پیش از ظهور چه حوادثی در جهان اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
پیش از ظهور چه حوادثی در جهان اتفاق می‌افتد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت کبری
مدخل اصلیحوادث پیش از ظهور

پیش از ظهور چه حوادثی در جهان اتفاق می‌افتد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد جواد مروجی طبسی

حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد مروجی طبسی، در کتاب «بامداد بشریت» در این‌باره گفته است:

«در احادیث فراوانی، پیشگویی‌های بسیاری درباره اوضاع جهان پیش از ظهور امام زمان (ع) شده است، تمام آنها حاکی از آن است که دنیا پیش از ظهور حضرت مهدی (ع) به کانون وحشت و بدبختی مبدل خواهد شد و مردم دچار سردرگمی، حیرت و گرفتاری‌هایی می‌شوند که هرگز از آنها رهایی نمی‌یابند. جهان پیش از ظهور آن حضرت، دچار جنگ‌های بسیار سخت و ویران کننده خواهد شد، به گونه‌ای که همه ملت‌ها با یکدیگر درگیر می‌شوند.

بنابر روایات، در این جنگ‌ها از هر هفت نفر، پنج نفرشان کشته می‌شود، یهودیان و مسیحیان با هم به دشمنی برمی خیزند و در نابودی یکدیگر از هیچ تلاشی دست برنمی‌دارند. طغیان تمام شهرها و کشورها را فرا می‌گیرد. شورش‌های پی در پی بر موج وحشت می‌افزاید. بیشتر دانشمندان و پاسداران دین در اثر امر به معروف و نهی از منکر، به قتل می‌رسند. شرق و غرب با هم می‌جنگند[۱] و عرب و عجم با یکدیگر اختلاف پیدا می‌کنند[۲].

از سوی دیگر، تأثیر این اختلافات و جنگ‌های خانمان سوز، چیزی جز قحطی و بیچارگی و فقر و بدبختی نخواهد داشت. حمله ملخ‌ها به مزارع، رعد و برق و طوفان موجب ویرانی شهرها و روستاها می‌شود. بیماری‌های بدون درمان همانند طاعون[۳] و دیگر بیماری‌های ناشناخته، هر روز عده‌ای را به کام مرگ می‌فرستد. مردم فرسنگ‌ها از معارف اسلامی و فرهنگ اهل بیت (ع) فاصله خواهند گرفت.

بنابر روایات، بازار دین رونق خود را از دست می‌دهد، مردم نماز را به دست فراموشی خواهند سپرد، در امانت خیانت می‌کنند، دروغ را حلال خواهند شمرد، رباخواری دامن بیشتر مردم را فرا می‌گیرد، رشوه خواری زیاد می‌شود، مردم دین را به دنیا خواهند فروخت، مردم به ستم کردن افتخار می‌کنند. پیش از ظهور حضرت مهدی (ع) حاکمان فاجر، وزیران ظالم، سرشناسان خائن و قاریان قرآن، فاسق هستند... دروغگو را تصدیق می‌کنند و خائن را امین می‌شمرند، زنان خود را شبیه مردان و مردان خود را شبیه زنان می‌کنند[۴]»[۵].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛
حجت الاسلام و المسلمین قنبر علی صمدی، در کتاب «آخرین منجی» در این‌باره گفته است: «در آستانه ظهور، سرزمین‌های عربی در اثر سوء مدیریت حکام جور و فرمانروایان طغیانگر، دچار نابسامانی شدیدی می‌شود. درباره وضعیت اعراب در هنگامه ظهور و نکوهش فرمانروایان آنان روایات بسیاری وارد شده است. برای مثال، امام صادق (ع) می‌فرماید: "وای بر طاغیان عرب، از شری که به زودی گریبان گیر آنان خواهد شد"[۶]؛ هم چنین از رسول خدا (ص) نقل شده است که فرمود: "خروج مهدی (ع) زمانی به وقوع می‌پیوندد که نزاع و کشمکش و اختلاف شدیدی در میان فرمانروایان عرب و عجم، در گیرد و این کشمکش و نزاع در میان آنان تداوم یابد تا آن که رشته امور به دست مردی از تبار ابوسفیان برسد"[۷]؛ بر اساس این حدیث، قیام حضرت مهدی (ع) در شرایطی به وقوع می‌پیوندد که جهان اسلام، مخصوصاً کشورهای عربی و منطقه خاورمیانه، دچار آشوب، هرج و مرج و بی‌ثباتی شدیدی شده باشند تا زمینه برای به قدرت رسیدن عناصر پلید و خون آشامی چون سفیانی پدید‌اید.از این‌رو، تحولات بنیادین در خاورمیانه، سرآغاز تحولات بزرگ جهانی و زمینه‌ساز رخداد بزرگ ظهور امام مهدی (ع) خواهد بود. از این لحاظ، این رخدادها بستر رشد و بالندگی جریان عدالت خواهی و پیروزی نهایی حق طلبان است»[۸].
۲. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:

«شام مملکتی است که در گذشته شامل اردن و سوریه و لبنان و فلسطین بود[۹]. در حدیث آمده که در شام، فتنه‌ای بپا می‌خیزد که اگر از سوئی آرام شود، از سوی دیگر سر درمی‌آورد و این فتنه پایان نمی‌یابد، تا این‌که منادی از آسمان ندا دهد: فلان، حاکم و امیر شما باشد[۱۰]. و نیز آمده است: قائم (ع) ظهور نمی‌کند مگر پس از آن‌که شام را فتنه و آشوبی فراگیرد که مردم، راه نجاتی از آن نداشته باشند[۱۱]»[۱۲].

۳. پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان؛
پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، در کتاب «پرسمان نوجوان» در این‌باره گفته‌اند:

«تحولات و اتفاقات قبل از ظهور در چند چیز است:

  1. حکومت‌ها: قبل از ظهور حکومت‌ها بر مردم ظلم و ستم فراوان روا می‌دارند. این حکومت‌ها از افرادی خیانتکار، فاسق و ستمگر تشکیل شده‌اند. حکومت‌ها در آخرالزمان در حال تزلزل‌اند، گاهی حکومتی در آغاز روز بر سر کار می‌آید ولی هنگام غروب از کار برکنار می‌شود. حکومت‌های ستمگر به ضعف می‌گرایند و این زمینه‌ای می‌شود تا حکومت جهانی حضرت مهدی (ع) را بپذیرند. در این زمان زنان بر امور مردم مسلط می‌شوند و کودکان به فرمانروایی می‌رسند.
  2. وضعیت دینی مردم مسلمان : در این دوره از اسلام جز نامی بر جای نمی‌ماند و از قرآن جز نقش و تصویر، اثری باقی نمی‌ماند. مسلمانان به نام "مسلمان" خوانده می‌شوند، ولی نسبت به اسلام از هرکس بیگانه ترند. مسجدها قبل از ظهور، آباد و زیباست، ولی از هدایت و ارشاد در آن خبری نیست. مردم از دین خارج می‌شوند و از آیین خود دست بر می‌دارند و دین را به بهای کمی می‌فروشند و بسیارند انسان‌هایی که صبح مؤمن‌اند و بعد از ظهر کافر می‌شوند.
  3. اخلاق: روابط و عواطف انسانی بین مردم کم‌رنگ و سرد می‌شود. بزرگ‌تران به زیردستان و کوچک‌تران رحم نمی‌کنند. قوی بر ضعیف ترحم نمی‌نماید. اگر کسی به خاطر شدت فقر به اقوام و بستگان خود مراجعه کند و آنان را به خویشاوندی سوگند دهد تا بلکه به او کمک کنند چیزی به او نمی‌دهند. همسایه با همسایه بد رفتاری می‌کند و به یکدیگر کمک نمی‌نمایند. پیوند‌های خویشاوندی گسسته می‌شود. فساد اخلاقی به اندازه‌ای است که در روز روشن و به طور آشکار در وسط راه به زن‌ها تعدی می‌شود ولی احدی این کار را نکوهش نمی‌کند و از آن جلوگیری نمی‌نماید. اعمال منافی عفت گسترش می‌یابد. مردها خود را شبیه زنان کنند و زنان شبیه مردان شوند. مردان به مردان اکتفا کنند و زنان به زنان. مردم آرزوی کمی تعداد فرزندان می‌کنند. تعداد مردان کم می‌شود و زنان بسیار، تا آنجا که هر ۵۰ زن یک سرپرست خواهند داشت.
  4. امنیت: بی‌امنیتی پیش از ظهور بیداد می‌کند. دنیا آشفته و پر از هرج و مرج می‌شود و گروهی به گروه دیگر یورش می‌برند. راه‌ها ناامن می‌شود و جنایات هولناک و فجیعی رخ می‌دهد. مردم به خاطر ترس شدید و مصیبت‌ها و فتنه‌ها و بیماری طاعون و درگیری‌های شدید و اختلافات در هر شب و روز آرزوی مرگ می‌کنند. مسلمانان به اسارت می‌روند. مرگ‌های ناگهانی افزایش می‌یابد. ناامیدی از نجات در جهانیان پدید می‌آید. هیچ دادرس و پناهی ندارند. پیش از ظهور، کشتار‌های پیابی و بی‌وقفه رخ می‌دهد. در حدیث پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «پس از من فتنه‌های پدید می‌آید که راه نجاتی از آن نخواهد بود در آنها جنگ، فرار و آوارگی است، پس از آن فتنه‌هایی خواهد بود که از فتنه‌های پیشین شدیدتر است هنوز فتنه‌ای فروکش نکرده که فتنه دیگری شعله‌ور می‌شود تا جای که هیچ خانه‌ای از خانه عرب‌ها باقی نمی‌ماند که این آتش در آن نرفته باشد و هیچ مسلمانی نمی‌ماند که فتنه به او نرسیده باشد. آن‌گاه مردی از خاندان من ظهور می‌کند»[۱۵]. امیر مؤمنان علی (ع) می‌فرمایند: «حضرت مهدی ظهور نمی‌کند مگر اینکه یک سوم مردم کشته شوند و یک سوم بمیرند و یک سوم باقی بمانند»[۱۶].
  5. اقتصاد: رودها و دریاچه‌ها مثل رود نیل، فرات، آب دریاچه طبرستان، أب یا چشمه "زعر" (که در شام است) خشک می‌شود، باران نمی‌بارد یا در غیر موقع خود می‌بارد. گرانی، گرسنگی، فقر و کساد تجارت و کمبود میوه‌ها و محصولات کشاورزی شیوع پیدا می‌کند. به قدری این وضعیت وخیم می‌شود که برخی در مقابل مواد غذایی، زنان خود را مبادله می‌کنند[۱۷]»[۱۸].

پرسش‌های وابسته

  1. چرا غیبت کبری با اهمیت‌تر از غیبت صغری است؟ (پرسش)
  2. عصر غیبت کبری چه خصوصیات ویژه‏‌ای دارد؟ (پرسش)
  3. آیا دلیل نقلی برای اثبات غیبت امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  4. غیبت امام مهدی‏ به چه کیفیتی است؟ (پرسش)
  5. علت و هدف اصلی از غیبت کبری امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  6. آیا در عصر غیبت کبری نیز نام‌ه‏ای از ناحیه مقدسه صادر شده است؟ (پرسش)
  7. آیا این گونه غیبت در بین انبیا هم سابقه داشته است؟ (پرسش)
  8. اعمال شب میلاد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  9. آیا ممکن است امام مهدی در عصر غیبت دیده شود؟ (پرسش)
  10. با توجه به این‌که بخشی از شرایط ظهور در حال حاضر محقق نشده است چگونه می‌توان همچنان منتظر بود؟ (پرسش)
  11. چه محذوری داشت اگر امام مهدی در بین مردم ظاهر می‏‌بود؟ (پرسش)
  12. رهبری امام مهدی در دوران غیبت کبرا به چه شکلی است؟ (پرسش)
  13. آیا صدقه دادن برای امام مهدی صحیح است؟ (پرسش)
  14. نماز هدیه به امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  15. چه کسانی اقامه نماز جمعه را در زمان غیبت امام مهدی حرام دانسته‌اند؟ (پرسش)
  16. گونه‌های صبر در عصر غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  17. آثار صدقه دادن برای سلامتی امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  18. آیا غیبت امام مهدی با اعتقاد شیعه که وجود امام را برای بیان احکام دین و راهنمایی مردم لازم می‌دانند تناقض ندارد؟ (پرسش)
  19. با وجود فقها و محدثین برای بیان مسائل چه نیازی به امام غایب است؟ (پرسش)
  20. آیا خداوند نمی‌‏توانست امام مهدی‏ را بدون غیبت حفظ نماید؟ (پرسش)
  21. چرا در کتب روایی شیعی کمتر از امام مهدی روایت شده درحالی‌‏که امام مهدی عمر طولانی‌‏تری از دیگر امامان دارد؟ (پرسش)
  22. برخی روایات روز ظهور را ماه رمضان و برخی روز جمعه معرفی کرده‌اند؛ این تعیین وقت نیست؟ براین اساس معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
  23. آیا غیبت کبری حدی دارد؟ (پرسش)
  24. حقوق امام مهدی بر شیعیان چیست؟ (پرسش)
  25. آیا درباره غیبت امام مهدی پیشگویی شده است؟ (پرسش)
  26. آیا امام مهدی از تابوت سکینه استفاده می‌کند؟ (پرسش)
  27. امام مهدی از تخت حضرت سلیمان چه استفاده‌ای می‌کند؟ (پرسش)
  28. آیا با حضور امام مهدی در بین مردم ممکن نبود که ستمگران تسلیم او گردند؟ (پرسش)
  29. اگر امام ظاهر بود و با ظالمان زمان خود مصالحه کرده و پیمان عدم تعرض می‏بست چه می‌‏شد؟ (پرسش)
  30. این روایت را که امام مهدی در بین ماست و روزی ظهور می‌‏کند و وجود مبارک آن عزیز را همه می‌‏شناسند توضیح دهید و سندش چیست؟
  31. با توجه به این که دعای معصومین مستجاب است و آن‌ها برای امام مهدی دعا کرده‌اند چرا ظهور تاکنون اتفاق نیافته است؟ (پرسش)
  32. بسیاری از مردم در حالت انتظار امام مهدی از دنیا رفتند و انتظارشان به ثمر نرسید؟ چه تضمینی هست که به ظهور امام برسیم؟ (پرسش)
  33. آیا ممکن است حضرت مهدی هیچ‌گاه ظهور نکند و برای همیشه در پشت پرده غیبت بماند؟ (پرسش)
  34. درباره علت غیبت امام مهدی مسئله حفظ جان ایشان مطرح است چرا امامان گذشته برای حفظ جان خود غایب نشدند؟ (پرسش)
  35. چه کنیم تا فرزندانمان یاوران امام مهدی باشند؟ (پرسش)
  36. علل انحراف در جامعه پیش از ظهور چیست؟ (پرسش)
  37. مؤمنان نسبت به امام مهدی چه وظایفی دارند؟ (پرسش)
  38. آیا این روایت از امام مهدی است هرکه در جمعی از مردم نام مرا ببرد لعنت خدا بر او باد؟ (پرسش)
  39. چرا در روایات امام غایب به خورشید پنهان در پس ابر تشبیه است؟ (پرسش)
  40. دشمنان اسلام برای مخدوش کردن شخصیت امام مهدی و باورناپذیر نمودن وجود آن حضرت در نزد مردم جهان چه کارهایی انجام داده‏‌اند؟ (پرسش)
  41. وظیفه ما در برابر پیشرفت حرکت صهیونیست‌ها جهت بدبین کردن قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  42. چگونه می‌‏توانیم جلو اغتشاش فکری و شایعات نادرست در مورد امام مهدی را بگیریم؟ (پرسش)
  43. آیا وجود دستخط امام مهدی صحت دارد؟ (پرسش)
  44. جابلقا و جابرسا چه شهرهایی است؟ (پرسش)
  45. مقصود از بدن هور قلیائی چیست؟ (پرسش)
  46. اینکه حضرت زهرا الگوی امام مهدی است یعنی چه؟ (پرسش)
  47. آیا درست است که اعمال بندگان هفته‌ای یک یا دو بار بر آن حضرت عرضه می‌شود؟ (پرسش)
  48. چرا ما نمی‌توانیم سرورمان امام مهدی را ببینیم؟ (پرسش)
  49. اگر خوابی درباره امام مهدی دیده باشیم تعریف کردنش برای دیگران اشکالی دارد؟ (پرسش)
  50. بیان خواب‌هایی که درباره امام مهدی است برای آگاهی مردم مناسب است؟ (پرسش)
  51. آیا خود امام مهدی مایل و منتظر ظهور است؟ (پرسش)
  52. چه بیمارهایی پیش از ظهور امام مهدی رواج می‌یابد؟ (پرسش)
  53. توجه و عنایت حضرت به مردم و شیعیان در دوران غیبت چگونه است؟ (پرسش)
  54. آیا امام مهدی منتظر است و مانند منتظران برای ظهورش تلاش می‌کند؟ (پرسش)
  55. معنای حدیث اگر حجت خدا نباشد هر آینه زمین اهلش را فرو می‌برد چیست؟ (پرسش)
  56. چه تناسبی بین خورشید پشت ابر و غیبت امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  57. آیا ما در عصر فترت قرار داریم؟ (پرسش)
  58. محل خلوت کردن امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
  59. چرا از امام مهدی به‌عنوان چراغ مخفی تعبیر شده است؟ (پرسش)
  60. چه کسانی پیش از امام مهدی قیام می‌کنند؟ (پرسش)
  61. چگونه می‌توان برای انقلاب امام مهدی زمینه‌سازی کرد؟ (پرسش)
  62. در چه روزی اعمال مردم به پیشگاه امام مهدی عرضه می‌شود؟ (پرسش)
  63. امام مهدی‏ در عصر غیبت چه کارهایی را انجام می‏‌دهند؟ (پرسش)
  64. با غیبت امام مهدی چگونه می‌توان امام مهدی خود را شناخت؟ (پرسش)
  65. چگونه ممکن است که امام در میان ما باشد ولی او را نشناسیم؟ (پرسش)
  66. اگر امام ظاهر بود و با ظالمان زمان خود مصالحه کرده و پیمان عدم تعرض می‏‌بست چه می‌‏شد؟ (پرسش)
  67. چه کنیم که ایمانمان به وجود امام مهدی‏ بیشتر شود؟ (پرسش)
  68. آیا می‌توان به همه کتاب‌های علائم الظهور و ملاحم استناد کرد؟ (پرسش)
  69. چگونه می‏‌توان عشق به امام مهدی را در دل مردم زنده کرد؟ (پرسش)
  70. معنای ترسیدن امام مهدی پیش از قیام چیست؟ (پرسش)
  71. منظور از حرکت حرب و قیس پیش از قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  72. چه کسانی پیش از قیام امام مهدی خروج می‌کنند؟ (پرسش)
  73. کتاب محیی الدین عربی در مورد امام مهدی چقدر قابل استناد است؟ (پرسش)
  74. آیا در روایات آمده که موقع سلام به امام مهدی سر را تا اندازه رکوع یا کم‌تر خم کنند؟ (پرسش)
  75. آیا امام مهدی‏ به تمام نقاط جهان سر می‏‌زنند؟ (پرسش)
  76. چرا وقتی عده‌‏ای امام مهدی را می‌‏بینند از ابتدا او را نمی‌‏شناسند؟ (پرسش)
  77. چرا برای امامان دیگر غیبت مقرر نگردیده است؟ (پرسش)
  78. آیا حدیث لو أدرکته لخدمته أیام حیاتی دلیل برتری امام مهدی‏ بر سایر ائمه است؟ (پرسش)
  79. چرا اگر امام مهدی خود را نشناسیم به مرگ جاهلی از دنیا رفته‏‌ایم؟ (پرسش)
  80. آیا قیام قبل از ظهور حجت صحیح است؟ (پرسش)
  81. شیوه زندگانی امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  82. چگونه می‌توان به امام مهدی سلام داد؟ (پرسش)
  83. شاخص‌های دینداری در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  84. ظهور صغرا و ظهور کبرای امام مهدی چگونه است و چه چیزی پیش‏ درآمد ظهور کبرا شمرده می‏شود؟ (پرسش)
  85. از کجا معلوم می‏شود که مهدی در عصر غیبت کبری واقعا وجود خارجی دارد و صرفا یک فرضیه نیست؟ (پرسش)
  86. چرا امتحان به غیبت امام مهدی از شدیدترین امتحانات است؟ (پرسش)
  87. منظور از تمحیص که در روایات آمده است چیست؟ (پرسش)
  88. با توجه به احتمال خطای مراجع تقلید و مجتهدان چرا ما از داشتن امام در زمان غیبت محروم هستیم؟ (پرسش)
  89. چرا خداوند فقط دوازده امام انتخاب کرد تا مجبور شود یکی از آنها را غایب کند و ما بدون سرپرست و بلا تکلیف باشیم؟ (پرسش)
  90. امام مهدی در زمان غیبت کبری در کجا اقامت دارد؟ ضروریات زندگی خویش را چگونه تهیه می‌‏نماید؟ (پرسش)
  91. آیا برای غیبت کبری حدی تعیین شده است؟ (پرسش)
  92. مراد از «ناحیه» چیست؟ (پرسش)
  93. پیش از ظهور چه حوادثی در جهان اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
  94. حضرت خضر کیست و در دوران غیبت حضرت مهدی چه نقشی دارد؟ (پرسش)
  95. مقصود از زمینه‌سازان خاص چیست؟ (پرسش)
  96. ویژگی‌های اعتقادی زمینه‌سازان ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  97. ویژگی‌های رفتاری زمینه‌سازان ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  98. امنیت جهانی در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  99. در روایات چشم‌انداز حکومت‌های پیش از قیام امام مهدی چگونه ترسیم شده است؟ (پرسش)
  100. چه روزنه‌های برای امیدواری شیعیان و مؤمنین برای آینده جهان وجود دارد؟ (پرسش)
  101. برای غیبت کبری حدی تعیین شده است؟ (پرسش)
  102. آگاهی دادن امامان به مردم درباره غایب شدن امام مهدی چگونه بوده است؟ (پرسش)
  103. چگونه امام مهدی در دوره غیبت از چشم مردم پنهان مانده است؟ (پرسش)
  104. چرا پیامبران و بقیه امامان مانند امام مهدی غیبت نکردند تا به شهادت نرسند؟ (پرسش)
  105. گونه‌های مختلف محبت امام مهدی به مردم در چه چیزهای تجلی می‌کند؟ (پرسش)
  106. امام مهدی درباره جلوه‌های مهربانی خود چه فرموده‌اند؟ (پرسش)
  107. چه کسانی در زمان غیبت امام مهدی نجات می‌یابند؟ (پرسش)
  108. دینداری در روزگار غیبت امام مهدی چه فضیلت‌هایی دارد؟ (پرسش)
  109. مسئولیت امام مهدی در غیبت کبرا چیست؟ (پرسش)
  110. آیا ظهور امام مهدی ناگهانی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
  111. آیا فقط خداوند از زمان ظهور آگاه است؟ (پرسش)
  112. روایاتی که قیام در عصر غیبت را ممنوع کرده به چند دسته تقسیم می‌شوند؟ (پرسش)
  113. اینکه گفته می‌شود امام مهدی برای انتقام خون امام حسین ظهور می‌کند به چه معناست؟ (پرسش)
  114. منظور از آزمایش مردم در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
  115. آس به چه معناست و چه ارتباطی به ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
  116. چه عواملی سبب شده راه ضرر رسیدن به امام مهدی مسدود باشد؟ (پرسش)
  117. پیش از ظهور چه حوادثی در ماه شوال اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
  118. چه حوادثی پیش از ظهور اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
  119. آیا خدا قدرت حفظ امام مهدی را ندارد و نمی‌تواند او را از شر دشمنان حفظ کند؟ (پرسش)
  120. اگر امام مهدی ظاهر بود آیا ممکن نبود که ستمگران تسلیم او شده و با او بعیت کنند؟ (پرسش)
  121. اگر امام مهدی ظاهر بود و با ستمگران پیمان عدم تعرض می‌بست چه می‌شد؟ (پرسش)
  122. اگر امام مهدی خود را به علماء و مؤمنان مورد وثوق ظاهر می‌ساخت چه مشکلی پیش می‌آمد؟ (پرسش)
  123. آیا امام مهدی در مناسک حج شرکت می‌کنند؟ (پرسش)
  124. چه گرفتاری‌هایی در زمان غیبت دامن‌گیر شیعیان شده است؟ (پرسش)
  125. شکایت از غیبت امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  126. چه شرایطی سبب تحیر امام مهدی شده است؟ (پرسش)

پانویس

  1. بشارة الاسلام، ص ۲۸.
  2. الزام الناصب، ص ۲۸۸.
  3. بشارة الاسلام، ص ۲۸.
  4. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۳.
  5. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۶۹-۷۱.
  6. " وَيْلٌ لِطُغَاةِ الْعَرَبِ مِنْ شَرٍّ قَدِ اقْتَرَب‏"؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۰۴.
  7. " يَقَعُ خُرُوجِهِ بَعْدَ تَدَابُرِ وَ اخْتِلَافُ بَيْنَ أُمَرَاءِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ الَىَّ انَّ يَصِيرَ الْأَمْرِ الَىَّ رَجُلُ مِنْ وُلْدِ أَبِي سُفْيَانَ "؛ معجم احادیث الامام المهدی (ع) ج۳، ص۲۳.
  8. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۸۰ - ۱۸۱.
  9. معارف و معاریف، ج ۶، ص ۴۲۷.
  10. کنز العمال، ح ۳۱۴۴۴.
  11. بحار الانوار، ج ۶۰، ص ۲۰۸ و ج ۵۲، ص ۲۹۷.
  12. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۲۵.
  13. کمال الدین، ج ۲، ص ۶۵۰؛ غیبة نعمانی، ص ۲۵۰.
  14. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۵۸۸.
  15. چشم‌اندازی به حکومت مهدی (ع)، ص ۴۲.
  16. همان، ص ۴۴.
  17. همان، ص ۲۱ – ۵۵.
  18. پرسمان نوجوان، ص 45-47.