رابطه انتظار با دین چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{جمع شدن| +{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخ‌دهنده = ))
 
(۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پاسخ جامع مهدویت بالا}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی        = رابطه [[انتظار]] با [[دین]] چیست؟
| تصویر = 7626626268.jpg
| تصویر             = 7626626268.jpg
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[انتظار فرج]]  
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل اصلی =  [[رابطه انتظار با دین]]
| مدخل بالاتر     = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[انتظار فرج]]  
| مدخل وابسته =  
| مدخل اصلی   =  [[رابطه انتظار با دین]]
| تعداد پاسخ = ۱
| مدخل وابسته   =
| پاسخ‌دهنده        =
| پاسخ‌دهندگان      = ۱ پاسخ
}}
}}
'''رابطه [[انتظار]] با [[دین]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''رابطه [[انتظار]] با [[دین]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.


==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
== پاسخ جامع اجمالی ==
* [[زندگی]] منتظرانه، پیشینه‌ای دراز در [[تاریخ]] و افقی [[ناپیدا]] در آیندۀ روزگار دارد. [[باور]] [[انتظار]]، نه تنها به پایان [[عصر حضور]] که به دوران آغازین [[دین]] باز می‌گردد؛ زیرا [[تاریخ اسلام]] این [[سلوک]] را در [[زندگی]] [[دینی]] آن روزگار نشان می‌دهد<ref>ر.ک: [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۱۵.</ref>. [[انتظار]] و [[دینداری]] از جمله بایدهای [[عقل عملی]] [[دینداری]] و باورمندی به [[دین]] است<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۳۲ـ۳۳۳.</ref>.
* رابطۀ [[انتظار]] با [[دین]] این است، کار [[دین]] و [[دیانت]] تعمق و توسعۀ آن چیزی است که [[انسان‌ها]] در [[زندگی]] دارند؛ [[انسان‌ها]] با [[انتظار]] [[زندگی]] می‌کنند. [[دین]]، این [[انتظار]] را که جوهرۀ [[زندگی]] [[آدمی]] است وسعت می‌بخشد و سپس آن را تعمیق می‌دهد و چیزی را که [[انسان]] دارد کامل‌تر می‌کند. به عبارت دیگر، [[دین]] با [[فطرت انسان]] [[مخالفت]] نمی‌کند، بلکه آن را می‌پروراند و در مسیر [[تکامل]] قرار می‌دهد<ref>ر.ک: [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۱۵.</ref>. اگر [[انتظار]] و [[چشم به راه]] [[ظهور]] بودن، در میان [[جامعه]] تقویت شود [[جامعه]] در راستای [[فرهنگ‌سازی]] صحیح و [[راستین]] پیش می‌‌رود و هر چه در [[جامعه]] و آحاد [[مردم]]، [[فرهنگ]] اصیل و [[راستین]] پا بگیرد، [[باورها]] و [[اعتقادات]] [[مردم]] نسبت به متافیزیک و امور قدسی تشدید می‌‌شود. با [[عنایت]] به اینکه پایه‌های اصلی [[دین]] [[اعتقاد]] و [[باور]] به [[امور غیبی]] و قدسی است، پس در کنار [[فرهنگ‌سازی]] [[انتظار]]، [[شاهد]] تقویت و تعمیق [[دین]] در [[جامعۀ منتظران]] خواهیم بود. [[جایگاه]] و [[نقش انتظار]] به حدی است که در برخی از [[روایات]]، [[انتظار]] را پایه‌های اصلی [[دین]] به حساب آورده‌اند یعنی نه تنها [[انتظار]] در تحکیم و تقویت [[دین]] نقش مهمی دارد بلکه با فقدان [[انتظار]] [[دین]] از بین می‌‌رود. چنانکه [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: «از [[دین]] [[اهل بیت]] است: [[تقوی]]، [[عفت]]، [[صالح]] بودن، و [[انتظار فرج]] با [[شکیبایی]]»<ref>{{متن حدیث|من دین الائمة الورع و العفه و الصلاح و انتظار الفرج بالصبر}}؛ صافی، لطف الله، [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص۴۹۸؛ بشارة الاسلام، ص۹۰.</ref><ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۳۲ـ۳۳۳.</ref>
* دیگر اینکه [[فهم]] و تلقّی درست از [[دین]]، شرط [[انتظار واقعی]] است. مطالعۀ [[تاریخ]]، نشان می‌دهد، [[ادیان]] بر اثر عوامل مختلف و با [[گذشت]] زمان‌های متمادی، آرام‌آرام از [[خلوص]] نخستین خود فاصله می‌گیرند و خطوط اصلی و فرعی آنها با حذف و اضافه، تبدیل و تغییر، [[تأویل]] و [[تفسیر]] و... دچار [[تحریف]] می‌شوند؛ هرچند در [[کتاب آسمانی]] ([[قرآن کریم]]) [[تحریف]] لفظی راه نیافته است، اما در طی چهارده قرن گذشته، عواملی چون [[تفسیر به رأی]] یا [[کج‌فهمی]] [[قرآن]]، فقدان بخشی از منابع [[حدیث]]، [[سیره]] و [[سنّت]]، [[جعل حدیث]]، [[تحریف]] [[تاریخ]] و شخصیت‌ها، نفوذ فرهنگ‌های بیگانه و پیدایش رگه‌های [[نفاق]]، مهجور شدن [[وحی]] از صحنه‌های [[زندگی اجتماعی]] و حیات [[سیاسی]]، [[ترویج]] اسلام‌شناسی‌های [[مسموم]] و مغرضانه، مانند تک‌بعدی دیدن [[دین]] و... همگی به نوعی در محدود ساختن [[خلوص]] [[اسلام]] نقش داشته‌اند. با توجه به فرمودۀ [[امام خمینی]] (ره) اگر مجاهدت‌های [[علمی]] استخوان‌سوز و طاقت‌فرسای علمای عظام یعنی [[فقیهان]] و اسلام‌شناسان ژرف‌اندیش و جامع‌نگر نبود معلوم نبود امروز چه چیزی را به جای [[اسلام]] به خورد توده‌های [[مسلمان]] می‌دادند؛ ولی با این وصف، رسوباتی از آن‌ همه جریان ناسالم و [[انحرافی]] خواه ناخواه در ذهنیت [[جامعۀ اسلامی]] ته‌نشین خواهد شد. وظیفۀ فرد و [[جامعۀ منتظر]] در [[عصر غیبت]] به ویژه در دورۀ حاضر که با تداوم و تورم نظریه‌پردازی و مطالعات نظری در حوزۀ دین‌پژوهی، عرصۀ وسیع [[علوم انسانی]] و روند برداشت‌های ناصواب از [[دین]] پیچیده‌تر شده، این است که‌ [[اسلام ناب]] را از سرچشمه‌های اصیل آن دریافت دارند<ref>ر.ک: [[مرضیه شریفی|شریفی، مرضیه]]، [[انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت (مقاله)|انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت]]، ص ۲۱۲ـ۲۱۴.</ref>.
* [[امام مهدی]] {{ع}} نه تنها یک انقلابی و [[رهبر]] سترگ [[سیاسی]] ـ [[اجتماعی]] است که [[عدالت]] را در گسترۀ [[جامعۀ بشری]] محقّق خواهد ساخت، بلکه [[مصلح بزرگ]] [[دین]] است؛ ایشان بساط همۀ دین‌فروشان، بدعت‌گذاران و متحجّران را برخواهد چید و [[مردم]] را به سوی ابعاد ناشناخته و متروک [[دین]]، [[هدایت]] خواهد کرد<ref>ر.ک: [[مرضیه شریفی|شریفی، مرضیه]]، [[انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت (مقاله)|انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت]]، ص ۲۱۲ـ۲۱۴.</ref>.
* در مجموع باید گفت: اولاً یکی از کارکردهای مهم "[[انتظار]]" تعالی‌بخشی و [[فرهنگ‌سازی]] در [[جامعه]] است؛ ثانیاً در پرتو [[فرهنگ]] سازی صحیح و [[راستین]] در [[جامعه]]، [[باورها]] و [[اعتقادات]] [[مردم]] نسبت به امور قدسی تقویت می‌‌شود و ثالثاً از آنجا که مؤلفه‌های مهم [[دین]] (خصوصا [[دین]] آسمانی) مؤلفه‌های قدسی و متافیزیکی است، پس [[انتظار]] با تعالی [[باور]] به امور قدسی، عامل تقویت و [[شکوفایی]] [[دین]] است<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۳۲ـ۳۳۳.</ref>.


==پاسخ جامع اجمالی==
== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
<div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:</sub>''</div>
{{پاسخ پرسش
{| style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین الهی‌نژاد؛
|-
| تصویر = 1368264.jpg
| پاسخ‌دهنده = حسین الهی‌نژاد
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[حسین الهی‌نژاد]]'''، در مقاله ''«[[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]»'' در این‌باره گفته است:
 
«[[انتظار]] و [[دینداری]] از جمله بایدهای [[عقل]] عملی [[دینداری]] و باورمندی که به [[دین]] است. در دروان [[غیبت]] و [[پنهان‌زیستی]] [[امام مهدی]] یا [[منتظران]] در [[انتظار ظهور]] آن [[امام غایب]] به سر می‌‌برند، [[انتظار]] نقشی در تشدید و تقویت [[دینداری]] دارد؟
در پاسخ باید گفت که اولا، یکی از کارکردهای مهم "[[انتظار]]" تعالی‌بخشی و [[فرهنگ‌سازی]] در [[جامعه]] است. ثانیا در پرتو [[فرهنگ]] سازی صحیح و [[راستین]] در [[جامعه]]، [[باورها]] و [[اعتقادات]] [[مردم]] نسبت به امور قدسی تقویت می‌‌شود، ثالثا از آن‌جا که مؤلفه‌های مهم [[دین]] (خصوصا [[دین]] آسمانی) مؤلفه‌های قدسی و متافیزیکی است، پس [[انتظار]] با تعالی [[باور]] به امور قدسی، عامل تقویت و [[شکوفایی]] [[دین]] می‌‌باشد.


|[[پرونده:1368264.jpg|75px|link=حسین الهی‌نژاد]]||[[پرونده:Pic3001.jpg|75px|link=حسن عبدی‌پور]]||[[پرونده:13681201.jpg|75px|link=مرضیه شریفی]]
به بیان دیگر، وقتی که در میان [[جامعه]] [[انتظار]] و [[چشم به راه]] [[ظهور]] بودن، تقویت شد [[جامعه]] در راستای [[فرهنگ‌سازی]] صحیح و [[راستین]] به پیش می‌‌رود و هر چه در [[جامعه]] و آحاد [[مردم]]، [[فرهنگ]] اصیل و [[راستین]] پا بگیرد، [[باورها]] و [[اعتقادات]] [[مردم]] نسبت به متافیزیک و امور قدسی تشدید می‌‌شود. با [[عنایت]] به اینکه پایه‌های اصلی [[دین]] [[اعتقاد]] و [[باور]] به [[امور غیبی]] و قدسی است، پس در کنار [[فرهنگ‌سازی]] [[انتظار]]، [[شاهد]] تقویت و تعمیق [[دین]] در [[جامعه منتظران]] خواهیم بود.


|-
[[جایگاه]] و [[نقش انتظار]] به حدی است که در برخی از [[روایات]]، [[انتظار]] را پایه‌های اصلی [[دین]] به حساب آورده‌اند. یعنی نه تنها [[انتظار]] در تحکیم و تقویت [[دین]] نقش مهمی دارد بلکه با فقدان [[انتظار]] [[دین]] از بین می‌‌رود. چنان‌که [[امام صادق]] {{ع}} فرموده است: "از [[دین]] [[اهل بیت]] است: [[تقوی]]، [[عفت]]، [[صالح]] بودن، و [[انتظار فرج]] با [[شکیبایی]]"<ref>{{متن حدیث| من دین الائمة الورع و العفه و الصلاح و انتظار الفرج بالصبر}}؛ صافی، لطف الله، [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ناشر مؤسسه السیده المعصومه، قم ص۴۹۸، بشارة الاسلام، ص۹۰.</ref>»<ref>[[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۳۲-۳۳۳.</ref>.
}}
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. آقای دکتر عبدی‌پور؛
| تصویر = Pic3001.jpg
| پاسخ‌دهنده = حسن عبدی‌پور
| پاسخ = آقای دکتر '''[[حسن عبدی‌پور]]'''، در کتاب ''«[[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:


|<sub>[[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد]]</sub>||<sub>[[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور]]</sub>||<sub>[[مرضیه شریفی|شریفی]]</sub>
«رابطه [[انتظار]] با [[دین]] این است که کار [[دین]] و [[دیانت]] تعمق و توسعه آن چیزی است که [[انسان‌ها]] در [[زندگی]] دارند؛ به این معنا که [[دین]] کمتر چیزی را که در [[زندگی]] [[انسان‌ها]] نیست ایجاد می‌کند و شاید اصلاً نتوانیم چیزی را پیدا کنیم که خلاف این باشد. در سایه [[انتظار]] هم [[دین]]، چنین کاری کرده است. [[انسان‌ها]] با [[انتظار]] [[زندگی]] می‌کنند. [[دین]]، این [[انتظار]] را که جوهره [[زندگی]] [[آدمی]] است وسعت می‌بخشد و سپس آن را تعمیق می‌دهد و چیزی را که [[انسان]] دارد، کامل‌تر می‌کند. به عبارت دیگر، [[دین]] با [[فطرت]] [[انسان]] [[مخالفت]] نمی‌کند بلکه آن را می‌پروراند و آن را در مسیر [[تکامل]] قرار می‌دهد.


|-
[[زندگی]] منتظرانه، پیشینه‌ای دراز در [[تاریخ]] و افقی [[ناپیدا]] در [[آینده]] روزگار دارد. [[باور]] [[انتظار]]، نه تنها به پایان [[عصر حضور]] که به دوران آغازین [[دین]] باز می‌گردد، زیرا [[تاریخ اسلام]]، این [[سلوک]] را در [[زندگی]] [[دینی]] آن روزگار نشان می‌دهد»<ref>[[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۱۵.</ref>.
|}
}}
*[[زندگی]] منتظرانه، پیشینه‌ای دراز در [[تاریخ]] و افقی [[ناپیدا]] در آیندۀ روزگار دارد. [[باور]] [[انتظار]]، نه تنها به پایان [[عصر حضور]] که به دوران آغازین [[دین]] باز می‌گردد؛ زیرا [[تاریخ اسلام]] این [[سلوک]] را در [[زندگی]] [[دینی]] آن روزگار نشان می‌دهد<ref>ر.ک: [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[ نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۱۵.</ref>. [[انتظار]] و [[دینداری]] از جمله بایدهای [[عقل عملی]] [[دینداری]] و باورمندی به [[دین]] است<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۳۲ـ۳۳۳.</ref>.  
*رابطۀ [[انتظار]] با [[دین]] این است، کار [[دین]] و [[دیانت]] تعمق و توسعۀ آن چیزی است که [[انسان‌ها]] در [[زندگی]] دارند؛ [[انسان‌ها]] با [[انتظار]] [[زندگی]] می‌کنند. [[دین]]، این [[انتظار]] را که جوهرۀ [[زندگی]] [[آدمی]] است وسعت می‌بخشد و سپس آن را تعمیق می‌دهد و چیزی را که [[انسان]] دارد کامل‌تر می‌کند. به عبارت دیگر، [[دین]] با [[فطرت انسان]] [[مخالفت]] نمی‌کند، بلکه آن را می‌پروراند و در مسیر [[تکامل]] قرار می‌دهد<ref>ر.ک: [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[ نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۱۵.</ref>. اگر [[انتظار]] و [[چشم به راه]] [[ظهور]] بودن، در میان [[جامعه]] تقویت شود [[جامعه]] در راستای [[فرهنگ‌سازی]] صحیح و [[راستین]] پیش می‌‌رود و هر چه در [[جامعه]] و آحاد [[مردم]]، [[فرهنگ]] اصیل و [[راستین]] پا بگیرد، [[باورها]] و [[اعتقادات]] [[مردم]] نسبت به متافیزیک و امور قدسی تشدید می‌‌شود. با [[عنایت]] به اینکه پایه‌های اصلی [[دین]] [[اعتقاد]] و [[باور]] به [[امور غیبی]] و قدسی است، پس در کنار [[فرهنگ‌سازی]] [[انتظار]]، [[شاهد]] تقویت و تعمیق [[دین]] در [[جامعۀ منتظران]] خواهیم بود. [[جایگاه]] و [[نقش انتظار]] به حدی است که در برخی از [[روایات]]، [[انتظار]] را پایه‌های اصلی [[دین]] به حساب آورده‌اند یعنی نه تنها [[انتظار]] در تحکیم و تقویت [[دین]] نقش مهمی دارد بلکه با فقدان [[انتظار]] [[دین]] از بین می‌‌رود. چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «از [[دین]] [[اهل بیت]] است: [[تقوی]]، [[عفت]]، [[صالح]] بودن، و [[انتظار فرج]] با [[شکیبایی]]»<ref>{{متن حدیث|من دین الائمة الورع و العفه و الصلاح و انتظار الفرج بالصبر}}؛ صافی، لطف الله، [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص۴۹۸؛ بشارة الاسلام، ص۹۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۳۲ـ۳۳۳.</ref>
*دیگر اینکه [[فهم]] و تلقّی درست از [[دین]]، شرط [[انتظار واقعی]] است. مطالعۀ [[تاریخ]]، نشان می‌دهد، [[ادیان]] بر اثر عوامل مختلف و با [[گذشت]] زمان‌های متمادی، آرام‌آرام از [[خلوص]] نخستین خود فاصله می‌گیرند و خطوط اصلی و فرعی آنها با حذف و اضافه، تبدیل و تغییر، [[تأویل]] و [[تفسیر]] و... دچار [[تحریف]] می‌شوند؛ هرچند در [[کتاب آسمانی]] ([[قرآن کریم]]) [[تحریف]] لفظی راه نیافته است، اما در طی چهارده قرن گذشته، عواملی چون [[تفسیر به رأی]] یا [[کج‌فهمی]] [[قرآن]]، فقدان بخشی از منابع [[حدیث]]، [[سیره]] و [[سنّت]]، [[جعل حدیث]]، [[تحریف]] [[تاریخ]] و شخصیت‌ها، نفوذ فرهنگ‌های بیگانه و پیدایش رگه‌های [[نفاق]]، مهجور شدن [[وحی]] از صحنه‌های [[زندگی اجتماعی]] و حیات [[سیاسی]]، [[ترویج]] اسلام‌شناسی‌های [[مسموم]] و مغرضانه، مانند تک‌بعدی دیدن [[دین]] و... همگی به نوعی در محدود ساختن [[خلوص]] [[اسلام]] نقش داشته‌اند. با توجه به فرمودۀ [[امام خمینی]] (ره) اگر مجاهدت‌های [[علمی]] استخوان‌سوز و طاقت‌فرسای علمای عظام یعنی [[فقیهان]] و اسلام‌شناسان ژرف‌اندیش و جامع‌نگر نبود معلوم نبود امروز چه چیزی را به جای [[اسلام]] به خورد توده‌های [[مسلمان]] می‌دادند؛ ولی با این [[وصف]]، رسوباتی از آن‌ همه جریان ناسالم و [[انحرافی]] خواه ناخواه در ذهنیت [[جامعۀ اسلامی]] ته‌نشین خواهد شد. وظیفۀ فرد و [[جامعۀ منتظر]] در [[عصر غیبت]] به ویژه در دورۀ حاضر که با تداوم و تورم نظریه‌پردازی و مطالعات نظری در حوزۀ دین‌پژوهی، عرصۀ وسیع [[علوم انسانی]] و روند برداشت‌های ناصواب از [[دین]] پیچیده‌تر شده، این است که‌ [[اسلام ناب]] را از سرچشمه‌های اصیل آن دریافت دارند<ref>ر.ک: [[مرضیه شریفی|شریفی، مرضیه]]، [[انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت (مقاله)|انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت]]، ص ۲۱۲ـ۲۱۴.</ref>.
*[[امام مهدی]]{{ع}} نه تنها یک انقلابی و [[رهبر]] سترگ [[سیاسی]] ـ [[اجتماعی]] است که [[عدالت]] را در گسترۀ [[جامعۀ بشری]] محقّق خواهد ساخت، بلکه [[مصلح بزرگ]] [[دین]] است؛ ایشان بساط همۀ دین‌فروشان، بدعت‌گذاران و متحجّران را برخواهد چید و [[مردم]] را به سوی ابعاد ناشناخته و متروک [[دین]]، [[هدایت]] خواهد کرد<ref>ر.ک: [[مرضیه شریفی|شریفی، مرضیه]]، [[انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت (مقاله)|انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت]]، ص ۲۱۲ـ۲۱۴.</ref>.
*در مجموع باید گفت: اولاً یکی از کارکردهای مهم "[[انتظار]]" تعالی‌بخشی و [[فرهنگ‌سازی]] در [[جامعه]] است؛ ثانیاً در پرتو [[فرهنگ]] سازی صحیح و [[راستین]] در [[جامعه]]، [[باورها]] و [[اعتقادات]] [[مردم]] نسبت به امور قدسی تقویت می‌‌شود و ثالثاً از آنجا که مؤلفه‌های مهم [[دین]] (خصوصا [[دین]] آسمانی) مؤلفه‌های قدسی و متافیزیکی است، پس [[انتظار]] با تعالی [[باور]] به امور قدسی، عامل تقویت و [[شکوفایی]] [[دین]] است<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۳۲ـ۳۳۳.</ref>.
== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین الهی‌نژاد؛}}
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. سرکارخانم شریفی؛
[[پرونده:1368264.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[حسین الهی‌نژاد]]]]
| تصویر = 13681201.jpg
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[حسین الهی‌نژاد]]'''، در مقاله ''«[[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ‌دهنده = مرضیه شریفی
::::::«[[انتظار]] و [[دینداری]] از جمله بایدهای [[عقل]] عملی [[دینداری]] و باورمندی که به [[دین]] است. در دروان [[غیبت]] و [[پنهان‌زیستی]] [[امام مهدی]] یا [[منتظران]] در [[انتظار ظهور]] آن [[امام غایب]] به سر می‌‌برند، [[انتظار]] نقشی در تشدید و تقویت [[دینداری]] دارد؟
| پاسخ = سرکارخانم '''[[مرضیه شریفی]]'''، در مقاله ''«[[انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت (مقاله)|انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::در پاسخ باید گفت که اولا، یکی از کارکردهای مهم "[[انتظار]]" تعالی‌بخشی و [[فرهنگ‌سازی]] در [[جامعه]] است. ثانیا در پرتو [[فرهنگ]] سازی صحیح و [[راستین]] در [[جامعه]]، [[باورها]] و [[اعتقادات]] [[مردم]] نسبت به امور قدسی تقویت می‌‌شود، ثالثا از آن‌جا که مؤلفه‌های مهم [[دین]] (خصوصا [[دین]] آسمانی) مؤلفه‌های قدسی و متافیزیکی است، پس [[انتظار]] با تعالی [[باور]] به امور قدسی، عامل تقویت و [[شکوفایی]] [[دین]] می‌‌باشد.  
 
::::::به بیان دیگر، وقتی که در میان [[جامعه]] [[انتظار]] و [[چشم به راه]] [[ظهور]] بودن، تقویت شد [[جامعه]] در راستای [[فرهنگ‌سازی]] صحیح و [[راستین]] به پیش می‌‌رود و هر چه در [[جامعه]] و آحاد [[مردم]]، [[فرهنگ]] اصیل و [[راستین]] پا بگیرد، [[باورها]] و [[اعتقادات]] [[مردم]] نسبت به متافیزیک و امور قدسی تشدید می‌‌شود. با [[عنایت]] به اینکه پایه‌های اصلی [[دین]] [[اعتقاد]] و [[باور]] به [[امور غیبی]] و قدسی است، پس در کنار [[فرهنگ‌سازی]] [[انتظار]]، [[شاهد]] تقویت و تعمیق [[دین]] در [[جامعه منتظران]] خواهیم بود.  
«[[فهم]] و تلقّی درست از [[دین]]، شرط [[انتظار واقعی]] است. مطالعه [[تاریخ]]، نشان می‌دهد که [[ادیان]]، بر اثر عوامل مختلف و با گذشت زمان‌های متمادی، آرام‌آرام از [[خلوص]] نخستین خود فاصله می‌گیرند و خطوط اصلی و فرعی آنها، با حذف و اضافه، تبدیل و تغییر، [[تأویل]] و [[تفسیر]] و... دچار [[تحریف]] می‌شوند. هرگونه تحریفی، از یک نظر، به دو دسته لفظی و [[معنوی]] تقسیم می‌شود.
::::::[[جایگاه]] و [[نقش انتظار]] به حدی است که در برخی از [[روایات]]، [[انتظار]] را پایه‌های اصلی [[دین]] به حساب آورده‌اند. یعنی نه تنها [[انتظار]] در تحکیم و تقویت [[دین]] نقش مهمی دارد بلکه با فقدان [[انتظار]] [[دین]] از بین می‌‌رود. چنان‌که [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: "از [[دین]] [[اهل بیت]] است: [[تقوی]]، [[عفت]]، [[صالح]] بودن، و [[انتظار فرج]] با [[شکیبایی]]"<ref>{{متن حدیث| من دین الائمة الورع و العفه و الصلاح و انتظار الفرج بالصبر}}؛ صافی، لطف الله، [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ناشر مؤسسه السیده المعصومه، قم ص۴۹۸، بشارة الاسلام، ص۹۰.</ref>»<ref>[[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران (مقاله)|انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران]]، ص ۳۳۲-۳۳۳.</ref>.
 
{{پایان جمع شدن}}
درباره وقوع [[تحریف]] در [[اسلام]] باید گفت: هرچند در [[کتاب آسمانی]] ([[قرآن کریم]]) [[تحریف]] لفظی راه نیافته است، اما در طی چهارده قرن گذشته، عواملی چون [[تفسیر به رأی]] یا [[کج‌فهمی]] [[قرآن]]، فقدان بخشی از منابع [[حدیث]]، [[سیره]] و [[سنّت]]، [[جعل حدیث]]، [[تحریف]] [[تاریخ]] و شخصیت‌ها، نفوذ فرهنگ‌های بیگانه و پیدایش رگه‌های [[نفاق]]، مهجور شدن [[وحی]] از صحنه‌های [[زندگی اجتماعی]] و حیات [[سیاسی]]، [[ترویج]] اسلام‌شناسی‌های [[مسموم]] و مغرضانه، مانند تک‌بعدی دیدن [[دین]]... همگی به نوعی در محدود ساختن [[خلوص]] [[اسلام]] نقش داشته‌اند<ref>ر.ک: مرتضی مطهری، علل انحطاط مسلمین؛ اقبال لاهوری، احیای فکر دینی در اسلام.</ref>.
{{پاسخ پرسش
 
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. آقای دکتر عبدی‌پور؛}}
[[امام خمینی]] در این‌باره فرمودند: اگر نبود مجاهدت‌های [[علمی]] استخوان‌سوز و طاقت‌فرسای علمای عظام -یعنی [[فقیهان]] و اسلام‌شناسان ژرف‌اندیش و جامع‌نگر- معلوم نبود امروز چه چیزی را به جای [[اسلام]] به خورد توده‌های [[مسلمان]] می‌دادند. ولی با این وصف، رسوباتی از آن‌همه جریان ناسالم و [[انحرافی]]- خواه ناخواه- در ذهنیت [[جامعه اسلامی]] ته‌نشین خواهد شد. [[وظیفه]] فرد و [[جامعه منتظر]] در [[عصر غیبت]]، به ویژه در دوره حاضر- که با تداوم و تورم نظریه‌پردازی و مطالعات نظری در حوزه دین‌پژوهی، عرصه وسیع [[علوم انسانی]] و روند برداشت‌های ناصواب از [[دین]]، پیچیده‌تر شده- این است که‌ [[اسلام ناب]] را از سرچشمه‌های اصیل آن دریافت دارند.
[[پرونده:Pic3001.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[حسن عبدی‌پور]]]]
 
::::::آقای دکتر '''[[حسن عبدی‌پور]]'''، در کتاب ''«[[ نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
[[حضرت]] [[امام مهدی]] {{ع}} نه تنها یک انقلابی و [[رهبر]] سترگ [[سیاسی]]- [[اجتماعی]] است که [[عدالت]] را در گستره [[جامعه بشری]] محقّق خواهد ساخت، بلکه [[مصلح بزرگ]] [[دین]] است<ref>قندوزی حنفی، ینابیع المودة لذوی القربی، ص۴۴۵؛ حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، ج۳، ص۵۶۰.</ref>. او بساط همه دین‌فروشان، بدعت‌گذاران و متحجّران را برخواهدچید و [[مردم]] را به سوی ابعاد ناشناخته و متروک [[دین]]، [[هدایت]] خواهد کرد<ref>مفید، محمد بن محمد، إرشاد، ج۲، ص۳۸۳.</ref>.
::::::«رابطه [[انتظار]] با [[دین]] این است که کار [[دین]] و [[دیانت]] تعمق و توسعه آن چیزی است که [[انسان‌ها]] در [[زندگی]] دارند؛ به این معنا که [[دین]] کمتر چیزی را که در [[زندگی]] [[انسان‌ها]] نیست ایجاد می‌کند و شاید اصلاً نتوانیم چیزی را پیدا کنیم که خلاف این باشد. در سایه [[انتظار]] هم [[دین]]، چنین کاری کرده است. [[انسان‌ها]] با [[انتظار]] [[زندگی]] می‌کنند. [[دین]]، این [[انتظار]] را که جوهره [[زندگی]] [[آدمی]] است وسعت می‌بخشد و سپس آن را تعمیق می‌دهد و چیزی را که [[انسان]] دارد، کامل‌تر می‌کند. به عبارت دیگر، [[دین]] با [[فطرت]] [[انسان]] [[مخالفت]] نمی‌کند بلکه آن را می‌پروراند و آن را در مسیر [[تکامل]] قرار می‌دهد.
::::::[[زندگی]] منتظرانه، پیشینه‌ای دراز در [[تاریخ]] و افقی [[ناپیدا]] در [[آینده]] روزگار دارد. [[باور]] [[انتظار]]، نه تنها به پایان [[عصر حضور]] که به دوران آغازین [[دین]] باز می‌گردد، زیرا [[تاریخ اسلام]]، این [[سلوک]] را در [[زندگی]] [[دینی]] آن روزگار نشان می‌دهد»<ref>[[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[ نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۱۵.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}


{{پاسخ پرسش
[[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: برای [[صاحب الامر]]، غیبتی طولانی است. در این دوران هرکس باید [[تقوا]] پیشه سازد و چنگ در [[دین]] خود زند<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۳۵، ح۱.</ref>»<ref>[[مرضیه شریفی|شریفی، مرضیه]]، [[انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت (مقاله)|انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت]]، ص۲۱۲-۲۱۴.</ref>.
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. سرکارخانم شریفی؛}}
}}
[[پرونده:13681201.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[مرضیه شریفی]]]]
::::::سرکارخانم '''[[مرضیه شریفی]]'''، در مقاله ''«[[انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت (مقاله)|انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[فهم]] و تلقّی درست از [[دین]]، شرط [[انتظار واقعی]] است. مطالعه [[تاریخ]]، نشان می‌دهد که [[ادیان]]، بر اثر عوامل مختلف و با گذشت زمان‌های متمادی، آرام‌آرام از [[خلوص]] نخستین خود فاصله می‌گیرند و خطوط اصلی و فرعی آنها، با حذف و اضافه، تبدیل و تغییر، [[تأویل]] و [[تفسیر]] و... دچار [[تحریف]] می‌شوند. هرگونه تحریفی، از یک نظر، به دو دسته لفظی و [[معنوی]] تقسیم می‌شود.
::::::درباره وقوع [[تحریف]] در [[اسلام]] باید گفت: هرچند در [[کتاب آسمانی]] ([[قرآن کریم]]) [[تحریف]] لفظی راه نیافته است، اما در طی چهارده قرن گذشته، عواملی چون [[تفسیر به رأی]] یا [[کج‌فهمی]] [[قرآن]]، فقدان بخشی از منابع [[حدیث]]، [[سیره]] و [[سنّت]]، [[جعل حدیث]]، [[تحریف]] [[تاریخ]] و شخصیت‌ها، نفوذ فرهنگ‌های بیگانه و پیدایش رگه‌های [[نفاق]]، مهجور شدن [[وحی]] از صحنه‌های [[زندگی اجتماعی]] و حیات [[سیاسی]]، [[ترویج]] اسلام‌شناسی‌های [[مسموم]] و مغرضانه، مانند تک‌بعدی دیدن [[دین]]... همگی به نوعی در محدود ساختن [[خلوص]] [[اسلام]] نقش داشته‌اند<ref>ر.ک: مرتضی مطهری، علل انحطاط مسلمین؛ اقبال لاهوری، احیای فکر دینی در اسلام.</ref>.
::::::[[امام خمینی]] در این‌باره فرمودند: اگر نبود مجاهدت‌های [[علمی]] استخوان‌سوز و طاقت‌فرسای علمای عظام -یعنی [[فقیهان]] و اسلام‌شناسان ژرف‌اندیش و جامع‌نگر- معلوم نبود امروز چه چیزی را به جای [[اسلام]] به خورد توده‌های [[مسلمان]] می‌دادند. ولی با این [[وصف]]، رسوباتی از آن‌همه جریان ناسالم و [[انحرافی]]- خواه ناخواه- در ذهنیت [[جامعه اسلامی]] ته‌نشین خواهد شد. [[وظیفه]] فرد و [[جامعه منتظر]] در [[عصر غیبت]]، به ویژه در دوره حاضر- که با تداوم و تورم نظریه‌پردازی و مطالعات نظری در حوزه دین‌پژوهی، عرصه وسیع [[علوم انسانی]] و روند برداشت‌های ناصواب از [[دین]]، پیچیده‌تر شده- این است که‌ [[اسلام ناب]] را از سرچشمه‌های اصیل آن دریافت دارند.
::::::[[حضرت]] [[امام مهدی]]{{ع}} نه تنها یک انقلابی و [[رهبر]] سترگ [[سیاسی]]- [[اجتماعی]] است که [[عدالت]] را در گستره [[جامعه بشری]] محقّق خواهد ساخت، بلکه [[مصلح بزرگ]] [[دین]] است<ref>قندوزی حنفی، ینابیع المودة لذوی القربی، ص۴۴۵؛ حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، ج۳، ص۵۶۰.</ref>. او بساط همه دین‌فروشان، بدعت‌گذاران و متحجّران را برخواهدچید و [[مردم]] را به سوی ابعاد ناشناخته و متروک [[دین]]، [[هدایت]] خواهد کرد<ref>مفید، محمد بن محمد، إرشاد، ج۲، ص۳۸۳.</ref>.
::::::[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: برای [[صاحب الامر]]، غیبتی طولانی است. در این دوران هرکس باید [[تقوا]] پیشه سازد و چنگ در [[دین]] خود زند<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۳۵، ح۱.</ref>»<ref>[[مرضیه شریفی|شریفی، مرضیه]]، [[انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت (مقاله)|انتظار و آثار تربیتی‌ مکلفین در عصر غیبت]]، ص۲۱۲-۲۱۴.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}


== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان انتظار فرج}}
{{پرسمان انتظار فرج}}
== منبع‌شناسی جامع مهدویت ==
{{منبع‌شناسی جامع}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
{{پایان}}
{{پایان}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


{{انتظار افقی}}
[[رده:پرسش]]
 
[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش