آیا این که می‌گویند موعودگرایی یهودی در اثر ارتباط با اقوام ایرانی پدید آمد درست است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا این که می‌گویند موعودگرایی یهودی در اثر ارتباط با اقوام ایرانی پدید آمد درست است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با معارف مهدویت / مهدویت در ادیان و مکاتب / اندیشه منجی در ادیان
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا این که می‌گویند موعودگرایی یهودی در اثر ارتباط با اقوام ایرانی پدید آمد درست است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

پاسخ نخست

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:

«محققان تاریخ ادیان در این‌باره گفته‌اند: حکومت یهودا در سال ۵۸۶ پیش از میلاد به وسیله حکومت بابل سرنگون شد و بدین شکل، دومین مملکت از پادشاهیِ یک پارچه اسرائیل نابود گردید. در پی آن، همه سران حکومتی و نخبگان و بسیاری از مردم عادی دو سبط یهودا و بنیامین به اسارت به بابل برده شدند. اگر چه حکومت بابل با این اسیران چندان سخت نمی‌گرفت و به آنان آزادی‌های سیاسی و حقوقی فراوانی داده بود، بسیاری از آنان از درد غربت ناراضی بودند و آرزو می‌کردند به سرزمین خویش برگردند و حکومت پیشین خود را بازیابند[۱]. این یعنی جان گرفتن یک آرمان و تقویت یک آرزو.

این اسارت در سال ۵۳۹ قبل از میلاد با فتح بابل توسط کورش کبیر پادشاه ایران و کسی که اشعیا او را مسیح خدا می‌داند،[۲] پایان یافت و آنان به سرزمین‌های خود بازگشتند. با این همه، علقه‌های فکری و اعتقادی عمیقی میان بنی اسرائیل ایرانیان و بابلیان پدید آمد. به همین دلیل، تغییراتی عمده در باورهای ایمانی این قوم شکل گرفت. ردپای شماری از این باورهای و ارداتی هنوز هم در الهیات و ادبیات دینی یهود وجود دارد. برای مثال، داستان طوفان نوح آن گونه که در سفر پیدایش آمده، به داستان پِرنبشتیم که بر الواحی میخی حک شده، همانندی‌های بسیاری دارد.

همچنین برخی معتقدند که اعتقاد به رستاخیز مردگان و حتی باور به منجی در شکل کنونی‌اش، از باورهای و ارداتی قوم یهود[۳] از ایرانیان است. این گرایش چنان پیش می‌رود که بخش‌های پیش گفته شده از کتاب مقدس را از بخش‌هایی می‌داند که بعد از اسارت بابلی بر مجموعه کتب مقدس افزوده شده است[۴]. نگارنده نمی‌خواهد موضع خود را درخصوص و ارداتی یا غیروارداتی بودن آموزه موعودباوری یهود آشکار کند، ولی معتقد است که بی تردید وضعیت پیش آمده در دوران تبعید بابلی و قرون پس از آن تأثیرات فراوانی در بازخوانی دوباره آموزه مسیحایی در یهودیت داشته است.

پس از اسارت بابلی و آن گاه که عزرای کاتب از سوی پادشاهان به زمامت ملت یهود برگزیده شد، سرنوشت دولت نوبنیاد یهود به دست کاتبان شریعت افتاد و از شهریاری آن کاسته شد.

عزرا تلاش بسیاری داشت که تمامی عقاید و اعمال در شریعت گنجانده شوند و با این شعار که عمل، سه چهارم زندگی است، تمام نیروی خود را به تأمین نیازهای عملی مردم طبق فهم خویش اختصاص داد[۵] و آرمان مسیحایی، مثل دیگر اعتقادات یهود بی آن که تحقیق و پژوهشی آرامش آن را به هم بزند و سکوتش را به آشفتگی بدل سازد، در ژرفای جان مردم جای گرفت.

از اتفاقات مهم این دوره آن بود که عمل به شریعت به منزله شرط تحقق و عده الهی، به آرمان مسیحایی افزوده شد: توراتِ بنده من موسی را که آن را با فرایض و احکام به جهت تمامی اسرائیل در هوریب امر فرمودم، به یاد آورید[۶].

اتفاق دیگر در تکون آرمان مسیحایی ملت یهود که در تأثیر باور و ارداتی رستاخیر مردگان شکل گرفت، آن بود که با تأکید عزرا و یارانش بر این که افراد جامعه باید به دقایق تورات عمل کنند، مسئولیت فردی بنی اسرائیل در قبال دین داری خویش افزایش یافت. آنان برای اعتلای معبد رنج می‌کشیدند و با تعهد به آرمان‌های قوم می‌مردند و معتقد بودند که پس از مرگ برای دیدن جلال آینده که با آمدن مسیحا شکل می‌گیرد، برخواهند خاست: او قدوس خود را نخواهد گذاشت که فساد ببیند[۷]. بدین شیوه، عقیده به رستاخیز با تلاش کاتبان به سیمای برجسته و جدایی ناپذیر آرمان مسیحایی بدل شد[۸]»[۹].

پرسش‌های وابسته

  1. منجی به چه معناست؟ (پرسش)
  2. علت اختلاف در منجی جهانی چیست؟ (پرسش)
  3. راه حل اختلاف در منجی جهانی چیست؟ (پرسش)
  4. چگونه می‌توان اثبات کرد که منجی موعود امام مهدی است؟ (پرسش)
  5. از دیدگاه کلامی و نقلی آیا باور به منجی موعود در همه ادیان وجود دارد؟ (پرسش)
  6. آیا در کتاب‌های آسمانی به مسئله ظهور منجی جهان اشاره‏‌ای شده است یا اینکه این عقیده اختصاص به مسلمانان دارد؟ (پرسش)
  7. آیا عقیده به منجی و مهدویت عقیده‌‏ای شرقی است؟ (پرسش)
  8. خاستگاه باور به منجی چیست؟ (پرسش)
  9. نظر ادیان سه‌گانه آسمانی درباره رهبر موعود الهی چیست؟ (پرسش)
  10. آیا باور به منجی موعود در همه ادیان وجود دارد؟ (پرسش)
  11. آیا ایمان به مهدویت یا ظهور منجی نزد ادیان و ملل دیگری غیر از اسلام نیز وجود دارد؟ (پرسش)
  12. از چه زمانی خطوط کلی برای روز موعود جهانی ترسیم شده است؟ (پرسش)
  13. هر یک از صاحبان ادیان منجی را از دین خود می‌‏داند راه حل این اختلاف چیست؟ (پرسش)
  14. مشترکات موعودباوری در ادیان الهی چیستند؟ (پرسش)
  15. تمایزات موعودباوری در اسلام و دیگر ادیان الهی چستند؟ (پرسش)
  16. چرا قوانین ادیان آسمانی پیشین به نحو اکمل پیاده نشد؟ (پرسش)
  17. آیا عقیده به ظهور منجی به غیر از ادیان در میان غربی‌‏ها و سایر اقوام نیز مطرح بوده است؟ (پرسش)
  18. چگونه با وجود تحریف در تورات و انجیل به آن دو استشهاد می‏‌شود؟ (پرسش)
  19. اندیشه نجات موعودگرایانه در ادیان چین چه بازتابی در فرهنگ و رسوم مردم داشته است؟ (پرسش)
  20. نظریه صلح جهانی و عصر طلایی در فرهنگ دینی چینیان چیست و چه ارتباطی با موعودگرایی دارد؟ (پرسش)
  21. آیا بهائیان به عنوان یک فرقه منشعب از شیعه به امام مهدی اعتقاد دارند؟ (پرسش)
  22. آیا جنبش‌های نو پدید دینی منجی‌گرا هستند؟ (پرسش)
  23. منجی در ادیان غیر آسمانی چه کسی است؟ (پرسش)
  24. دیدگاه فیلسوفان و دانشمندان غیر مسلمان در مورد منجی چیست؟ (پرسش)

منجی در اندیشه یهودیان

  1. آیا یهود ظهور منجی آخر الزمان را قبول دارد؟ (پرسش)
  2. منجی نزد یهود چه کسی است؟ (پرسش)
  3. ویژگی‌های منجی یهود چیست؟ (پرسش)
  4. آیا در دین یهود به منجی بشارت داده شده است؟ در چه کتاب‏‌هایی؟ (پرسش)
  5. منجی‌باوری در یهود چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
  6. سیر تاریخی منجی‌باوری در یهود چیست؟ (پرسش)
  7. آیا برای ماشیح القاب و نام‌های دیگری هم ذکر شده است؟ (پرسش)
  8. آیا در بین یهودیان هم منکر وجود ماشیح وجود دارد؟ (پرسش)
  9. در تاریخ قوم یهود توجه به منجی در چه زمان‌هایی شدت می‌یافته است؟ آیا مدعیان دروغین ماشیح هم وجود داشته‌اند؟ (پرسش)
  10. یهودیان چه نظری درباره وقت آمدن ماشیح دارند و آیا زمانی را برای آن تعیین می‌کنند؟ (پرسش)
  11. در آیین یهود برای دوران آخر الزمان چه ویژگی‌هایی ذکر شده است؟ علائم ظهور ماشیح چیست؟ (پرسش)
  12. خصوصیات دوران ظهور ماشیح در آیین یهود چگونه است؟ (پرسش)
  13. یهودیان از ماشیح چه انتظاری دارند و طول دوران او را چگونه ترسیم می‌نمایند؟ (پرسش)
  14. عالمان یهودی در کتاب تلمود درباره هویت و خصوصیات ماشیح چه می‌گویند؟ (پرسش)
  15. چرا یهودیان حکومت حضرت داوود را الگوی حکومت موعود آخر الزمان می‌دانند؟ (پرسش)
  16. آیا این که می‌گویند موعودگرایی یهودی در اثر ارتباط با اقوام ایرانی پدید آمد درست است؟ (پرسش)
  17. آیا در تورات به منجی و ظهور او اشاره شده است؟ (پرسش)
  18. براساس تورات ظهور منجی چه برکاتی دارد؟ (پرسش)
  19. در تورات چه بشارت‌هایی به آمدن امام مهدی داده شده است؟ (پرسش)

پانویس

  1. تاریخ جامع ادیان، جان بی ناس، ص۵۲۹
  2. اشعیا، ۴۵: ۱
  3. موسوعة الیهودیة و الصهیونیة، ج۵، ص۲۹۴
  4. نک: انتظار مسیحا در آیین یهود، ص۱۹، پاورقی۲۲
  5. همان، ص۳۶
  6. ملاکی، ۴:۴
  7. مزامیر، ۱۶: ۱۰
  8. انتظار مسیحا در آیین یهود، ص۳۶
  9. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۵۶.