از کجا معلوم می‌شود که امام مهدی در عصر غیبت کبری واقعا وجود خارجی دارد و صرفا یک فرضیه نیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
از کجا معلوم می‌شود که امام مهدی در عصر غیبت کبری واقعا وجود خارجی دارد و صرفا یک فرضیه نیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت کبری / نیابت عامه
تعداد پاسخ۱ پاسخ

از کجا معلوم می‌شود که امام مهدی در عصر غیبت کبری واقعا وجود خارجی دارد و صرفا یک فرضیه نیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی رضا رجالی تهرانی

حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«در موضوع مهدی (ع) با این تعبیر که وی رهبری منتظر است، تا در سطحی برتر جهان را دگرگون کند، سخنانی بسیار از پیامبر اسلام (ص) و امامان (ع) به دست ما رسیده است، به ‏طوری که در اصالت و صحّت آن نمی‌‏توان هیچ تردیدی روا داشت. تنها از طریق برادران اهل سنت، بیش از چهارصد حدیث، در این خصوص از پیامبر (ص) گزارش شده است، و اگر اخبار رسیده از طریق شیعه و سنّی را شمارش کنیم، به بیش از ۶۰۰۰ روایت درباره امام مهدی (ع) برمی‌‏خوریم، که مسلّما شماره بزرگی است. حتّی در موارد بسیاری از مسائل بدیهی اسلامی که مسلمانان در آنها تردید ندارند و مورد پذیرش هستند، به این مقدار روایت وارد نشده است.

برای تجسّم این اندیشه در امام دوازدهم (ع) و پذیرش آن نیز دلایل کافی و روشن وجود دارد، که همه را می‌‏توان در دو دلیل فشرده: یکی اسلامی و دیگری علمی. با دلیل اسلامی، وجود رهبر منتظر ثابت می‌‏شود و با دلیل علمی روشن می‌‏گردد که مهدی تصوّر و افسانه نیست، بلکه حقیقتی است که وجود آن، با تجربه تاریخی ثابت شده است.

دلیل اسلامی: در صدها روایتی که از پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) و امامان شیعه (ع) به ما رسیده، و ویژگی‌های مهدی (ع) را برشمرده، درمی‌یابیم که او از اهل بیت و فرزندان حضرت فاطمه، نهمین فرزند امام حسین (ع) و دوازدهمین امام از ائمه دوازده‏گانه است. با اینکه امامان شیعه، سعی داشتند که مسئله مهدی را در برابر عموم طرح نکنند، تا بدین وسیله از کشته شدن ناگهانی آن رهبر منتقم جلوگیری کنند؛ نه ‏تنها تعداد روایات نقل شده به تعداد بالا رسیده است، بلکه یک سلسله برجستگی‌ها و نشانه‌‏هایی را می‌‏توان در آنها یافت که صحّت صدور آنها را روشن می‌کند. از جمله پیامبر (ص) درباره جانشینان و پیشوایان پس از خود فرمود: که ایشان دوازده نفر از قریش‌‏اند.

متن این حدیث از طرق گوناگون و با الفاظ متفاوت روایت شده است. و برخی از روایت ‏شماران که روایات این‏گونه را شمرده‏‌اند، به بیش از ۲۷۰ روایت رسیده‌‏اند که همه آنها از معروفترین کتاب‌های حدیثی شیعه و سنی گرفته شده، و از قلم کسانی همچون بخاری و مسلم و ترمذی و ابو داوود و احمد، در مسند، و حاکم در مستدرک، بر صحیحین بازگو گردیده است. بخاری، که یکی از راویان این حدیث است، خود با امام جواد و امام هادی و امام عسکری (ع) هم‏عصر بوده، و همین خصوصیت او، روشنگر معانی بزرگی است، زیرا ثابت می‌کند که حتما چنین حدیثی از پیامبر (ص) نقل شده است، امّا هنوز محتوای آن تحقّق نیافته و دوازده امام در صحنه دین پدیدار نشده‌‏اند؛ پس مسلّما نقل حدیث، بازتاب یک واقعیت خارجی (شیعه دوازده امامی) نبوده است. وقتی یک دلیل مادی و عینی بر این امر یافتیم که حدیث یادشده، پیش از تحقق توالی تاریخی دوازده امام، و پیش از آنکه پدیده خارجی مذهب شیعه دوازده امامی به صورت کامل آن عرضه شود، در کتاب‌های حدیث ضبط شده، می‌توانیم مسلّم بگیریم که این حدیث، روشنگر یک حقیقت خدایی است که بر زبان پیامبر اکرم (ص) جاری شده است.

دلیل علمی: پایه دلیل علمی، بررسی و تجربه زمانی ۷۰ ساله غیبت صغری است.

غیبت صغری نشان‏‌دهنده مرحله نخست امامت مهدی (ع) است. زیرا سرنوشت حتمی امام، این بود که از دیده‏‌های مردم پنهان بماند، اگرچه دل و فکرش در میان مردم است. ولی در این زمان نیز امام با نایبان خاصّ خود با مردم ارتباط برقرار می‌‏نمود، و سؤالات شفاهی و کتبی مردم را همراه پاسخ امام (ع) برمی‌‏گرداندند. بی‏شک، هرکس چنین فرازهایی را بداند و به ارزیابی آنها بنشیند، درمی‌یابد که امام مهدی (ع) حقیقتی است که گروهی از مردم، همراه با آن زیسته‌‏اند و نمایندگان و سفیران ویژه او، نزدیک به هفتاد سال در لابه‏‌لای روابط خود با شیعیان، بازگوکننده این حقیقت بوده‌‏اند که بازیگری و نیرنگی در کارشان نیست و تناقضی در سخن و عملشان دیده نشده است. به راستی چگونه می‌‏توان پذیرفت که یک دروغ، هفتاد سال پایدار بماند، و چهار تن بر آن‏چنان همداستان شوند که گویی حقیقتی بزرگ است که با چشم خویش می‌‏بینند و با آن زندگی می‌‏کنند، و در این مدّت هم نقطه ضعفی از آنها آشکار نگردد که برانگیزنده تردید باشد؟ پس غیبت صغری، یک تجربه علمی شمرده می‌‏شود تا چیزی را که واقعیت عینی و خارجی دارد، اثبات کند و پذیرش واقعیت رهبری امام مهدی (ع) را، با ویژگی‌های ولادت و زندگی و غیبت کبرای او، ممکن سازد[۱]»[۲].

پرسش‌های وابسته

  1. نیابت چند نوع می‌باشد؟ (پرسش)
  2. مقصود از نیابت عامه در عصر غیبت کبری چیست؟ (پرسش)
  3. چرا امام مهدی در زمان غیبت کبرا نایب خاص ندارد؟ (پرسش)
  4. به چه کسانی نایبان عام گویند؟ (پرسش)
  5. نیابت عام به چه معناست و روایات در این‏ باره چه می‏‌گوید؟ (پرسش)
  6. نایبان عام امام مهدی در عصر غیبت چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
  7. چگونه می‌‏توانید ثابت کنید که ولی فقیه نایب و جانشین امام مهدی رهبر و ولی جامعه اسلامی است؟ (پرسش)
  8. از کجا معلوم می‌‏شود که مهدی در عصر غیبت کبری واقعا وجود خارجی دارد و صرفا یک فرضیه نیست؟ (پرسش)
  9. آیا حقیقت مفهوم دین اسلام همین است که توسط مراجع دینی برداشت می‌‏شود؟ (پرسش)
  10. در زمان غیبت علما در تبیین حقیقت شریعت چقدر موفق بوده‏‌اند؟ (پرسش)
  11. فقهای دین بر چه اساسی در زمان غیبت کبرا بر دیگران ولایت دارند؟ (پرسش)
  12. آیا نواب عام امام مهدی در زمان غیبت کبرا با آن حضرت ارتباط دارند؟ (پرسش)
  13. چرا امام خمینی را نایب امام مهدی نامیده‌اند؟ عشق و دلدادگی امام خمینی برخاسته از چه بود؟ مهم‌ترین ویژگی‌های ایشان را بنویسید؟ (پرسش)
  14. آیا درست است که آیت‌الله خامنه‌‏ای نایب امام مهدی هستند؟ مدرک و منابع اطلاعات شما در این زمینه چیست؟ (پرسش)
  15. کدام گروه از افراد جامعه مصداق نایب عام هستند و وظیفه سرپرستی بر دوش آنان گذاشته شده است؟ (پرسش)
  16. آیا پیروی کردن از نائب امام مهدی (ولی فقیه) واجب است؟ (پرسش)
  17. عقیده اهل سنت در رابطه با «ولایت فقیه» چیست؟ (پرسش)

پانویس

  1. به کتاب بحث حول المهدی تألیف آیة اللّه شهید سید محمد باقر صدر، رجوع شود
  2. یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۱۴ الی ۱۱۶.