ذی‌قعده

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از ذی قعده)

مقدمه

یازدهمین ماه از ماه‌های قمری و اولین ماه از ماه‌های حرام است. در مفاتیح الجنان نقل شده که سید بن طاووس روایتی را نقل کرده که ذی القعده محل اجابت دعا است در وقت شدت[۱].

از رسول خدا (ص) نقل شده که: «در روز یکشنبه ماه ذی العقده، نمازی با فضیلت است که هر کس آن را به جا آورد، توبه‌اش مقبول و گناهش آمرزیده شود، دشمنان از او راضی و با ایمان بمیرد و دینش گرفته نشود و قبرش گشاده و نورانی گردد و والدینش از او راضی گردند و مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد و توسعه رزق پیدا کند و ملک الموت با او وقت مردن مدارا کند و به آسانی جان او بیرون شود»[۲].

همچنین آمده است که در این ماه و دیگر ماه‌های حرام مستحب است که روز پنجشنبه و جمعه و شنبه را روزه بگیرد، که آن ثواب نهصد سال عبادت را دارد.

علی بن ابراهیم قمی می‌گوید: «در ماه‌های حرام گناهان مضاعف می‌شود، همان‌گونه که حسنات مضاعف می‌گردد»[۳]. و اما در ماه ذی‌القعده مناسبت‌ها و ایام بسیار با فضیلت و مهمی قرار دارد که بدین شرح می‌باشد:

  1. اول ذی‌القعده: سالروز ولادت کریمه اهل بیت، حضرت فاطمه معصومه (س).
  2. پنجم ذی‌القعده: سالروز بزرگداشت حضرت صالح بن موسی بن جعفر (ع).
  3. ششم ذی‌القعده: سالروز بزرگداشت حضرت احمد بن موسی بن جعفر (شاهچراغ).
  4. یازدهم ذی‌القعده: بنا به روایت موثق، سالروز ولادت مسعود امام علی بن موسی الرضا (ع).
  5. پانزدهم ذی‌القعده: از لیالی گرانقدری است که خداوند نظر رحمت می‌فرماید بر بندگان مؤمن خود و کسی که در این شب به طاعت حق تعالی مشغول باشد ثواب صد روزه‌داری را دارد که هرگز معصیت خداوند را نکرده‌اند. پیامبر (ص) فرمودند: مغتنم شمار این شب را و مشغول کن خود را به طاعت و عبادت و نماز و طلب حاجات از خداوند. همانا روایت است که هر که در این شب حاجتی را از خداوند درخواست کند، به او عطا شود.
  6. بیست و سوم ذی‌القعده: بنا به قولی سالروز شهادت امام رضا (ع) می‌باشد و از روزهای زیارتی ایشان محسوب می‌گردد. سید بن طاووس در کتاب اقبال خویش می‌گوید: در شب بیست و سوم ماه ذی القعده، زیارت امام رضا (ع) سفارش شده است[۴].
  7. بیست و پنجم ذی‌القعده: شب دحو الارض است که عبادت و شب زنده‌داری در آن شب و روزه آن ثواب بسیار دارد. امام رضا (ع) در باب فضیلت روز بیست و پنجم ماه ذی القعده می‌فرمایند: «در شب بیست و پنجم ذی القعده، زمین از زیر کعبه گسترش یافت. پس هر کس آن روز را روزه بگیرد، مانند کسی است که ۶۰ روز روزه گرفته باشد»[۵]. در روز دحوالارض سفارش شده که به زیارت قبر امام رضا (ع) مشرف شوید که افضل اعمال است.
  8. سی‌ام ذی‌القعده: بنا به قول مشهور، سالروز شهادت امام جواد الائمه (ع) می‌باشد[۶].[۷]

ذی القعده و مهدویت

در سالی که امام مهدی (ع) قیام می‌‌نماید در ماه ذی‌قعده اتفاقات عجیبی رخ خواهد داد. رسول خدا (ص) فرمود: در ماه ذی‌قعده در میان قبایل نزاع رخ می‌‌دهد و حجاج را غارت می‌‌کنند. سپس در سرزمین "منی" شورشی برپا می‌‌شود که افراد بسیاری کشته می‌‌شوند و کشت و کشتار تا نزدیکی جمره هم می‌‌رسد. سردسته آنان از ترس فرار می‌‌کند و به مسجدالحرام در میان رکن و مقام می‌‌گریزد و در آن حال حضرت مهدی (ع) در مسجدالحرام است و آن گروه می‌‌خواهند با حضرت بیعت کنند ولی حضرت با اکراه با آنان بیعت می‌‌نماید...[۸].[۹]

منابع

پانویس

  1. مفاتیح الجنان، ص۳۹۷.
  2. کیفیت نماز روز یکشنبه در ماه ذی القعده: کسی که می‌خواهد نماز روز یکشنبه ماه ذی‌القعده را به جا آورد، می‌بایست در روز یکشنبه غسل کند و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز گذارد به این طریق که در هر رکعت یک مرتبه حمد و سه مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و معوذتین را یک مرتبه بخواند و بعد از اتمام نماز، هفتاد مرتبه استغفار کند و سپس بگوید: «لَاحَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ الَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ» و بعد این دعا را بخواند: «يَا عَزِيزُ يَا غَفَّارُ اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ ذُنُوبَ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ‌».
  3. مفاتیح الجنان، ص۳۹۷.
  4. مفاتیح الجنان، ص۳۹۸.
  5. من لا یحضره فقیه، ج۲، ص۱۵۶. به تیتر واژه دحوالارض مراجعه شود.
  6. مفاتیح الجنان، ص۳۹۷-۴۰۱.
  7. محمدی، حسین، رضانامه ص ۳۱۳.
  8. سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۲۵۵ - ۲۵۴.
  9. حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۸۲.