الله در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۸: خط ۸:
[[خدا]] که بر گردان «اللّه‏» در [[عربی]] می‌‏باشد، ذاتی است جامع تمامی [[کمالات]] و منزّه و پیراسته از همه کاستی‌ها. <ref>رسائل الشهید الثانی، ج ۲، ص۶۹۹؛ مدارک العروة (اشتهاردی)، ج ۴، ص۸۵؛ نجاة العباد (امام خمینی)، ص۳۱۵</ref>.
[[خدا]] که بر گردان «اللّه‏» در [[عربی]] می‌‏باشد، ذاتی است جامع تمامی [[کمالات]] و منزّه و پیراسته از همه کاستی‌ها. <ref>رسائل الشهید الثانی، ج ۲، ص۶۹۹؛ مدارک العروة (اشتهاردی)، ج ۴، ص۸۵؛ نجاة العباد (امام خمینی)، ص۳۱۵</ref>.


==[[بندگی خدا]]==
== [[بندگی خدا]] ==
به تصریح [[قرآن کریم]]، سرلوحه [[دعوت]] همه [[انبیا]] و [[پیامبران الهی]] بندگی خدا و دوری گزیدن از [[طاغوت]] است {{متن قرآن|وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«و به راستی ما، در میان هر امّتی پیامبری برانگیختیم (تا بگوید) که خداوند را بپرستید و از طاغوت دوری گزینید آنگاه برخی از آنان را خداوند راهنمایی کرد و بر برخی دیگر گمراهی سزاوار گشت پس، در زمین گردش کنید تا بنگرید سرانجام دروغ‌انگاران چگونه بوده است» سوره نحل، آیه ۳۶.</ref>؛ چرا که [[انسان‌ها]] برای بندگی خدا [[آفریده]] شده‌‏اند. {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ}}<ref>«و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند» سوره ذاریات، آیه ۵۶.</ref> [[خداوند متعال]] [[پیامبران]] را فرستاد و [[شریعت]] و [[کتاب آسمانی]] را بر آنان نازل کرد تا [[راه و رسم]] [[عبودیت]] را به بندگانش بیاموزند؛ از این رو، محتوای تمامی [[شرایع]] و [[کتب آسمانی]] [[تعلیم]] [[شیوه]] [[بندگی]] و بیان حدود آن است.
به تصریح [[قرآن کریم]]، سرلوحه [[دعوت]] همه [[انبیا]] و [[پیامبران الهی]] بندگی خدا و دوری گزیدن از [[طاغوت]] است {{متن قرآن|وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«و به راستی ما، در میان هر امّتی پیامبری برانگیختیم (تا بگوید) که خداوند را بپرستید و از طاغوت دوری گزینید آنگاه برخی از آنان را خداوند راهنمایی کرد و بر برخی دیگر گمراهی سزاوار گشت پس، در زمین گردش کنید تا بنگرید سرانجام دروغ‌انگاران چگونه بوده است» سوره نحل، آیه ۳۶.</ref>؛ چرا که [[انسان‌ها]] برای بندگی خدا [[آفریده]] شده‌‏اند. {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ}}<ref>«و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند» سوره ذاریات، آیه ۵۶.</ref> [[خداوند متعال]] [[پیامبران]] را فرستاد و [[شریعت]] و [[کتاب آسمانی]] را بر آنان نازل کرد تا [[راه و رسم]] [[عبودیت]] را به بندگانش بیاموزند؛ از این رو، محتوای تمامی [[شرایع]] و [[کتب آسمانی]] [[تعلیم]] [[شیوه]] [[بندگی]] و بیان حدود آن است.


==[[ذکر خدا]]==
== [[ذکر خدا]] ==
ذکر [[خدای متعال]] دارای [[خواص]] و آثار بسیاری است؛ از این رو، در همه حالات بدان سفارش شده است.
ذکر [[خدای متعال]] دارای [[خواص]] و آثار بسیاری است؛ از این رو، در همه حالات بدان سفارش شده است.


==[[اخلاص]]==
== [[اخلاص]] ==
اخلاص عمل برای خدا و پیراستن آن از [[ریا]] در تمامی [[اعمال عبادی]] شرط صحّت عمل دانسته شده و [[عبادت]] بدون قصد [[تقرّب]] به خدا [[باطل]] شمرده شده است.
اخلاص عمل برای خدا و پیراستن آن از [[ریا]] در تمامی [[اعمال عبادی]] شرط صحّت عمل دانسته شده و [[عبادت]] بدون قصد [[تقرّب]] به خدا [[باطل]] شمرده شده است.


==[[اسماء خدا]]==
== [[اسماء خدا]] ==
اسم‌های خدا توقیفی است، از این رو، خواندن خدا به نام‌هایی که در [[شرع]] رخصتی برای خواندن خدا بدانها نرسیده، جایز نیست. <ref>الرسالة السعدیة، ص۴۶؛ الحبل المتین، ص۳۹۶؛ مرآة العقول، ج ۲، ص۷۷</ref> [[احترام]] به [[اسمای الهی]] [[واجب]] است؛ از این رو مسّ نام‌های [[خداوند]] بدون طهارت ([[وضو]]، [[غسل]] یا تیمّم) [[حرام]] است و استنجا با دستی که [[انگشتر]] منقوش به اسمی از اسم‌های خدا در آن است، در صورت [[علم]] به [[نجس]] شدن آن، حرام و در غیر این صورت، [[مکروه]] است <ref>الحدائق الناضرة، ج ۲، ص۷۶؛ جواهر الکلام، ج ۲، ص۷۱ ـ ۷۲؛ مصباح الهدی، ج ۳، ص۱۵۲ ـ ۱۵۵؛ کشف اللثام، ج ۱، ص۲۴۱</ref>.
اسم‌های خدا توقیفی است، از این رو، خواندن خدا به نام‌هایی که در [[شرع]] رخصتی برای خواندن خدا بدانها نرسیده، جایز نیست. <ref>الرسالة السعدیة، ص۴۶؛ الحبل المتین، ص۳۹۶؛ مرآة العقول، ج ۲، ص۷۷</ref> [[احترام]] به [[اسمای الهی]] [[واجب]] است؛ از این رو مسّ نام‌های [[خداوند]] بدون طهارت ([[وضو]]، [[غسل]] یا تیمّم) [[حرام]] است و استنجا با دستی که [[انگشتر]] منقوش به اسمی از اسم‌های خدا در آن است، در صورت [[علم]] به [[نجس]] شدن آن، حرام و در غیر این صورت، [[مکروه]] است <ref>الحدائق الناضرة، ج ۲، ص۷۶؛ جواهر الکلام، ج ۲، ص۷۱ ـ ۷۲؛ مصباح الهدی، ج ۳، ص۱۵۲ ـ ۱۵۵؛ کشف اللثام، ج ۱، ص۲۴۱</ref>.


==[[سوگند|قسَم]]، [[نذر]]، [[عهد]] و [[جدال]]==
== [[سوگند|قسَم]]، [[نذر]]، [[عهد]] و [[جدال]] ==
قسم<ref>جواهر الکلام، ج ۳۵، ص۲۲۷</ref> [[نذر]]<ref>جواهر الکلام، ج ۳۵، ص۳۷۳</ref> و [[عهد]] <ref>جواهر الکلام، ج ۳۵، ص۴۴۵</ref> تنها با نام‌های مختص به [[خدا]] منعقد می‌‏شوند؛ چنان که تغلیظ در لعان و قسم با نام‌های بیانگر [[انتقام]] و سطوت ذات [[حقّ]] حاصل می‏‌شود <ref>جواهر الکلام، ج ۳۴، ص۶۱؛ مستند الشیعة، ج ۱۷، ص۴۷۸؛ المبسوط، ج ۸، ص۲۰۳</ref>. [[جدال]] نیز که از [[محرّمات]] [[احرام]] به شمار می‌‏رود، بنابر مشهور تنها با نام [[جلاله]] «اللّه‏» ـ نه دیگر [[اسمای الهی]] ـ تحقق می‌‏یابد.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۸، ص۳۵۹</ref>
قسم<ref>جواهر الکلام، ج ۳۵، ص۲۲۷</ref> [[نذر]]<ref>جواهر الکلام، ج ۳۵، ص۳۷۳</ref> و [[عهد]] <ref>جواهر الکلام، ج ۳۵، ص۴۴۵</ref> تنها با نام‌های مختص به [[خدا]] منعقد می‌‏شوند؛ چنان که تغلیظ در لعان و قسم با نام‌های بیانگر [[انتقام]] و سطوت ذات [[حقّ]] حاصل می‏‌شود <ref>جواهر الکلام، ج ۳۴، ص۶۱؛ مستند الشیعة، ج ۱۷، ص۴۷۸؛ المبسوط، ج ۸، ص۲۰۳</ref>. [[جدال]] نیز که از [[محرّمات]] [[احرام]] به شمار می‌‏رود، بنابر مشهور تنها با نام [[جلاله]] «اللّه‏» ـ نه دیگر [[اسمای الهی]] ـ تحقق می‌‏یابد.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۸، ص۳۵۹</ref>


==[[تسمیه]]==
== [[تسمیه]] ==
بردن [[نام خدا]] در آغاز هر کار [[مستحب]] است؛<ref>وسائل الشیعة، ج ۱، ص۴۲۳</ref> چنان که از شرایط حلّیت ذبیحه<ref>جواهر الکلام، ج ۳۶، ص۱۱۳ ـ ۱۱۴</ref> و شکار <ref>جواهر الکلام، ج ۳۶، ص۱۱۳ ـ ۱۱۴</ref> بردن نام خدا است.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۳، صفحه ۴۳۶-۴۳۷.</ref>
بردن [[نام خدا]] در آغاز هر کار [[مستحب]] است؛<ref>وسائل الشیعة، ج ۱، ص۴۲۳</ref> چنان که از شرایط حلّیت ذبیحه<ref>جواهر الکلام، ج ۳۶، ص۱۱۳ ـ ۱۱۴</ref> و شکار <ref>جواهر الکلام، ج ۳۶، ص۱۱۳ ـ ۱۱۴</ref> بردن نام خدا است.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۳، صفحه ۴۳۶-۴۳۷.</ref>


۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش