جایگاه امام علی در نشر علوم دین در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جایگاه امام علی(ع) در نشر علوم دین
در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول
رتبه علمیعلمی پژوهشی
زبانفارسی
نویسندگانسید عبدالحمید ابطحی، محمد فرید انصاری و حسن طارمی‌ راد
موضوععلم امام
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
وابسته بهنهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشربهار ۱۳۹۲
شماره۱۰
تعداد صفحات۲۲
شماره صفحاتاز صفحه ۷ تا ۲۸ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

جایگاه امام علی(ع) در نشر علوم دین در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی نقش امام علی(ع) در انتشار علم و سنت نبوی در سده اول می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۲ صفحه‌ای به قلم سید عبدالحمید ابطحی، محمد فرید انصاری و حسن طارمی‌ راد نگاشته شده و در فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی (شماره ۱۰، بهار ۱۳۹۲) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

  • نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسند: «یکی از رویکردهایی که در مورد نقش امام علی(ع) در انتشار علم و سنت نبوی می‌توان در نظر گرفت این است که اساساً رشد علمی در بلاد اسلامی در سده اول چگونه صورت گرفت و انتقال علم به این بلاد و امصار با چه فرایند و مکانیسمی تحقق یافته است؟ چه کسانی در این انتقال علوم مؤثر بوده‌اند و ایشان در علم خود با علی(ع) چه ارتباطی داشته‌اند؟».
  • آنها در ادامه می‌نویسند: «ادعا این است که سوق دادن مسلمانان به سمت توجه جدی به علم و دانش نه فقط علم دین) و شکل‌گیری این روند در جامعه تازه تشکیل‌ یافته اسلامی در این دوره در بلاد به علی(ع) منسوب است. برای اثبات این موضوع علاوه بر اقدامات مستقیم آن حضرت در کوفه و یمن، به نقش برخی شاگردان مستقیم ایشان مانند ابن‌ عباس و ابن‌ مسعود و حسن بصری در مناطقی مانند مکه و بصره و کوفه توجه و روشن شده که پایه‌گذاری دانش در این سرزمین‌ها در سده اول به‌ واسطه فعالیت علمی ایشان بوده است»[۱].

فهرست مقاله

دربارهٔ پدیدآورندگان

سید عبدالحمید ابطحی (پدیدآورنده)
سید عبدالحمید ابطحی
آقای دکتر سید عبدالحمید ابطحی (متولد ۱۳۴۵ ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را در سطوح عالی پیگیری کرد. وی رشته فلسفه دین را در مقطع دکتری به اتمام رساند. آموزش و مشاوره فارغ‌التحصیلان و همکاری در راه‌اندازی بنیاد جعفری و بنیاد امامت در قم از جمله فعالیت‌های وی است.[۲] او تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «علم امام در باور شیعیان نخستین»، «فرایند آگاهی شیعیان از علم غیب امامان»، «چالش بنی‌الحسن با انگاره علم ائمه در نیمه اول قرن دوم»، «جایگاه امام علی در نشر علوم دین در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول»، «تقابل عالمان زیدی كوفه در نیمه اول قرن دوم با باور به امامت الهی اهل‌بیت (ع)»، «جستاری در پایان‌نامه‌های امامت‌پژوهان غربی»، «عقلانیت معرفت از دیدگاه علم شناسی پوپر»، «‌واقع‌گرایی‌ غیر جزمی‌ در فلسفة‌ انتقادی‌ پوپر» و «پدیدارشناسی تاریخی باور شیعیان به علم امام در سده اول هجری» برخی از این آثار است.[۳]
محمد فرید انصاری (پدیدآورنده)
محمد فرید انصاری
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد فرید انصاری (متولد ۱۳۵۱ ش، تهران)، دارای مدرک دکتری کلام امامیه از دانشگاه قرآن و حدیث قم، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، محمد حسین احمدی شاهرودی پیگیری کرد. معاونت پژوهشی و قائم مقامی بنیاد فرهنگی امامت، جانشینی سردبیر فصلنامه علمی پژوهشی امامت‌پژوهی، تدریس در حوزه‌های علمیه و مدرّسی دانشگاه و تدریس کارگاه‌های مختلف نقد فِرق انحرافی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌های علمیه، به تألیف کتاب و مقاله نیز پرداخته است. «جریان‌شناسی سلفیه معاصر بر اساس نظریه بحران‌محور»، «بررسی تطور اندیشه امامت از مدرسه حله تا مدرسه اصفهان»، «مناقب الشیخین فی التفسیر و الحدیث»، «جایگاه امام علی در نشر علوم دین در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول»، «درس‌هایی در نقد وهابیت» «بررسی اندیشه‌های امامتی علامه وحید بهبهانی» و «نقش حضرت علی در توسعه علم در سده نخستین» و «بررسی تأثیر رویکرد جامعه‌شناسی دین در باورهای مذهبی» برخی از این آثار است.
حسن طارمی‌ راد (پدیدآورنده)
حسن طارمی راد
حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حسن طارمی راد (متولد ۱۳۴۴ش)، پس از تحصیل در رشته مهندسی مکانیک دانشکده فنی دانشگاه تهران، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: سید موسی شبیری زنجانی، حسن حسن‌زاده آملی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. مدیریت علمی دانشنامه جهان اسلام، مدیریت گروه تاریخ علم، سردبیری مجله کتاب ماه دین از جمله فعالیت‌های وی است.[۴] او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های طلاب و دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «جایگاه امام علی در نشر علوم دین در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول»، «ذیلی بر مقاله مسئله آموز صد مدرس»، «صدوق و مفید در بحارالأنوار مجلسی» و «نشر کتاب‌های مرجع در ایران» برخی از این آثار است.[۵]

پانویس

دریافت متن مقاله