عبدالحسین امینی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'ref>[[دانشنامه نهج البلاغه' به 'ref>دین‌پرور، سید حسین، [[دانشنامه نهج البلاغه')
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات پدیدآورنده
{{جعبه اطلاعات پدیدآورنده
| نام = عبدالحسین امینی
| شهرت = علامه امینی
| تصویر = 1368242.jpg
| تصویر = 1368242.jpg
| اندازه تصویر   = 200px
| اندازه تصویر = 200px
| نام =  عبدالحسین امینی
| زادروز = ۱۲۸۱ ش
|زادروز = ۱۲۸۱ ش،
| زادگاه = تبریز، ایران
| زادگاه = تبریز (ایران)
| تاریخ درگذشت = ١٣۴۹ ش
| تاریخ درگذشت = ١٣۴۹ ش
| آرامگاه = نجف (ایران)
| آرامگاه = نجف، ایران
| محل زندگی =
| محل زندگی =  
| ملیت = اهل [[اصفهان]]
| ملیت = اهل [[اصفهان]]
| تابعیت = ایران
| تابعیت = ایران
خط ۱۳: خط ۱۴:
| تحصیلات = [[اجتهاد]]
| تحصیلات = [[اجتهاد]]
| حوزه علمیه = [[نجف]]
| حوزه علمیه = [[نجف]]
| دانشگاه =
| دانشگاه =  
| پیشه =  
| پیشه =  
| سال‌های فعالیت =
| سال‌های فعالیت =  
| نهاد وابسته =
| نهاد وابسته =  
| نماینده =
| نماینده =  
| نقش‌های برجسته =  
| نقش‌های برجسته =  
| شهر خانگی =
| شهر خانگی =  
| لقب = [[علامه امینی]]
| لقب =  
| حزب =
| حزب =  
| جنبش =
| جنبش =  
| دین = [[اسلام]]
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[شیعه]] [[اثناعشری]]
| مذهب = [[شیعه]] [[اثناعشری]]
| منصب = [[علامه]]، [[فقیه]]، [[نویسنده]]، [[خطیب]]
| منصب = [[علامه]]، [[فقیه]]، [[نویسنده]]، [[خطیب]]
| مکتب =
| مکتب =  
| استادان = [[سید محمد حسینی فیروزآبادی]]، <br/> [[مرتضی طالقانی]]، <br/> [[سید حسین بادکوبه‌ای]]، <br/> [[سید ابوالقاسم خوانساری]]، <br/> [[علی بن عبدالحسین ایروانی]]، <br/> [[سید ابوالحسن موسوی اصفهانی]]، <br/> [[ابوالحسن مشکینی]]
| استادان = [[سید محمد حسینی فیروزآبادی]] <br> [[مرتضی طالقانی]] <br> [[سید حسین بادکوبه‌ای]] <br> [[سید ابوالقاسم خوانساری]] <br> [[علی بن عبدالحسین ایروانی]] <br> [[سید ابوالحسن موسوی اصفهانی]] <br> [[ابوالحسن مشکینی]]
|شاگردان =  
|شاگردان =  
| آثار = ''«[[الغدیر فى الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الغدیر فى الکتاب و السنة و الادب]]»''، <br/> ''«[[سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته (کتاب)|سیرتنا و سنتنا سیرة نبیّنا و سنته]]»''، <br/> ''«[[ادب الزائر لمن یمم الحائر (کتاب)|ادب الزائر لمن یمم الحائر]]»''، <br/> ''«شهداء الفضیلة»''، <br/> ''«المقاصد العلیّه فی المطالب السنیة»''، <br/> ''«تفسیر فاتحة الکتاب»''
| آثار = ''«[[الغدیر فى الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الغدیر فى الکتاب و السنة و الادب]]»'' <br> ''«[[سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته (کتاب)|سیرتنا و سنتنا سیرة نبیّنا و سنته]]»'' <br> ''«[[ادب الزائر لمن یمم الحائر (کتاب)|ادب الزائر لمن یمم الحائر]]»'' <br> ''«شهداء الفضیلة»'' <br> ''«المقاصد العلیّه فی المطالب السنیة»'' <br> ''«تفسیر فاتحة الکتاب»''
| جوایز =
| جوایز =  
| وبگاه =
| وبگاه =  
}}
}}
'''عبدالحسین امینی'''، فقیه، مورخ، دین‌شناس، قرآن‌شناس، حدیث‌شناس، کتاب‌شناس، نویسنده و خطیب [[مصلح]] دوران در سال ۱۳۲۰ ق در تبریز دیده به [[جهان]] گشود. پدر او [[شیخ]] [[احمد امینی تبریزی]] از [[عالمان]] با [[تقوا]] بود و [[مردم]] به ایشان همواره به دیده [[احترام]] می‌نگریستند. میرزا [[احمد]] از [[فقها]] و [[مجتهدان]] زمان خود بود و در [[زهد]] و [[پارسایی]] زبانزد همگان. او در سال ۱۳۰۴ ق به تبریز [[مهاجرت]] کرد و برای هیشه ساکن آن‌جا شد.
'''عبدالحسین امینی'''، فقیه، مورخ، دین‌شناس، قرآن‌شناس، حدیث‌شناس، کتاب‌شناس، نویسنده و خطیب [[مصلح]] دوران در سال ۱۳۲۰ ق در تبریز دیده به [[جهان]] گشود. پدر او [[شیخ]] [[احمد امینی تبریزی]] از [[عالمان]] با [[تقوا]] بود و [[مردم]] به ایشان همواره به دیده [[احترام]] می‌نگریستند. میرزا [[احمد]] از [[فقها]] و [[مجتهدان]] زمان خود بود و در [[زهد]] و [[پارسایی]] زبانزد همگان. او در سال ۱۳۰۴ ق به تبریز [[مهاجرت]] کرد و برای هیشه ساکن آن‌جا شد.


علامه امینی تحصیلات مقدماتی را در مدرسه طالبیه در زادگاه خویش آغاز کرد، اما در عین‌حال [[مکتب]] پدر اولین مکتب‌خانه او بود. پدرش [[ادبیات]] فارسی، [[عربی]]، منطق و تا اندازه‌ای [[فقه]] و اصول را به [[فرزند]] خویش آموخت. در کنار این‌ها، امینی به [[کتاب‌های حدیثی]] و [[اعتقادی]] نیز [[اشتیاق]] فراوان داشت، ولی با این همه، [[قرآن]] و [[نهج البلاغه]] دو کتاب گران‌قدر برای [[آموزش]] او بود. در سن پانزده‌سالگی راهی [[حوزه علمیه]] [[نجف اشرف]] شد و از محضر اساتیدی چون حضرات [[آیات]] [[سید محمد باقر الحسینی فیروزآبادی]]، [[سید ابوتراب خوانساری]]، میرزا [[علی بن عبدالحسین ایروانی]] و میرزا [[ابوالحسن مشکینی]] کسب [[علم]] کرد و تا [[حدود]] ۳۲ سالگی در [[نجف]] مشغول کسب [[معارف الهی]] بود. پس از آن به زادگاه خویش بازگشت و چند صباحی در تبریز به [[تدریس]] و تحقیق پرداخت. اما جذبه [[نجف]] او را بار دیگر به‌سوی خویش کشاند و عزم سفر کرد و تا آخر [[عمر]] خانه و کاشانه خویش را در آن دیار قرار داد و از محضر علمای بزرگی چون [[آیات]] عظام میرزا [[محمد حسین نائینی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[محمد حسین آل‌کاشف الغطاء]]، [[غروی اصفهانی]]، میرزا [[علی شیرازی]]، [[شیخ]] [[علی اصغر ملکی تبریزی]] و [[شیخ]] [[آقا بزرگ تهرانی]] بهره‌ها برد و موفق به کسب درجه [[اجتهاد]] شد. از آن پس [[روح]] جست‌وجوگر و خستگی‌ناپذیرش، او را در مسیر تحقیق و [[پژوهش]] در حوزه‌های مختلف [[علوم دینی]] به‌ویژه عرصه‌های فقهی، کلامی، تقسیری و تاریخی قرار داد و باعث خلق آثار بسیار این دانشمند بزرگ شد؛ آثاری که هر یک دارای ارزش‌های بدیع علمی در حوزه دین‌پژوهی است.
علامه امینی تحصیلات مقدماتی را در مدرسه طالبیه در زادگاه خویش آغاز کرد، اما در عین‌حال [[مکتب]] پدر اولین مکتب‌خانه او بود. پدرش [[ادبیات]] فارسی، [[عربی]]، منطق و تا اندازه‌ای [[فقه]] و اصول را به [[فرزند]] خویش آموخت. در کنار این‌ها، امینی به [[کتاب‌های حدیثی]] و [[اعتقادی]] نیز [[اشتیاق]] فراوان داشت، ولی با این همه، [[قرآن]] و [[نهج البلاغه]] دو کتاب گران‌قدر برای [[آموزش]] او بود. در سن پانزده‌سالگی راهی [[حوزه علمیه]] [[نجف اشرف]] شد و از محضر اساتیدی چون حضرات [[آیات]] [[سید محمد باقر الحسینی فیروزآبادی]]، [[سید ابوتراب خوانساری]]، میرزا [[علی بن عبدالحسین ایروانی]] و میرزا [[ابوالحسن مشکینی]] کسب [[علم]] کرد و تا [[حدود]] ۳۲ سالگی در [[نجف]] مشغول کسب [[معارف الهی]] بود. پس از آن به زادگاه خویش بازگشت و چند صباحی در تبریز به [[تدریس]] و تحقیق پرداخت. اما جذبه [[نجف]] او را بار دیگر به‌سوی خویش کشاند و عزم سفر کرد و تا آخر [[عمر]] خانه و کاشانه خویش را در آن دیار قرار داد و از محضر علمای بزرگی چون [[آیات]] عظام میرزا [[محمد حسین نائینی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[محمد حسین آل‌کاشف الغطاء]]، [[غروی اصفهانی]]، میرزا [[علی شیرازی]]، [[شیخ]] [[علی اصغر ملکی تبریزی]] و [[شیخ]] [[آقا بزرگ تهرانی]] بهره‌ها برد و موفق به کسب درجه [[اجتهاد]] شد. از آن پس [[روح]] جست‌وجوگر و خستگی‌ناپذیرش، او را در مسیر تحقیق و [[پژوهش]] در حوزه‌های مختلف [[علوم دینی]] به‌ویژه عرصه‌های فقهی، کلامی، تقسیری و تاریخی قرار داد و باعث خلق آثار بسیار این دانشمند بزرگ شد؛ آثاری که هر یک دارای ارزش‌های بدیع علمی در حوزه دین‌پژوهی است.


==استادان==
=== کتابخانه امیرالمؤمنین، نمادی از فرهنگ و تمدن اسلامی ===
از ویژگی‌های علامه امینی که او را نسبت به هم‌سلکان خود ممتاز می‌گرداند، آشنایی او با [[عظمت]] [[میراث]] مکتوب اسلامی و توجه به پراکندگی این آثار در کتابخانه‌های گوشه و کنار [[جهان]] بود. بدین‌ترتیب او موفق به بازشناسی سره از ناسره در بسیاری از [[منابع حدیثی]] و تاریخی شد و توانست میزانی به دست دهد برای صدها کتاب دیگر و هزاران مسئله دیگر... از این‎رو، وی به احیای آثار اسلامی، تشخیص تحریف‌های برخی مغرضان در برخی از مصادر، به‌ویژه از قرن چهارم به بعد و پیراستن و تصحیح آن‌ها [[توفیق]] یافت.
 
علامه امینی در سیر مطالعاتی خود، که گاه برای یافتن یک اثر [[رنج]] سفرهای طولانی را بر خود آسان می‌کرد، همواره متوجه این مسئله بود که راه را برای محققان پس از خود باز کند. از این‌رو هنگام تألیف دائرةالمعارف الغدیر آثار فراوانی را در موضوعات مختلف جمع‌آوری کرد و در کتابخانه خود به نام "مکتبه امیرالمؤمنین {{ع}} العامة" قرار داد. کتابخانه علامه امینی در [[عید غدیر]] سال ۱۳۷۹ ق افتتاح شد و چندی بعد طبق آمار مجله کتابخانه [[حدود]] ۴۲۰۰۰ نسخه خطی، عکسی، چاپی و... را در خود جای داد. علامه امینی سرانجام برای حفظ تعلق این مجموعه گران‌قدر که بخش عظیمی از سرمایه مادی و معنوی آن را [[ایرانیان]] فراهم آورده‌ بودند، کتابخانه خود را به بخش [[اموال]] [[آستان قدس رضوی]] اهدا کرد و بدین‌ترتیب مالکیت مادی و معنوی این کتابخانه را برای [[ایرانیان]] باقی گذاشت.
 
=== محبت علامه امینی به اهل بیت پیامبر ===
افزون بر حیات علمی و مجاهدت‌های بی‌پایان [[علامه]]، آنچه در زندگی ایشان نمودی ویژه یافته است و خاص و عام از آن سخن به میان آورده‌اند، [[محبت]] و [[عشق]] فزاینده او نسبت به ذوات [[معصومین]] {{ع}}، به‌ویژه [[امام علی]] {{ع}} است که [[نقل]] زبان‌ها و قلم‌ها شده است. او نه‌تنها در [[مقام]] [[عشق]] و احساس ارادتمند آن ذوات مقدسه بود که در عمل نیز روزهای متمادی به شیوه‌ای خستگی‌ناپذیر در راه احیای [[سنت]] و [[اندیشه]] آن بزرگواران می‌کوشید، به‌گونه‌ای که [[نقل]] می‌کنند روزانه به‌طور متوسط هجده ساعت به [[مطالعه]]، فیش‌برداری، نسخه‌برداری و عکس‌برداری از آثار و منابع دست اول می‌پرداخت. تلاش‌های خستگی‌ناپذیر او سرانجام [[رنج]] جسمی فراوانی را بر وی [[تحمل]] کرد و او را در سال‌های آخر [[عمر]] با دردی جانکاه و عوارض ناشی از [[مطالعه]] زیاد مواجه کرد.
 
علامه امینی سرانجام هنگام ظهر [[روز جمعه]] ۱۲ تیرماه ۱۳۴۹ ش، مطابق با ۲۸ [[ربیع]] الثانی سال ۱۳۹۰ ق پس از نزدیک به هفتاد سال [[تلاش]] و کوشش خستگی‌ناپذیر در [[تهران]]، [[دیدار]] [[حق]] را لبیک گفت. پیکر او را مطابق با وصیتش پس از تشییع باشکوه در [[تهران]] به [[عراق]] فرستادند و پس از تشییع و حمل پیکر ایشان در عتبات عالیات و [[تبرک]] جستن از [[قبور]] [[ائمه]] مدفون در [[سامرا]]، [[کاظمین]]، [[کربلا]] و [[نجف]]، در کتابخانه وی در [[نجف اشرف]] به [[خاک]] سپردند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 137- 140.</ref>.
 
== استادان ==
او تحصیلات دینی خود را نزد اساتیدی همچون: [[سید محمد باقر الحسینی فیروزآبادی]]، [[سید ابوتراب خوانساری]]، میرزا [[علی بن عبدالحسین ایروانی]] و میرزا [[ابوالحسن مشکینی]]، [[محمد حسین نائینی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[محمد حسین آل‌کاشف الغطاء]]، [[غروی اصفهانی]]، میرزا [[علی شیرازی]]، [[شیخ]] [[علی اصغر ملکی تبریزی]] و [[شیخ]] [[آقا بزرگ تهرانی]] به اتمام رساند.
او تحصیلات دینی خود را نزد اساتیدی همچون: [[سید محمد باقر الحسینی فیروزآبادی]]، [[سید ابوتراب خوانساری]]، میرزا [[علی بن عبدالحسین ایروانی]] و میرزا [[ابوالحسن مشکینی]]، [[محمد حسین نائینی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[محمد حسین آل‌کاشف الغطاء]]، [[غروی اصفهانی]]، میرزا [[علی شیرازی]]، [[شیخ]] [[علی اصغر ملکی تبریزی]] و [[شیخ]] [[آقا بزرگ تهرانی]] به اتمام رساند.


==کتاب‌های منتشر شده==
== کتاب‌های منتشر شده ==
{{فهرست آثار پدیدآورنده}}
# [[الغدیر فى الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب]]
# [[الغدیر فى الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب]]
# [[شهداء]] الفضیلة ([[نجف]] ۱۳۵۵ ق)
# [[شهداء]] الفضیلة ([[نجف]] ۱۳۵۵ ق)
#تحقیق و تعلیق بر کامل الزیارات (۱۳۵۶ ق)
# تحقیق و تعلیق بر کامل الزیارات (۱۳۵۶ ق)
# [[ادب الزائر لمن یمم الحائر]] ([[نجف]] ۱۳۶۲ ق)
# [[ادب الزائر لمن یمم الحائر]] ([[نجف]] ۱۳۶۲ ق)
# [[سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته (کتاب)|سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته]] ([[نجف]]، ۱۳۸۴ ق)
# [[سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته (کتاب)|سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته]] ([[نجف]]، ۱۳۸۴ ق)
#اعلام الانام فی معرفة الملک العلام
# اعلام الانام فی معرفة الملک العلام
# [[تفسیر]] آیة "قالو ربنا أمتنا اثنتین"
# [[تفسیر]] آیة "قالو ربنا أمتنا اثنتین"
#المیثاق الاول
# المیثاق الاول
# [[تفسیر]] [[آیه]] "و کنتم أزواجاً ثلاثةً"
# [[تفسیر]] [[آیه]] "و کنتم أزواجاً ثلاثةً"
# [[تفسیر]] آیة "ولله الأسماء الحسنی"
# [[تفسیر]] آیة "ولله الأسماء الحسنی"
# [[تفسیر]] [[فاتحة الکتاب]]
# [[تفسیر]] [[فاتحة الکتاب]]
#ثمرات الاسفار
# ثمرات الاسفار
#حاشیه بر رسائل [[شیخ]] [[انصاری]]
# حاشیه بر رسائل [[شیخ]] [[انصاری]]
#حاشیه بر مکاسب [[شیخ]] [[انصاری]]
# حاشیه بر مکاسب [[شیخ]] [[انصاری]]
#رساله درباره [[کتاب سلیم بن قیس هلالی]]
# رساله درباره [[کتاب سلیم بن قیس هلالی]]
#رساله درباره [[نیت]]
# رساله درباره [[نیت]]
#رساله درباره [[حقیقت]] [[زیارات]] (در پاسخ به علمای [[پاکستان]])
# رساله درباره [[حقیقت]] [[زیارات]] (در پاسخ به علمای [[پاکستان]])
#رساله در [[علم]] درایة الحدیث
# رساله در [[علم]] درایة الحدیث
#ریاض الانس
# ریاض الانس
#العترة الطاهرة فی الکتاب العزیز
# العترة الطاهرة فی الکتاب العزیز
# [[غدیر در کتاب و سنت و ادب (کتاب)|غدیر در کتاب و سنت و ادب]] (ترجمه فارسی کتاب [[الغدیر فی‌ الکتاب و‌ السنة و‌ الادب (کتاب)|الغدیر فی‌ الکتاب و‌ السنة و‌ الادب]])
{{پایان فهرست آثار پدیدآورنده}}
# [[ترجمه الغدیر (کتاب)|ترجمه الغدیر]] (مجموعه ترجمه‌ای از کتاب [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب]])


در میان آثار [[علامه امینی]]، کتاب گران‌سنگ الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب به تمامی در اثبات [[ولایت]] و [[وصایت]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}} پرداخته است. علامه امینی در راه نگارش این کتاب و دست‌یابی به منابع ارزشمند آن، دشواری‌های تلاشی مجدانه را بر خود آسان کرد. تألیف الغدیر نزدیک به [[چهل]] سال طول کشید و علامه امینی بیش از ده‌هزار منبع را به‌طور کامل مورد [[مطالعه]] و مداقه قرار داد و به صدهزار منبع نیز مراجعه مکرر داشت. با این اثر گران‌سنگ برای همیشه [[تاریخ]]، راه ایراد هرگونه خدشه‌ای بر واقعه عظیم [[غدیر]] بسته شد.
در میان آثار [[علامه امینی]]، کتاب گران‌سنگ الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب به تمامی در اثبات [[ولایت]] و [[وصایت]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}} پرداخته است. علامه امینی در راه نگارش این کتاب و دست‌یابی به منابع ارزشمند آن، دشواری‌های تلاشی مجدانه را بر خود آسان کرد. تألیف الغدیر نزدیک به [[چهل]] سال طول کشید و علامه امینی بیش از ده‌هزار منبع را به‌طور کامل مورد [[مطالعه]] و مداقه قرار داد و به صدهزار منبع نیز مراجعه مکرر داشت. با این اثر گران‌سنگ برای همیشه [[تاریخ]]، راه ایراد هرگونه خدشه‌ای بر واقعه عظیم [[غدیر]] بسته شد.
==کتابخانه [[امیرالمؤمنین]]، نمادی از [[فرهنگ]] و [[تمدن اسلامی]]==
از ویژگی‌های علامه امینی که او را نسبت به هم‌سلکان خود ممتاز می‌گرداند، آشنایی او با [[عظمت]] [[میراث]] مکتوب اسلامی و توجه به پراکندگی این آثار در کتابخانه‌های گوشه و کنار [[جهان]] بود. بدین‌ترتیب او موفق به بازشناسی سره از ناسره در بسیاری از [[منابع حدیثی]] و تاریخی شد و توانست میزانی به دست دهد برای صدها کتاب دیگر و هزاران مسئله دیگر... از این‎رو، وی به احیای آثار اسلامی، تشخیص تحریف‌های برخی مغرضان در برخی از مصادر، به‌ویژه از قرن چهارم به بعد و پیراستن و تصحیح آن‌ها [[توفیق]] یافت.
*علامه امینی در سیر مطالعاتی خود، که گاه برای یافتن یک اثر [[رنج]] سفرهای طولانی را بر خود آسان می‌کرد، همواره متوجه این مسئله بود که راه را برای محققان پس از خود باز کند. از این‌رو هنگام تألیف دائرةالمعارف الغدیر آثار فراوانی را در موضوعات مختلف جمع‌آوری کرد و در کتابخانه خود به نام "[[مکتبه امیرالمؤمنین {{ع}} العامة" قرار داد. کتابخانه علامه امینی در [[عید غدیر]] سال ۱۳۷۹ ق افتتاح شد و چندی بعد طبق آمار مجله کتابخانه [[حدود]] ۴۲۰۰۰ نسخه خطی، عکسی، چاپی و... را در خود جای داد. علامه امینی سرانجام برای حفظ تعلق این مجموعه گران‌قدر که بخش عظیمی از سرمایه مادی و معنوی آن را [[ایرانیان]] فراهم آورده‌ بودند، کتابخانه خود را به بخش [[اموال]] [[آستان قدس رضوی]] اهدا کرد و بدین‌ترتیب مالکیت مادی و معنوی این کتابخانه را برای [[ایرانیان]] باقی گذاشت.
==محبت علامه امینی به اهل بیت پیامبر==
افزون بر حیات علمی و مجاهدت‌های بی‌پایان [[علامه]]، آنچه در زندگی ایشان نمودی ویژه یافته است و خاص و عام از آن سخن به میان آورده‌اند، [[محبت]] و [[عشق]] فزاینده او نسبت به ذوات [[معصومین]] {{ع}}، به‌ویژه [[امام علی]] {{ع}} است که [[نقل]] زبان‌ها و قلم‌ها شده است. او نه‌تنها در [[مقام]] [[عشق]] و احساس ارادتمند آن ذوات مقدسه بود که در عمل نیز روزهای متمادی به شیوه‌ای خستگی‌ناپذیر در راه احیای [[سنت]] و [[اندیشه]] آن بزرگواران می‌کوشید، به‌گونه‌ای که [[نقل]] می‌کنند روزانه به‌طور متوسط هجده ساعت به [[مطالعه]]، فیش‌برداری، نسخه‌برداری و عکس‌برداری از آثار و منابع دست اول می‌پرداخت. تلاش‌های خستگی‌ناپذیر او سرانجام [[رنج]] جسمی فراوانی را بر وی [[تحمل]] کرد و او را در سال‌های آخر [[عمر]] با دردی جانکاه و عوارض ناشی از [[مطالعه]] زیاد مواجه کرد.
علامه امینی سرانجام هنگام ظهر [[روز جمعه]] ۱۲ تیرماه ۱۳۴۹ ش، مطابق با ۲۸ [[ربیع]] الثانی سال ۱۳۹۰ ق پس از نزدیک به هفتاد سال [[تلاش]] و کوشش خستگی‌ناپذیر در [[تهران]]، [[دیدار]] [[حق]] را لبیک گفت. پیکر او را مطابق با وصیتش پس از تشییع باشکوه در [[تهران]] به [[عراق]] فرستادند و پس از تشییع و حمل پیکر ایشان در عتبات عالیات و [[تبرک]] جستن از [[قبور]] [[ائمه]] مدفون در [[سامرا]]، [[کاظمین]]، [[کربلا]] و [[نجف]]، در کتابخانه وی در [[نجف اشرف]] به [[خاک]] سپردند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 137- 140.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
{{آثار پدیدآورنده}}
* [[:رده:آثار عبدالحسین امینی|همه آثار معرفی‌شده عبدالحسین امینی]]
{{پایان مدخل‌ وابسته}}


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۸۵: خط ۸۵:
{{حدیث‌شناسان شیعه}}
{{حدیث‌شناسان شیعه}}


[[رده:پدیدآورندگان امامت و ولایت]]
[[رده:پدیدآورنده]]
[[رده:پدیدآورندگان کتاب در امامت و ولایت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۱۱

عبدالحسین امینی
تاریخ درگذشت١٣۴۹ ش
آرامگاهنجف، ایران
ملیتاهل اصفهان
تابعیتایران
زبانفارسی
منصبعلامه، فقیه، نویسنده، خطیب
دیناسلام
مذهبشیعه اثناعشری
اطلاعات علمی
تحصیلاتاجتهاد
حوزه علمیهنجف
استادانسید محمد حسینی فیروزآبادی
مرتضی طالقانی
سید حسین بادکوبه‌ای
سید ابوالقاسم خوانساری
علی بن عبدالحسین ایروانی
سید ابوالحسن موسوی اصفهانی
ابوالحسن مشکینی
آثار«الغدیر فى الکتاب و السنة و الادب»
«سیرتنا و سنتنا سیرة نبیّنا و سنته»
«ادب الزائر لمن یمم الحائر»
«شهداء الفضیلة»
«المقاصد العلیّه فی المطالب السنیة»
«تفسیر فاتحة الکتاب»

عبدالحسین امینی، فقیه، مورخ، دین‌شناس، قرآن‌شناس، حدیث‌شناس، کتاب‌شناس، نویسنده و خطیب مصلح دوران در سال ۱۳۲۰ ق در تبریز دیده به جهان گشود. پدر او شیخ احمد امینی تبریزی از عالمان با تقوا بود و مردم به ایشان همواره به دیده احترام می‌نگریستند. میرزا احمد از فقها و مجتهدان زمان خود بود و در زهد و پارسایی زبانزد همگان. او در سال ۱۳۰۴ ق به تبریز مهاجرت کرد و برای هیشه ساکن آن‌جا شد.

علامه امینی تحصیلات مقدماتی را در مدرسه طالبیه در زادگاه خویش آغاز کرد، اما در عین‌حال مکتب پدر اولین مکتب‌خانه او بود. پدرش ادبیات فارسی، عربی، منطق و تا اندازه‌ای فقه و اصول را به فرزند خویش آموخت. در کنار این‌ها، امینی به کتاب‌های حدیثی و اعتقادی نیز اشتیاق فراوان داشت، ولی با این همه، قرآن و نهج البلاغه دو کتاب گران‌قدر برای آموزش او بود. در سن پانزده‌سالگی راهی حوزه علمیه نجف اشرف شد و از محضر اساتیدی چون حضرات آیات سید محمد باقر الحسینی فیروزآبادی، سید ابوتراب خوانساری، میرزا علی بن عبدالحسین ایروانی و میرزا ابوالحسن مشکینی کسب علم کرد و تا حدود ۳۲ سالگی در نجف مشغول کسب معارف الهی بود. پس از آن به زادگاه خویش بازگشت و چند صباحی در تبریز به تدریس و تحقیق پرداخت. اما جذبه نجف او را بار دیگر به‌سوی خویش کشاند و عزم سفر کرد و تا آخر عمر خانه و کاشانه خویش را در آن دیار قرار داد و از محضر علمای بزرگی چون آیات عظام میرزا محمد حسین نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی، محمد حسین آل‌کاشف الغطاء، غروی اصفهانی، میرزا علی شیرازی، شیخ علی اصغر ملکی تبریزی و شیخ آقا بزرگ تهرانی بهره‌ها برد و موفق به کسب درجه اجتهاد شد. از آن پس روح جست‌وجوگر و خستگی‌ناپذیرش، او را در مسیر تحقیق و پژوهش در حوزه‌های مختلف علوم دینی به‌ویژه عرصه‌های فقهی، کلامی، تقسیری و تاریخی قرار داد و باعث خلق آثار بسیار این دانشمند بزرگ شد؛ آثاری که هر یک دارای ارزش‌های بدیع علمی در حوزه دین‌پژوهی است.

کتابخانه امیرالمؤمنین، نمادی از فرهنگ و تمدن اسلامی

از ویژگی‌های علامه امینی که او را نسبت به هم‌سلکان خود ممتاز می‌گرداند، آشنایی او با عظمت میراث مکتوب اسلامی و توجه به پراکندگی این آثار در کتابخانه‌های گوشه و کنار جهان بود. بدین‌ترتیب او موفق به بازشناسی سره از ناسره در بسیاری از منابع حدیثی و تاریخی شد و توانست میزانی به دست دهد برای صدها کتاب دیگر و هزاران مسئله دیگر... از این‎رو، وی به احیای آثار اسلامی، تشخیص تحریف‌های برخی مغرضان در برخی از مصادر، به‌ویژه از قرن چهارم به بعد و پیراستن و تصحیح آن‌ها توفیق یافت.

علامه امینی در سیر مطالعاتی خود، که گاه برای یافتن یک اثر رنج سفرهای طولانی را بر خود آسان می‌کرد، همواره متوجه این مسئله بود که راه را برای محققان پس از خود باز کند. از این‌رو هنگام تألیف دائرةالمعارف الغدیر آثار فراوانی را در موضوعات مختلف جمع‌آوری کرد و در کتابخانه خود به نام "مکتبه امیرالمؤمنین (ع) العامة" قرار داد. کتابخانه علامه امینی در عید غدیر سال ۱۳۷۹ ق افتتاح شد و چندی بعد طبق آمار مجله کتابخانه حدود ۴۲۰۰۰ نسخه خطی، عکسی، چاپی و... را در خود جای داد. علامه امینی سرانجام برای حفظ تعلق این مجموعه گران‌قدر که بخش عظیمی از سرمایه مادی و معنوی آن را ایرانیان فراهم آورده‌ بودند، کتابخانه خود را به بخش اموال آستان قدس رضوی اهدا کرد و بدین‌ترتیب مالکیت مادی و معنوی این کتابخانه را برای ایرانیان باقی گذاشت.

محبت علامه امینی به اهل بیت پیامبر

افزون بر حیات علمی و مجاهدت‌های بی‌پایان علامه، آنچه در زندگی ایشان نمودی ویژه یافته است و خاص و عام از آن سخن به میان آورده‌اند، محبت و عشق فزاینده او نسبت به ذوات معصومین (ع)، به‌ویژه امام علی (ع) است که نقل زبان‌ها و قلم‌ها شده است. او نه‌تنها در مقام عشق و احساس ارادتمند آن ذوات مقدسه بود که در عمل نیز روزهای متمادی به شیوه‌ای خستگی‌ناپذیر در راه احیای سنت و اندیشه آن بزرگواران می‌کوشید، به‌گونه‌ای که نقل می‌کنند روزانه به‌طور متوسط هجده ساعت به مطالعه، فیش‌برداری، نسخه‌برداری و عکس‌برداری از آثار و منابع دست اول می‌پرداخت. تلاش‌های خستگی‌ناپذیر او سرانجام رنج جسمی فراوانی را بر وی تحمل کرد و او را در سال‌های آخر عمر با دردی جانکاه و عوارض ناشی از مطالعه زیاد مواجه کرد.

علامه امینی سرانجام هنگام ظهر روز جمعه ۱۲ تیرماه ۱۳۴۹ ش، مطابق با ۲۸ ربیع الثانی سال ۱۳۹۰ ق پس از نزدیک به هفتاد سال تلاش و کوشش خستگی‌ناپذیر در تهران، دیدار حق را لبیک گفت. پیکر او را مطابق با وصیتش پس از تشییع باشکوه در تهران به عراق فرستادند و پس از تشییع و حمل پیکر ایشان در عتبات عالیات و تبرک جستن از قبور ائمه مدفون در سامرا، کاظمین، کربلا و نجف، در کتابخانه وی در نجف اشرف به خاک سپردند[۱].

استادان

او تحصیلات دینی خود را نزد اساتیدی همچون: سید محمد باقر الحسینی فیروزآبادی، سید ابوتراب خوانساری، میرزا علی بن عبدالحسین ایروانی و میرزا ابوالحسن مشکینی، محمد حسین نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی، محمد حسین آل‌کاشف الغطاء، غروی اصفهانی، میرزا علی شیرازی، شیخ علی اصغر ملکی تبریزی و شیخ آقا بزرگ تهرانی به اتمام رساند.

کتاب‌های منتشر شده

  1. الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب
  2. شهداء الفضیلة (نجف ۱۳۵۵ ق)
  3. تحقیق و تعلیق بر کامل الزیارات (۱۳۵۶ ق)
  4. ادب الزائر لمن یمم الحائر (نجف ۱۳۶۲ ق)
  5. سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته (نجف، ۱۳۸۴ ق)
  6. اعلام الانام فی معرفة الملک العلام
  7. تفسیر آیة "قالو ربنا أمتنا اثنتین"
  8. المیثاق الاول
  9. تفسیر آیه "و کنتم أزواجاً ثلاثةً"
  10. تفسیر آیة "ولله الأسماء الحسنی"
  11. تفسیر فاتحة الکتاب
  12. ثمرات الاسفار
  13. حاشیه بر رسائل شیخ انصاری
  14. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری
  15. رساله درباره کتاب سلیم بن قیس هلالی
  16. رساله درباره نیت
  17. رساله درباره حقیقت زیارات (در پاسخ به علمای پاکستان)
  18. رساله در علم درایة الحدیث
  19. ریاض الانس
  20. العترة الطاهرة فی الکتاب العزیز

در میان آثار علامه امینی، کتاب گران‌سنگ الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب به تمامی در اثبات ولایت و وصایت امیرمؤمنان (ع) پرداخته است. علامه امینی در راه نگارش این کتاب و دست‌یابی به منابع ارزشمند آن، دشواری‌های تلاشی مجدانه را بر خود آسان کرد. تألیف الغدیر نزدیک به چهل سال طول کشید و علامه امینی بیش از ده‌هزار منبع را به‌طور کامل مورد مطالعه و مداقه قرار داد و به صدهزار منبع نیز مراجعه مکرر داشت. با این اثر گران‌سنگ برای همیشه تاریخ، راه ایراد هرگونه خدشه‌ای بر واقعه عظیم غدیر بسته شد.

جستارهای وابسته

آثار معرفی‌شدهٔ عبدالحسین امینی

پانویس