توجه به خدا
رابطه زیارت با توجه به خدا
- اساس تربیت روحی مسلمان، «ذکر خدا» است، ذکر، بازدارنده از بدیهاست. و ریشه تباهی اخلاق، «غفلت» و «دوری» و «نسیان» است، نسیانِ خدا و قیامت و رابطه بندگی ما با خدا. اگر از «سازندگی» زیارت سخن میگوییم، باید آن را در ارتباط با «یاد خدا» بشناسیم که در مزار معصومین (ع) و شهیدان پدید میآید[۱].
- اگر ائمه معصوم (ع)، مقرب درگاه پروردگارند، به خاطر آن است که «عبودیت خدا» را در اوج متعالیاش دارا هستند. اگر اسوه و الگوی مایند، برای آن است که در «تقوا» و «طاعت» خدا، سرآمد اهل روزگارند. اگر سخن و عملشان، برای ما سند و ملاک است، از آن روست که حجتهای خدایند. اگر نزد خداوند، مقام و مرتبه ای والا دارند، رازش در ارتباط عمیق و همواره و عاشقانه آنان با خدای عالم است. زائری که در مرقد پاکشان، آستانه ادب میبوسد و به تکریم و احترام میپردازد، باید به یاد خدا افتد. چرا که ائمه، واسطه خالق و خلقند، راهِ منتهی به خدایند، آینه حق نمایند، زیارتشان، یادآور خداوند است. چون بنده صالح خدایند، مقرباند و چون مطیع پروردگارند، برای ما اسوهاند[۲].
- وقتی توجه به خدا، نقش تربیتی و سازنده و بازدارنده از گناه دارد، این توجه، در کنار مزار اولیای خدا بیشتر و شدیدتر است. پس، زیارت، باید بازدارنده از گناه باشد. چراکه در «زیارتگاه»، به ادای احترامِ امامی میایستیم که عظمت و قداستش را مدیون بندگی خداست. مگر میشود کسی مدّعی عشق و محبت دوستان خدا باشد، ولی راه و روشی و عمل و زندگیای، بر خلاف رضا و خواستِ آنان داشته باشد؟ ویژگی زیارت، رنگ الهی داشتن آن است. چه بسا که به دیدار کسانی برویم، ولی به یاد خدا نیفتیم. چه بسیار جاهای دیدنی و اماکن باستانی و آثار هنری و موزهها و بناها که دیدارش یادآور خداوند نیست، چون جلوه الهی در آنها نیست. اما زیارت معصومین (ع) و مزار ائمه و قبور اولیای خدا و امامزادگان، جدا از یاد خدا و منفصل از معنویت و روحانیت نیست. به همین جهت است که آرامش روحی و صفای باطن میآورد. مزارها، جلوههای ربوبی دارند و «صبغه الله» در آنها مشهود است؛ زیرا «آن» که به دیدارش آمدهایم، با «او» پیوند داشته است[۳].
- در زیارتنامهها، از معصومین (ع): با عنوانِ عبدالله، حبیب الله، صفی الله، ولیّ الله، خلیل الله، باب الله، حجهالله و... یاد میکنیم. زائر هم، از این رهگذر، غنچه فطرتش را میشکوفاند و با یاد خدا و توجه به معبود، دل را صفا میبخشد. احساس کشش به سوی مبدأ میکند، پاک و زلال میشود و از گناه، دور میگردد. و دوری از گناه، یعنی نزدیکی به خدا. زائر اگر بخواهد بهره تربیتی ببرد، باید حرمها را جلوه گاه الهی ببیند و زیارتش را گامی برای الهی شدن بشناسد[۴].
منابع
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۴۹، ۵۰.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۴۹، ۵۰.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۴۹، ۵۰.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۴۹، ۵۰.