حدود اختیارات ولی فقیه (پایان‌نامه)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
حدود اختیارات ولی فقیه
زبانفارسی
پژوهشگرعلی فقیهی (ایران)
استاد راهنماسید محمد موسوی بجنوردی (ایران)
موضوعولایت فقیه و امامت
مذهبشیعه
سال دفاع۱۳۹۰
وابسته بهمؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
وبگاه معرفپژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)

حدود اختیارات ولی فقیه، عنوان پایان‌نامه‌ای است به قلم علی فقیهی که در آن موضوع حدود اختیارات ولی فقیه، مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد. این پایان‌نامه با همراهی سید محمد موسوی بجنوردی به عنوان استاد راهنما و سید صادق موسوی و سید ابوالقاسم نقیبی به عنوان استاد مشاور تدوین و در پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی دفاع شده است.[۱]

چکیده پایان‌نامه

پژوهشگر این پایان‌نامه در چکیده خود می‌گوید: «نظریه ولایت فقیه از مهم‌ترین دستاوردهای اندیشه سیاسی مکتب تشیع است. این نظریه قدمتی به درازای فقه شیعه داشته و در کلمات فقها از اقدم ایشان تا معاصرین منعکس شده است، تا آنجا که ادعای اتفاق اصحاب بر ثبوت اصل ولایت فقیه ادعایی خلاف واقع و سخنی به گزاف نیست. اما به همان اندازه که اصل ولایت فقیه مورد تسالم فقیهان است دامنه حدود و قلمرو اختیارات ولی فقیه مورد اختلاف است که مجموع آراء و انظار فقیهان را می‌توان در سه نظریه جمع‌بندی نمود:

  1. نظریه امور حسبه؛
  2. نظریه امور عامه؛
  3. نظریه ولایت مطلقه فقیه؛ با امعان نظر در ادله در می‌یابیم که ولایت نبی اکرم(ص) و ائمه(ع) از اطلاق برخوردار می‌باشد ولی ولی فقیه تنها در امور عامه ولایت دارد».[۱]

فهرست پایان‌نامه

  • مقدمه؛

فصل اول: كلیات

۱-۱. ولایت تعریف؛
۱-۲. تعریف فقه و فقیه؛
۱-۳. شرایط ولی فقیه:
۱-۳-۱. عدالت؛
۱-۳-۲. ذكوریت؛
۱-۳-۳. فقاهت؛
۱-۳-۴. قدرت؛
۱-۳-۵. حلال زادگی؛
۱-۳-۶. ثبات همه شرایط از راه استقراء؛
۱-۳-۷. شرایط از نگاه عقل مستقل؛
۱-۴. شرایط ولی فقیه از منظر فقها؛
۱-۵. اختیارات ولی فقیه؛
۱-۶. پیشینه بحث از حقوق اختیارات؛
۱-۷. عناوین نظریه‌های فقهی در زمینه اختیارات ولی فقیه.

فصل دوم: نسبت ولایت پیامبر (ص) و امام (ع) با ولایت فقیه

۲-۱. معناشناسی امام:
۲-۱-۱. معنی امام در لغت و عرف مسلمانان؛
۲-۱-۲. معنی امام در اصطلاح فقها؛
۲-۱-۳. معنی امام در روایات اهل بیت؛
۲-۱-۴. معنی امام از نظر امام خمینی و منتظری؛
۲-۲. ضرورت بررسی حیطه ولایت پیامبر و امام؛
۲-۳. اختیارات پیامبر و امام؛
۲-۴. ولایت تكوینی پیامبر و امام؛
۲-۵. وجوب اطاعت مطلق از پیامبر و امام؛
۲-۶. وجوب اطاعت مطلق از پیامبر و امام در نگاه فقها؛
۲-۷. وجوب اطاعت در قرآن؛
۲-۸. اولی الأمر در قرآن؛
۲-۹. اولی الأمر در سخنان اهل بیت؛
۲-۱۰. امامت عالی‌ترین منصب الهی؛
۲-۱۱. وجوب اطاعت مطلق در روایات؛
۲-۱۲. حجه الله موضوع وجوب اطاعت؛
۲-۱۳. دلیل عقلی شیخ انصاری بر وجوب اطاعت؛
۲-۱۴. اصل عدم ولایت؛
۲-۱۵. نگاه فقها به ولایت پیامبر و امام بر جان و مال؛
۲-۱۶. ادله شیخ انصاری؛
۲-۱۷. نظر آیت الله بجنوردی درباره ادله شیخ انصاری؛
۲-۱۸. بررسی ادله ولایت و ادله عدم ولایت پیامبر و امام بر جان و مال؛
۲-۱۹. ولایت فقیه و نسبت آن با ولایت امام؛
۲-۲۰. محدودیت ولایت به وجود مصلحت در تصرف؛
۲-۲۱. حكومت و اداره امت اسلامی؛
۲-۲۲. لزوم اذن پیامبر و امام در جواز تصرف.

فصل سوم: نظریه اختیارات فقیه در امور حسبیه

۳-۱. معنی امور حسبیه؛
۳-۲. قلمرو امور حسبیه؛
۳-۳. ادله اختیارات فقیه در امور حسبیه؛
۳-۴. نظریه اختیارات فقیه در امور حسبیه در اندیشه فقیهان؛
۳-۵. قضاوت از مصادیق امور حسبیه؛
۳-۶. فتوی از مصادیق امور حسبیه؛
۳-۷. مدیریت أنفال و خمس از مصادیق امور حسبیه؛
۳-۸. اقامه نماز جمعه از مصادیق امور حسبیه؛
۳-۹. اقامه حدود و تعزیرات از مصادیق امور حسبیه.

فصل چهارم: نظریه اختیارات ولی فقیه در امور عامه

۴-۱. معناشناسی امور عامه؛
۴-۲. قلمرو و گستره امور عامه؛
۴-۳. ضرورت وجود حكومت؛
۴-۴. نظرات معصومین درباره ضرورت حكومت؛
۴-۵. ادله عقلی و نقلی اختیارات فقیه در امور عامه؛
۴-۶. اسلام دین حكومتی؛
۴-۷. اطلاقات ادله احكام؛
۴-۸. لزوم اجرای حكم خدا در هر عصر و زمان؛
۴-۹. روایات و لزوم اجرای حكم خدا در هر عصر و زمان؛
۴-۱۰. وجوب امر به معروف و نهی از منكر؛
۴-۱۱. قیام امام حسین (ع) به انگیزه امر به معروف و نهی از منكر؛
۴-۱۲. پاسداری از اصل دین؛
۴-۱۳. قیام قبل از قیام حضرت مهدی (ع)؛
۴-۱۴. مرسله فقیه؛
۴-۱۵. روایت علی بن ابی حمزه؛
۴-۱۶. موثّقه سكونی؛
۴-۱۷. توقیع منسوب به امام زمان (ع)؛
۴-۱۸. مقبوله عمر بن حنظله؛
۴-۱۹. مشهوره ابی خدیجه؛
۴-۲۰. صحیحه قداح؛
۴-۲۱. نظریه اختیار فقیه در امور عامه در اندیشه فقیهان؛
۴-۲۲. نظر آیت الله بروجردی؛
۴-۲۳. نظر امام خمینی؛
۴-۲۴. نظر آیت الله منتظری؛
۴-۲۵. نظر صاحب جواهر؛
۴-۲۶. نظر مرحوم نائینی؛
۴-۲۷. نظر آیت الله گلپایگانی؛
۴-۲۸. وجوب اطاعت از ولی فقیه؛
۴-۲۹. حدود نفوذ حكم حاكم؛
۴-۳۰. نظر صاحب جواهر و آیت الله خویی؛
۴-۳۱. امكان نصب فقیه از ناحیه امام معصوم؛
۴-۳۲. نظر آیت الله منتظری؛
۴-۳۳. كیفیت نصب؛
۴-۳۴. بیعت و نقش آن در تحقق ولایت فقیه؛
۴-۳۵. نظر آیت الله منتظری؛
۴-۳۶. رأی و نقش آن در تحقق ولایت فقیه؛
۴-۳۷. سخنان فقها؛
۴-۳۸. بررسی دلایل آیت الله منتظری؛
۴-۳۹. بررسی نظریه آیت الله منتظری؛
۴-۴۰. ادله مشورت و نقش مردم در تحقق ولایت فقیه؛
۴-۴۱. شرط انتخاب در انعقاد ولایت حدوثاً و بقاء؛
۴-۴۲. تزاحم اصل ولایت فقیه با پاره‌ای از قواعد فقهیه.

فصل پنجم: نظریه اختیارات مطلقه ولی فقیه

۵-۱. معناشناسی اطلاق ولایت؛
۵-۲. ولایت مطلقه فقیه از منظر امام خمینی؛
۵-۳. ولایت مطلقه در اندیشه فقیهان امامیه؛
۵-۴. آرای قدما؛
۵-۵. آرای فقها متأخر؛
۵-۶. آرای فقها دوره حاضر؛
۵-۷. جهاد ابتدایی؛
۵-۸. نقل و بررسی آرای قدما در زمینه جهاد ابتدایی؛
۵-۹. نظر صاحب جواهر، امام خمینی و حضرات آیات خویی و منتظری؛
۵-۱۰. روایات جهاد ابتدایی؛
۵-۱۱. بررسی ادله و جواز جهاد ابتدایی به دعوت فقیه؛
  • نتایج؛
  • فهرست منابع فارسی، عربی.[۲]

دربارهٔ پدیدآورندگان

  • در مورد پژوهشگر این پایان‌نامه اطلاعاتی در دست نیست.
  • استاد راهنمای این پایان‌نامه آیت الله دکتر سید محمد موسوی بجنوردی (متولد ۱۳۲۲ ش، نجف اشرف)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: امام خمینی، سید ابوالقاسم خویی پیگیری کرد. ریاست کمیسیون حقوق بشر اسلامی، ریاست گروه حقوق و علوم سیاسی تربیت معلم و مسئول دفتر استفتائات امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس خارج فقه و اصول در سطوح مختلف، به تدریس قواعد فقهیه و همچنین الهیات و معارف اسلامی مشغول است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «مجموعه مقالات فقهی، حقوقی و اجتماعی»، «نقش آرای مردم در حکومت اسلامی از نگاه و دیدگاه امام»، «جرم سیاسی در حقوق کیفری اسلام»، «درباره جاسوسی و خیانت به کشور» برخی از این آثار است.[۳]

استخراج مقاله از پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

پانویس

دریافت متن پایان‌نامه