جایگاه شأن معصوم در ارزیابی روایات تاریخی از نگاه اخبارگرایی (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جایگاه شأن معصوم در ارزیابی روایات تاریخی از نگاه اخبارگرایی
زبانفارسی
نویسندگانمحمد کاظم رحمان ستایش ناصر حیدرزاده
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه شیعه‌پژوهی
وابسته بهدانشگاه ادیان و مذاهب
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشرزمستان ۱۳۹۵
شماره۹
تعداد صفحات۲۶
شماره صفحاتاز صفحه ۹۵ تا ۱۲۰ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

جایگاه شأن معصوم در ارزیابی روایات تاریخی از نگاه اخبارگرایی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی کارکردهای معیار شأن معصوم در اخبارگرایی با برخی مؤلفه‌ها در ارزیابی روایات تاریخی انبیا می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۶ صفحه‌ای به قلم محمد کاظم رحمان ستایش و ناصر حیدرزاده نگاشته شده و در فصنامه شیعه‌پژوهی (شماره ۹، زمستان ۱۳۹۵) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

نویسندگان در چکیده مقاله می‌نویسند: «یکی از ملاک‌های ارزیابی روایات تاریخی، به‌ویژه تاریخ انبیا، شأن معصوم است. در تاریخ انبیا، تاریخ‌نگاری بدون توجه به روایات کارساز نیست. لذا می‌توان با توجه‌کردن به کلام نقلی و مبانی اعتقادی، نقل روایات تاریخی را بررسید و جنبه‌های مختلف شأن و شخصیت انبیا و دیدگاه‌های کلامی این حوزه را کاوید. اخبارگرایی، برخلاف اخباری‌گری، به دیگر منابع احکام توجه دارد و از اتهام صحیح‌انگاری تمام روایات کتب اربعه فاصله دارد و متون روایات را نقد می‌کند. اما آیا در اخبارگرایی به معیارهای غیرروایی نقد نیز در ارزیابی روایات توجه می‌شود و مؤلفه‌های آن کدام است؟ در این پژوهش با روش تحلیل محتوا با تتبع در سخنان مجلسی در تاریخ انبیای بحار الانوار و سایر منابع مرتبط، کارکردهای معیار شأن معصوم در اخبارگرایی با مؤلفه‌هایی چون برخورداری از عصمت، راه‌نداشتن شیطان بر انبیا، جایزنبودن تکیه بر غیرخدا در کنار مؤلفه‌هایی از کمالات جسمانی، در ارزیابی روایات تاریخی انبیا شناسایی می‌شود»[۱].

فهرست مقاله

  • مقدمه؛
  • طرح مسئله؛
  • اخبارگرایی و شأن و شخصیت معصوم؛
    • کمالات روحی و معنوی؛
      • بهره‌مندی از عصمت؛
      • صدق گفتار انبیای الهی؛
      • راه‌نداشتن شیطان بر انبیای الهی؛
      • جایزنبودن تکیه بر غیرخدا؛
      • جایزنبودن صبر بر بندگی و بردگی دیگران؛
      • ترس و واهمه‌نداشتن انبیای الهی؛
      • خودداری از ولایت ظالم؛
      • روابودن مدح و ستایش خویشتن در موقعیت‌های خاص؛
      • بهره‌مندی از کمال عقل، خوش‌خویی، خوش‌اخلاقی و مانند آن؛
    • کمالات جسمی؛
      • سلامت خلقت انبیای الهی؛
      • منزه‌بودن پدر و مادر انبیای الهی از پستی و بدی؛
  • نتیجه؛
  • پی‌نوشت‌ها.

دربارهٔ پدیدآورندگان

ناصر حیدرزاده (پدیدآورنده)
بخش آغازین خالی است
محمد کاظم رحمان ستایش (پدیدآورنده)
محمد کاظم رحمان ستایش
حجت الاسلام و المسلمین محمد کاظم رحمان ستایش (متولد ۱۳۴۴ ش، شیراز)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید علی اصغر دستغیب، علی موحد، مصطفی اعتمادی تبریزی و حسن حسن‌زاده آملی پیگیری کرد. مشارکت در تأسیس پژوهشکده فقه و حقوق دفتر تبلیغات، تأسیس و مدیریت کتابخانه تخصصی فقه و حقوق و مدیر گروه رجال مرکز تحقیقات دار الحدیث ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «محدثه بودن حضرت فاطمه»، «گفت و گوی ملائکه با حضرت فاطمه»، «الاصول فی علم الاصول»، «ابعاد شخصیت و زندگی حضرت امام رضا»، «اندیشه امامت‌پژوهانه صفار در بصائرالدرجات»، «روایات امام علی»، «آشنایی با كتب رجالی»، «الفوائد الرجالیه»، «كاركردهای نقل روایات اهل سنت در منابع شیعی با تكیه بر روایات تفسیری» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن