توحید در عبادت: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۱۳۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ دسامبر ۲۰۲۲
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{اعتقادات شیعه}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = توحید
| موضوع مرتبط = توحید عملی
| عنوان مدخل  = [[توحید در عبادت]]
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط = [[توحید در عبادت در کلام اسلامی]]
| مداخل مرتبط = [[توحید در عبادت در کلام اسلامی]] - [[توحید در عبادت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}


== مقدمه ==
== مقدمه ==
کسانی که فقط [[خدا]] را [[معبود]] خویش می‌دانند، در برابر موجوداتی چون [[خورشید و ماه]] که با همه [[عظمت]] و حشمتشان در وجود و بقا به [[اراده خدا]] وابسته‌اند و از خود هیچ ندارند و [[مطیع]] و فرمانبر اویند [[سجده]] و اظهار [[ذلت]] و [[خضوع]] و [[کرنش]] نمی‌کنند. [[خشوع]] و خضوع ویژه خدایی است که شب و [[روز]] و خورشید و ماه را [[آفریده]] است: {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}}<ref> و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نبرید و به خداوندی که آنها را آفریده است سجده برید اگر او را می‌پرستید؛ سوره فصلت، آیه: ۳۷.</ref> [[مشرکان]] [[گمان]] می‌کردند که با سجده برای اینها نزد خدا [[قرب]] و [[منزلت]] می‌یابند و خدا برای تنبه می‌فرماید: اگر غرض شما از این سجده [[نزدیکی به حق]] و [[عبادت]] اوست، این کار را نکنید، بلکه مرا سجده کنید که آفریننده و [[پروردگار]] آنهایم<ref>مخزن العرفان، ج ۱۱، ص۳۳۴.</ref>. جمله {{متن قرآن|إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}} اشاره دارد که اگر می‌خواهید خدا را عبادت کنید، غیر را کنار نهید و کسی را در عبادت او [[شریک]] نسازید؛ زیرا [[عبادت خدا]] با عبادت غیر جمع نمی‌شود<ref>نمونه، ج ۲۰، ص۲۹۱.</ref>. برخی با توجه به [[تأویل]] و معنای [[باطنی]]، "[[شمس]]" و "[[قمر]]" را [[پیامبر]] {{صل}} و [[جانشین]] یا [[جانشینان]] او {{عم}} یا [[عقل]] و نفس اعم از جزئی و کلی و نیز هر معلّم و متعلّمی دانسته و سپس ناروایی سجده بر همه آنها را از [[آیه]] مزبور [[استنباط]] کرده‌اند<ref>بیان السعاده، ج ۴، ص۳۸.</ref>.<ref>[[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref>
کسانی که فقط [[خدا]] را [[معبود]] خویش می‌دانند، در برابر موجوداتی چون [[خورشید و ماه]] که با همه [[عظمت]] و حشمتشان در وجود و بقا به [[اراده خدا]] وابسته‌اند و از خود هیچ ندارند و [[مطیع]] و فرمانبر اویند [[سجده]] و اظهار [[ذلت]] و [[خضوع]] و [[کرنش]] نمی‌کنند. [[خشوع]] و خضوع ویژه خدایی است که شب و [[روز]] و خورشید و ماه را [[آفریده]] است: {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}}<ref> و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نبرید و به خداوندی که آنها را آفریده است سجده برید اگر او را می‌پرستید؛ سوره فصلت، آیه: ۳۷.</ref> [[مشرکان]] [[گمان]] می‌کردند که با سجده برای اینها نزد خدا [[قرب]] و [[منزلت]] می‌یابند و خدا برای تنبه می‌فرماید: اگر غرض شما از این سجده [[نزدیکی به حق]] و [[عبادت]] اوست، این کار را نکنید، بلکه مرا سجده کنید که آفریننده و [[پروردگار]] آنهایم<ref>مخزن العرفان، ج ۱۱، ص۳۳۴.</ref>. جمله {{متن قرآن|إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}} اشاره دارد که اگر می‌خواهید خدا را عبادت کنید، غیر را کنار نهید و کسی را در عبادت او [[شریک]] نسازید؛ زیرا [[عبادت خدا]] با عبادت غیر جمع نمی‌شود<ref>نمونه، ج ۲۰، ص۲۹۱.</ref>. برخی با توجه به [[تأویل]] و معنای [[باطنی]]، "[[شمس]]" و "[[قمر]]" را [[پیامبر]] {{صل}} و [[جانشین]] یا [[جانشینان]] او {{عم}} یا [[عقل]] و نفس اعم از جزئی و کلی و نیز هر معلّم و متعلّمی دانسته و سپس ناروایی سجده بر همه آنها را از [[آیه]] مزبور [[استنباط]] کرده‌اند<ref>بیان السعاده، ج ۴، ص۳۸.</ref>.<ref>[[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[توحید (مقاله)|توحید]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref>
 
==توحید در عبادت==
یکی از مهم‌ترین اقسام [[توحید عملی]]، توحید در عبادت است، به این معنا که تنها باید خدا را [[پرستش]] کرد و غیر او کسی [[شایسته]] پرستش نیست،؛ چراکه [[عبادت]] شایسته کسی است که [[کمال مطلق]] بوده و از همگان [[بی‌نیاز]] است، آفریننده همه موجودات و [[بخشنده]] [[نعمت‌ها]] به [[بندگان]] است<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲، ص۱۰۳-۱۰۶؛ و نیز ر.ک: عبدالله جوادی آملی، توحید در قرآن، ص۵۱۶.</ref>.
مقام معظم رهبری با توجه به معنای وسیع عبادت و [[ربوبیت]] و [[الوهیت]]، نتیجه می‌گیرد که عبادت به معنای [[تسلیم]] و [[اطاعت بی‌قید و شرط]] در برابر انسان یا هر موجود دیگر است. هنگامی که انسان بی‌هیچ قید و شرطی سر در کمند کسی می‌نهد و به میل و [[فرمان]] و [[اراده]] او حرکت می‌کند و تسلیم او می‌شود، در [[حقیقت]] او را عبادت کرده است و نیز هر عامل درونی یا بیرونی که انسان را به گونه‌ای رام و [[مطیع]] خود می‌سازد و تن و [[جان انسان]] را در ید [[قدرت]] خود بگیرد، [[انسان]] را [[عبد]] خود ساخته است<ref>روح توحید نفی عبودیت غیر خدا، ص۲۷-۲۸.</ref>.
 
ایشان با ذکر داستان [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} و جریان [[شکستن بت‌ها]] به دست آن [[حضرت]]، این نکته را گوشزد می‌کند که تنها [[خداوند متعال]] است که [[شایستگی]] [[پرستش]] را دارد و غیر [[خدا]]، اعم از بت‌های چوبین و یا سایر [[انسان‌ها]] و قدرت‌های کوچک و بزرگ شایستگی [[عبادت]] و [[اطاعت]] را ندارند. فقط [[خداوند]] {{عربی|قادر حي بصير فعال ما يشاء و حاكم ما يريد}} است که شایستگی عبادت را دارد و سزاوار است انسان در مقابل او [[تسلیم]] شود. هر قدرتی غیر از خداوند متعال، نه می‌تواند به انسان نفعی برساند و نه می‌تواند ضرری وارد کند؛ لذا هیچ قدرتی شایستگی [[عبودیت]] را ندارد<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در صحن آستان قدس رضوی در سال ۱۳۷۳.</ref>.
[[مقام معظم رهبری]]، [[پیروی از هوای نفس]] را بخشی از مفهوم [[شرک]] می‌دانند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در مراسم بیعت فقها و حقوق‌دانان شورای نگهبان در سال ۱۳۶۸.</ref>. و [[هوای نفس]] را بالاترین و خطرناک‌ترین [[بت‌ها]] معرفی می‌کند که [[مبارزه]] با آن باید رایج باشد<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام به مناسبت عید مبعث در سال ۱۳۷۳.</ref>.<ref>[[مهدی رودبندی زاده|رودبندی زاده، مهدی]]، [[خداشناسی توحیدی - رودبندی (مقاله)|مقاله «خداشناسی توحیدی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱]] ص ۱۲۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''']] [[توحید (مقاله)|توحید]]
# [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[توحید (مقاله)|توحید]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''']]  
# [[پرونده:1100619.jpg|22px]] [[مهدی رودبندی زاده|رودبندی زاده، مهدی]]، [[خداشناسی توحیدی - رودبندی (مقاله)|مقاله «خداشناسی توحیدی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱ (کتاب)|'''منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۶: خط ۱۷:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:توحید در عبادت]]
[[رده:توحید]]
[[رده:توحید]]
۱۱۴٬۰۳۶

ویرایش