فرات

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

فُرات نهری در سرزمین کربلا که حادثه عاشورا نزدیکی آن اتفاق افتاد و امام حسین (ع) و اصحاب او را از نوشیدن آب آن جلوگیری کردند و آنان لب تشنه شهید شدند. فرات در روایات اسلامی نهری مقدس به شمار آمده است. نوشیدن از آب فرات و غسل کردن در آن قبل از زیارت امام حسین (ع) مستحب است. این نهر پر آب که هنوز هم در سرزمین عراق جاری است و به موازات رود دجله به جنوب می‌رود، یادآور آن حماسه عظیم عاشورایی و فداکاری و وفای حضرت ابوالفضل (ع) است که لب تشنه وارد آن شد، ولی به یاد تشنگی امام حسین و کودکان او از آن ننوشید و کنار نهر علقمه به شهادت رسید[۱].

مقدمه

آب فرات و خاک کربلا، هر دو یادآور عاشورایند و هر دو، در الهام‌بخشی، مؤثّر و کارساز، و هر دو، مورد تشویق و ترغیب اهل بیت و ائمه (ع)، و هر دو، مقدس و مبارک و عزیز. در حدیثی، رود فرات و رود نیل، رودهای مؤمن به حساب آمده است: «نَهرانِ مؤمنانِ ونَهرانِ کافِران، فالمؤمنان: الفراتُ ونیلُ مصر»[۲] و در حدیثی، فرات، نهری بهشتی به حساب آمده است: « أَرْبَعَةَ أَنْهَارٍ مِنَ اَلْجَنَّةِ اَلْفُرَاتُ»[۳] و چه پاداش‌های عظیم، بیان شده است برای زائران قبر حسین بن علی (ع) که در فرات، وضو بگیرند و غسل کنند و با وقار و آرامش، به زیارت آن حضرت شرفیاب شوند[۴]. همچنین، برداشتن کام نوزاد با آب فرات و چشاندن آب مقدس این نهر بهشتی به کودکانی که بناست با محبت و ولایت خاندان وحی و اهل بیت پیامبر (ع) بزرگ شوند و تربیت عاشورایی یابند، امری است که دستور اکید ائمه (ع) است.

در روایات، از آب فرات، به عنوان آب بهشتی، ساحل وادی ایمن، آب گوارا و مَعین پر برکت، عزیزترین آب‌های دنیا و آخرت، و... یاد شده است. [۵]. امام صادق (ع) به سلیمان بن هارون بجلی فرمود: « مَا أَظُنُّ أَحَداً يُحَنَّكُ بِمَاءِ اَلْفُرَاتِ إِلاَّ أَحَبَّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ»[۶] و یا به این تعبیر که: «مَنْ شَرِبَ مِنْ مَاءِ اَلْفُرَاتِ وَ حُنِّكَ بِهِ فَهُوَ مُحِبُّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ »[۷] هرکس از آب فرات بنوشد یا کام خود را با آن برگیرد، حتماً دوستدار ما اهل بیت (ع) خواهد بود. ایجاد پیوند با کربلا و اهل بیت (ع) با آب فرات، از آغاز حیات شروع می‌شود و فرات، آبِ حیاتِ جان‌های مستعد می‌گردد و در خط صحیح می‌کشاند و هدایت می‌کند. در مورد تربت حسین بن علی (ع) هم از ائمه (ع) نقل کردیم که به فرموده ائمه (ع)، تربت قبر سیدالشهدا (ع) هم، فضیلت و قداست دارد و الهام‌دهنده و شفابخش است.

امام صادق (ع) به "حارث بن مغیره" فرمود: تربت قبر حسین (ع)، شفابخش و ایمن‌ساز از هر ترس... در اواخر حدیث، راوی می‌پرسد: چگونه تربتش امن از هر ترس است؟ می‌‌فرماید: هر وقت، از سلطان یا غیر او ترسیدی، هنگام خروج از خانه‌ات، همراه خود از خاکِ قبر حسین (ع) داشته باش...[۸] با الهام از کربلا و خاک قبر سالار شهیدان و آن آزاد مرد شجاع، نباید از هیچ سلطه و نیروی خود کامه‌ای و از هیچ امر هراس‌انگیزی وحشت داشت!...[۹].

منابع

پانویس

  1. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۷۲.
  2. وسایل الشیعه، ج ۱۷، ص ۲۱۵.
  3. وسایل الشیعه، ج ۱۷، ص ۲۱۵.
  4. وسایل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۷۷، احادیث: ۱، ۳، ۶، ۷، ۸، ۹ و ۱۰.
  5. وسایل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۱۳، احادیثِ ۱ تا ۱۰.
  6. وسایل الشیعه، ج ۱۰، ص۳۱۴، حدیث۲.
  7. وسایل الشیعه، ج ۱۰، ص۳۱۴، حدیث ۷ و ۹.
  8. امالی، شیخ طوسی چاپ نجف، ج۱، ص ۳۲۵.
  9. محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۲۵-۲۲۹.