امام مهدی بعد از ظهور چه نوع سلاحی دارند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
امام مهدی بعد از ظهور چه نوع سلاحی دارند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / ابزار جنگی امام مهدی
مدخل اصلیابزارهای قیام امام مهدی
تعداد پاسخ۵ پاسخ

امام مهدی (ع) بعد از ظهور چه نوع سلاحی دارند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد جواد خراسانی

آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است:

«باد و ابرهای سخت با رعد و برق در تسخیر او است و طی الارض می‌کند و همه جا را می‌بیند و با اصحاب خود هرکجا باشند تکلم می‌کند و صدای او چنان قوی است که اگر در کوه صیحه زند از هم بپاشد و او خود چنان قوی است که درختی که از او قوی‌تر نباشد، از جا بکند و اصحاب او از شیر دلیرتر باشند و بر کف پای خود چیزی بنویسند و بر روی آب حرکت کنند، جن و ملک در فرمان او است، خورشید و ماه در اختیار او است و رعب پیشاپیش او حرکت می‌کند، مع ذلک چند حدیث ذکر می‌شود.

حضرت رضا (ع) از جدش پیامبر (ص) در حدیث معراج، خداوند فرمود: "پاک می‌گردانم زمین را به آخر ایشان از دشمنان خود و او را مالک شرق و غرب زمین می‌گردانم و بادها را مسخر وی می‌سازم و ابرهای سخت را برای او رام کنم و او را به همه اسباب ترقی دهم و به جند[۱] خود او را نصرت کنم، و به ملائکه خود او را مدد کنم تا دعوت مرا علنی سازد و خلق را بر توحید من جمع کند و ملک او را دائم سازم و ایام دولت را در دست اولیاء خود به گردش اندازم تا روز قیامت"[۲].

و نیز حضرت رسول (ص) فرمود: "در میان شما کسی خواهد بود که خداوند سنت ذو القرنین را در او جاری سازد مانند او مشرق و مغرب را طی کند تا هر کجا که او قدم نهاده قدم گذارد و هم‌چنان خداوند به او از هرگونه سببی داده، چنان‌که فرمود: وَآتَيْنَاهُ مِن كُلِّ شَيْءٍ سَبَبًا[۳] هم‌چنین به او کرامت کنند"[۴].

حضرت باقر (ع) فرمود: "خداوند، ذو القرنین را مخیر گردانید بین دو نوع از ابر، پس او ابرهای رام را اختیار کرد و برای صاحب شما ابرهای سخت و دشوار را که دارای رعد و برق و صاعقه است ذخیره نموده، پس صاحب شما بر آنها سوار خواهد شد و در اسباب، اسباب آسمان‌های هفتگانه و زمین‌های هفت‌گانه بالا خواهد رفت و تمکن پیدا خواهد کرد"[۵].

شمشیرها برای اصحاب او از آسمان نازل خواهد شد و هم گذشت که از رحبه کوفه دوازده هزار شمشیر و خود و زره بیرون خواهد آورد و گذشت که اگر دشمن او یا کافری در میان درختی یا سنگی پنهان شود آن درخت یا سنگ ندا کند: این دشمن خدا است در من پنهان شده، پس درخت و سنگ هم در فرمان او است و گذشت که بصره را به آب غرق کند، پس آب هم در تسخیر او است و گذشت که به شیر امر کند و مخالف خود را بخورد، پس حیوانات نیز در فرمان او است و گذشت که عصای موسی با او است و در دست او اژدها گردد، پس این‌ها همه اسلحه جنگی اوست. و الحمد لله‌»[۶].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت الله طبسی؛
آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در اين‌باره گفته است:

«رسول خدا (ص) به علی (ع) فرمود: "هنگامی‌که قائم ما قیام می‌کند وزمانی که مأموریت ظهورش فرا می‌رسد، شمشیری همراه دارد که به وی ندا می‌دهد:‌ای ولی خدا! قیام کن ودشمنان خود را بکش"[۷].

۲. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

۱. معنای حقیقی: عده‌ای بر این باورند: کاربرد کلمه "شمشیر" در معنای حقیقی است و مصداق آن، همان ابزار جنگی خاص است. اینان درباره پیروز شدن حضرت مهدی (ع) با این سلاح بر دشمنان، توجیهات گوناگونی دارند: برخی می‌گویند: اگرچه حضرت با شمشیر قیام می‌کند؛ اما خداوند در آن شمشیر قدرت و اعجازی قرار می‌دهد که همه سلاح‌های موجود را مقهور نیروی خود می‌سازد[۱۲]. دسته دیگر می‌گویند: خداوند در عصر ظهور، همه تسلیحات دشمن را از کار می‌اندازد و یا به سبب جنگ‌های خونینی که در آستانه ظهور به وقوع می‌پیوندد، تمام سلاح‌های پیشرفته از بین می‌رود. مردم نیز به ناگزیر در جنگ، از همان سلاح‌های ابتدایی (یعنی شمشیر و مانند آن) استفاده می‌کنند؛ بنابراین حضرت مهدی (ع) با همان شمشیر می‌جنگد. به نظر عده‌ای: همه اسلحه‌ها در اختیار حضرت قرار می‌گیرد؛ ولی از آنجا که استفاده از آنها به ناگزیر ستمگرانه خواهد بود، حضرت فقط از سلاح شمشیر بهره می‌برد.

دلیل‌های این دیدگاه:

  1. روایاتی که حکایت می‌کند آن حضرت، مدتی طولانی شمشیر بر دوش می‌گیرد. امام باقر (ع) فرمود: "و مدت هشت ماه شمشیر بر شانه خود دارد و دشمنان را از بین می‌برد تا آن گاه که خداوند خشنود شود"[۱۳].
  2. معصومین (ع) می‌توانستند از مدلول سلاح که قدرت و قوت است یاد کنند.
  3. استفاده از سلاح‌های ساده همچون شمشیر بر خلاف بهره‌گیری از سلاح‌های پیشرفته به جهت عادلانه بودن مبارزه با آن است. استفاده از سلاح‌های کشتار گروهی، شایسته رهبر آسمانی عدالت‌گستر نیست؛ چه اینکه سلاح‌های کشتار جمعی، علاوه بر انسان‌های بی‌گناه، جانوران و طبیعت را نیز از بین می‌برد!
۲. معنای مجازی و کنایی: دسته‌ای دیگر بر این باورند که شمشیر، کنایه از قدرت و نیروی نظامی است. این گروه، شواهد متعددی بر این ادعای خود، از ادبیات محاوره‌ای ذکر می‌کنند؛ ولی آنچه ایشان را به این قول وادار کرده، پیشرفت روزافزون جنگ افزارها و فناوری دفاعی است. از آنجا که اینان نتوانسته‌اند بین شمشیر و سلاح‌های پیشرفته، نسبتی بر قرار کنند، به چنین توجیهی دست زده‌اند! آنان شمشیر را نماد قدرت دانسته، می‌گویند: هر ابزاری که قدرت حضرت را به نمایش بگذارد، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. به نظر می‌رسد دیدگاه نخست قابل قبول‌تر باشد. افزون بر آنچه یاد شد، ممکن است گفته شود: با تکامل خارق العاده علم در آن زمان، ممکن است سلاح‌هایی فراهم آید که هرگز در تصور انسان‌های امروز قابل درک نباشد. بنابراین علم آن به اهلش واگذار شده است.
در هر حال قیام حضرت مهدی (ع) مبارزه‌ای است در برابر نیروهای کفر جهانی و برخلاف پندار برخی، این پیروزی با سختی‌ها و ناملایمات فراوانی آمیخته خواهد شد که بایسته است منتظران راستین و زمینه‌سازان آن قیام جهانی، به بهترین صورت ممکن خود را آماده سازند. موسی بن بکر واسطی از بشیر نبال روایت کرده که گفت: به امام باقر (ع) عرض کردم: آنان می گویند که مهدی (ع) اگر قیام کند، کارها به خودی خود برای او برقرار می‌شود و به اندازه حجامتی خون نمی‌ریزد. آن حضرت فرمود: "هرگز چنین نیست؛ سوگند به آنکه جانم در دست اوست! اگر کارها به خودی خود، برای کسی برقرار و رو به راه می‌شد، به طور مسلم برای رسول خدا (ص) درست می‌شد؛ آن گاه که دندان‌های پیشین آن حضرت شکست و صورتش را زخم رسید! نه هرگز، سوگند به آن که جان من در دست اوست چنین نخواهد شد تا آنکه ما و شما عرق و خون بسته شده را پاک کنیم. سپس آن حضرت پیشانی خود را به عنوان نشانه‌ای از آن حالت پاک کرد"[۱۴]. شکی نیست که دشمنان آن گاه که نابودی خود را در قیام آن حضرت ببینند همه تلاش خود را برای بقای خود به کار خواهند گرفت و این گونه نخواهد بود که به راحتی تسلیم شوند! اگر چنین باشد، پس این همه انتظار و فراهم شدن ابزار و امدادهای الهی برای چیست؟»[۱۵].
۳. حجت الاسلام و المسلمین رضوی؛
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رسول رضوی، در کتاب «امام مهدی» در این‌باره گفته است:

«در ابتدا، این نکته باید روشن شود که امام زمان (ع) مانند پیامبر اکرم (ص) برای هدایت و راهنمایی مردم، نخست، دعوت عمومی می‌کند و در آغاز ظهورش، مردم را از پیام خود آگاه و اتمام حجت می‌کند. در این میان، عده‌ای دعوتش را می‌پذیرند و راه سعادت پیش می‌گیرند و عده‌ای به مخالفت برمی‌خیزند که امام مهدی (ع) در برابر اینان قیام مسلحانه می‌کند. امام جواد (ع) فرموده است: "وقتی سیصد و سیزده نفر یاران خاص حضرت قائم (ع) به‌ خدمتش در مکه رسیدند، حضرت، دعوتش را به جهانیان آشکار میسازد و وقتی که این تعداد به ده هزار نفر رسید، به اذن خدا، قیام مسلحانه می‌کند و خروج می‌کند[۱۶]. برنامه قیام حضرت مهدی (ع) همانند برنامه قیام پیامبران الهی خواهد بود؛ یعنی، بر اساس اسباب و وسائل عادی و طبیعی، برنامه‌های خود را اجرا می‌کند؛ معجزات، جنبه استثنایی دارند و در موارد نادر از آن استفاده می‌کند. این‌که در بعضی از روایات، از واژه "شمشیر" استفاده شده، باید گفت، ظاهرا، مقصود از خروج با شمشیر، مأموریت به جهاد و توسل به اسلحه برای اعلای کلمه حق است و با هیچ‌یک از کفار به مصالحه نمی‌نشیند؛ زیرا، "شمشیر"، همیشه، کنایه از قدرت و نیروی نظامی بوده و هست؛ همان‌گونه که "قلم"، کنایه از علم و فرهنگ است و نیز از قدیم معروف بوده که کشور، با دو چیز اداره می‌شود: قلم و شمشیر[۱۷]. منظور از "قیام با شمشیر"، همان اتکای به قدرت است تا مردم نپندارند که این مصلح بزرگ، فقط به شکل یک معلم یا یک واعظ، عمل می‌کند، بلکه او، یک رهبر مقتدر الهی است که امان را از ستمگران و منافقان می‌گیرد.

بنابراین، اجرای حکومت حق و عدالت در سطح جهانی نیز باید با استفاده از وسائل مادی و معنوی لازم، به جز در موارد استثنایی، تحقق‌ پذیرد. به تعبیر دیگر، آن حضرت و یارانش، با هر اسلحه‌ای که لازم باشد، در مقابل کفار و ستمگران می‌ایستند و از هرگونه اسلحه‌ای که در آن زمان متداول باشد و مورد نیاز، استفاده می‌کنند»[۱۸].
۴. مجتبی تونه‌ای؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:

«"سیف" به‌معنای شمشیر است و براساس روایات، قیام حضرت با شمشیر است. امام سجاد (ع) در حدیثی فرمود: در قائم ما نشانه‌هایی از هفت پیامبر وجود دارد... و اما نشانه‌اش از حضرت محمد (ص) خروج او با شمشیر است[۱۹]. امام صادق (ع) نیز فرمود: "فَإِذَا كَانَ وَقْتُ خُرُوجِهِ يَكُونُ لَهُ سَيْفٌ مَغْمُودٌ نَادَاهُ السَّيْفُ: قُمْ يَا وَلِيَّ اللَّهِ! فَاقْتُلْ أَعْدَاءَ اللَّهِ"[۲۰]؛ چون زمان ظهور او فرا رسد، شمشیرش که در غلاف است او را صدا می‌زند: ای ولی‌ خدا! برخیز و دشمنان خدا را طعمه شمشیر کن.

امام باقر (ع) می‌فرماید: "لَيْسَ شَأْنُهُ إِلَّا السَّيْفَ"[۲۱]؛ او فقط‍‌ شمشیر را می‌شناسد. و نیز امام صادق (ع) می‌فرماید: "لَا يَكُفُّونَ سُيُوفَهُمْ حَتَّى يَرْضَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ"[۲۲]؛ [[[یاران قائم]]] شمشیرهای خویش را بر زمین نمی‌نهند تا این‌که خداوند راضی شود. در دعای عهد نیز از خداوند می‌خواهیم ما را از یاران حضرتش قرار دهد و اگر پیش از زمان او مردیم، ما را از قبر بیرون آورد در حالی که شمشیر را از غلاف بیرون آورده‌ایم: "وَ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ... فَأَخْرِجْنِي مِنْ قَبْرِي، مُؤْتَزِراً كَفَنِي، شَاهِراً سَيْفِي"[۲۳].

در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که: یاران حضرت مهدی (ع) شمشیرهایی دارند که بر هر شمشیری، کلمه‌ای و از هر کلمه، هزار کلمه مفتوح می‌شود"[۲۴]. در پاره‌ای روایات، از حضرت به "صاحب السیف" تعبیر شده است[۲۵]»[۲۶].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. سرباز، نیرو.
  2. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ۲۵۶، ح ۴.
  3. کهف، ۸۴.
  4. اثباة الهداة، ج ۳، ۴۸۰، ح ۱۸۲.
  5. بصائر الدرجات، ص ۴۲۹.
  6. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۳۴۰.
  7. کفایة الاثر، ص ۲۶۳؛ بحارالانوار، ج ۳۶، ص ۴۰۹؛ عوالم، ج ۱۵، بخش ۳، ص ۲۶۹؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۶۳
  8. نعمانی، غیبة، ص ۳۰۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۳؛ ر.ک: ارشاد، ص ۲۷۵
  9. الاصول الستة عشر، ص ۷۹؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۸؛ بحارالانوار، ج ۲۶، ص ۲۰۹؛ مستدرک الوسائل، ج ۱۱، ص ۳۸
  10. طبسی؛ نجم‌الدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۵۹.
  11. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۰۷، ح۱؛ ج۸، ص۵۰، ح۱۳؛ صدوق، عیون اخبارالرضا (ع)، ج۱، ص۵۹، ح۲۹؛ همو، علل الشرایع، ج۱، ص۲۴۵، ح۶؛ همو، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۲۱، ح۳؛ الاستبصار، ج۳، ص۱۰۸، ح۵۳۸۳؛ التهذیب، ج۶، ص۱۵۴، ح۲؛ نعمانی، الغیبه، ص۱۶۴، ح۵. و ده‌ها کتاب دیگر.
  12. ر.ک: صدوق، الخصال، ج۲، ص۶۴۹، ح۴۳.
  13. "وَ يَضَعُ السَّيْفَ ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ هَرْجاً هَرْجاً حَتَّى يَرْضَى اللَّهُ "؛ نعمانی، الغیبه، ص۱۶۴، ح۵.
  14. " كَلَّا وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَوِ اسْتَقَامَتْ لِأَحَدٍ عَفْواً لَاسْتَقَامَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ (ص) حِينَ أُدْمِيَتْ رَبَاعِيَتُهُ وَ شُجَّ فِي وَجْهِهِ كَلَّا وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ حَتَّى نَمْسَحَ نَحْنُ وَ أَنْتُمُ الْعَرَقَ وَ الْعَلَقَ ثُمَّ مَسَحَ جَبْهَتَه‏"؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۸۴، ح۳.
  15. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۷۶ - ۱۷۸.
  16. رجالی تهرانی، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (ع)، ص ۱۳.
  17. رجالی تهرانی، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (ع)، ص ۲۱۸.
  18. رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۷۰-۱۷۲.
  19. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۴۳۸؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۷.
  20. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۴.
  21. غیبة نعمانی، ص ۲۳۳؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۱.
  22. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۷.
  23. مفاتیح الجنان، دعای عهد.
  24. نجم الثاقب، باب سوم.
  25. اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۶.
  26. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۲۰.