تفسیر قرآن پس از پیامبر خاتم: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = قرآن

| عنوان مدخل  =  

| مداخل مرتبط =  

| پرسش مرتبط  =

== مقدمه ==

در زمان [[حیات]] [[رسول اکرم]] {{صل}}، [[تفسیر]] و [[تبیین]] و تفصیل [[احکام]] [[قرآن]]، به [[فرمان]] [[پروردگار]]، برعهده آن حضرت بود: {{متن قرآن|وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}<ref>«و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی و باشد که بیندیشند» سوره نحل، آیه ۴۴.</ref>. بیان [[رسول خدا]] {{صل}}، مانند [[آیات الهی]]، برای [[مردم]] یقین‌آور و [[حجّت]] [[خدا]] بر [[امّت]] بود؛ زیرا [[خداوند]] درباره حضرتش فرمود: {{متن قرآن|وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى}}<ref>«و از سر هوا و هوس سخن نمی‌گوید آن (قرآن) جز وحیی نیست که بر او وحی می‌شود» سوره نجم، آیه ۳-۴.</ref>.

از این [[آیه]] روشن می‌شود که صحّت گفتار حضرتش، نه به واسطه [[شأن]] [[رسالت]] ایشان است، بلکه به واسطه [[مقام عصمت]] {{متن قرآن|وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى}}<ref>«و از سر هوا و هوس سخن نمی‌گوید» سوره نجم، آیه ۳.</ref> و [[علم غیب]] آن جناب است: {{متن قرآن|إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى}}<ref>«آن (قرآن) جز وحیی نیست که بر او وحی می‌شود» سوره نجم، آیه ۴.</ref>؛ زیرا [[شأن]] [[مفسر]] [[احکام الهی]] و هر آن کس که بخواهد قانونی را [[پاسداری]] و [[تفسیر]] کند، باید در رتبه [[قانون‌گذار]] [[آگاه]] به [[قانون]] باشد و لذا [[مفسر]] بودن [[رسول اکرم]] {{صل}}، جدای از [[شأن]] [[رسالت]] و [[پیامبری]] ایشان است. بر این اساس، [[مفسر]] می‌باید [[معصوم]] از [[اشتباه]] و در [[علم]] و [[آگاهی]] به [[قرآن]]، در رتبه [[رسول اکرم]] {{صل}} و مرتبط با [[عالم غیب]] باشد؛ تا بتواند تفسیری اطمینان‌آور و الزام‌آور از [[احکام]] و [[فرامین]] [[قرآن]] برای [[امّت]] ذکر کند. بدین ترتیب، باید [[عصمت]] او به طریق اولی ثابت باشد؛ تا بتواند تفسیری الزام‌آور و مورد [[رضایت]] صاحب [[کتاب]] ـ ذات [[مقدّس]] [[پروردگار]] ـ برای [[امّت]] ذکر کند.

باید در نظر داشت که "[[تفسیر]]" در این [[مقام]]، با اصطلاح تفسیری که برای مفسّرین [[قرآن]] در زبان [[مردم]] جاری است، متفاوت است؛ در اینجا مراد از [[تفسیر]]، بیانی از [[قرآن]] در رتبه [[رسول خدا]] {{صل}} است؛ به گونه‌ای که [[کلام]] مفسّر مانند [[آیات قرآن]] و [[اوامر و نواهی]] [[نبوی]] {{صل}}، [[حجّت الهی]] برای [[اعتقادات]] و [[اعمال]] [[امّت]] و [[گواهی]] بر صحّت آن دو در [[قیامت]] در نزد [[خداوند]] باشد؛ در حالی که [[تفسیر]] غیر معصوم از [[قرآن]]، امکان [[نقص]] و یا [[خطا]]، حداقل در برخی از قسمت‌ها را دارد. لذا وجود [[اختلاف]] در [[تفاسیر قرآن]] توسّط افراد غیرمعصوم، از دلائل [[ضرورت]] وجود همیشگی مفسّر [[معصوم]] و صاحب [[علم لدنّی]] همراه [[کتاب خدا]] در میان [[امّت]] است.

برای روشن‌تر شدن مطلب، این موضوع با بیان دیگری به شرح زیر ارائه می‌گردد: [[دین مبین اسلام]] و [[تعالیم]] [[کتاب آسمانی]] [[قرآن]]، در یک نگاه کلّی، به [[احکام]] و [[اخلاقیات]] و [[عقائد]] تقسیم می‌شود. پس اوّلاً، در [[قرآن]] همه نیازمندی‌های [[بشر]] در این سه بخش ذکر شده و [[قرآن]]، کتابی کامل و [[قیّم]] بر سایر [[کتب آسمانی]] و به طریق اولی، [[قیّم]] بر [[علوم]] بشری است. امّا در این میان، باید افرادی در میان [[بشر]] باشند که بتوانند این [[معارف]] را از [[قرآن]] استخراج نمایند و با زبان بشریّت به [[جامعه انسانی]] عرضه کنند. در اینجا [[نیازمندی]] به مفسّر [[قرآن]] در هریک از این سه بخش را اجمالاً مورد بحث قرار می‌دهیم<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص۳۳۰-۳۳۱.</ref>:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

== جستارهای وابسته ==

{{پایان مدخل وابسته}}

== منابع ==

{{منابع}}

# [[پرونده:1379151.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱''']]

{{پایان منابع}}  

[[رده:علوم قرآنی]]