مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor
۲۴٬۴۶۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '\{\{صحابه\}\}\n↵\[\[رده\:(.*)\]\]↵\[\[رده\:مدخل\]\]↵\[\[رده\:اعلام\]\]↵\[\[رده\:اصحاب پیامبر\]\]' به '\[\[رده\:مدخل\]\] \[\[رده\:اعلام\]\] \[\[رده\:اصحاب پیامبر\]\]') |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابورفاعه عدوی | مداخل مرتبط = [[ابورفاعه عدوی در تراجم و رجال]] - [[ابورفاعه عدوی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابورفاعه عدوی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی از بصره.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از بصره | |||
| نام کامل = ابورفاعه عدوی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بنی‌عدی]] | |||
| از تیره = [[مضر بن معد بن عدنان]] | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = {{فهرست جعبه افقی| [[مدینه]] | [[بصره]] }} | |||
| تاریخ درگذشت = [[۴۴ هجری]] | |||
| محل درگذشت = [[کابل]] | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | |||
از [[بنی عدی بن عبد مناة بن أدبن طابخه]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۸.</ref> و در اصل از [[مضر بن معد بن عدنان]] بود<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۱۹۸.</ref>. وی از [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} به شمار می‌آمد و پس از [[رحلت]] آن [[حضرت]] در [[بصره]] سکونت گزید<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۸.</ref>. از این رو، او را در شمار بصریان آورده‌اند<ref>بخاری، ج۲، ص۱۵۱؛ ابن | == مقدمه == | ||
از [[بنی عدی بن عبد مناة بن أدبن طابخه]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۸.</ref> و در اصل از [[مضر بن معد بن عدنان]] بود<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۱۹۸.</ref>. وی از [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} به شمار می‌آمد و پس از [[رحلت]] آن [[حضرت]] در [[بصره]] سکونت گزید<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۸.</ref>. از این رو، او را در شمار بصریان آورده‌اند<ref>بخاری، ج۲، ص۱۵۱؛ ابن ابی‌حاتم، ج۲، ص۴۴۰.</ref>. البته برخی او را از [[تابعان]] دانسته و کنیه‌اش را [[ابوقتاده]] آورده‌اند<ref>مغلطای، ج۱، ص۱۱۷.</ref>، اما به نظر می‌رسد [[اشتباه]] باشد؛ چون ابوقتاده [[عدوی]]، شخص دیگری است که گرچه برخی نام و کنیه‌اش را با [[ابو رفاعه]] یکی دانسته‌اند، ولی با توجه به روایاتی که از آنان نقل شده و برخی از مشخصات دیگر، احتمال یکی بودنشان اندک است. | |||
نام ابو رفاعه را به [[اختلاف]]، تمیم بن أَسید<ref>بخاری، ج۲، ص۱۵۱.</ref>، تمیم بن أُسَید<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۵۵.</ref>، تمیم بن أسد<ref>دولابی، ج۱، ص۱۲۵.</ref>، تمیم بن نذیر<ref>دولابی، ج۱، ص۱۲۵.</ref>، تمیم بن إیاس <ref>ابونعیم، ج۳، ص۱۶۲۰.</ref>، تمیم بن أناس<ref>ذهبی، تجرید أسماء الصحابه، ج۱، ص۵۸.</ref>، عبدالله بن حارث <ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۳۰۳؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۱۹.</ref>، عبدالله بن عبد الحارث<ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ۸۳.</ref> و عدی بن تمیم<ref>ابن اثیر، ج۳، ص۳۹۱.</ref> آورده‌اند که گذشته از احتمال تصحیف در برخی از این نام‌ها، وی به کنیه‌اش [[شهرت]] دارد<ref>ابن عبدالبر، ج۳، ص۲۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۸۷.</ref>. برخی نیز نسبت وی را عذری گفته‌اند<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۸۹.</ref>. | نام ابو رفاعه را به [[اختلاف]]، تمیم بن أَسید<ref>بخاری، ج۲، ص۱۵۱.</ref>، تمیم بن أُسَید<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۵۵.</ref>، تمیم بن أسد<ref>دولابی، ج۱، ص۱۲۵.</ref>، تمیم بن نذیر<ref>دولابی، ج۱، ص۱۲۵.</ref>، تمیم بن إیاس <ref>ابونعیم، ج۳، ص۱۶۲۰.</ref>، تمیم بن أناس<ref>ذهبی، تجرید أسماء الصحابه، ج۱، ص۵۸.</ref>، عبدالله بن حارث <ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۳۰۳؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۱۹.</ref>، عبدالله بن عبد الحارث<ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ۸۳.</ref> و عدی بن تمیم<ref>ابن اثیر، ج۳، ص۳۹۱.</ref> آورده‌اند که گذشته از احتمال تصحیف در برخی از این نام‌ها، وی به کنیه‌اش [[شهرت]] دارد<ref>ابن عبدالبر، ج۳، ص۲۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۸۷.</ref>. برخی نیز نسبت وی را عذری گفته‌اند<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۸۹.</ref>. | ||
[[زمان]] [[اسلام آوردن]] وی روشن نیست. از او نقل کرده‌اند که گفت: روزی حضور [[رسول خدا]]{{صل}} رسیدم و ایشان در حال ایراد [[خطبه]] بود. گفتم: ای رسول خدا{{صل}}! مردی غریبم که از دینش چیزی نمی‌داند. آن حضرت پایین آمد، دینم را آموخت و برگشت و خطبه‌اش را تمام کرد<ref>ابن ابی عاصم، ج۲، ص۴۲۵؛ ابن قانع، ج۱، ص۱۱۳؛ طبرانی، ج۲، ص۵۹.</ref>. این رخداد باید در [[مدینه]] باشد نیز از وی نقل شده است که گفت: از زمانی که [[رسول خدا]]{{صل}} [[سوره بقره]] را به من آموخت، این [[سوره]] از من جدا نشد و آنچه از [[قرآن]] آموختم، به همراه آن آموختم و هرگز پشت من از [[قیام]] در شب به درد نیامد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۹؛ ابن ابی شیبه، ج۸، ص۲۹۵.</ref>. | [[زمان]] [[اسلام آوردن]] وی روشن نیست. از او نقل کرده‌اند که گفت: روزی حضور [[رسول خدا]] {{صل}} رسیدم و ایشان در حال ایراد [[خطبه]] بود. گفتم: ای رسول خدا {{صل}}! مردی غریبم که از دینش چیزی نمی‌داند. آن حضرت پایین آمد، دینم را آموخت و برگشت و خطبه‌اش را تمام کرد<ref>ابن ابی عاصم، ج۲، ص۴۲۵؛ ابن قانع، ج۱، ص۱۱۳؛ طبرانی، ج۲، ص۵۹.</ref>. این رخداد باید در [[مدینه]] باشد نیز از وی نقل شده است که گفت: از زمانی که [[رسول خدا]] {{صل}} [[سوره بقره]] را به من آموخت، این [[سوره]] از من جدا نشد و آنچه از [[قرآن]] آموختم، به همراه آن آموختم و هرگز پشت من از [[قیام]] در شب به درد نیامد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۹؛ ابن ابی شیبه، ج۸، ص۲۹۵.</ref>. | ||
نیز از وی نقل شده است که می‌گفت: من در [[زمان جاهلیت]] همزادی از [[جن]] داشتم. هنگامی که [[اسلام]] آوردم، او را ندیدم تا اینکه در [[عرفات]] صدایش را شنیدم که گفت: آیا فهمیدی که پس از تو من هم [[مسلمان]] شدم؟ و چون صدای [[مردم]] را که بسیار بلند بود شنید، گفت: از فریاد زدن بپرهیز که در فریاد بلند خیر نیست<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۹؛ نیز ر.ک: ذهبی، سیر، ج۳، ص۱۴-۱۵.</ref>، نیز نقل کرده‌اند که مردی گفت: در [[خواب]] دیدم به من گفته شد برخیز که مرد توانا برخاسته است {{عربی | | نیز از وی نقل شده است که می‌گفت: من در [[زمان جاهلیت]] همزادی از [[جن]] داشتم. هنگامی که [[اسلام]] آوردم، او را ندیدم تا اینکه در [[عرفات]] صدایش را شنیدم که گفت: آیا فهمیدی که پس از تو من هم [[مسلمان]] شدم؟ و چون صدای [[مردم]] را که بسیار بلند بود شنید، گفت: از فریاد زدن بپرهیز که در فریاد بلند خیر نیست<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۹؛ نیز ر. ک: ذهبی، سیر، ج۳، ص۱۴-۱۵.</ref>، نیز نقل کرده‌اند که مردی گفت: در [[خواب]] دیدم به من گفته شد برخیز که مرد توانا برخاسته است {{عربی |«قم فقد قام مطیق»}}. هنگامی که برخاستم، صدای [[ابو رفاعه]] را شنیدم که در [[دل]] شب [[نماز]] میخواند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۸.</ref>. | ||
ابو رفاعه نماز و [[دعا]] میخواند و آخرین دعای او چنین بود: خدایا! تا هنگامی که [[زندگی]] برای من خیر است، مرا زنده بدار و هرگاه مرگم فرا رسید، [[پاک]] و پاکیزه‌ام بمیران؛ چنانکه هرکس از [[برادران دینی]] من بشنود، بر من از خوبی و [[پاکی]] و [[پاکیزگی]] [[غبطه]] خورد. پروردگارا! [[مرگ]] مرا کشته شدن در راه خودت قرار ده و مرا از نفسم باز دار {{عربی | | ابو رفاعه نماز و [[دعا]] میخواند و آخرین دعای او چنین بود: خدایا! تا هنگامی که [[زندگی]] برای من خیر است، مرا زنده بدار و هرگاه مرگم فرا رسید، [[پاک]] و پاکیزه‌ام بمیران؛ چنانکه هرکس از [[برادران دینی]] من بشنود، بر من از خوبی و [[پاکی]] و [[پاکیزگی]] [[غبطه]] خورد. پروردگارا! [[مرگ]] مرا کشته شدن در راه خودت قرار ده و مرا از نفسم باز دار {{عربی |«واخدعني عن نفسي يا واجد عني عن نفسي»}}<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۹؛ عبدالله بن مبارک، ص۱۵۰.</ref>. | ||
گفته‌اند ابو رفاعه برای یارانش آب گرم میکرد و به آنان می‌گفت از آن [[نیکو]] [[وضو]] بسازند که او نیز از آن وضو خواهد ساخت، سپس با آب سرد وضو می‌ساخت<ref>طبرانی، ج۲، ص۵۹.</ref>. وی را از فضلای<ref>به خطا: فصحاء؛ ر.ک: ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۰۵.</ref>، [[صحابه]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۱.</ref> و [[اهل عبادت]] و [[شب زنده داری]] دانسته‌اند<ref>ذهبی، سیر أعلام النبلاء، ج۳، ص۱۵.</ref>. او در سال ۴۴ در کابل<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۱.</ref> یا [[سجستان]] کشته شد<ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۸۳.</ref>. برخی گفته‌اند آنکه کشته شد، [[ابوقتاده عدوی]] بود<ref>خلیفة بن خیاط، التاریخ، ص۱۵۵.</ref>. | گفته‌اند ابو رفاعه برای یارانش آب گرم میکرد و به آنان می‌گفت از آن [[نیکو]] [[وضو]] بسازند که او نیز از آن وضو خواهد ساخت، سپس با آب سرد وضو می‌ساخت<ref>طبرانی، ج۲، ص۵۹.</ref>. وی را از فضلای<ref>به خطا: فصحاء؛ ر. ک: ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۰۵.</ref>، [[صحابه]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۱.</ref> و [[اهل عبادت]] و [[شب زنده داری]] دانسته‌اند<ref>ذهبی، سیر أعلام النبلاء، ج۳، ص۱۵.</ref>. او در سال ۴۴ در کابل<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۱.</ref> یا [[سجستان]] کشته شد<ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۸۳.</ref>. برخی گفته‌اند آنکه کشته شد، [[ابوقتاده عدوی]] بود<ref>خلیفة بن خیاط، التاریخ، ص۱۵۵.</ref>. | ||
در علت [[مرگ]] او گفته‌اند که وی با سپاهی به [[فرماندهی]] [[عبدالرحمان بن سمره]] خارج شد. [[شب]] در کنار قلعه [[دشمن]] که در محاصره بود [[نماز]] میخواند تا آنکه در پایان شب خوابید؛ دشمن او را دید و به [[قتل]] رساند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۹؛ حاکم، ج۳، ص۴۳۲.</ref>. [[عبدالله بن سمره]] در این باره گفت: [[ابو رفاعه]] تا هنگامی که [[شهادت]] به سراغش آمد، متوجه شهادتش نشد<ref>عبدالله بن مبارک، ص۱۵۱.</ref>. بنا بر [[نقلی]] دیگر، وی در [[فتح]] سجستان با ابن سمره همراه بود که در آخر شب برخاست، سپس افتاد و درگذشت. [[قبر]] او در [[بیهقی]] است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۱۸.</ref>. | در علت [[مرگ]] او گفته‌اند که وی با سپاهی به [[فرماندهی]] [[عبدالرحمان بن سمره]] خارج شد. [[شب]] در کنار قلعه [[دشمن]] که در محاصره بود [[نماز]] میخواند تا آنکه در پایان شب خوابید؛ دشمن او را دید و به [[قتل]] رساند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۴۹؛ حاکم، ج۳، ص۴۳۲.</ref>. [[عبدالله بن سمره]] در این باره گفت: [[ابو رفاعه]] تا هنگامی که [[شهادت]] به سراغش آمد، متوجه شهادتش نشد<ref>عبدالله بن مبارک، ص۱۵۱.</ref>. بنا بر [[نقلی]] دیگر، وی در [[فتح]] سجستان با ابن سمره همراه بود که در آخر شب برخاست، سپس افتاد و درگذشت. [[قبر]] او در [[بیهقی]] است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۱۸.</ref>. | ||
گفته‌اند وی از [[رسول خدا]]{{صل}} [[حدیث]] نقل کرده و [[حمید بن هلال]] و [[صلة بن أشیم]] نیز از او [[حدیث]] [[روایت]] کرده‌اند<ref>مزی، ج۲۹، ص۲۲۸.</ref>. با آنکه [[روایات]] یاد شده از وی نقل شده، نام وی در شمار کسانی آمده است که یک حدیث از رسول خدا{{صل}} نقل کرده‌اند<ref>ابن حزم، اسماء الصحابة الرواه، ص۴۰۸.</ref> | گفته‌اند وی از [[رسول خدا]] {{صل}} [[حدیث]] نقل کرده و [[حمید بن هلال]] و [[صلة بن أشیم]] نیز از او [[حدیث]] [[روایت]] کرده‌اند<ref>مزی، ج۲۹، ص۲۲۸.</ref>. با آنکه [[روایات]] یاد شده از وی نقل شده، نام وی در شمار کسانی آمده است که یک حدیث از رسول خدا {{صل}} نقل کرده‌اند<ref>ابن حزم، اسماء الصحابة الرواه، ص۴۰۸.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابورفاعه عدوی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۹۷-۲۹۸.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[بنی‌عدی]] (قبیله) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۸: | خط ۸۰: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | |||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | |||
[[رده:بنی‌عدی]] | |||