با وجود پیشرفت علم و با وجود سلاح‌های مدرن آیا جنگ امام مهدی با شمشیر خواهد بود؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
با وجود پیشرفت علم و با وجود سلاح‌های مدرن آیا جنگ امام مهدی با شمشیر خواهد بود؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / ابزار جنگی امام مهدی
مدخل اصلیسلاح امام مهدی
تعداد پاسخ۶ پاسخ

با وجود پیشرفت علم و با وجود سلاح‌های مدرن آیا جنگ امام مهدی (ع) با شمشیر خواهد بود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

  • حضرت مهدی با ابزار جنگی پیشرفته دنیا چه خواهد کرد و با چه سلاحی می‌جنگند؟

پاسخ نخست

محمد جواد خراسانی

آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است:

«اولا: آن‌چه اعتقاد آن لازم است این است که او جنگ خواهد کرد و غالب خواهد شد، اما با اسلحه قدیمه یا جدیده نه دانستن آن لازم و یا امر مهمی نیست و نه ندانستن آن به جائی ضرر می‌زند، او در وقت ظهورش به آن‌چه مأمور باشد خواهد کرد.

اگر بنا باشد با اسلحه جدیده جنگ کند هم از طریق عادی امر ممکن است و هم از غیر عادی. اما از طریق عادی به این نحو که بخرد و یا با مختصر اسلحه‌ای که اصحابش دارند بجنگد و هرچه کم‌کم پیش می‌رود و فاتح می‌گردد اسلحه دیگران را حیازت می‌کند و اما از طریق غیر عادی ممکن است: خداوند برای او اسلحه جدیده نیز نازل کند، دلیل قطعی و نصی بالخصوص بر نفی آن نداریم.

ثانیا: آن‌چه به ما رسیده و در کیفیت قیام او قائلیم که تفصیلش ان شاء الله خواهد آمد این است که قیام آن حضرت به طریق غیر عادی و خارق عادت است و برفرض که او را اسلحه جدیده نباشد آن‌قدر از قوای الهیه و مددهای غیبیه با او هست که مافوق این اسلحه جدیده است، باد و أبر در اختیار او است، طی الارض می‌کند، مشرق و مغرب را می‌بیند، و با اصحابش هرکجا هستند حرف می‌زند و او را می‌بینند، جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و ملائکه و جن او را نصرت می‌کنند، ماه و خورشید در تسخیر اوست، اگر خودش در میان کوه صیحه بزند کوه صیحه بزند کوه از هم می‌پاشد، با این قوا او را چه احتیاج به قوا و اسلحه جدیده است»[۱].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت‌الله طبسی؛
آیت‌الله نجم‌الدین طبسی، در کتاب «تا ظهور ج۱» در این‌باره گفته است: «تجهیزات آنان، بر اساس روایتی از امام صادق (ع)، شمشیرهایی از آهن؛ اما نه این آهن شناخته شده است " لَهُمْ‏ سُيُوفٌ‏ مِنْ‏ حَدِيدٍ غَيْرِ هَذَا الْحَدِيد‏‏‏‏‏‏ " که اگر یکی از آنان، با شمشیر خود، بر کوهی ضربه زند، آن را دو نیم می‌کند[۲]. وسایل دفاعی آنان، طبق روایتی از امام صادق (ع) به گونه‌ای است که اسلحه دشمن هرگز، بر آنان کارگر نیست[۳]»[۴].
۲. حجت الاسلام و المسلمین حسنی؛
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید نذیر حسنی، در کتاب «مصلح کل» در این‌باره گفته است:

«در بسیاری از روایت‌ها آمده است که وسیله و جنگ‌افزاری که امام (ع)، هنگام ظهور با خود دارد و با آن می‌جنگد، شمشیر است. از "ابی بصیر" نقل است که او گفت: از ابا عبد الله (امام صادق (ع)) شنیدم که فرمود: برای خروج قائم شتاب نکنید! به خدا سوگند او لباسی جز لباس‌های زبر و خشن نمی‌پوشد و غذای او از آرد درشت جو است، در آن زمان چیزی جز شمشیر و مرگ زیر سایه [به وسیله‌] شمشیرها نخواهد بود[۵].

روایت‌های دیگری نیز وجود دارد که حاکی از آن است که امام (ع) در حالی‌که شمشیری در دست دارد، خروج می‌کند و زمین را همان‌گونه که آکنده از ستم و بیداد شده، سرشار از عدالت و داد و انصاف می‌کند.

حال ما می‌گوییم منظور از شمشیر در این روایت‌ها یا همان شمشیر متعارف در آن زمان و در حال حاضر، یعنی آن وسیله برنده معروف است، یا منظور از شمشیر، نوعی جنگ‌افزار و سمبل عامل قدرت است که در هردورانی ممکن است متفاوت باشد و در این روایت‌ها از آن ابزار و عامل قدرت، به شمشیر تعبیر شده است که در آن زمان مصداق بارز قدرت و جنگ بوده است.

اگر سلاح موردنظر این روایت‌ها، همان شمشیر متعارف و با شکل خاص باشد، باید بپذیریم که سلاح‌های امروزی که ما آن‌را می‌شناسیم، در زمان خروج امام بی‌استفاده می‌شود. البته این امر عجیب نیست، به‌ویژه، اگر قدرت الهی و مشیت خداوندی در رویدادهای زمان ظهور امام (ع) دخالت کند.

اما اگر منظور این روایت‌ها از شمشیر، جنگ‌افزار عامل قدرت باشد و به این دلیل به آن شمشیر گفته‌شده که در آن زمان شمشیر از عوامل و مصادیق قدرت بوده است. باید گفت که سلاح امام در مبارزه با باطل، باید جدیدترین و برترین دستاوردهای انسان در زمینه سلاح‌ها باشد تا این‌گونه امام به وسیله آن با دشمنان خود رویارو شود. البته این امر بسیار ضرورت دارد، زیرا بیشتر مقاطع و مراحل دعوت ایشان، آن‌گونه که در روایت‌ها آمده است با جنگ و زور و قدرت پیش می‌رود.

روایت‌های دیگری نیز به دست ما رسیده است که تأییدکننده فرضیه دوم در مورد شمشیر است. به‌عنوان مثال در روایت‌ها آمده است، امام (ع) در "کوفه" در هفت عمارت گنبدی‌شکل و سفیدرنگ فرود می‌آید و کسی نمی‌داند، ایشان در کدام یک است. این روایت اشاره به پیشرفت علمی و فناوری‌های جدید در آن زمان و استفاده از آسمان و کاربرد آن از جانب امام (ع) دارد.

از "جابر" نقل شده است که: ابو جعفر (ع) در مورد این کلام خداوند بلندمرتبه که می‌فرماید ‌فِي ظُلَلٍ مِّنَ الْغَمَامِ وَالْمَلائِكَةُ وَقُضِيَ الأَمْرُ[۶]‌؛ مگر انتظار آنان غیر از این است که خداوند فرشتگان، ... در زیر سایبان‌هایی از ابر سپید به سوی آنان بیایند و کار [داوری‌] یکسره شود." فرمود: امام هنگام فرود آمدن در دل کوفه در هفت قبه (عمارت گنبدی‌شکل) از جنس نور فرود می‌آید که کسی نمی‌داند، ایشان در کدام یک سکونت گزیده است[۷]»[۸].
۳. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛
حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است:
  1. «مقصود از خروج با شمشیر که در روایات به آنها اشاره شده، مأموریت به جهاد و توسل به اسلحه برای اعلای کلمه حق است، زیرا شمشیر سمبل مبارزه و جنگ است، نه آنکه موضوعیت داشته باشد. بنابراین، قیام با شمشیر، کنایه از قیام با اسلحه و پیکار و جهاد و تعیین نوع مأموریت آن حضرت است و اینکه آن حضرت مأمور به مصالحه با کفار نیست. بدیهی است که حضرت با هر اسلحه‌ای که لازم باشد با کفار و ستمگران جهاد می‌کند و از هر گونه اسلحه‌ای که در زمان ظهور آن حضرت متداول باشد، استفاده می‌نماید.
  2. از کجا که در زمان ظهور آن حضرت، این اسلحه‌های مهیب در اختیار بشر باقی باشد، زیرا ممکن است در اثر حوادث و آشوبها و انقلابات شدید و جنگهای خانمانسوز جهانی که پیش از ظهور آن حضرت واقع می‌شود، این اسلحه‌های جهنمی معدوم شود. یکی از اموری که در احادیث از آن خبر داده شده، جنگهای جهان گیری است که در اثر آن بیشتر نقاط زمین از سکنه خالی شده و شهرها ویران می‌شود و در اثر آن جنگها قهراً این نوع سلاحها نابود می‌گردند.
  3. جنگ‌ها و کشتارهای بی‌رحمانه و به‌کارگیری سلاح‌های این چنینی نتیجه جهل و ضلالت و بی‌خردی بشر است که در عصر ظهور عقل مردم کامل می‌شود و بر فرض هم که سلاح‌های مخرب در اختیار داشته باشند، آن را علیه یکدیگر به‌کار نمی‌گیرند و نیروهایی که باید آن سلاح‌ها را به‌کار گیرند، به حقانیت حضرت پی می‌برند، هر چند که سردمدارانشان دستور به‌کارگیری آن سلاح‌ها را صادر می‌کنند، ولی آنان اجرا نمی‌کنند. در زمان ظهور حضرت علاوه بر تأییدات ربانی و کمک‌های عالم بالا و به یاری آمدن ملائکه، به طور طبیعی نیز پیشرفت‌ها حاصل شد. این است که سخنی در بین مردم رایج است که در عصر حضرت سلاح‌ها از کار می‌افتد، یعنی سلاح‌ها اساساً به کار گرفته نخواهد شد تا تخریب نماید و یا کسی را نابود نماید و آن مقدار هم که به‌کار گرفته می‌شود، حضرت نیز در مقابل آن توان مقابله را دارد و در اثر پیشرفت‌های سریعی که نصیب حضرت می‌شود، بسیاری از این سلاح‌ها و نیروهای به‌کار گیرنده آن در اختیار حضرت قرار می‌گیرند. بنابراین، پیروزی حضرت امری طبیعی و عادی است»[۹].
۴. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛
حجت الاسلام و المسلمین عباس رحیمی، در کتاب «امید فردا» در این‌باره گفته است:

«اولاً، معلوم نیست در زمان آن جنگ، ابزارهای کُشنده وجود داشته باشد؛ زیرا از هم اکنون قدرت‌های جهانی در فکر نابود کردن و انهدام آنها هستند و پیمان‌های ممنوعیت تولید آن را امضا می‌کنند. پس ممکن است جهان به این نتیجه برسد که این سلاح‌ها به مصلحت بشریت نیست و باید هر چه زودتر نابود شود.

ثانیاً، ممکن است با قدرت ولایت، آن سلاح‌ها از کار بیفتد؛ همان‌طور که خداوند آتش نمرود را از خاصیت انداخت.

ثالثاً، با توجه به اخبار قتل‌ها و کشتارهای فراوان قبل از ظهور، ممکن است این جنگ‌افزارها توسط خود قدرت‌ها به کار گرفته شود و نابود شوند.

و در نهایت اینکه چه بسا با سلاحی پیشرفته‌تر بر همه ابزارهای جنگی دنیا مسلط گردد و همه آنها را به بازی بگیرد؛ زیرا او فرستاده خداوند قادری است که برای نصرت ولی خود تواناست»[۱۰].
۵. نویسندگان کتاب آفتاب مهر؛
نویسندگان کتاب «آفتاب مهر» در این‌باره گفته‌اند:

«این که سلاح حضرت و یارانش هنگام ظهور چه خواهد بود، امری است که حقیقت آن، برای ما روشن و آشکار نیست؛ چرا که سخن از آینده‌ای است که ترسیم صحیح و دقیقی از آن، برای ما قابل پیش بینی نیست؛ لذا تعیین و مشخص کردن نوع سلاح، امکان ندارد. البته در این میان، چند نکته قابل دقت و تأمل است:

  1. روایاتی که در آنها به شمشیر اشاره شده است، لزوماً به معنای آن نیست که نوع سلاح حضرت، شمشیر است؛ بلکه معنای آن، این است که قیام امام مهدی (ع) مسلحانه است.
  2. پیروزی در جنگ و غلبه بر دشمن، تنها با تکیه بر سلاح و ادوات جنگی نیست؛ بلکه درایت و فرماندهی درست نیز شرط است. امام زمان (ع) از درایت و فرماندهی خود که از علم الهی سرچشمه گرفته است، بهره می‌برد. همچنین آن حضرت، علاوه بر امدادهای غیبی و فرشتگان، به لشکر "رُعب" مجهز است و خداوند، وحشتی در دل دشمنان او می‌افکند که توان درست فکرکردن و درست بهره بردن از تجهیزات را از دست می‌دهند. پیامبر اسلام (ص) نیز در جنگ‌های بدر و احزاب، به این ابزارها مؤیَّد بود.
  3. نوع حرکت جنگی و ابزارها، به گونه ای است که فقط دشمنان نظامی‌ را از پای در می‌آورد، نه آن که به مردم عادی آسیب برساند. به عبارت دیگر، عدالت رعایت شده و فقط کسانی که به جنگ برخاسته‌اند، کشته می‌شوند، نه آن که خوب و بد و مردم غیر نظامی‌ نیز به قتل برسند؛ چنان که در سلاح‌های متعارف امروزی، چنین است.
  4. آنچه از روایات استفاده می‌شود، این است که بین حضرت با دشمنان، جنگ و درگیری رخ می‌دهد و طرفین کشته می‌دهند؛ یعنی علاوه بر آن که لشکریان دشمن تار و مار می‌شوند، عده‌ای از یاران امام نیز به شهادت می‌رسند؛ بنابراین، نوع سلاح‌ها باید به گونه‌ای باشد که برای طرفین، استفاده جنگی از آن امکان‌پذیر باشد.
  • سخن آخر آن که بررسی سلاح، از مسایل مهم مهدویت نیست و لذا دانستن آن، اهمیت چندانی ندارد و کنکاش در آن نیز نتیجه چندانی نمی‌دهد»[۱۱].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۸۲.
  2. بصائر الدرجات، ص ۱۴۱؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۲۳.
  3. بصائر الدرجات، ص ۱۴۱؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۲۳.
  4. طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور، ج۱، ص ۲۲۵.
  5. الطوسی، الغیبة، ص ۴۶۰.
  6. سوره بقره، آیه ۲۱۰.
  7. تفسیر العیاشی، ج ۱، ص ۱۰۳.
  8. حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۹۹.
  9. طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص ۳۷۰-۳۷۱.
  10. رحیمی، عباس، امید فردا، ص۵۱.
  11. آفتاب مهر، ج۱، ص ۲۰۷-۲۰۸.