نمایش مبدأ برای بلاغت در نهج البلاغه

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[بلاغت در قرآن]] - [[بلاغت در حدیث]] - [[بلاغت در نهج البلاغه]] - [[بلاغت در معارف دعا و زیارات]] - [[بلاغت در کلام اسلامی]] - [[بلاغت در اخلاق اسلامی]]| پرسش مرتبط  = بلاغت (پرسش)}}

== مقدمه ==
* [[سیدرضی]]، گردآورنده [[نهج البلاغه]]، [[علت]] تدوین [[نهج البلاغه]] را بیان جملاتی نغز از [[کلام]] [[علی]] {{ع}} و بیان لطایف و زیبایی‌های لفظی و ادبی، [[فصاحت]] و [[بلاغت]]، در کنار زیبایی‌های معنوی و محتوایی [[کلام امام]] بیان می‌کند: زیرا [[سخنان امام]]، شگفتی‌های [[بلاغت]] و دُردانه‌های [[فصاحت]] و گوهر‌های [[ادب]] تازی و کلمات پرمغز روشنگر [[دین]] و دنیاست و این مجموعه نفیس در هیچ [[کلامی]] و کتابی یافت نشود، چون [[کلام امام علی]] {{ع}} سرچشمه [[فصاحت]] و [[بلاغت]] است؛ و از آن بزرگوار گنج [[فرهنگ]] و [[ادب]] و قانون‌های آن پدید آید و هر سخنوری بر شیوه و روش آن [[حضرت]] ره پوید و هر واعظ شیرین‌سخن و رساگویی از او کمک گیرد... [[کلام]] آن [[حضرت]] سخنی است که [[نور]] نشانه خدایی دارد و از آن رنگ و بوی سخن [[نبوی]] تراود...<ref>نهج البلاغة پارسی، مقدمه</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 615- 616.</ref>.

== معنا و مفهوم [[بلاغت]] ==
* [[بلاغت]] در لغت به‌معنای وصول یا به انتها رسیدن است. در اصطلاح عبارت از مطابقت [[کلام]] با مقتضای حال، همراه با رعایت [[فصاحت]] است. جملات بلاغت‌نشان افزون بر دریافت [[نیکو]]، ساختمان کلمه و جمله، رعایت سجع ... با [[جان]] [[آدمی]] سروکار دارد، زیرا مراد از آن نوازش خاطر و ایجاد مسرتی است که در پس بیان در [[جان]] ما پدید می‌آید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 616.</ref>.
== بهره‌گیری [[امام علی]] {{ع}} از [[فنون]] [[فصاحت]] و [[بلاغت]] ==
* مطالعه [[نهج البلاغه]] نشان از آن دارد که [[امام علی]] {{ع}} در [[کلام]] خویش به گونه‌ای دقیق و آگاهانه موضوع [[فصاحت]] و [[بلاغت]] را در نظر داشته و سخن به مقتضای حال شنونده بیان فرموده است. [[نثر]] [[نهج البلاغه]] آمیزه‌ای از [[نثر]] ساده و مُرسَل و [[نثر]] آهنگین و مُسجع است. [[امام]] {{ع}} به‌مقتضای حال آن‌جا که نیاز به سخن طولانی است، با به‌کارگیری جملاتی نغز سخن را به درازا کشانده و نوع [[کلام]] را به‌گونه‌ای [[انتخاب]] کرده که شنونده [[اسیر]] خستگی عبارات نشود و [[کلام]] در جانش بنشیند. نگاهی به [[نامه‌های نهج البلاغه]]، خود، گواهی بر این موضوع است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 616.</ref>.
* کاربرد بجا و نیکوی [[آیات قرآن]]، [[تمثیل]]، بهره‌گیری مناسب از اشعار خود و دیگران و هم‌چنین استفاده مطلوب از [[فنون]] ادبی و ظرایف بلاغی، عناصری است که [[کلام]] را در اوج فصاحت و بلاغت قرار می‌دهد. [[امام]]، خود، درباره فن سخنوری خویش فرمود: ما [[امیران]] سخنیم، سخن در ما ریشه دارد و شاخه‌هایش بر سر ما سایه افکنده است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۲۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 617.</ref>.

== منابع ==
{{منابع}}
* [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]
{{پایان منابع}}

== پانویس ==
{{پانویس}}

[[رده:امام علی]]
[[رده:مدخل نهج البلاغه]]