دراسات فی نهج البلاغة (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
دراسات فی نهج البلاغة
زبانعربی
نویسندهمحمد مهدی شمس‌الدین
موضوعامام علی (ع)، نهج البلاغه
مذهبشیعه
ناشر[[:رده:انتشارات * انتشارات دارالکتاب‌ الإسلامی (قم، ایران، ۱۴۲۸ق، ۲۰۰۷ م، ۱۳۸۶ش)
تعداد صفحه۳۸۳
شابک۹۷۸-۹۶۴-۴۶۵-۱۹۵-۳
شماره ملی‭۱‎۱‎۵‎۱‎۱‎۳‎۷

دراسات فی نهج البلاغة، کتابی است که با زبان عربی که به بررسی شمه‏‌ای از آراء و اندیشه‌‏های امام علی (ع) در زمینه‏‌های علمی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی برگرفته از نهج ‏البلاغه می‌پردازد. این کتاب اثر محمد مهدی شمس‌الدین است و چند انتشارات از جمله: انتشارات دارالکتاب‌ الإسلامی (ایران)، انتشارات الدار الإسلامیة (لبنان)، انتشارات المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر (لبنان)، انتشارات مکتبة الأمین (عراق) نشر آن را به عهده داشته‌‌‌‌اند.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «نویسنده ابتدا به توصیف جامعه و طبقات اجتماعی از منظر علی (ع) در نهج ‏البلاغه پرداخته و آراء آن حضرت در زمینه طبقات اجتماعی و تأکید وی در اجرای عدالت اجتماعی و رسیدگی به اقشار ضعیف و مستمند اجتماع را شرح می‏‌دهد. آراء سیاسی امام علی (ع) در زمینه حکومت و وظایف متقابل حاکم و مردم به ویژه تأکید آن حضرت در ریشه‌‏کنی فقر و فساد از جامعه به عنوان مهم‏ترین وظیفه حاکم نیز از مباحث بعدی این کتاب است.

نویسنده می‏‌کوشد تا عظمت و ابعاد تفکر امام علی (ع) را در همه عرصه‌‏ها تحلیل کند و ارزش آن را برای اداره جامعه و سعادت بشر معاصر متذکر شود. در این پژوهش موضوعی، مباحث اجتماعی نهج ‏البلاغه مثل تحلیل امام از طبقات اجتماعی، حاکم و مردم و وظایف و مسئولیت و اختیارات هر یک از گروه‏ها تبیین شده است. بخش بعدی به پیشگویی‌‏های امام علی (ع)، مواعظ و کلمات قصار آن حضرت و اخلاقیات نهج ‏البلاغه مخصوصا نگاه ویژه علی (ع) به تقوا، بیت المال و مذمت دنیا اختصاص یافته است».

فهرست کتاب

مقدمه چاپ اول

مقدمه چاپ دوم

مقدمه چاپ سوم

جامعه و رده های مختلف اجتماعی

  • طرح جامعه در نهج البلاغه؛
  • طبقه و رده اجتماعی؛
  • ارزش والای تقوا در اسلام یا تقسیم بندی های طبقاتی؛
  • مقدمه بررسی طبقات اجتماعی در نهج البلاغه؛

لشکریان و نیروهای نظامی؛

  • قضاة؛
  • والیان؛
  • قرآن کریم؛
  • کشاورزان؛
  • تاجران و صنعت گران؛
  • کارگران و کسانی که توانایی کار ندارند؛
  • جوامع گذشته و دیدگاه حضرت امیرالمؤمنین (ع) نسبت به روح قبیله گری.

حکمران

حکم ضرورت هر جامعه ای می باشد؛

  • برخی از شرایط هر حکمران؛
  • ماهیت حکم نزد حضرت امیرالمؤمنین (ع)؛
  • ارتباط حکمران با مردم؛
  • حقوق رعیت بر حکمران؛
  • ماهیت حق و حقوق حکمران بر رعیت؛
  • همکاری میان حکم و مردم.

امور غیبی

  • دیدگاه مخالفت و نفی امور غیبی؛
  • علت مخالفت و نفی امور غیبی، گرایش تجربه گرایی است؛ تبیین و بررسی؛
  • اهتمام علم نوین به نیروهای غیر آشکار انسان؛
  • توجیه علمی پدیده امور غیبی؛
  • امور غیبی در نهج البلاغه؛
  • امور غیبی دیگری که ابن ابی الحدید از آنها نام می برد.

موعظه و سخنرانی

  • اشتباهات روش وعاظ سنتی و روش صحیح بررسی نصوص و روایات؛
  • زندگی ایده آل در اسلام زمانی که حضرت امیرالمؤمنین (ع) حکومت را به دست گرفتند؛
  • چشم انداز واقع بین نسبت به زندگی در اسلام و مردم عرب زبان؛
  • دیدگاه حضرت امیرالمؤمنین (ع) در خصوص نحوه رفتار در دنیا، دعوت به برقراری تعادل میان دنیا و آخرت می باشد؛
  • پیروی از هوای نفس و آرزوهای طول و دراز؛
  • پند پذیری از تاریخ وظیفه تاریخ می باشد؛
  • گرایش اسلام در پرورش شخصیت با فضل و دانش؛
  • نمونه هایی از موعظه حضرت امیر (ع) نسبت به رویگردانی از دنیا، مفهوم زهد و مواد آن؛
  • فهرست آیات؛
  • فهرست منابع و مآخذ.[۱]

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد مهدی شمس‌الدین
آیت الله محمد مهدی شمس‌الدین (متولد۱۳۱۴ ش، ۱۳۵۴ ق نجف اشرف؛ متوفای ۱۳۷۹ش، ۱۴۲۱ ق) تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خویی، سید محمد روحانی و سید یوسف حکیم فرا گرفت. ریاست مجلس اعلای شیعیان لبنان، تأسیس جماعة العلماء، تأسیس حزب الدعوه، تأسیس مجله الأضواء، تأسیس دانشگاه اسلامی لبنان، تأسیس جمعیت خیریه حضرت زینب، انتشار مجله النجف و الإیمان از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «نظام الحکم والإدارة فی الإسلام»، «دراسات فی نهج البلاغة»، «ثورة الحسین فی الواقع التاریخی و الوجدان الشعبی»، «آگاهی از غیب در نهج البلاغه»، «عقاید الشیعة الامامیة»، «أنصار الحسین»، «الأمة والدولة والحرکة الإسلامیة»، «حرکة التاریخ عند الإمام علی»، «رسالة الحقوق للإمام زین العابدین»، «التجرید فی الفکر الإسلامی» و «الاجتهاد والتقلید» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن

طرح جلد دیگر کتاب