نمایش مبدأ برای انتظار از دیدگاه ادیان

{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = انتظار ظهور امام مهدی
| عنوان مدخل  = 
| مداخل مرتبط = 
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
}}

{{انتظار/دیدگاه ادیان}}

== [[انتظار]] [[موعود]] [[اعتقادی]] جهانی ==
انتظار و [[عقیده]] به [[آینده]] مسأله‌ای جدید نیست که با ظهور اسلام و [[تشیع]] رخ نموده باشد، بلکه سابقه‌ای بس دراز دارد و نزد اقوام گوناگون، [[فرهنگ‌ها]]، مکاتب و [[مذاهب]]، از زرتشتی، [[یهود]] و [[مسیحیت]]، مشهور است. [[اسلام]] به عنوان [[دین خاتم]] با نظری وسیع‌تر و عمیق‌تر به این مسأله نگریسته و ابعاد و جوانب آن را نیکوتر مورد بررسی قرار داده است<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶؛ [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن (مقاله)|نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن]]، ص۹۷ و ۹۸.</ref>. [[انتظار ظهور]] یک مصلح بزرگ آسمانی و استقرار [[صلح]] و [[عدالت]] جاویدان، تشکیل [[حکومت جهانی]] واحد، مرهم‌گذاری بر زخم‌های جانکاه [[بشریت]]، نابودی [[ظلم]]، [[اصلاح جامعه]] بشری، امری [[فطری]] و طبیعی است که [[زمان]] و مکان نمی‌شناسد و به هیچ قومی و ملتی اختصاص ندارد<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۷۱-۷۴.</ref> و از دوران کهن تاکنون، آرزوی [[فلاسفه]] [[مصلحان]]، [[انقلابیون]] و همه اقوام و [[ملل]] [[دینی]] و غیردینی بوده است<ref>ر.ک: [[سید حسین تقوی|تقوی، سید حسین]]، [[حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی (کتاب)|حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی]]، ص۸۳؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۵.</ref> و حتی جن‌ها و [[ملائکه]] نیز در انتظار مصلح کبیری هستند<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۵.</ref>.

== انتظار نزد اقوام و ملل مختلف ==
سیری کوتاه در [[افکار]] و [[عقاید]] ملل مختلف [[جهان]] مانند: [[مصر]] باستان، هند، چین، یونان، [[ایرانیان]] باستان، اهالی صربستان، برهماییان، اقوام آمریکای مرکزی، اروپای مرکزی، اسکاندیناوی و... بیانگر این [[حقیقت]] است که همۀ اقوام مختلف جهان، در انتظار مصلح جهانی‌اند<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۷۱-۷۴؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۷-۳۹؛ [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن (مقاله)|نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن]]، ص۹۷ و ۹۸.</ref>. غلبۀ [[باطل]] استمرار و دوام ندارد و تحولی عظیم در [[جهان]] به وقوع خواهد پیوست که در سایۀ آن جهان، رنگ و صورتی مطلوب پیدا خواهد نمود<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶.</ref>. اسپانیایی‌ها [[منتظر]] بزرگ خود، "رودریک" هستند، اقوام مغول منتظر نجات‌بخشی چنگیزند و او را [[منجی]] بزرگ می‌شمرند، همچنین ایدۀ ظهور منجی در [[مصر]] باستان هم رواج داشته، همانگونه که چنین انتظاری در متون کهن چینی دیده می‌شود<ref>ر.ک: [[سید ثامر هاشم حبیب العمیدی|حبیب العمیدی، سید ثامر هاشم]]، [[در انتظار ققنوس (کتاب)|در انتظار ققنوس]]، ص۴۳؛ المهدیة فی الاسلام منذ اقدم العصور حتی الیوم، صص ۴۳ - ۴۴.</ref>. [[قبایل]] سرخ‌پوست آمریکا منتظر "گرد"، نژاد اسلاو منتظر یک نفر از [[مشرق]]، اهالی صربستان در [[انتظار]] "مارکوکرالیویچ"، ساکنان جزایر انگلستان منتظر "آرتور" و اقوام اروپای مرکزی در انتظار "بوخص" هستند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۳؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۷-۳۹. </ref>.

== انتظار در مکاتب گوناگون ==
با توجه به اظهارات برتراند راسل در مسأله انتظار نه تنها [[ادیان]]، بلکه مکاتب هم شرکت دارند، خواه مکاتب مادی و خواه مکاتب الهی. او می‌گوید انتظار مارکس در جهان به [[حقیقت]] همان انتظار [[مسیحیت]] با اندک تفاوت است و انتظار تولستوی و دیگران همان است که انتظار [[انبیای الهی]]. اینان معتقدند [[پیشرفت]] و [[تمدن]] [[بشر]] بسته به [[توسعه]] و گسترش وسایل آبادی، توسعه و تکثیر وسایل [[آسایش]] و [[رفاه]] جسمانی نیست. بلکه آنچه مهم است رسیدن به [[آرامش]] است که در [[سایه]] گسترش [[امنیت]]، [[دادگری]] و دادبخشی است و اگر این امر امروزه در [[جهان]] وجود ندارد روزی واقع‌شدنی و قابل تحقق خواهد بود<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶.</ref>.

== [[انتظار]] در [[ادیان]] جهان ==
در ادیان و [[مذاهب]] و حتی شبه مذاهب، مژده‌های فراوانی در زمینه ظهور وجود دارد. این مسأله در ادیان آن چنان مورد بحث قرار گرفته که به نظر می‌رسد نقطه مشترک همۀ ادیان و مذاهب باشد. طرفداران [[مذهب]] [[یهود]]، [[مسیحی]]، [[اسلام]] و حتی زرتشتی مسألۀ انتظار و [[ظهور مهدی]] را تقریباً به یک‌گونه مورد بررسی قرار داده‌اند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶.</ref>.

=== انتظار در اسلام ===
در [[اسلام]]، [[انتظار مهدی]] [[موعود]]{{ع}} یکی از مسایل حیاتی و [[اعتقادات]] [[قطعی]] عموم [[مسلمانان]] است که [[شیعه]] و [[سنی]] در طی قرون و اعصار پیاپی همه بر این [[عقیده]] [[اتفاق نظر]] دارند <ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۷۷-۷۸.</ref>. انتظار در اسلام به ویژه [[تشیع]]، در برگیرندۀ [[ایمان]] به امام‌ حاضر و ناظر است که همۀ اعتقادات بنیادین اسلام را در خود به همراه دارد و ظهور آخرین ذخیره و [[حجت الهی]]، اتمام دوران [[ظلم]] [[ظالمان]] و آغاز [[پیروزی]] نهایی [[صالحان]] است<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۱۹-۲۱.</ref>. اما اکثر [[ادیان]] دیگر [[منتظر]] یک وجود مافوق بشری هستند که در [[آخرالزمان]] ظهور کند‌ و [[عدالت]] را در [[جهان]] برقرار نماید. [[انتظار]] در‌ این‌ [[جوامع]]، از وجود بحران‌ها، نیازهای درونی و [[روحی]] انسان‌ و ‌‌ناتوانی‌ [[بشر]] برای [[اصلاح]] نشأت می‌گیرد و تنها [[امید]] این جوامع برای [[رهایی]] از این‌ قیود، ظهور منجی و بروز یک [[انقلاب]] اجتماعی‌ همه جانبه است<ref>ر.ک: [[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]، ص۷۷-۷۹.</ref>. به عبارت دیگر [[انتظار فرج]] در اسلام و به ویژه در [[مذهب]] [[تشیّع]]، عبارت از ایمان [[استوار]] به [[امامت]] و [[ولایت]] [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} و امید به ظهور [[مبارک]] [[حجّت]] [[خداوند]] و آرزوی فرا رسیدن روزگار رهایی [[مستضعفان]] از چنگال [[مستکبران]] و فتح و پیروزی نهایی [[مؤمنان]] و آغاز [[حکومت صالحان]]، تا [[پایان جهان]] است که همۀ اعتقادهای اساسی اسلام را از [[یکتایی خدا]] و [[رسالت پیامبر]]{{صل}} و [[امامت امامان معصوم]]{{ع}} و تحقّق [[وعده]] تخلّف‌ناپذیر خداوند دربر دارد<ref>ر.ک: [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان (کتاب)|ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان]]، ص۱۹۳.</ref>.

[[اسلام]]، درصدد ایجاد جامعه‌ای خداباور، منسجم و در نهایت نهادینه‌سازی [[عدالت]] در [[جامعه انسانی]] است و در هزار و چهار صد سال قبل چنین‌ جامعۀ جهانی مبتنی بر [[عدل]] و [[اتحاد]] را پیش‌بینی نموده و مطرح می‌نماید که صالحان‌ و مستضعفان‌ بر‌ [[کافران]] و [[ظالمان]] [[غلبه]] می‌یابند و شخصی از تبار ابراهیم{{ع}} و از [[خاندان]] حضرت رسول‌ اکرم{{صل}} که نام او "محمد" و کنیه او "[[ابو القاسم]]" و [[لقب]] او "[[قائم]]" است، [[قیام]] خواهد کرد<ref>ر.ک: [[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]، ص۷۷-۷۹.</ref>. البته باید توجه داشت همان‌گونه که دربارۀ [[مهدی]] و [[غیبت]] او عقاید انحرافی در میان [[مسلمانان]] وجود دارد، اصل [[اندیشه]] [[انتظار]] نیز به [[انحراف]] کشیده شده است؛ بدین معنا که گروه‌هایی از مسلمانان در طول [[تاریخ]] [[انتظار ظهور]] شخصی از [[قبیله]] یا طایفه خود را داشته‌اند<ref>ر.ک: [[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]؛ [[تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور (کتاب)|تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور]]، ص۷۹- ۸۱.</ref>.

=== انتظار از دیدگاه مسیحیت ===
{{اصلی|انتظار از دیدگاه مسیحیت}}
در [[دین]] [[مسیحیّت]] [[عقیده]] به انتظار و ظهور موعود نسبت به سایر [[ادیان توحیدی]] بیشتر به چشم می‌خورد<ref>ر.ک: [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref> در [[انجیل]] بشارت‌های فراوانی در مورد موعودِ [[آخرالزمان]] آمده است<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۷۵-۷۶.</ref> که چراغ انتظار را، در میان [[مسیحیان]] روشن می‌دارد و به صراحت مسیحیان را به [[انتظار سازنده]] و آمادگی و بیدار باش، برای آمدن [[منجی]] و مصلح جهانی [[دعوت]] می‌نماید زیرا وقت ظهورش مشخص نیست<ref>انجیل لوقا، باب ۱۲، آیات ۳۵ ـ ۴۰. انجیل متی، باب ۲۵، فصل ۸۱، ص۱۲۴. انجیل مرقس، باب ۱۳، آیه شماره ۳۵.</ref>؛ به عنوان نمونه می‌‌توان از موارد زیر برای [[اعتقاد]] مسیحیان به انتظار و [[موعود]] نام برد:
# در انجیل لوقا آمده است: "کمرهای خود را بسته، و چراغ‌های خود را افروخته بدارید، باید مانند کسانی باشید که [[انتظار]] آقای خود را می‌کشند که چه وقت از عروسی مراجعت کند، تا هروقت آید و در را بکوبد بی‌درنگ در را برای او باز کنند، خوشا به حال آن غلامانی که آقای ایشان چون آید آنها را بیدار یابد، پس شما نیز مستعد باشید زیرا در ساعتی که شما [[گمان]] نمی‌برید، پسر انسان می‌آید"<ref>انجیل لوقا، باب ۱۲، آیات ۳۵ ـ ۴۰.</ref>. در انجیل متی آمده است: "بیدار و آماده باشید در این وقت، پس به [[درستی]] که شما آن [[روز]] و [[ساعت]] را نمی‌دانید"<ref>انجیل متی، باب ۲۵، فصل ۸۱، ص۱۲۴.</ref>. [[مسیحیان]] بر اثر شدت انتظار بازگشت [[عیسی]]{{ع}} دچار توهماتی شدند و تاریخ‌هایی را برای این رویداد [[پیشگویی]] کردند و بر این اساس فرقه‌های متعددِ منتظرُ ظهور، پدید آمدند<ref>ر.ک: [[حسین توفیقی|توفیقی، حسین]]، [[هزاره‌گرایی در مسیحیت (مقاله)|هزاره‌گرایی در مسیحیت]] ص۱۹ و ۹۳.</ref>.
# در میان مسیحیان عصر حاضر هم، [[شوق]] انتظار هنوز زنده است<ref>ر.ک: [[حسین توفیقی|توفیقی، حسین]]، [[هزاره‌گرایی در مسیحیت (مقاله)|هزاره‌گرایی در مسیحیت]]، ص۱۹.</ref>؛ زیرا تمام مسیحیان معتقدند و در [[انجیل]] هم آمده که [[حضرت عیسی]]{{ع}} فرمود: "من اکنون می‌روم و باز خواهم گشت". و حتی یکی از یکشنبه‌های [[عید]] خود را "یکشنبه بازگشت"<ref>منظور از یکشنبه‌های عید، عشای ربانی است که در رأس شعائر هفتگانه مسیحیان قرار دارد که در آن نان و شراب می‌خورند، به عنوان جسم و خون حضرت عیسی{{ع}}؛ مسیحیان این مراسم را در یکشنبه‌ها برگزار می‌کنند. ر. ک: رضی، هاشم، ادیان بزرگ جهان، ص۵۵۶ ـ ۵۵۷.</ref> نامیده‌اند<ref>ر.ک: [[عزیزالله ح‍ی‍دری‌|ح‍ی‍دری‌، عزیزالله]]، [[امام مهدی تجسم امید و نجات (کتاب)|امام مهدی تجسم امید و نجات]]، ص۶۸.</ref>.

=== انتظار از دیدگاه [[یهودیت]] ===
{{اصلی|انتظار از دیدگاه یهود}}
انتظار [[موعود]] [[آخرالزمان]] از [[اعتقادات]] ضروری یهودیت است<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۰-۲۵.</ref>. در طول تاریخِ پر فراز و نشیب [[یهود]]، [[انتظار]] [[منجی]] موج می‌زند و [[سختی‌ها]] و آوارگی‌ها را به [[امید]] آمدن منجی موعود و [[برتری]] در [[جهان]] متحمل شده‌اند<ref>ر.ک: [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۳۰، ۳۱؛ [[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]، ص۶۷-۷۳.</ref>. از این‌رو مسئله انتظار در [[آیین یهود]] به [[طور]] جدی مطرح است و در آثار [[دینی]] یهود از جمله اسفار تورات و دیگر کتاب‌های [[انبیاء]] آنان همواره به [[موعود]]، علائم [[آخرالزمان]] و [[رجعت]] اشاره شده است<ref>ر.ک: [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۷۴-۷۵.</ref>.

بر اساس [[اعتقاد]] یهود با آمدن موعود، همۀ موجودات از وجود او بهره‌مند خواهند شد، [[منتظران]] [[خداوند]] وارث زمین خواهند شد و [[صالحان]] مورد تأیید خداوند قرار خواهند گرفت<ref>ر.ک: [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref>. از دیگر [[معتقدات]] یهود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ظهور منجی، حمایت از [[نیکان]]، از بین رفتن [[ستمگران]]، از بین رفتن [[فقر]]، رفتار عادلانه او با [[مردم]] و [[یاری رساندن]] به [[فقرا]] و [[مساکین]]، [[تسلط]] او بر تمام [[زمین]]، افزونی [[نعمت]] و [[زراعت]]، [[داوری]] بر اقوام و...، ظهور مصلح کل که از وعده‌های محتوم [[الهی]] و موجب [[آرامش]] و [[امید به آینده]] است<ref>ر.ک: [[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]، ص۶۷-۷۳.</ref>.

=== انتظار از دیدگاه آیین هندو ===
{{اصلی|انتظار از دیدگاه آیین هندو}}
[[اندیشه]] موعود در آیین هندو با [[شخصیت]] "کلکی (kalki) یا کلکین (kalkin)" شکل می‌گیرد. بنابر [[فکر]] هندویی، جهان از چهار دوره رو به انحطاط تشکیل می‌شود. در چهارمین دوره یعنی عصر "کَلی" سراسر جهان را [[ظلم]] و [[تاریکی]] فرا می‌گیرد، ناشایستگان بر [[جان]] و [[مال]] [[مردم]] مسلط می‌شوند، [[دروغ]] و [[دزدی]] و [[رشوه]] [[سایه]] سیاه خویش را بر [[دنیا]] می‌گستراند در این عصر که بنابر باورهای هندویی، ما اکنون در آن بسر می‌بریم فقط به یک چهارم دَرمِه ([[نظم]] کیهانی یا [[دین]]) عمل می‌شود و سه چهارم آن به دست فراموشی سپرده می‌شود. در پایان چنین دوران سیاهی دهمین و آخرین تنزل (اَوتاره) و شینوا<ref>در آیین هندو سه خدا وجود دارد: برهما، شینوا و شیوا، «برهما» همان خدای پدر یا خدایی است که جسم نیست و غیرمتناهی است و ازلی و ابدی می‌باشد. «وشینو» خدایی است که خالق موجودات است و «شیوا» خدای میراننده موجودات و آورنده سیل و خشک‌کننده درختان است.</ref> که "کلکی یا کلکین" نام دارد سوار بر اسبی سفید و با شمشیری آخته و شهابگون ظهور می‌کند تا [[شرارت]] و [[ظلم]] را ریشه‌کن کند و [[عدالت]] و [[فضیلت]] را برقرار سازد<ref>مجله هفت آسمان، شماره ۱۲ و ۱۳، مقاله گونه‌شناسی موعود در ادیان مختلف، ص۱۱۶.</ref>. به این صورت، هندویان در این عصر که عصر [[فساد]] و ظلم نام گرفته در [[انتظار ظهور]] دادگستری جهانی هستند که بیاید و به [[شرارت‌ها]] و [[ظلم‌ها]] خاتمه داده و عدالت و فضیلت را برقرار سازد.

=== انتظار از دیدگاه آیین زرتشت ===
{{اصلی|انتظار از دیدگاه زرتشت}}
انتظار از جمله اصول مسلم [[زرتشتیان]] است که در کتاب اوستا<ref>اوستا به معنای معرفت است. و قسمت‌های آن عبارت‌اند از: یسنا، ویسپرد، یشت‌ها، وندیدا، فرده اوستا. ر.ک: رابرت ا. هیوم، ترجمه عبدالرحیم گواهی، ادیان و مذاهب بزرگ جهان، ص۳۳۱؛ توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، ص۶۶.</ref>، از [[موعود]] [[سخن]] گفته‌اند در این [[دین]]، موعودهایی معرفی شده‌اند که آنان را "سوشیانت" می‌‌نامند<ref>او را از این جهت سوشیانت می‌خوانند که به همه جهان مادی منفعت و سود می‌رساند. ر.ک. اوستا، فروردین، فقره ۱۲۹.</ref>. در این دین، مسئله [[انتظار]] [[منجی]] با توجه به منظومۀ [[عقیدتی]] آن به نحو خاص مطرح می‌‌شود. یک [[قدرت]] کیهانی یا ([[روح]] خیر) به نام "اهورا مزدا" و یک قدرت کیهانی متضاد (روح بزرگ شو) به نام "اهریمن" خودنمایی می‌‌کند. در طول [[تاریخ]]، این دو نیرو تا [[آخر الزمان]] با هم که با ظهور "[[سوشیانس]]" آغاز می‌‌شود، در ستیزند و آن [[زمان]]، خوبی بر [[شر]] [[غلبه]] می‌‌کند و دوره [[صلح]] و [[پاکی]] و اعتلای "آهورا مزدا" فرا می‌رسد و با ظهور (سوشیانس) [[آخرالزمان]] آغاز می‌گردد<ref>ر.ک: [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج (مقاله)|انتظار فرج]].</ref>. احتمالاً [[زرتشت]]، نخستین [[دینی]] بود که [[پیروزی]] نهایی [[خوش‌رفتاری]] بر [[بدرفتاری]] و [[بشارت]] آمدن منجی و آبادانی جهان را [[تعلیم]] داد<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۵-۳۰.</ref>. در واقع [[زرتشتیان]] [[تاریخ]] [[جهان]] را به چهار دوره تقسیم می‌‌کنند و برای هر دوره مدت سه هزار سال قائل گردیده‌اند و گفته‌اند: "یشت زرتشت" در آغاز دوره آخرین ظهور فرمود، پس از او سه [[نجات]] دهندۀ دیگر پیاپی به فواصل هزار سال خواهند آمد. نخستین ایشان، کسی بوده به نام "اوشتار" که درست هزار سال پس از زرتشت پدیدار گشته و دومین ایشان "اوشتار ماه" نام داشت و دو هزار سال پس از زرتشت به جهان آمد و سرانجام آخرین موعود با نام "سوشیانت" است<ref>خورشید مغرب، ص۵۳.</ref>. که مهم‌ترین آنها است<ref>ر.ک: مصطفوی، علی اصغر، سوشیانت، ص۶۴.</ref> و او "سوشیانت پیروزگر" خوانده شده و این سوشیانت، همان موعود اصلی است<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۷۶-۷۷.</ref>.

=== انتظار از دیدگاه آیین بودا ===
{{اصلی|انتظار از دیدگاه آیین بودا}}
آئین بودا یکی از شاخه‌های [[کیش]] هندوست که این [[آیین]] از هندوستان بیرون آمده و سراسر مناطق خاوری را در نوردیده است و به علت گسترش در مناطق پرجمعیت [[جهان]]، [[پیروان]] زیادی دارد<ref>پیروان این آئین در کشورهای چین، کره و ژاپن، مغولستان، تبت، هندوچین، تایلند، یاسیام و برمه زندگی می‌کنند. (مشکور، محمد جواد، خلاصه ادیان، ص۷۰).</ref>.

[[اندیشه]] موعودگرایی در [[آیین]] بودائیان با مفهوم "میتریه" تبیین می‌گردد، در [[الهیات]] بودایی میتریه<ref>واژه میتریه در زبان سنکسریت به معنای «مهربان» است.</ref> را بودای پنجم و آخرین بودا از بودائیان زمینی می‌دانند که هنوز نیامده است اما خواهد آمد تا همگان را [[نجات]] دهد. او را در نماد نگاری بودایی به هیبت مردی در وضعیت نشسته آماده برخاستن نمایش می‌دهند تا نمادی باشد از آمادگی وی برای [[قیام]]<ref>مجله هفت آسمان، شماره ۱۲ و ۱۳، (مقاله گونه‌شناسی موعود در ادیان مختل)، ص۱۱۸ - ۱۱۷.</ref>. چنانکه از نمادنگاری بودایی بر می‌آید، بودائیان چنان در [[انتظار]] موعودشان می‌باشند که او را در حالت آماده قیام، نمایش می‌دهند و ظهور او را نزدیک و قریب‌الوقوع می‌دانند.

اندیشه انتظار و اعتقاد به موعود، تا آنجا در میان بودائیان رواج داشته و دارد که در آرزوی به سرآمدن انتظار، بعضی اوقات افرادی را مصداق منجی موعود پنداشته‌اند. به عنوان نمونه در شمال برمه [[مردم]] [[عقیده]] دارند "بوداو" از [[رهبران دینی]] معاصر [[پادشاه]] [[جهان]] و همان بودای [[آینده]] یعنی "میتریه" بوده است و یا در میان بودائیان آسیا فراوان پیش آمده که [[رهبران]] و پایه‌گذاران جریان‌های [[دینی]] [[اجتماعی]] را، همان "میتریه" می‌انگاشته‌اند<ref>همان، ص۱۱۹.</ref>.<ref>[[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۴-۳۷.</ref>

== پرسش مستقیم ==
* [[آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)]]

== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان انتظار فرج}}

== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:1100125.jpg|22px]] [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|'''نگاهی به مسأله انتظار''']]
# [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن (مقاله)|'''نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن''']]
# [[پرونده:97B13919.jpg|22px]] [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|'''فلسفه انتظار''']]
# [[پرونده:Mahdaviat.jpg|22px]] [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|'''مهدویت پیش از ظهور''']]
# [[پرونده:1100130.jpg|22px]] [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|'''انتظار از دیدگاه اهل بیت''']]
# [[پرونده:78008.jpg|22px]] [[سید ثامر هاشم حبیب العمیدی|حبیب العمیدی، سید ثامر هاشم]]، [[در انتظار ققنوس (کتاب)|'''در انتظار ققنوس''']]
# [[پرونده:1100129.jpg|22px]] [[داوود الهامی|الهامی، داوود]]، [[آخرین امید (کتاب)|'''آخرین امید''']]
# [[پرونده:1379512.jpg|22px]] [[سید حسین تقوی|تقوی، سید حسین]]، [[حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی (کتاب)|'''حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی''']]
# [[پرونده:137946.jpg|22px]] [[عزیزالله ح‍ی‍دری‌|حیدری، عزیزالله]]، [[امام مهدی تجسم امید و نجات (کتاب)|'''امام مهدی تجسم امید و نجات''']]
# [[پرونده:136857.jpg|22px]] [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|'''موعودشناسی و پاسخ به شبهات''']]
# [[پرونده:151934.jpg|22px]] [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان (کتاب)|'''ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان''']]
# [[پرونده:11384.jpg|22px]] [[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|'''نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی''']]
# [[پرونده:151908.jpg|22px]] [[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]، [[تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور (کتاب)|'''تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور''']]
# [[پرونده:Mg1150 91icl.jpg|22px]] [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج - فروهی (مقاله)|'''انتظار فرج''']]، [[کلام اسلامی (نشریه)|فصلنامه کلام اسلامی]]
{{پایان منابع}}

== پانویس ==
{{پانویس}}

[[رده:انتظار ظهور امام مهدی]]