وحی و تجربه دینی از منظر قرآن و اندیشمندان (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
وحی و تجربه دینی از منظر قرآن و اندیشمندان
زبانفارسی
نویسندهعلی باقری
موضوعمجاری علم لدنی، وحی وحی در فلسفه دین، وحی در قرآن
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه الهیات و حقوق
وابسته بهدانشگاه علوم اسلامی رضوی
محل نشرمشهد، ایران
تاریخ نشرتابستان و پاییز ۱۳۸۱
شماره۴ و ۵
شماره صفحاتاز صفحه ۱۰۱ تا ۱۲۶ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

وحی و تجربه دینی از منظر قرآن و اندیشمندان عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی ماهیت وحی و تفاوت آن با تجربه دینی از دیدگاه قرآن و متفکران می‌پردازد. این مقاله ۲۶ صفحه‌ای به قلم علی باقری نگاشته شده و در فصلنامه الهیات و حقوق (شماره ۴ و ۵، تابستان و پاییز ۱۳۸۱) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

  • نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد: «این مقاله به بررسی مسأله وحی از نظر معتقدان به فرضیه تجربه دینی می‌پردازد. نخست، عوامل پیدایش انگاره تجربه دینی بررسی می‌شود و در ادامه، مؤلف به بیان مفهوم و تعریف تجربه دینی می‌پردازد. پس از بیان نظریه‌های مختلف اندیشمندان غرب و برشمردن تعاریف آنان از تجربه دینی، به این نتیجه دست یافته که هرگز نمی‌توان این تعریف‌ها را در معنایی کلی جمع کرد؛ زیرا برخی از این مفاهیم با دیگر تعریف‌ها تضاد دارد. از دیگر مباحث این مقاله، بیان تفاوت تجربه دینی با تجربه اخلاقی، زیباشناختی و دین‌مداری است و اقسام تجارب دینی را چنین برمی‌شمارد: تجارب تفسیری، تجارب شبه حسی، تجارب وحیانی، تجارب احیاگر، تجارب مینویی و تجارب عرفانی».
  • نویسنده در ادامه چکیده مقاله خود می‌نویسد: «پس از بیان مفهوم وحی در نظریه تجربه دینی و بررسی دو نظریه «وحی زبانی» و «وحی غیر زبانی»، به وحی و تجربه دینی در اندیشه روشنفکران مسلمان توجه شده است و تلاش این اندیشمندان را در تطبیق وحی در اسلام با نظریه‌های متتبعان فرنگی و نظریه تجربه دینی، مورد مداقه قرار گرفته است و به آثار چنین اندیشه‌ای اشاره شده است. در پایان با بررسی مسأله وحیانی بودن کلمات قرآنی، به این نتیجه رسیده که چون اندیشه صحیح درباره قرآن، این است که الفاظ آن توسط خداوند به جبرئیل القا شده و او آن الفاظ را بر پیامبر (ص) خوانده است، وحی محمدی (ص) نوعی تجربه دینی نیست».[۱]

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • عوامل پیدایش نظریه تجربه دینی:
    • ناسازگاری تعالیم کتاب مقدس با فهم عمومی و حل تناقضات کتاب مقدس؛
    • ناتوانی فلسفه غرب و کلام مسیحی؛
    • حل بی‏‌تفاوتی جامعه غرب و غیبت خدا از صحنه زندگی مردم؛
    • ظهور لیبرالیسم سیاسی و پلورالیسم؛
  • مفهوم و تعریف تجربه دینی؛
  • اقسام تجربه دینی؛
  • مفهوم وحی در نظریه تجربه دینی:
    • الف) نظریه زبانی؛
    • ب) دیدگاه غیر زبانی یا توجیه وحی با تجربه دینی؛
  • نقد انگاره وحی در نظریه نوگرایان مسیحی؛
  • وحی و تجربه دینی در اندیشه روشنفکران مسلمان؛
  • وحیانی بودن الفاظ و کلمات قرآنی؛
  • تعدد قرائات، نزول قرآن علی سبعة احرف و الهامی بودن قرآن؛
  • پی‌نوشت‌ها.

دربارهٔ پدیدآورنده

علی باقری
حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی باقری (متولد ۱۳۴۳ ش، اردبیل)، در کنار دروس متداول حوزوی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری علوم اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) به اتمام رساند. محقق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و انجمن اقتصاد اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی به تدریس دروس دانشگاهی نیز مشغول است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «احکام شیردادن»، «تأمین اجتماعی در اسلام»، «مبانی عدالت اقتصادى»، «معیارهای توزیع درآمد و عدالت»، «وحی و تجربه دینی از منظر قرآن و اندیشمندان»، «کتاب‌شناسی روزنامه نگاری و مطبوعات» و «وحی و تجربه دینی از منظر قرآن و اندیشمندان» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن