آل داوود در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '“' به '«'
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
جز (جایگزینی متن - '“' به '«')
 
خط ۱۵: خط ۱۵:
به هر حال، در [[قرآن مجید]] یک بار نام آل‌داوود آمده است: {{متن قرآن|اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>. برخی از [[مفسران]] ذیل [[آیه]] و به بهانه آن، درباره عنوان مذکور سخن گفته‌اند. چنانکه در ذیل آیه روایتی از [[نبی مکرم اسلام]] منقول است که در آن از سه چیز داده شده به [[آل داوود]] سخن به میان آمده است: {{متن حدیث|الْعَدْلُ فِي الرِّضَا وَ الْغَضَبِ وَ الْقَصْدُ فِي‏ الْغِنَى‏ وَ الْفَقْرِ وَ خَشْيَةُ اللَّهِ‏ فِي‏ السِّرِّ وَ الْعَلَانِيَةِ}}<ref>جامع البیان، ج۲۵، ص۱۲.</ref>.
به هر حال، در [[قرآن مجید]] یک بار نام آل‌داوود آمده است: {{متن قرآن|اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>. برخی از [[مفسران]] ذیل [[آیه]] و به بهانه آن، درباره عنوان مذکور سخن گفته‌اند. چنانکه در ذیل آیه روایتی از [[نبی مکرم اسلام]] منقول است که در آن از سه چیز داده شده به [[آل داوود]] سخن به میان آمده است: {{متن حدیث|الْعَدْلُ فِي الرِّضَا وَ الْغَضَبِ وَ الْقَصْدُ فِي‏ الْغِنَى‏ وَ الْفَقْرِ وَ خَشْيَةُ اللَّهِ‏ فِي‏ السِّرِّ وَ الْعَلَانِيَةِ}}<ref>جامع البیان، ج۲۵، ص۱۲.</ref>.


اما به [[راستی]] مراد خداوند، پیامبر {{صل}} از آل داوود چیست؟ با جست‌و‌جو در منابع اسلامی، چند دیدگاه در این باره می‌توان یافت، اما نخست تأکید بر این نکته لازم می‌نماید که این کلمه گاه با “بیت” و گاه با “من” می‌آید که طبعاً معنای دیگری می‌یابد، چنانکه [[مریم دختر عمران]] را از [[بیت]] آل‌داوود، [[سبط]] [[یهودا]] فرزند [[یعقوب بن اسحاق]] دانسته‌اند<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۱۹، ص۴۸.</ref> یا در [[روایات]] آمده است که {{متن حدیث|إنسان من آل داوود}}<ref>کشف الأسرار، میبدی، ج۸، ص۱۲۴؛ الکشف و البیان، ج۸، ص۷۹.</ref> که در اینجا معنایی غیر از آنچه در واژه ترکیبی [[آل داوود]]، در کاربرد مطلق وجود دارد، [[اراده]] می‌شود. اما درباره کاربرد آل‌داوود، برخی از لغت‌نامه‌ها، [[آل]] را مقحم و بی‌خاصیت دانسته و بر این اساس، مراد از آل‌داوود را خود [[حضرت داوود]] ذکر کرده‌اند<ref>لسان العرب، ج۱۱، ص۳۸؛ مجمع البحرین، ج۲، ص۲۸۹.</ref>. همین رویکرد در متون دیگر برجستگی یافته است<ref>صحیح مسلم، شرح نووی، ج۶، ص۸۰؛ فتح الباری، ج۹، ص۷۸.</ref>، با این [[استدلال]] که با [[عنایت]] به تفاوت میان آل و [[اهل]]، اطلاق آل را بر [[انسان]] جلیل‌القدر و دارای [[شرف]] جایز دانسته‌اند<ref>عمدة القاری، ج۹، ص۹۵.</ref>، اما برخی مراد از آن را [[حضرت سلیمان]] دانسته‌اند که فرد برجسته [[خانواده]] [[داوود]] است<ref>تنویر المقباس، ص۳۶.</ref>. دسته‌ای حضرت داوود، [[فرزندان]] و اهلش را مشمول آن ذکر کرده‌اند<ref>تفسیر السعدی، ص۶۷۶.</ref>، چنانکه گفته‌اند شاید مراد از آن داوود و [[سلیمان]] و [[اهل بیت]] او باشند<ref>تفسیر البغوی، ج۳، ص۵۵۲.</ref>. در [[بحارالانوار]]، آل‌داوود، هشتاد مرد و هفتاد [[زن]] دانسته شده که بر [[عبادت]] [[اصرار]] می‌ورزیدند و هیچ‌گاه [[محراب]] نمازشان از [[نمازگزار]] خالی نبود<ref>بحار الأنوار، ج۱۴، ص۷۱.</ref>. [[علامه طباطبایی]]، بی‌آنکه توضیحی درباره عنوان بدهد، [[آیه]] مزبور را خطاب به سلیمان و دیگران از آل‌داوود می‌داند<ref>المیزان، ج۱۶، ص۳۶۳.</ref>. بر این اساس، مراد از آل‌داوود، برخی از اعضای [[خاندان]] آن [[پیامبر]] خواهند بود.
اما به [[راستی]] مراد خداوند، پیامبر {{صل}} از آل داوود چیست؟ با جست‌و‌جو در منابع اسلامی، چند دیدگاه در این باره می‌توان یافت، اما نخست تأکید بر این نکته لازم می‌نماید که این کلمه گاه با «بیت” و گاه با «من” می‌آید که طبعاً معنای دیگری می‌یابد، چنانکه [[مریم دختر عمران]] را از [[بیت]] آل‌داوود، [[سبط]] [[یهودا]] فرزند [[یعقوب بن اسحاق]] دانسته‌اند<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۱۹، ص۴۸.</ref> یا در [[روایات]] آمده است که {{متن حدیث|إنسان من آل داوود}}<ref>کشف الأسرار، میبدی، ج۸، ص۱۲۴؛ الکشف و البیان، ج۸، ص۷۹.</ref> که در اینجا معنایی غیر از آنچه در واژه ترکیبی [[آل داوود]]، در کاربرد مطلق وجود دارد، [[اراده]] می‌شود. اما درباره کاربرد آل‌داوود، برخی از لغت‌نامه‌ها، [[آل]] را مقحم و بی‌خاصیت دانسته و بر این اساس، مراد از آل‌داوود را خود [[حضرت داوود]] ذکر کرده‌اند<ref>لسان العرب، ج۱۱، ص۳۸؛ مجمع البحرین، ج۲، ص۲۸۹.</ref>. همین رویکرد در متون دیگر برجستگی یافته است<ref>صحیح مسلم، شرح نووی، ج۶، ص۸۰؛ فتح الباری، ج۹، ص۷۸.</ref>، با این [[استدلال]] که با [[عنایت]] به تفاوت میان آل و [[اهل]]، اطلاق آل را بر [[انسان]] جلیل‌القدر و دارای [[شرف]] جایز دانسته‌اند<ref>عمدة القاری، ج۹، ص۹۵.</ref>، اما برخی مراد از آن را [[حضرت سلیمان]] دانسته‌اند که فرد برجسته [[خانواده]] [[داوود]] است<ref>تنویر المقباس، ص۳۶.</ref>. دسته‌ای حضرت داوود، [[فرزندان]] و اهلش را مشمول آن ذکر کرده‌اند<ref>تفسیر السعدی، ص۶۷۶.</ref>، چنانکه گفته‌اند شاید مراد از آن داوود و [[سلیمان]] و [[اهل بیت]] او باشند<ref>تفسیر البغوی، ج۳، ص۵۵۲.</ref>. در [[بحارالانوار]]، آل‌داوود، هشتاد مرد و هفتاد [[زن]] دانسته شده که بر [[عبادت]] [[اصرار]] می‌ورزیدند و هیچ‌گاه [[محراب]] نمازشان از [[نمازگزار]] خالی نبود<ref>بحار الأنوار، ج۱۴، ص۷۱.</ref>. [[علامه طباطبایی]]، بی‌آنکه توضیحی درباره عنوان بدهد، [[آیه]] مزبور را خطاب به سلیمان و دیگران از آل‌داوود می‌داند<ref>المیزان، ج۱۶، ص۳۶۳.</ref>. بر این اساس، مراد از آل‌داوود، برخی از اعضای [[خاندان]] آن [[پیامبر]] خواهند بود.


با توجه به مجموعه اطلاعات موجود در [[منابع روایی]] و با توجه به [[سیاق]] خطابات و ویژگی‌هایی که در آن متون آمده، به نظر می‌رسد مراد از آل‌داوود، بدون پیشوند، شخص حضرت داوود است، چنانکه وقتی از [[مزامیر]] آل‌داوود<ref>المغنی، ابن‌قدامه، ج۱۲، ص۴۶؛ مختصر المزنی، ص۳۱۱.</ref> یا [[زبور]] آن سخن به میان می‌آید<ref>الدر المنثور، ج۴، ص۱۸۸؛ بحار الأنوار، ج۶۸، ص۳۰۷.</ref>، انتساب به فرد از آن به [[ذهن]] متبادر می‌شود، همان طور که [[امام علی]] {{ع}} از [[حضرت داوود]] به عنوان صاحب المزامیر یاد می‌کند<ref>نهج البلاغة، صبحی صالح، ص۲۲۷. </ref>، در حالی که در جاهای دیگر این نسبت به آل‌داوود داده شده است<ref>المغنی، ابن‌قدامه، ج۱۲، ص۴۶، بحار الأنوار، ج۶۸، ص۳۰۷؛ مختصر المزنی، ص۳۱۱. </ref>. بر اساس تحلیل داده‌ها، [[فهم]] معنای فرد از “آل‌داوود” برجسته‌تر می‌شود.
با توجه به مجموعه اطلاعات موجود در [[منابع روایی]] و با توجه به [[سیاق]] خطابات و ویژگی‌هایی که در آن متون آمده، به نظر می‌رسد مراد از آل‌داوود، بدون پیشوند، شخص حضرت داوود است، چنانکه وقتی از [[مزامیر]] آل‌داوود<ref>المغنی، ابن‌قدامه، ج۱۲، ص۴۶؛ مختصر المزنی، ص۳۱۱.</ref> یا [[زبور]] آن سخن به میان می‌آید<ref>الدر المنثور، ج۴، ص۱۸۸؛ بحار الأنوار، ج۶۸، ص۳۰۷.</ref>، انتساب به فرد از آن به [[ذهن]] متبادر می‌شود، همان طور که [[امام علی]] {{ع}} از [[حضرت داوود]] به عنوان صاحب المزامیر یاد می‌کند<ref>نهج البلاغة، صبحی صالح، ص۲۲۷. </ref>، در حالی که در جاهای دیگر این نسبت به آل‌داوود داده شده است<ref>المغنی، ابن‌قدامه، ج۱۲، ص۴۶، بحار الأنوار، ج۶۸، ص۳۰۷؛ مختصر المزنی، ص۳۱۱. </ref>. بر اساس تحلیل داده‌ها، [[فهم]] معنای فرد از «آل‌داوود” برجسته‌تر می‌شود.
در متون [[شیعی]]، گذشته از جنبه‌های گفته شده، از [[حکمت]]<ref>المحاسن، ج۲، ص۳۴۵.</ref>، [[حکومت]]<ref>الکافی، ج۱، ص۳۹۸، ج۲، ص۱۱۶.</ref> و [[قضاوت]] آل‌داوود<ref>بصائر الدرجات، ص۲۷۸.</ref> نیز سخن به میان آمده است، هر چند در نوشته‌های غیرشیعی چنین تعابیری به چشم نمی‌خورد. [[پیشوایان]] مذهبی [[شیعه]]، نوع [[حکمرانی]]، حکومت و نیز [[داوری]] خود را همگون با [[سنت]] آل‌داوود برشمرده‌اند و شاید همین بهره‌گیری‌های [[تاریخی]] موجب شده تا برخی از سلفی‌ها و تندروهای [[عرب]]، اتهاماتی را متوجه شیعه کنند<ref>الغدیر، ج۳، ص۷۹. </ref>، بی‌آنکه پایه و اساسی داشته باشد.
در متون [[شیعی]]، گذشته از جنبه‌های گفته شده، از [[حکمت]]<ref>المحاسن، ج۲، ص۳۴۵.</ref>، [[حکومت]]<ref>الکافی، ج۱، ص۳۹۸، ج۲، ص۱۱۶.</ref> و [[قضاوت]] آل‌داوود<ref>بصائر الدرجات، ص۲۷۸.</ref> نیز سخن به میان آمده است، هر چند در نوشته‌های غیرشیعی چنین تعابیری به چشم نمی‌خورد. [[پیشوایان]] مذهبی [[شیعه]]، نوع [[حکمرانی]]، حکومت و نیز [[داوری]] خود را همگون با [[سنت]] آل‌داوود برشمرده‌اند و شاید همین بهره‌گیری‌های [[تاریخی]] موجب شده تا برخی از سلفی‌ها و تندروهای [[عرب]]، اتهاماتی را متوجه شیعه کنند<ref>الغدیر، ج۳، ص۷۹. </ref>، بی‌آنکه پایه و اساسی داشته باشد.


۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش