروج جنبنده‌ای از زمین
• هجوم یأجوج و مأجوج
• صلح و آرامش پایدار در سرتاسر جهان
• حکومت امام زمان (ع)
• فتنه‌های شیطان در زمان ظهور امام مهدی (ع)
• بی ارزش شدن خون مردم
• تدریجی بودن نشانه‌های ظهور امام مهدی (ع)
• گسسته شدن پیوند خویشاوندی
• شکسته شدن حرمت انسان
• جدا شدن مردم بر اثر بلا و گرفتاری
• رویارویی امام مهدی (ع) با جاهلان
• ترس و اضطراب همگانی
• سختی پیش از ظهور امام مهدی (ع)

منابع

• دانشنامهٔ امام مهدی ج۷
• درسنامه مهدویت ج۳
• سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت.
• مجتبی تونه‌ای، موعودنامه.