ارتباط امام با خدا

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از سخن گفتن خدا با امام)


{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = ارتباط با خدا]] و مرتبط با بحث [[الهام به امام | عنوان مدخل = ارتباط امام با خدا | مداخل مرتبط = ارتباط امام با خدا در قرآن - ارتباط امام با خدا در حدیث - ارتباط امام با خدا در کلام اسلامی - ارتباط امام با خدا در عرفان اسلامی | پرسش مرتبط = ارتباط امام با خدا (پرسش) }}

مقدمه

  • در برخی روایات آمده است که امام (ع) هرگز از روی نظر خود سخن نمی‌گوید؛ بلکه همواره با بینه‌ای که خداوند آن را برای او آشکار ساخته، سخن می‌گوید؛ همان بینه‌ای که خداوند آن را برای رسولش آشکار ساخته است. برای نمونه، امام باقر (ع) در روایتی صحیح به فضیل بن یسار فرمودند: "همانا ما براساس بینه‌ای از جانب خداوند که آن را برای پیامبرش و سپس برای ما آشکار کرد [سخن می‌گوییم]. پس اگر غیر از این بود، ما هم مانند مردم بودیم".[۱] دست‌کم سه روایت دیگر نیز در‌این‌باره وجود دارد که همگی همین مضمون را تأیید می‌کنند.[۲] در روایت دیگری - که البته به لحاظ سندی معتبر نیست[۳] - در کنار مضمون یادشده، مضمونی دیگر نیز آمده است. محمد بن شریح از امام صادق (ع) نقل می‌کند که فرمودند: "...ما براساس رأی خود سخن نمی‌گوییم و چیزی نمی‌گویم مگر آنکه خداوند گفته باشد و اصولی نزد ماست که از آن نگهبانی می‌کنیم؛ چنان‌که مردم از طلا و نقره خود نگهبانی می‌کنند".[۴] در بررسی این روایات باید گفت: مضمون این روایات بیانگر آن است که علم امامان (ع) مطابق با واقع و براساس بینه‌ای از جانب خداوند است؛ اما این آموزه اثبات نمی‌کند که خداوند سبحان احکامی را که به پیامبر نگفته، به امامان فرموده تا ابلاغ کنند. بیش از این نیست که امام (ع) براساس دلیلی که خداوند برای او نشان داده است، سخن می‌گوید. این مضمون اصلاً حاکی از گفت‌وگوی خدا با ایشان نیست؛ بلکه در پی القای این مطلب است که سخن امام از خودش نیست؛ بلکه از خداوند است.[۵]

منابع

پانویس

  1. محمد بن حسن صفار قمی، بصائر الدرجات، ص۳۰۱.
  2. همان، ص۲۹۹ و ۳۰۰.
  3. در سلسله راویان این روایت، محمد بن عثمان وجود دارد که وثاقتش ثابت نشده است.
  4. محمد بن حسن صفار قمی، بصائر الدرجات، ص۳۰۱.
  5. فاریاب، محمد حسین، بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت ص: ۲۱۵.