روح در قرآن و عهدین (پایان‌نامه)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
روح در قرآن و عهدین
زبانفارسی
پژوهشگرسید جعفر آشتیانی (ایران)
استاد راهنمامحمد علی مهدوی راد (ایران)
موضوعمجاری علم لدنی، روح، روح‌القدس
مذهبشیعه
سال دفاع۱۳۸۹
تعداد صفحات۲۹۶
وبگاه معرفمرکز دیجیتالی اطلاعات و مدارک اسلامی
شماره رکورد۵۴۰۱۵۷

روح در قرآن و عهدین پایان‌نامه‌ای است که به موضوع روح‌ - به ویژه روح‌القدس که یکی از منابع علم امام است - می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط آقای سید جعفر آشتیانی نگاشته و در دانشکده اصول الدین دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای محمد علی مهدوی راد و استاد مشاور آن آقای محمد تقی انصاری‌پور است.[۱]

چکیده پایان‌نامه

  • پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «روح از موضوعات مهم و مشترک بین ادیان به شمار می‌رود. قرآن و عهدین به عنوان کتب مقدس سه دین بزرگ اسلام، یهودیت و مسیحیت، اصلی‌ترین راه برای شناخت مفهوم و حقیقت روح در این ادیان می‌باشند. شناخت مفاهیم قرآنی را با بررسی آن مفاهیم در اعتقادات اعراب جاهلی می‌توان کامل‌تر نمود».
  • در این رساله آمده است: «به این دلیل که آیات و مفاهیم قرآن در محیط اعراب جاهلی و با زبان آنها نازل شد. روح در اعتقادات اعراب جاهلی مرتبط با مفاهیمی چون روح بخشی به اشیاء و مکان‌ها، زیارت و قربانی برای بت‌ها، روح پنداری ملائکه و جن و پرستش جن به عنوان بخشی از ارواح، نفس انسان را پرنده‌ای جغد گونه پنداشتن پس از مرگ، رجعت و مسخ وجود انسان است. اما در قرآن وضع به گونه‌ای دیگر است و روح با مفاهیم زیر در ارتباط است. «تأیید حضرت عیسی(ع) به وسیله روح‌القدس، نفخ روح، تنزیل روح‌القدس، «ارسال روحنا» بر حضرت مریم(س)، همراهی ملائکه و روح در تنزیل و نزول قرآن و در قیام و عروج در روز قیامت، امین بودن روح، از عالم امر بودن روح، تأیید حزب الله به‌وسیله روح، روح بودن حضرت عیسی(ع)، وحی و القای روح».
  • پژوهشگر در این رساله می‌افزاید: «آرای متفاوتی در ارتباط با حقیقت و معنای روح و مفاهیم مرتبط با آن مطرح شده است، اما در این رساله تکیه بر نظر سید محمد حسین طباطبایی در المیزان است که «روح در قرآن، معنا و حقیقتی واحد دارد. معنای آن را می‌توان چیزی دانست که (مایه حیات) است و حقیقت واحد آن عبارت از یک موجود مستقل و دارای حیات و علم و قدرت است که غیر از ملائکه است و آن را می‌توان (روح مطلق) نامید. این نظریه متکی بر برخی روایات اهل‌بیت(ع) است. روح با حقیقتی واحد دارای مصادیق متعددی چون روح انسان‌ها، روح ملائکه، روح تایید کننده مؤمنان، روح تایید کننده پیامبران و موارد دیگر است».
  • در این رساله آمده است: «واژه روح در عهدین از واژه‌های پر کاربرد است که آن را از دو منظر معانی و کارکردها می‌توان بررسی نمود. معانی روح در کتاب مقدس عمدتاً با وجود انسان ارتباط دارند برخی از آنها عبارتند از: روح انسان، احساسات و انگیزه‌های انسانی، نبوت و رهبری فرهمندانه، پیوند انسان با خداوند. برخی معانی آن هم خارج از وجود انسان‌اند، مثل: باد و موجودات غیر مادی. کارکردهای روح در کتاب مقدس هم بیشتر هم درباره انسان مطرح‌اند که برخی از آنها عبارتنداز: آفرینش انسان و تداوم حیات او، نبوت، وحی، الهام، علم و حکمت بخشیدن به افراد، شفاء، تعمید و موارد دیگر. روح‌القدس نیز از مفاهیم حوزه روح شناسی در کتاب مقدس است که دارای اسم‌ها، صفات و کارکردهایی مخصوص است. مفاهیمی چون نجات، هدایت، زندگی ایمان‌داران و کلیسا، در کتاب مقدس با روح‌القدس در ارتباط‌اند. عناصر وجود انسان مثل روح، نفس و جسم در کتاب مقدس بحث‌هایی پر دامنه دارند».
  • پژوهشگر در این رساله می‌افزاید: «عهد عتیق وجود انسان را با عنوان عبری نِفِش (معادل حیات و نفس) مطرح نموده اما دیدگاه‌های روشن و مفصلی در این باره ندارد. در تلمود، آیین قبالا و فلسفه یهودی که ارتباطی تنگاتنگ با عهد عتیق دارند، دیدگاه‌ها در باره نفس انسان و آینده آن، پر دامنه، متفاوت و گاه متناقض‌اند. با این که در کتاب مقدس، عباراتی وجود دارد که نشان دهنده دو عنصری بودن وجود انسان مرکب از، روح و جسم هستند اما در کنار آن‌ها عباراتی را می‌توان یافت که انسان را موجودی مرکب از سه عنصر روح، نفس و جسم معرفی می‌کند. در مجموع می‌توان چنین برداشت نمود که نویسندگان اولیه مسیحی مثل پولس، وجود انسان را مرکب از سه عنصر روح، نفس و جسم می‌دانند».[۱]

فهرست پایان‌نامه

فصل اول: کلیات

    • مقدمه؛
    • بیان مسأله؛
    • پرسشهای تحقیق؛
    • فرضیه های تحقیق؛
    • اهداف تحقیق؛
    • پیشینه تحقیق؛
    • اهمیت و ضرورت تحقیق؛
    • روش تحقیق.

فصل دوم: روح در قرآن

    • روح در افکار و عقاید اعراب جاهلی؛
    • موقعیت واژه روح در قرآن؛
    • معنای لغوی ماده (روح)؛
    • رابطه معنایی واژه روح با واژگان هم ریشه آن؛
    • بررسی نوع ترکیبها و (ال)ها در واژه روح؛
    • نظر کلی بر آرای مفسران درباره روح در قرآن؛
    • مصادیق روح در آیات؛
    • تحلیل کلی روح در قرآن کریم؛
    • آشنایی با برخی دیدگاهها درباره روح.

فصل سوم: روح در عهدین

    • روح در عهدین؛
    • اصطلاحات کتاب مقدس درباره وجود انسان؛
    • شخص انسان در فرهنگ یهودی؛
    • شخص انسان در فرهنگ مسیحی؛
    • خلاصه بحث وجود انسان در کتاب مقدس؛
  • کتاب‌نامه.[۲]

دربارهٔ پدیدآورندگان

سید جعفر آشتیانی (پژوهشگر)
بخش آغازین خالی است
محمد علی مهدوی راد (استاد راهنما)
محمد علی مهدوی راد
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد علی مهدوی راد (متولد ۱۳۳۴ ش، نیشابور)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: عباس علی اختری، حجت‌ هاشمی خراسانی، علی اکبر بنی‌هاشمی، سید علی حسینی خامنه‌ای، سید عزالدین زنجانی، جواد تهرانی پیگیری کرد. مسئولیت عقدیتی و سیاسی پایگاه نهم شکاری، بنیانگذار مجله حوزه و سردبیری آن، پایه‌گذار مجله بینات و مدیر مسئولی آن، مشورت در راه‌‌اندازی مجله‌های میقات و علوم حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس علوم قرآن در سطوح مختلف، به تدریس فقه الحدیث، تاریخ حدیث و همچنین مفردات قرآنی مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «اشارات قصص قرآن به امام مهدی و ویژگی‌های او»، «امامت در نگره قرآنى امام موسى بن جعفر (ع)»، «یادی از سید فقیهان»، «تفسیر پیامبر»، «مصحف فاطمه»، «حکمت گونه‌گونی روزی‌ها از دیدگاه قرآن»، «ملاک ارزیابی کارگزاران در نهج‌البلاغه» برخی از این آثار است.[۳]
محمد تقی انصاری‌پور (استاد مشاور)
محمد تقی انصاری‌پور
حجت‌ الاسلام‌ و المسلمین دکتر محمد تقی انصاری‌پور، (متولد ۱۳۴۱ ش، شهرضا)، در کنار دروس متداول حوزوی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه دین دانشگاه تربیت مدرس به اتمام رساند. عضو گروه کلام دفتر تبلیغات اسلامی، کارفرمای پروژه کتابخانه انگلیسی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور و عضویت در گروه ادیان ابراهیمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «تاریخ فلسفه اخلاقی در غرب»، «اسلام و نظریات حقوق بشر غربی»، «گذار از مدرنیته» و «سنت ارتدکسی» برخی از این آثار است.[۴]

استخراج مقاله از پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

پانویس

پیوند به بیرون