یأتی زمان، سیأتی زمان. عنوانی معروف در کتب حدیث است که روایات بسیاری تحت این عنوان مبنی بر پیشگوئی از وقایع و حوادث و یا ملاحم و فتن ذکر شده است. اینک شماری از آنها را میآوریم.
رسول خدا (ص) فرمود: زمانی بیاید که چهرههای مردم چهره آدمیان و دلهاشان دلهای شیاطین باشد، بسان گرگ درنده خونخوار باشند، از منکرات اجتناب نکنند. اگر در جمع آنها باشی بدنامت کنند و چون با آنها سخن گویی به تو دروغ گویند و چون از آنها جدا شوی غیبتت کنند. سنت در میان آنها بدعت و بدعت به نزدشان سنت بود، محترمتان نزد آنها موهون، و موهونان محترم باشند. مؤمن نزد آنها خوار و فاسق ارجمند بود. کودکانشان گستاخ و بیادب و زنانشان بیشرم و پیرانشان امر به معروف و نهی از منکر نکنند. پناه بردن به آنها خواری و اعتماد به آنها ذلت و درخواست مال از آنها بیچارگی و ننگ باشد. در آن هنگام خداوند باران به موقع به آنها نبارد و در غیر موسم خود ببارد و بدانشان را بر آنان چیره سازد که به بدترین وجهی آنها را آزار دهند، پسرانشان را بکشند و زنانشان را زنده دارند، در آن حال هر چه نیکان دعا کنند به اجابت نرسد.
زمانی بر مردم بیاید که شکمهاشان خدایشان بود (هرچه خواهد از حلال و حرام به آن بدهند) و زنانشان قبلهشان باشد (که تمام توجهشان به آنها بود) و پولشان دینشان (که آن را در حد پرستش دوست دارند) و شرف و عزت خویش را در تجملات و امتعه دنیا دانند، از ایمان جز نامی و از اسلام جز آثاری و از قرآن جز درسی بیش نماند. مساجدشان از حیث ساختمان آباد و دلهاشان از هدایت تهی و ویران، علماشان بدترین خلق خدا در روی زمین باشند. در آن هنگام خداوند آنها را به سه بلیه دچار سازد: جور سلطان و خشکسالی و ظلم و ستم حکام و زمامداران. اصحاب از سخنان حضرت به شگفت آمده عرض کردند: مگر آنها بت میپرستند؟! فرمود: آری، پول نزد آنها چون بت مورد پرستش باشد.
زمانی بیاید که دینداری به نگهداری آتش در کف دست بماند. زمانی بر امتم بیاید که زمامدارانشان به شیوه جباران و ستمگران عمل کنند و علمایشان طمعکار و کمپرهیز، و پارسایانشان متظاهر، و بازرگانان رباخوار و فریبکار، و زنانشان خود را برای نامحرمان بیارایند. در آن هنگام اشرارشان بر آنها چیره گردند و هرچه دعا کنند به اجابت نرسد.
زمانی بر مردم بیاید که (اخلاق انسانی از آنان رخت بربندد چنانکه) اگر نام یکی را بشنوی، به از آن بود که وی را ببینی و یا او را ببینی به از آن باشد که او را بیازمایی و چون او را بیازمایی حالاتی (زشت و ناروا) در او مشاهده کنی. دینشان پول، و همّ و غمّشان شکم و قبلهشان زنانشان باشد. برای رسیدن به گردهنانی کرنش کنند و برای درهمی به خاک افتند. پریشان و سرگردان باشند، نه خود را در پناه اسلام دانند و نه به کیش نصاری زندگی کنند[۱].
امیر المؤمنین (ع) فرمود: زمانی بر مردم فرارسد که مقرب نباشد جز سخنچین، و جالب شمرده نشود جز فاجر، و تحقیر نگردد جز افراد با انصاف. در آن زمان دستگیری مستمندان زیان بشمار آید، و صله رحم لطف و بزرگواری محسوب شود، و عیادت بیمار، وسیله برتری جویی بر مردم باشد. در آن زمان حکومت به مشورت با زنان و فرمانروایی کودکان و تدبیر خواجهسرایان برگزار شود[۲][۳].