عمرو بن سلمه ارحبی: تفاوت میان نسخه‌ها

==عمرو بن سلمه ارحبی، [[کارگزار اصفهان]]==

اکثر نام او را [[عمرو بن سلمه همدانی کوفی]] نقل کرده‌اند و عمر بن سلمه، [[عمر بن ابی‌سلمه]] و [[عمرو بن مسلمه]] هم نقل شده است، اما آنچه در مدارک مختلف آمده عمرو بن سلمه است و از این روی ما این عنوان را [[انتخاب]] کرده‌ایم.

پس از [[جنگ جمل]] وقتی که [[حضرت علی]]{{ع}} [[بصره]] را گشود و [[طلحه]] و [[زبیر]] [[شکست]] خوردند، طی نامه‌هایی [[مردم مدینه]] و کوفه را از فتح و [[پیروزی]] خود [[آگاه]] ساخت و از جمله در نامه‌ای مفصّل، [[مردم کوفه]] را از پیروزی خود مطّلع کرد. حضرت [[نامه]] را توسط عمرو بن سلمه أرحبی برای مردم کوفه فرستاد.

==[[نامه امام]] به [[عمرو بن سلمه]]==

اما بعد، دهقانان منطقه [[مأموریت]] تو، از [[خشونت]] تو [[شکایت]] کرده‌اند، من این مسئله را بررسی نمودم و چیز خیری در آن ندیدم. پس باید رفتارت میان دو [[رفتار]] باشد: جامه‌ای از [[نرمخویی]] همراه با [[سخت‌گیری]] بدون [[ستم]] و نقصان. اگر آنان از سر [[تسلیم]] به ما باج دادند، پس آنچه نزد ایشان داری، بگیر و آنان تسلیم باشند و جز [[خدا]]، [[دوستی]] مگیر، چه [[خداوند]] -عزّوجلّ - فرموده است: {{متن قرآن|لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا}}<ref>«ای مؤمنان! کسانی از غیر خودتان را محرم راز  مگیرید» سوره آل عمران، آیه ۱۱۸.</ref> و خدای -عزّوجلّ - درباره [[اهل کتاب]] می‌فرماید: {{متن قرآن|لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ}}<ref>«ای مؤمنان! یهودیان و مسیحیان را دوست مگیرید » سوره مائده، آیه ۵۱.</ref> و نیز فرموده است: {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ}}<ref>«هر کس از شما آنان را دوست بگیرد از آنان است» سوره مائده، آیه ۵۱.</ref> و [[خراج]] را برایشان سخت بگیر و با کسانی که آن سوی ایشانند، مقابله نما و از [[خون]] ایشان بپرهیز والسّلام.<ref>{{متن حدیث|أمَّا بَعْدُ، فإنَّ دَهاقِينَ عَمَلِكَ شَكَوا غِلْظَتَكَ، ونَظَرْتُ في أمرِهِمْ فما رأيْتُ خَيْراً، فَلْتَكُن مَنْزِلَتُكَ بين مَنزِلَتَينِ: جلبابُ لينٍ بِطَرفٍ مِنَ الشِّدَّةِ في غَيرِ ظُلْمٍ ولا نَقْصٍ، فإنَّهم أحيونا صاغرين، فَخُذْ ما لَكَ عِندَهُم وَهُمْ صاغِرونَ، ولا تتَّخِذْ من دُونِ اللَّهِ وليَّاً، فَقَدْ قالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: {{متن قرآن|لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا}}، وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ فِي أَهْلِ الْكِتَابِ: {{متن قرآن|لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ}}، وقال تبارك وتعالى: {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ}}، وقَرِّعْهُم بِخَراجِهِم. وقابِلْ في ورَائِهِم، وإيَّاك ودِماءَ هُم، والسَّلام}}؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۰۳؛ محمودی، نهج السعاده، ج۵، ص۲۷.</ref>

==تحقیق و بررسی درباره مخاطب نامه ۱۹ نهج البلاغه==

[[أشعث بن قیس]] برخاست و گفت: ای [[امیرالمؤمنین]]! چرا از [[مجوس]] [[جزیه]] گرفته می‌شود و حال آنکه بر آنها کتاب نازل نشده و [[پیامبری]] برایشان نیامده است حضرت فرمود: «ای [[اشعث]]! [[خداوند]] بر آنها کتاب نازل کرده و به سوی آنها [[پیامبر]] فرستاده است»<ref>حسن زاده آملی، تکملة منهاج البراعه، ج۱۷، ص۳۱۲.</ref>.

اما آنچه به عنوان مؤید از شرح [[بحرانی]] نقل کردند، کامل نیست؛ زیرا در نسخه چاپی آن تنها این جمله ذکر شده: «منقول است این دهقانان مجوسی بوده‌اند»<ref>ابن میثم، شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۹۸.</ref> و در شرح [[نامه]] ۱۹ ندارد که این فرد، عامل [[بحرین]] بوده است و مسلم است که قسمتی از [[عراق]] فعلی، مجوسی بودند، مثل [[مردم]] [[انبار]] و منطقه جزیره.

[[بلاذری]] در شرح حال [[امام حسن]]{{ع}} نوشته است که آن حضرت، عمرو بن سلمه همدانی أرحبی را همراه با [[محمد بن اشعث]] نزد [[معاویه]] فرستاد که شرایط [[صلح]] را بنویسد و عمرو را جزو افرادی معرفی می‌کند که از [[شهود]] [[صلحنامه]] بوده‌اند<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۴۰ - ۴۲؛ ابن کلبی، نسب معد والیمن الکبیر، ص۵۲۵.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص 492-496.</ref>

{{پانویس}}

[[رده:اعلام]]