آیا ملاقات با امام مهدی با حکمت غیبت تنافی دارد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا ملاقات با امام مهدی با حکمت غیبت تنافی دارد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت کبری / ارتباط و ملاقات با امام مهدی
تعداد پاسخ۲ پاسخ

آیا ملاقات با امام مهدی (ع) با حکمت غیبت تنافی دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد جواد خراسانی

آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است:

«مقتضای غیبت و بنای غیبت بر این است که دیده نشود وگرنه غیبت نمی‌کرد، ولی نه این‌که باید دیده نشود یا ممکن نیست که دیده شود. حدیثی که در نفی مشاهده است همان حدیث توقیع است که برای علی بن محمد سمری صادر شد و مفاد او چنان‌که گذشت آن است که ظهور نخواهد بود مگر با صیحه آسمانی و خروج سفیانی، نه این‌که رؤیت نخواهد بود و فرمود: هرکس ادعای مشاهده‌ کند قبل از این دو پس او کذاب است[۱]. یعنی ادعای این مشاهده کند یعنی مشاهده ظهور.

مؤید این‌که: حضرت صادق (ع) به مفضل فرمود: "نمی‌بیند او را چشمی در وقت ظهور او، مگر این‌که همه چشم‌ها او را خواهد دید، پس هرکس بگوید برای شما غیر این را تکذیب کنید او را"[۲]. پس منافاتی ندارد با امکان رؤیت از جهت اقتضای مصلحت احیانا و اتفاقا، به علاوه در مقابل او نیز دلیل قطعی است بر امکان رؤیت و آن تواتر اجمالی است که موجب قطعی و یقینی است از کثرت ادعای اشخاص صالح، به‌علاوه ادعای ایشان نیز به منزله حدیثی است و صلاح بسیاری از ایشان از حیث تقوی و ورع و وثوق و اطمینان کم‌تر از راویان احادیث نیست، پس اخبار ایشان نیز حدیثی است معارض با آن حدیث، پس اگر مفاد حدیث نفی رؤیت چنان نباشد که گفته شد، چاره نیست جز حمل بر آن معنی»[۳].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت‌ الله صدر؛
آیت‌ الله شهید سید محمد صدر در کتاب «تاریخ غیبت کبری» در این‌باره گفته‌ است:

«این سؤال را با در نظر گرفتن سه زمینه و حالت می‌‏توان پاسخ داد:

  • اول: شخصی که از دیدار حضرت مهدی (ع) بهره‌مند می‌‏شود، جز یکی از اولیا و اصحاب ویژه نخواهد بود و این چنین آدمی مورد اطمینان است و به دیگران نخواهد گفت و مردم نمی‌‏دانند که این شخص حضرت را دیده و شناخته است، و او آزاد است در اینکه این مطلب را بگوید یا بپوشاند و یا اینکه بخشی از رویداد را اظهار کند و قسمتی دیگر را به اندازه‏ای که مصلحت غیبت امام (ع) ایجاب می‌‏کند، مخفی سازد.
  • دوم: در صورتی که بیننده مورد اطمینان نباشد و رو در رویی با او مصلحت باشد، پس گاهی محل ملاقات با او بسیار دور است که در این حالت حضرت مهدی (ع) از پیش می‌‏داند که دیگر هرگز در شهر او و یا در اماکنی که در طول حیات خود قدم خواهد گذاشت، با آن شخص برخوردی نخواهد کرد. و بدین صورت خطری که در سؤال بدان اشاره شده است موضوعی نخواهد داشت.
  • سوم: در حالتی که محل سکونت بیننده به منطقه مسکونی حضرت مهدی (ع) نزدیک باشد و فرد مورد اطمی‌نان نیز نباشد، لازم است که آن حضرت برنامه خاصی برای رفع خطر از خود داشته باشد. و شاید واضح‏ترین برنامه‏ها و نزدیکترین آنها به ذهن آدمی‌، این باشد که آن حضرت (ع) وضع ظاهری و عادی خود را تغییر دهد و با سرو وضعی جدید با آن شخص برخورد کند. و از اینجاست که - به دلالت روایات - ملاحظه می‌‏کنیم که حضرت امام مهدی (ع) با لباس‌های گوناگون با مردم برخورد می‌‏نماید. چنانکه چندین بار آن حضرت با عبا و عقال عربی، سوار بر شتر یا اسب، و یک بار به‌صورت کشاورزی که داسی همراه خود دارد، و باری دیگر به شکل یکی از رهبران دینی علوی دیده شده است. و این بهترین راهی است که عدم توجه مردم را به شخصیت و عنوان آن حضرت - در زمانی که لباس‌های عادی خویش را پوشیده باشد - تضمی‌ن می‌‏کند.

علاوه بر این گاهی اوقات برخوردها و ملاقات‌ها به سبب اشکالات و ناراحتی‏‌هائیست که حضرت مهدی (ع) می‌‏خواهد آنها را برطرف سازد و شخص گرفتار و درمانده در آن حالت، در اندیشه قیافه و شکل ظاهری حضرت - در حدی که بتواند بعد از آن نیز ایشان را تشخیص دهد - نمی‌‌‏باشد. به‌ویژه آنکه ایشان در پوششی است که ناشناس است.

روش‌های دیگری نیز برای جلوگیری از شناخته شدن هست که شایسته نیست سخن را با ذکر آنها به‌درازا کشیم. و اگر فرض شود که حفظ امام (ع) در صورتی که شخص بیننده با آن حضرت دوباره روبرو شود، فقط از طریق پنهان شدن جسم آن حضرت و یا فراموش کردن بیننده شکل ظاهری امام (ع) را توسط اعجاز ممکن باشد، این امر ضروری و حتمی خواهد بود»[۴].
۲. آقای رضوانی؛
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است: «حکمت و مقتضی غیبت نسبت به کلّ افراد است یعنی قرار نیست که همه بتوانند به خدمت حضرت شرفیاب شوند، و این منافات ندارد با اینکه برخی به جهت مصالحی خاص بتوانند شرفیاب حضور شوند»[۵].

پرسش‌های وابسته

  1. چگونه می توان با امام مهدی ارتباط برقرار کرد؟ (پرسش)
  2. آیا می‏‌توان با امام مهدی صحبت کرد؟ (پرسش)
  3. با انجام چه اعمالی می‏‌توان با امام مهدی ارتباط برقرار کرد؟ (پرسش)
  4. اولین کسی که در زمان ظهور با امام مهدی ملاقات می‌‏کند کیست؟ (پرسش)
  5. منظور از ملاقات امام مهدی در حج چیست؟ (پرسش)
  6. منظور از این حدیث نحن صنائع ربنا و الخلق بعد صنائعنا که از امام مهدی در توقیعی صادر شده چیست؟ (پرسش)
  7. آیا می‌توان به امام مهدی نامه نوشت؟ چه شرایطی باید رعایت شود؟
  8. آیا شخصی که گناه کرده است، می‌تواند با امام مهدی ارتباط داشته باشد؟
  9. عشق و محبت دو سویه درباره ما و امامان چگونه است؟
  10. آیا شخص شریف امام مهدی از نظرها پنهان است؟ یا جسم و شخص آن حضرت دیده می‌‏شود ولی کسی ایشان را نمی‌‏شناسد؟ (پرسش)
  11. مقصود از رابطه با امام مهدی در زمان غیبت چیست؟ (پرسش)
  12. آیا در مراسم حج می‌توان امام مهدی را ملاقات کرد؟ (پرسش)
  13. چه دیدگاه‌هایی درباره ملاقات امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  14. چرا امام   با افرادی مثل من در ارتباط نیست؟ به طور کلّی نظر شما درباره امکان دیدار و ملاقات چیست؟ (پرسش)
  15. آیا چله ها و ختم هایی که برای مشاهده و دیدار امام مهدی در بعضی از کتاب ها نقل شده درست است؟ (پرسش)
  16. طبق توقیع شریف امام مهدی هر کس بگوید که او را دیده است دروغ گفته است اما بسیاری از شخصیت های بزرگ معتقدند امام مهدی را دیده اند؟ (پرسش)
  17. راه رسیدن به لقای امام مهدی‏ چیست؟ (پرسش)
  18. اگر ممکن است چند نمونه از داستان ها و حکایات کسانی که به حضور امام مهدی مشرف شده اند برایم بنویسید (پرسش)
  19. چگونه می‌توانیم با امام مهدی خود رابطه داشته باشیم؟ (پرسش)
  20. چگونه و از چه راهی دوستی و محبت امام مهدی را در خود و فرزندان خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
  21. حضرت مهدی می‌فرماید هر کس بگوید مرا دیده دروغ می‌گوید اما از شخصیت‌های بزرگی نقل شده که حضرت را دیده‌اند این تناقض نیست؟ (پرسش)
  22. چه کسانی از علما قائل به جواز و امکان تشرف بوده‌‏اند؟ (پرسش)
  23. آیا می‌‏توان طبق قاعده سد ذرایع ادعای ملاقات با امام مهدی را دروغ دانست؟ (پرسش)
  24. امام مهدی‏ چه اهداف کلی و عمومی در ملاقات‏‌های خود دارد؟ (پرسش)
  25. امام مهدی چه اهداف خاصی از ملاقات با مردم داشته است؟ (پرسش)
  26. آیا ممکن است کسی در ملاقاتش با امام مهدی‏ او را بشناسد؟ (پرسش)
  27. آیا اصرار و الحاح به جهت ملاقات با امام مهدی مطلوب است؟ (پرسش)
  28. چه عقایدی در ملاقات با امام مهدی عوامانه و بدون اصل و مدرک است؟ (پرسش)
  29. آیا ما می‏توانیم تماس یا ملاقاتی با امام مهدی داشته باشیم؟ (پرسش)
  30. چه کسانی و تحت چه شرایطی می‌‏توانند امام مهدی را ملاقات کنند؟ (پرسش)
  31. چه کسانی امام مهدی را دیده و با آن حضرت ملاقات کرده‏‌اند؟ (پرسش)
  32. چگونه می‌‏توان دیدار صالحان با امام مهدی‏ را اثبات نمود؟ (پرسش)
  33. اگر ملاقات با امام مهدی ممکن است پس چرا باید مدعی ملاقات را تکذیب کرد؟ (پرسش)
  34. چه عقایدی در ملاقات با امام مهدی عوامانه و بدون اصل و مدرک است؟ (پرسش)
  35. آیا ما می‏‌توانیم تماس یا ملاقاتی با امام مهدی داشته باشیم؟ (پرسش)
  36. آیا امکان ملاقات با امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  37. چه کنیم که توفیق دیدار چهره نورانی امام عصر را پیدا کنیم؟ (پرسش)
  38. چه کسانی در زمان حاضر زنده‌‏اند و با امام مهدی ارتباط دارند؟ (پرسش)
  39. آیا اکنون هم مانند گذشته افرادی با حضرت دیدار می‌‏کنند؟ در صورت امکان نام آنها را ذکر کنید؟ (پرسش)
  40. بعضی از افراد ادعا دارند امام مهدی را در خواب دیده‌‏اند به نظر شما آیا این سخن پذیرفتنی است؟ (پرسش)
  41. امام مهدی درباره ظهور خود چه فرموده‌‏اند؟ (پرسش)
  42. آیا در زمان غیبت می‌‏توان حضرت مهدی را دید؟ (پرسش)
  43. آیا می‌توان امام مهدی را در خواب دید؟ (پرسش)
  44. چه کسانی امام مهدی را پیش از غیبت دیده‌اند؟ (پرسش)
  45. چه کسانی امام مهدی را در دوران غیبت صغری دیده‌اند؟ (پرسش)
  46. چه کسانی امام مهدی را در دوران غیبت کبری دیده‌اند؟ (پرسش)
  47. کدام یک از عالمان شیعه مورد عنایت امام مهدی بوده‌اند؟ (پرسش)
  48. آیا دیدار با امام مهدی در دوره غیبت کبرا امکان پذیر است؟ (پرسش)
  49. آیا شیوه‌هایی که برای دیدار با امام مهدی گفته می‌شوند معتبرند؟ (پرسش)
  50. آیا در کتاب‌های حدیثی برای دیدار با امام مهدی راهکارهایی بیان شده است؟ (پرسش)
  51. شرایط وقوع ملاقات با امام مهدی در عصر غیبت چیست؟ (پرسش)
  52. آسیب‌های دامن زدن به ملاقات امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  53. آیا ملاقات با امام مهدی موضوع محوری مهدویت است؟ (پرسش)
  54. آیا دیدن امام مهدی نوعی فضیلت محسوب می‌شود؟ (پرسش)
  55. ملاقات امام مهدی با افراد چگونه انجام می‌شود؟ (پرسش)
  56. امام مهدی پس از ملاقات با افراد چگونه پنهان می‌شد؟ (پرسش)
  57. آیا ملاقات با امام مهدی با حکمت غیبت تنافی دارد؟ (پرسش)
  58. معجزه چگونه باعث می‌شود مردم نتوانند جسم امام مهدی را ببینند؟ (پرسش)
  59. آیا می‌توان هر وقت اراده کردیم با امام مهدی ملاقات کرد؟ (پرسش)
  60. کیفیت ملاقات مردم با امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  61. انگیزه امام مهدی از دیدار با مردم چیست؟ (پرسش)
  62. امام مهدی برای ملاقات با افراد چگونه به جاهای دوردست می‌رود؟ (پرسش)
  63. آیا دیدار با امام مهدی در عصر غیبت کبری نیاز به ایمان و وثاقت بالایی دارد؟ (پرسش)
  64. امام مهدی برای ناشناس ماندن در دیدارها با افرادی که مورد اطمینان نبودند چه برنامه‌ای داشت؟ (پرسش)
  65. آیا افرادی وجود دارند که شخص امام مهدی را با ویژگی‌های حقیقی ایشان ببینند و بشناسند؟ (پرسش)
  66. دلایل امکان ارتباط با امام مهدی در عصر غیبت کبری چیستند؟ (پرسش)
  67. فایده مطرح کردن بحث دیدار و ملاقات با امام مهدی چیست؟ (پرسش)

پانویس

  1. معجم احادیث الامام المهدی، ج ۴، ۳۱۷، ح ۱۳۳۳؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ۳۶۱، ح ۷.
  2. مختصر بصائر الدرجات، ص ۱۸۱؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ۶.
  3. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۷۰.
  4. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۵۷، ۵۸.
  5. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۵۱.