سیرت عملی امام مهدی در غیبت کبرا چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
سیرت عملی امام مهدی در غیبت کبرا چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت

سیرت عملی امام مهدی (ع) در غیبت کبرا چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید منذر حکیم

آیت‌الله سید منذر حکیم، در مقاله «غیبت حضرت مهدی» در این‌باره گفته است:

«در این دوره، حضرت مهدی (ع) از راه تعیین نایبان عام، بخشی از وظایف مهم خود را انجام می‌دهند. ایشان، نایبان عام خود را تأیید و تسدید می‌کنند؛ البته این سخن به معنای مصونیت کامل آنان از خطا و لغزش نیست، اما درصد بسیار بالایی از عدم انحراف و خطای آنان را تضمین می‌کند. تایید شیخ مفید از مصادیق گویای این تسدید و پشتیبانی به شمار می‌آید.

  1. پاسداری از جامعه ایمانی و جلوگیری از پژمردگی و فروپاشی آن؛
  2. پاسداری از اسلام اصیل که در مکتب اهل بیت (ع) تبلور یافته است؛
  3. تایید و تضمین حرکت صحیح و اصولی نایبان عام خود؛
  4. رسیدگی به یاران و پیروان خود و حل مشکلات آنان در حد ضرورت، به گونه‌ای که با غیبت و استتار منافات نداشته باشد؛
  5. تحکیم ایمان به وجود و امامت و حقانیت خود؛ - حضور مستمر در مراسم حج؛
  6. سعی در فراهم ساختن کلیه شرایط ظهور خود، به گونه ای که با اصل لزوم استتار و غیبت منافات نداشته باشد.

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛
حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«رفتار و سیرت امام مهدی (ع) از دو جهت قابل بررسی است:

یکی در عصر غیبت و یکی در دوران ظهور که در این پاسخ مختصری به سیرت حضرت در غیبت کبری می‌پردازیم.

امام شؤونی دارد، شأن هدایت و رهبری حفظ مسلمین و شیعیان ایجاد زمینه و تهیه یاور برای انقلاب جهانی خود و...

آگاهی از وضعیت و احوال شیعیان در توقیعی که برای شیخ مفید صادر شده است، آمده است: "فَإِنَّا نُحِيطُ عِلْماً بِأَنْبَائِكُمْ وَ لَا يَعْزُبُ عَنَّا شَيْ‏ءٌ مِنْ أَخْبَارِكُمْ"[۲]؛ ما بر اخبار و احوال شما آگاهیم و هیچ‌چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده و مخفی نمی‌ماند.

حفظ و نجات شیعیان از گرفتاری‌ها و شرّ دشمنان دراین‌باره حضرت به شیخ مفید در توقیع مبارکشان می‌فرمایند: ما در رسیدگی و سرپرستی شما کوتاهی نمی‌کنیم و یاد شما را از خاطر نبرده‌ایم، اگر جز این بود دشواری‌ها و مصیبت‌ها بر شما فرود می‌آمد و دشمنان شما را ریشه‌کن می‌نمودند[۳].

حضور در میان مردم: صاحب الزمان (ع) در میان شما راه می‌رود و در بازارهایتان رفت و آمد می‌کند و روی فرش‌هایتان قدم می‌نهد ولی شما او را نمی‌شناسید مگر خداوند به او اجازه دهد تا آن حضرت خودش را معرفی کند[۴].

در روایتی دیگر از حضرت علی (ع) آمده است: سوگند به خدای علی، حجت خدا در میان آنان است در کوچه و بازار آنها گام بر می‌دارد و بر خانه‌های آنها وارد می‌شود و در شرق و غرب جهان به سیاحت می‌پردازد و گفتار مردمان را می‌شنود و بر اجتماع آنان وارد می‌شود، سلام می‌دهد، او مردمان را می‌بیند[۵].

و در دعای ندبه آمده است: "بِنَفْسِي أَنْتَ مِنْ مُغَيَّبٍ لَمْ يَخْلُ مِنَّا"؛ جانم فدایت تو آن غایبی هستی که از میان ما بیرون نیستی، جانم فدایت تو آن دور شده از وطنی هستی که از ما دور نیستی.

پس باید گفت تمام شؤونی که ائمه (ع) داشتند، امام زمان (ع) هم در دوران غیبت دارا می‌باشند، فقط حضرت از دیدگان غایبند»[۶].

پانویس

  1. حکیم، سید منذر، غیبت حضرت مهدی، ص۱۷۱ - ۱۷۲.
  2. احتجاج طبرسى، ج ۲، ص ۴۹۷.
  3. سید محمّد صدر، تاریخ الغیبة الکبرى، ص ۱۵۳.
  4. الغیبة نعمانى، ص ۸۴؛ مکیال، ج ۲، ص ۳۷۵؛ الکافى، ج ۱، ص ۳۳۶؛ بحار، ج ۵۱، ص ۱۲۴.
  5. الغیبة نعمانى، ص ۷۲.
  6. دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۳۱-۲۳۳.