نصرت: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
|||
| (۳۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = فضایل اخلاقی | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[نصرت در قرآن]] | پرسش مرتبط = }} | |||
==مقدمه == | == مقدمه == | ||
«نصرت» به معنای [[یاری دادن]]، [[پیروز]] کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۸۲۳.</ref>، [[استیلا]] و [[غلبه]] دادن هنگام متعدی شدن به کلمه «علی»<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۱۴۰.</ref> است. اصل آن به معنای [[یاری]] در مقابل [[مخالف]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۱۴۰.</ref> و خیر دادن<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۴۳۵.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۹۹-۵۰۰.</ref> | |||
==نصرت در | == نصرت در آیات قرآنی == | ||
{{اصلی|نصرت در قرآن}} | |||
[[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان! اگر (دین) خداوند را یاری کنید او نیز شما را یاری می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد» سوره محمد، آیه ۷.</ref>. | [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان! اگر (دین) خداوند را یاری کنید او نیز شما را یاری می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد» سوره محمد، آیه ۷.</ref>. | ||
کمک و [[یاری]] به [[بندگان]] خود را به کمک و [[یاری]] آنها نسبت به خودش قرار داده است و اما [[خداوند]] که [[واجب]] الوجود و [[غنی]] بالذات است و نیازی به غیر ندارد چرا این‌گونه گفته است، شاید به دو [[دلیل]] باشد: | کمک و [[یاری]] به [[بندگان]] خود را به کمک و [[یاری]] آنها نسبت به خودش قرار داده است و اما [[خداوند]] که [[واجب]] الوجود و [[غنی]] بالذات است و نیازی به غیر ندارد چرا این‌گونه گفته است، شاید به دو [[دلیل]] باشد: | ||
#[[امتحان]] و ابتلای [[بندگان]] در [[اوامر]] و نواهیش که در [[قرآن]] توسط [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] ایشان مطرح کرده است؛ | # [[امتحان]] و ابتلای [[بندگان]] در [[اوامر]] و نواهیش که در [[قرآن]] توسط [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] ایشان مطرح کرده است؛ | ||
#به سبب همین [[امتحان]]، قابلیت و [[استحقاق]] [[عنایات]] و [[الطاف]] او را پیدا کنند<ref>ر.ک: میرزا محمد باقر فقیه ایمانی، لواء الانتصار (شیوه‌های یاری رساندن به مهدی قائم آل محمد{{صل}})، ص۳.</ref>. | # به سبب همین [[امتحان]]، قابلیت و [[استحقاق]] [[عنایات]] و [[الطاف]] او را پیدا کنند<ref>ر. ک: میرزا محمد باقر فقیه ایمانی، لواء الانتصار (شیوه‌های یاری رساندن به مهدی قائم آل محمد {{صل}})، ص۳.</ref>. | ||
از جمله مصادیق [[نصرت خداوند]]، نصرت [[پیامبر]] و اوصیای ایشان در امر [[تبلیغ دین]] است و با توجه به [[براهین]] قطعی [[عقلی]] و [[اخبار متواتره]] [[نقلی]]؛ [[ولایت الهی]] از وجود [[پیامبر]]{{صل}} به [[اهل بیت]] اختصاص دارد، بنابراین؛ اگر کسی بخواهد مورد نصرت و [[یاری]] [[خداوند]] قرار گیرد باید [[سعی]] در [[یاری]] و کمک به وجود [[مقدس]] آن حضرات نماید تا به این وسیله برای کمک و [[یاری]] از جانب [[خداوند]] قابل و لایق شود. | از جمله مصادیق [[نصرت خداوند]]، نصرت [[پیامبر]] و اوصیای ایشان در امر [[تبلیغ دین]] است و با توجه به [[براهین]] قطعی [[عقلی]] و [[اخبار متواتره]] [[نقلی]]؛ [[ولایت الهی]] از وجود [[پیامبر]] {{صل}} به [[اهل بیت]] اختصاص دارد، بنابراین؛ اگر کسی بخواهد مورد نصرت و [[یاری]] [[خداوند]] قرار گیرد باید [[سعی]] در [[یاری]] و کمک به وجود [[مقدس]] آن حضرات نماید تا به این وسیله برای کمک و [[یاری]] از جانب [[خداوند]] قابل و لایق شود. | ||
هر | هر قدر نصرت و یاری [[انسان]] نسبت به [[اهل بیت]] بیشتر باشد؛ نتیجه آنکه [[نصرت خداوند]] در [[حق]] او بیشتر خواهد بود؛ همچنین هر قدر [[مقام]] [[تعظیم]] اهل بیت و [[حقوق]] ایشان و ادای آنها بیشتر باشد، اثر [[نور هدایت]] بیشتر و آشکارتر خواهد بود<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۱۹۵-۱۹۶.</ref>. | ||
== | == نصرت اهل بیت == | ||
{{اصلی|نصرت اهل بیت}} | |||
یاری و نصرت [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} در همه حالات؛ چه در هنگام یارخواهی آنان<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref> و چه در سکوتشان بر همه مسلمین واجب است. در [[زیارت جامعه کبیره]] [[اقرار]] می‌کنیم که خواست شما را بر مطالبات، نیازها و [[اراده]] خودم، در هر حالی که باشم، مقدم می‌کنم <ref>{{متن حدیث|وَ مُقَدِّمُكُمْ أَمَامَ طَلِبَتِي وَ حَوَائِجِي وَ إِرَادَتِي فِي كُلِّ أَحْوَالِي وَ أُمُورِي}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>. | |||
همه [[مؤمنان]] باید آماده نصرت [[اهل بیت]] {{عم}} باشند. این آمادگی را هم در [[قلب]]، هم در [[اراده]] و هم در میدان عمل پدید آورند و ابراز کنند<ref>{{متن حدیث|وَ قَلْبِي لَكُمْ سِلْمٌ وَ رَأْيِي لَكُمْ تَبَعٌ وَ نُصْرَتِي لَكُمْ مُعَدَّةٌ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>. | |||
در [[دعای عهد]] از [[خدا]] می‌خواهیم که ما را از [[انصار]] و اعوان [[امام زمان]] قرار دهد<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ}}؛ مفاتیح الجنان، دعای عهد.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص۱۰۲.</ref> | |||
== | == مراتب نصرت == | ||
یاری کردن دارای مراتبی است که از مرتبه [[یاری قلبی]] یعنی همفکر بودن و [[همراهی]] [[قلبی]] تا مرتبه [[یاری زبانی]] و در نهایت [[یاری عملی]] در عرصه‌های مختلف [[فرهنگی]]، [[اجتماعی]]، [[اقتصادی]]، [[سیاسی]]؛ به صورت فردی و [[اجتماعی]] را شامل می‌گردد<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۱۹۴.</ref>. | |||
=== نخست: نصرت قلبی === | |||
یعنی همراه، همفکر و همدل بودن با آنان است. | |||
=== دوم: نصرت زبانی === | |||
با [[احیاء]] [[علوم]] و [[معارف]] آنها و ذکر [[فضائل]] و [[مناقب]] و [[دعا برای فرج]] حاصل می‌شود؛ همان‌طور که شاعرانی چون [[حسان بن ثابت]]، [[دعبل خزاعی]] و [[سید حمیری]] با [[شعر]] خود به [[یاری]] [[اهل بیت]] شتافتند و اشخاصی مانند [[میثم تمار]] در بالای چوبه [[دار]] از [[فضائل علی]] {{ع}} گفتند. | |||
=== سوم: نصرت عملی === | |||
ایشان، [[اجابت]] [[دعوت]] آنان برای [[دفاع]] و [[جهاد]] از کیان اسلام، حضور در مجالس آنان و تلاش برای عملی شدن آرمان‌های [[اهل بیت]] در [[جامعه]] مثل تحقق [[عدالت اجتماعی]] و [[اقتصادی]] و [[انتظار]] فرجشان است. اسباب و ابزار نصرت و [[یاری]] [[اهل بیت]] به عناوین دیگری مانند [[دعا]]، [[تقوا]] و [[ارشاد]] جاهلین یا با [[بخشش مال]] به [[مستمندان]] [[مسلمان]] و یا با تحصیل [[علوم]] و [[معارف دینی]] یا [[امر به معروف و نهی از منکر]] یا با [[مرابطه]]... در [[روایات]] آمده است که ما برای جلوگیری از اطاله [[کلام]] [[احادیث]] را ذکر نمی‌کنیم<ref>برای اطلاع بیشتر ر.ک: الکافی، ج۲، ص۸۱.</ref>.<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۱۹۸.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[نصرت دین خدا]] | * [[نصرت دین خدا]] | ||
* [[جنود]] | * [[جنود]] | ||
* [[نصرت الهی]] | * [[نصرت الهی]] | ||
* [[امداد غیبی]] | * [[امداد غیبی]] | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== | == منابع == | ||
{{ | {{منابع}} | ||
{{ | # [[پرونده:1379781.jpg|22px]] [[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|'''حقوق اهل بیت''']] | ||
# [[پرونده:IM010259.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|'''وظایف امت نسبت به قرآن و عترت''']] | |||
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:فضایل اخلاقی]] | |||
[[رده:حقوق امام]] | |||
[[رده: | |||
[[رده: | |||
[[رده:مقاله‌های اولویت یک]] | [[رده:مقاله‌های اولویت یک]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۱۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث فضایل اخلاقی است. نصرت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: نصرت در قرآن - پرسش مرتبط نداردمقدمه
«نصرت» به معنای یاری دادن، پیروز کردن[۱]، استیلا و غلبه دادن هنگام متعدی شدن به کلمه «علی»[۲] است. اصل آن به معنای یاری در مقابل مخالف[۳] و خیر دادن[۴].[۵]
نصرت در آیات قرآنی
خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ﴾[۶].
کمک و یاری به بندگان خود را به کمک و یاری آنها نسبت به خودش قرار داده است و اما خداوند که واجب الوجود و غنی بالذات است و نیازی به غیر ندارد چرا این‌گونه گفته است، شاید به دو دلیل باشد:
- امتحان و ابتلای بندگان در اوامر و نواهیش که در قرآن توسط پیامبر و اهل بیت ایشان مطرح کرده است؛
- به سبب همین امتحان، قابلیت و استحقاق عنایات و الطاف او را پیدا کنند[۷].
از جمله مصادیق نصرت خداوند، نصرت پیامبر و اوصیای ایشان در امر تبلیغ دین است و با توجه به براهین قطعی عقلی و اخبار متواتره نقلی؛ ولایت الهی از وجود پیامبر (ص) به اهل بیت اختصاص دارد، بنابراین؛ اگر کسی بخواهد مورد نصرت و یاری خداوند قرار گیرد باید سعی در یاری و کمک به وجود مقدس آن حضرات نماید تا به این وسیله برای کمک و یاری از جانب خداوند قابل و لایق شود.
هر قدر نصرت و یاری انسان نسبت به اهل بیت بیشتر باشد؛ نتیجه آنکه نصرت خداوند در حق او بیشتر خواهد بود؛ همچنین هر قدر مقام تعظیم اهل بیت و حقوق ایشان و ادای آنها بیشتر باشد، اثر نور هدایت بیشتر و آشکارتر خواهد بود[۸].
نصرت اهل بیت
یاری و نصرت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در همه حالات؛ چه در هنگام یارخواهی آنان[۹] و چه در سکوتشان بر همه مسلمین واجب است. در زیارت جامعه کبیره اقرار می‌کنیم که خواست شما را بر مطالبات، نیازها و اراده خودم، در هر حالی که باشم، مقدم می‌کنم [۱۰].
همه مؤمنان باید آماده نصرت اهل بیت (ع) باشند. این آمادگی را هم در قلب، هم در اراده و هم در میدان عمل پدید آورند و ابراز کنند[۱۱].
در دعای عهد از خدا می‌خواهیم که ما را از انصار و اعوان امام زمان قرار دهد[۱۲].[۱۳]
مراتب نصرت
یاری کردن دارای مراتبی است که از مرتبه یاری قلبی یعنی همفکر بودن و همراهی قلبی تا مرتبه یاری زبانی و در نهایت یاری عملی در عرصه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی؛ به صورت فردی و اجتماعی را شامل می‌گردد[۱۴].
نخست: نصرت قلبی
یعنی همراه، همفکر و همدل بودن با آنان است.
دوم: نصرت زبانی
با احیاء علوم و معارف آنها و ذکر فضائل و مناقب و دعا برای فرج حاصل می‌شود؛ همان‌طور که شاعرانی چون حسان بن ثابت، دعبل خزاعی و سید حمیری با شعر خود به یاری اهل بیت شتافتند و اشخاصی مانند میثم تمار در بالای چوبه دار از فضائل علی (ع) گفتند.
سوم: نصرت عملی
ایشان، اجابت دعوت آنان برای دفاع و جهاد از کیان اسلام، حضور در مجالس آنان و تلاش برای عملی شدن آرمان‌های اهل بیت در جامعه مثل تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی و انتظار فرجشان است. اسباب و ابزار نصرت و یاری اهل بیت به عناوین دیگری مانند دعا، تقوا و ارشاد جاهلین یا با بخشش مال به مستمندان مسلمان و یا با تحصیل علوم و معارف دینی یا امر به معروف و نهی از منکر یا با مرابطه... در روایات آمده است که ما برای جلوگیری از اطاله کلام احادیث را ذکر نمی‌کنیم[۱۵].[۱۶]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۸۲۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۱۴۰.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۱۴۰.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۴۳۵.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۹۹-۵۰۰.
- ↑ «ای مؤمنان! اگر (دین) خداوند را یاری کنید او نیز شما را یاری می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد» سوره محمد، آیه ۷.
- ↑ ر. ک: میرزا محمد باقر فقیه ایمانی، لواء الانتصار (شیوه‌های یاری رساندن به مهدی قائم آل محمد (ص))، ص۳.
- ↑ شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۱۹۵-۱۹۶.
- ↑ «وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ»؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.
- ↑ «وَ مُقَدِّمُكُمْ أَمَامَ طَلِبَتِي وَ حَوَائِجِي وَ إِرَادَتِي فِي كُلِّ أَحْوَالِي وَ أُمُورِي»؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.
- ↑ «وَ قَلْبِي لَكُمْ سِلْمٌ وَ رَأْيِي لَكُمْ تَبَعٌ وَ نُصْرَتِي لَكُمْ مُعَدَّةٌ»؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.
- ↑ «اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ»؛ مفاتیح الجنان، دعای عهد.
- ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص۱۰۲.
- ↑ شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۱۹۴.
- ↑ برای اطلاع بیشتر ر.ک: الکافی، ج۲، ص۸۱.
- ↑ شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۱۹۸.