اگر معصوم علم تام دارد پس چه نیازی به وحی است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
اگر معصوم علم تام دارد پس چه نیازی به وحی است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ علم معصوم
مدخل اصلیعلم معصوم
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا معصوم به تمام موارد قرآن علم دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم معصوم مراجعه شود.

پاسخ نخست

نجفی لاری

آیت‌الله سید عبدالحسین نجفی لاری در کتاب «آگاهی‌های آسمانی» در این‌باره گفته‌است:

«اگر علم آنان فعلی باشد در این صورت نزول جبرئیل و وحی لغو و بیهوده می‌شود.

  • پاسخ نقضی: اگر تعدد علل و اسباب ، تعدد آیات و نشانه‌ها و متعدد بودن شهود و بینات، لغو و بیهوده باشد آن وقت می‌بایست تعدد انبیا نیز لغو و بیهوده باشد، خصوصاً در یک عصری مانند عصر بنی اسرائیل که چندین پیامبر همزمان وجود داشتند، مخصوصاً این که در کنار پیامبران "حجت آشکار" عقل "حجت نهانی" نیز همواره موجود بوده است. همین طور نزول کتب متعدد آسمانی و نصب اوصیا متعدد می‌بایست همگی لغو باشند و نیز وجود فرشتگان حافظ و نویسنده اعمال انسان "کرام الکاتبین" لغو و زاید باشد. چون خداوند خودش حفیظ و رقیب و به اعمال انسان‌ها آگاه است. همین طور می‌بایست امتحانات متعددی که برای تشخیص انسان مؤمن از غیر مؤمن انجام می‌گیرد لغو و بیهوده باشد بر این که خداوند علم مطلق به همه چیز دارد و از این جهت نیازی به امتحان نیست.
  • پاسخ علامه حلی: تمام موارد فوق یا از باب لطف است که بر خداوند حکیم واجب است با دلائل و بینات متعدد بندگانش را به طاعت نزدیک و از معصیت دور کند، یا به وسیله نشانه‌های متعدد، اطمینان بندگان را بیشتر می‌کند. یا به واسطه امارات انبوه، درصدد اثبات و قطعی ساختن مسائل برای بندگان است و یا مقصود آگاهی بخشی است، لذا راهنمایی‌های متنوعی عرضه می‌دارد و یا از باب دلالت زیادی یاران بر عظمت سلطان است نه از جهت عجز و نقصان و این سخن ایشان که هرکس در اوضاع و احوال تتبع کند، می‌داند که نزول جبرئیل و وحی به خاطر عدم علم و یاعدم التفات پیامبر (ص) بوده است با ادله اربعه و اصول دین و مذهب سازگاری ندارد»[۱].

پرسش‌های وابسته

  1. قلمرو علم معصوم تا چه حدی است؟ (پرسش)
  2. آیا علم تام معصوم امکان عقلی دارد؟ (پرسش)
  3. آیا علم تام معصوم با اختیار وی منافات ندارد؟ (پرسش)
  4. آیا اعتقاد به علم تام معصوم شرک نیست؟ (پرسش)
  5. آیا اعتقاد به تام علم معصوم امام غلو نیست؟ (پرسش)
  6. آیا عدم اعتقاد به علم تام معصوم امام آسیبی به ایمان وارد می‌کند؟ (پرسش)
  7. آیا قول به محدودیت علم معصوم مانع عقلی یا شرعی دارد؟ (پرسش)
  8. چگونه می‌شود معصوم را انسان کامل دانست اما علم او را محدود شمرد؟ (پرسش)
  9. آیا معصوم باید علم تام داشته باشد؟ (پرسش)
  10. آیا علم تام معصوم ضرورت عقلی دارد؟ (پرسش)
  11. آیا علم تام معصوم ضرورت شرعی دارد؟ (پرسش)
  12. آیا آگاهی معصوم به نحو تام شرطی از شروط امامت است؟ (پرسش)
  13. آیا نمونه‌هایی از علم تام معصوم در قرآن موجود است؟ (پرسش)
  14. آیا نمونه‌هایی از علم تام معصوم در حدیث موجود است؟ (پرسش)
  15. آیاتی که مخالفان علم تام معصوم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
  16. با وجود آیاتی که علم تام معصوم را نفی می‌کنند چگونه این علم اثبات می‌شود؟ (پرسش)
  17. آیاتی که موافقان علم تام معصوم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
  18. چگونه آیات نافی علم تام معصوم از غیر خدا با آیات مثبت علم تام معصوم برای غیر او قابل جمع هستند؟ (پرسش)
  19. آیاتی که مخالفان علم تام معصوم پیامبر خاتم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
  20. آیا روایاتی وجود دارند که علم تام معصوم را نفی می‌کنند؟ (پرسش)
  21. چگونه آیات نافی علم تام معصوم با روایات مثبت علم تام معصوم قابل جمع هستند؟ (پرسش)
  22. چگونه روایات نافی علم تام معصوم با روایات مثبت علم تام معصوم قابل جمع هستند؟ (پرسش)
  23. دلیل عقلی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
  24. دلیل قرآنی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
  25. دلیل حدیثی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
  26. آیا شاهد تاریخی بر علم تام پیامبران وجود دارد؟ (پرسش)
  27. بر فرض اثبات علم تام پیامبران علم تام امامان چگونه ثابت می‌شود؟ (پرسش)
  28. دلیل عقلی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
  29. دلیل قرآنی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
  30. دلیل حدیثی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
  31. آیا شاهد تاریخی بر علم تام امامان وجود دارد؟ (پرسش)
  32. چرا امامان علم تام معصوم خود را انکار می‌کردند؟ (پرسش)
  33. آیا علم تام معصوم تکلیف‌آور است و معصوم را به عمل بر اساس آن موظف می‌کند؟ (پرسش)
  34. آیا معصوم از علم تام خود بهره می‌برد؟ (پرسش)
  35. اگر معصوم از علم تام خود بهره نمی‌برد پس فایده‌اش چیست؟ (پرسش)
  36. آیا علم محدود معصوم ضرورت عقلی دارد؟ (پرسش)
  37. آیا علم محدود معصوم ضرورت شرعی دارد؟ (پرسش)
  38. مهم‌ترین مصادیق علم ویژه معصوم کدام‌اند؟ (پرسش)
  39. علم به چه مواردی تنها نزد خداست؟ (پرسش)
  40. آیا علم معصوم قابلیت افزایش دارد؟ (پرسش)
  41. رابطه علم ویژه معصوم با معجزه و کرامت چیست؟ (پرسش)
  42. آیا معجزه به واسطه علم معصوم است؟ (پرسش)
  43. دیدگاه‌های دانشمندان مسلمان در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)

پانویس

  1. آگاهی‌های آسمانی، ص ۱۵۹ و ۱۶۰.