آیا امام مهدی سایه دارند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا امام مهدی سایه دارند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / صفات و ویژگی‌های امام مهدی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

امام زمان (ع) سایه دارند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

پاسخ نخست

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:

«در روایتی که شیخ صدوق [۱] نقل کرده است امام رضا (ع) در معرفی امام عصر (ع) و بیان نشانه‌های ایشان می‌فرماید: "هُوَ الَّذِي تُطْوَى لَهُ الْأَرْضُ وَ لَا يَكُونُ لَهُ ظِلٌّ"؛ "قائم ما آن کسی است که زمین زیر پای او جمع می‌شود "طی الارض" و سایه ندارد". همچنین در روایت دیگری از امام رضا (ع) -که نشانه‌های کلی امامت را بیان می‌دارد- آمده است: "لِلْإِمَامِ عَلَامَاتٌ يَكُونُ أَعْلَمَ النَّاسِ... وَ لَا يَكُونُ لَهُ ظِلٌّ"؛ "برای امام نشانه‌هایی است، از جمله اینکه امام داناترین مردم است... و سایه ندارد"[۲].

طبق این دو روایت، می‌توان گفت: امام زمان (ع) و سایر ائمه، هیچ‌یک سایه نداشته‌اند و این علامت برای شناختن امام از غیر امام است. باید توجه داشت در کتاب‌های تاریخی‌ای که شرح‌حال ائمه (ع) نوشته شده، چنین نشانی بیان نگردیده است. اگر چنین چیزی وجود می‌داشت، حتماً در کتاب‌های دیگر، حتی در کتاب‌های اهل‌سنت هم نقل می‌گردید. بنابراین، ممکن است ظاهر روایت، منظور و مراد امام نباشد و نبود سایه، کنایه از چیز دیگری باشد. مثلاً کنایه از اینکه وجود امام، خیر محض و همه نور است و با نور او عالم روشن می‌شود. در این صورت پیداست که وجود نورانی او هیچ تاریکی و سایه‌ای ندارد. پس در معنای روایت باید دقت کرد و نمی‌توان به ظاهر آن بسنده نمود. نکته قابل توجه در فهم این‌گونه احادیث، توجه به زبان آن است که معمولاً با کنایه سخن گفته‌اند و معنای حقیقی آن ارائه نشده است.

البته این مسئله و مسائل مشابه آن -که دانستن و ندانستن آن تأثیری در سعادت و شقاوت ما ندارد- اهمیت چندانی ندارد. بهتر است مسائل مهمی مثل وظایف منتظران در زمان غیبت، چگونگی فراهم شدن زمینه ظهور امام زمان (ع) و... را جست‌وجو کنیم»[۳].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. کمال الدین، ص ۳۷۲، یک جلدی، چاپ دفتر مؤسسه نشر اسلامی" جامعه مدرسین"، محرم ۱۴۰۵ﻫ.ق.
  2. بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۱۱۶.
  3. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۴۴ و ۴۵.