مهدویت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۰
، ۱۴ آوریل ۲۰۲۴بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = مهدویت | عنوان مدخل = مهدویت | مداخل مرتبط = [[مهدویت در قرآن]] - [[مهدویت در حدیث]] - [[مهدویت در کلام اسلامی | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = مهدویت | |||
| عنوان مدخل = مهدویت | |||
| مداخل مرتبط = [[مهدویت در قرآن]] - [[مهدویت در حدیث]] - [[مهدویت در کلام اسلامی]] - [[مهدویت در معارف دعا و زیارات]] - [[مهدویت در معارف و سیره سجادی]] - [[مهدویت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = مهدویت (پرسش) | |||
}} | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
خط ۱۱۴: | خط ۱۱۹: | ||
== [[مخالفت]] با امام مهدی{{ع}} در عصر ظهور == | == [[مخالفت]] با امام مهدی{{ع}} در عصر ظهور == | ||
در بعضی از [[روایات]] به مخالفت و [[جنگ]] عدهای با امام عصر{{ع}} اشاره شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۲/۳۶۲–۳۶۳.</ref> [[امام خمینی]] [[معتقد]] است ندای [[امام زمان]]{{ع}} در [[عدالت]] و [[مبارزه با ظلم]] در عصر ظهور با مخالفت روبهرو خواهد شد؛ زیرا منافع [[مستکبران]] و [[ظالمان]] به خطر میافتد. ایشان خطر عالمانی را گوشزد میکند که از [[ستمگران]] پشتیبانی و به [[تکفیر]] [[امام]]{{ع}} [[اقدام]] میکنند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۹/۲۴–۲۵.</ref> ایشان منشأ این مخالفتها را حب نفس میداند که خود منشأ [[حب دنیا]]، [[حب]] مقام و حب جاه است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۶۲.</ref> در [[حقیقت]] کسی که [[اسیر]] [[هواهای نفسانی]] و [[شهوات]] خود شد، در برابر [[اهل]] [[دنیا]] [[خضوع]] میکند<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۲۵۵.</ref> و این سبب میشود که [[عالمان]] ریاستطلب و زراندوز به مخالفت با [[عدالت مهدوی]] میپردازند<ref>[[رحمتالله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمتالله]]، [[مهدویت - ضیائی ارزگانی (مقاله)|مقاله «مهدویت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۹ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۹]]، ص۶۴۰–۶۵۱.</ref>. | در بعضی از [[روایات]] به مخالفت و [[جنگ]] عدهای با امام عصر{{ع}} اشاره شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۲/۳۶۲–۳۶۳.</ref> [[امام خمینی]] [[معتقد]] است ندای [[امام زمان]]{{ع}} در [[عدالت]] و [[مبارزه با ظلم]] در عصر ظهور با مخالفت روبهرو خواهد شد؛ زیرا منافع [[مستکبران]] و [[ظالمان]] به خطر میافتد. ایشان خطر عالمانی را گوشزد میکند که از [[ستمگران]] پشتیبانی و به [[تکفیر]] [[امام]]{{ع}} [[اقدام]] میکنند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۹/۲۴–۲۵.</ref> ایشان منشأ این مخالفتها را حب نفس میداند که خود منشأ [[حب دنیا]]، [[حب]] مقام و حب جاه است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۶۲.</ref> در [[حقیقت]] کسی که [[اسیر]] [[هواهای نفسانی]] و [[شهوات]] خود شد، در برابر [[اهل]] [[دنیا]] [[خضوع]] میکند<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۲۵۵.</ref> و این سبب میشود که [[عالمان]] ریاستطلب و زراندوز به مخالفت با [[عدالت مهدوی]] میپردازند<ref>[[رحمتالله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمتالله]]، [[مهدویت - ضیائی ارزگانی (مقاله)|مقاله «مهدویت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۹ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۹]]، ص۶۴۰–۶۵۱.</ref>. | ||
== [[نشانههای ظهور]] == | == [[نشانههای ظهور]] == | ||
بنابر بعضی از روایات نشانههای متعددی پیش از [[ظهور امام عصر]]{{ع}} واقع خواهد شد، ازجمله قیام پرچمهای سیاهی از ناحیه شرق<ref>ابنحماد، الفتن، ۱۳۱؛ سیوطی، العرف الوردی، ۱۲۴.</ref> [[خروج سفیانی]]،<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۴۷؛ سیوطی، العرف الوردی، ۱۴۱.</ref> [[دجال]]<ref>صدوق، کمال الدین، ۱/۲۵۱ و ۲/۵۲۵.</ref> و [[ندای آسمانی]] در [[ماه رمضان]]<ref>صدوق، کمال الدین، ۲/۶۵۰؛ سیوطی، الحاوی للفتاوی، ۲/۷۸.</ref> | بنابر بعضی از روایات نشانههای متعددی پیش از [[ظهور امام عصر]]{{ع}} واقع خواهد شد، ازجمله قیام پرچمهای سیاهی از ناحیه شرق<ref>ابنحماد، الفتن، ۱۳۱؛ سیوطی، العرف الوردی، ۱۲۴.</ref> [[خروج سفیانی]]،<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۴۷؛ سیوطی، العرف الوردی، ۱۴۱.</ref> [[دجال]]<ref>صدوق، کمال الدین، ۱/۲۵۱ و ۲/۵۲۵.</ref> و [[ندای آسمانی]] در [[ماه رمضان]]<ref>صدوق، کمال الدین، ۲/۶۵۰؛ سیوطی، الحاوی للفتاوی، ۲/۷۸.</ref>. | ||
[[امام خمینی]] بدون پرداختن به این دست از [[نشانههای ظهور]]، یکی از [[نشانهها]] را تقویت ایمان افراد میداند و [[معتقد]] است انقلاب اسلامی ایران که تحولی بزرگ در [[جامعه]] ایجاد کرد و قلبها را به سوی [[عالم غیب]] و [[لقاءالله]] بُرد، یکی از [[نشانههای ظهور امام زمان]]{{ع}} است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۳۰.</ref> ایشان صدور انقلاب اسلامی را که در [[حقیقت]] صدور اسلام راستین و [[بیان احکام]] محمدی{{صل}} است، هموارکردن راه برای ظهور امام مهدی{{ع}} میداند که خاتمهدهنده [[ظلم]] جهانخواران و نابودی [[مستکبران]] و برپاکننده [[حکومت مستضعفان]] است<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۴۵.</ref>.<ref>[[رحمتالله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمتالله]]، [[مهدویت - ضیائی ارزگانی (مقاله)|مقاله «مهدویت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۹ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۹]]، ص۶۴۰–۶۵۱.</ref> | [[امام خمینی]] بدون پرداختن به این دست از [[نشانههای ظهور]]، یکی از [[نشانهها]] را تقویت ایمان افراد میداند و [[معتقد]] است انقلاب اسلامی ایران که تحولی بزرگ در [[جامعه]] ایجاد کرد و قلبها را به سوی [[عالم غیب]] و [[لقاءالله]] بُرد، یکی از [[نشانههای ظهور امام زمان]]{{ع}} است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۳۰.</ref> ایشان صدور انقلاب اسلامی را که در [[حقیقت]] صدور اسلام راستین و [[بیان احکام]] محمدی{{صل}} است، هموارکردن راه برای ظهور امام مهدی{{ع}} میداند که خاتمهدهنده [[ظلم]] جهانخواران و نابودی [[مستکبران]] و برپاکننده [[حکومت مستضعفان]] است<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۴۵.</ref>.<ref>[[رحمتالله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمتالله]]، [[مهدویت - ضیائی ارزگانی (مقاله)|مقاله «مهدویت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۹ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۹]]، ص۶۴۰–۶۵۱.</ref> | ||
خط ۱۵۶: | خط ۱۴۱: | ||
امام خمینی با تأکید بر نقش [[امدادهای غیبی]] و عنایتهای [[امام عصر]]{{ع}} در پیروزی انقلاب اسلامی،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۹/۲۲۳ و ۱۶/۲۹۱.</ref> [[کشور ایران]] را متعلق به [[بقیةالله]] الاعظم{{ع}} میخواند<ref>امام خمینی، صحیفه، ۸/۵۱۳ و ۱۴/۳۰۹.</ref> و بقای آن را به دعاهای خاص آن حضرت میدانست.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۴۶.</ref> ایشان انقلاب اسلامی ایران را زمینهساز [[ظهور مهدی موعود]]{{ع}} و تشکیل [[حکومت عدل جهانی]] میشمرد و [[معتقد]] بود باید با [[اجرای احکام اسلامی]] در عصر غیبت، زمینه را برای ظهور امام مهدی{{ع}} فراهم آورد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۵/۶۲–۶۳.</ref> ایشان در طول دوران [[مبارزه]] خود و [[تشکیل حکومت اسلامی]]، [[هدف]] خود را به از میانبردن [[استبداد]] داخلی محدود نکرد و معتقد بود باید این حرکت و [[انقلاب]]، به کشورهای دیگر نیز سرایت کند و صادر شود<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۰۷–۲۰۸ و ۲۳۰.</ref>.<ref>[[رحمتالله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمتالله]]، [[مهدویت - ضیائی ارزگانی (مقاله)|مقاله «مهدویت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۹ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۹]]، ص۶۴۰–۶۵۱.</ref> | امام خمینی با تأکید بر نقش [[امدادهای غیبی]] و عنایتهای [[امام عصر]]{{ع}} در پیروزی انقلاب اسلامی،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۹/۲۲۳ و ۱۶/۲۹۱.</ref> [[کشور ایران]] را متعلق به [[بقیةالله]] الاعظم{{ع}} میخواند<ref>امام خمینی، صحیفه، ۸/۵۱۳ و ۱۴/۳۰۹.</ref> و بقای آن را به دعاهای خاص آن حضرت میدانست.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۴۶.</ref> ایشان انقلاب اسلامی ایران را زمینهساز [[ظهور مهدی موعود]]{{ع}} و تشکیل [[حکومت عدل جهانی]] میشمرد و [[معتقد]] بود باید با [[اجرای احکام اسلامی]] در عصر غیبت، زمینه را برای ظهور امام مهدی{{ع}} فراهم آورد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۵/۶۲–۶۳.</ref> ایشان در طول دوران [[مبارزه]] خود و [[تشکیل حکومت اسلامی]]، [[هدف]] خود را به از میانبردن [[استبداد]] داخلی محدود نکرد و معتقد بود باید این حرکت و [[انقلاب]]، به کشورهای دیگر نیز سرایت کند و صادر شود<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۰۷–۲۰۸ و ۲۳۰.</ref>.<ref>[[رحمتالله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمتالله]]، [[مهدویت - ضیائی ارزگانی (مقاله)|مقاله «مهدویت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۹ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۹]]، ص۶۴۰–۶۵۱.</ref> | ||
== [[شبهات]] [[مهدویت]] == | |||
در بحث از مهدویت شبهاتی مطرح شده که در چند محور قرار میگیرد، ازجمله: | |||
'''طول عمر امام مهدی{{ع}}:''' | |||
برخی از مخالفان [[گمان]] کردهاند عادتاً ممکن نیست شخصی طول عمری این چنینی داشته باشد و [[ضعف]] و [[سستی]] نیز در او راه پیدا نکند.<ref>مفید، المسائل العشر فی الغیبة، ۸۳.</ref> عالمانی همچون [[شیخ صدوق]]<ref>صدوق، کمال الدین، ۲/۵۲۳–۵۲۴.</ref> [[شیخ مفید]]،<ref>مفید، المسائل العشر فی الغیبة، ۸۳–۹۳.</ref> [[شیخ طوسی]]،<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ۴۱۹–۴۲۲.</ref> [[فضل بن حسن طبرسی]]، <ref>فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۲/۳۰۵–۳۱۰.</ref> [[محمد باقر مجلسی]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۲/۲۰۰–۲۰۲.</ref> و [[فیض کاشانی]]<ref>فیض کاشانی، علم الیقین فی اصولالدین، ۲/۹۶۵.</ref> به این مسئله پرداخته و از راههای مختلفی به بعیدشمردن آن پاسخ دادهاند، از جمله: | |||
# امکان این امر و [[قدرت الهی]] بر انجام آن<ref>مفید، المسائل العشر فی الغیبة، ۸۴؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۴۲۱.</ref> | |||
# [[تجربه]] [[تاریخی]] در این امر و افرادی که دارای عمر طولانی بودهاند مانند [[حضرت نوح]]{{ع}} و [[خضر]]{{ع}}؛<ref>صدوق، کمال الدین، ۱/۳۲۲؛ مفید، المسائل العشر فی الغیبة، ۸۴–۸۵.</ref> | |||
# اخباری که بر طول عمر آن حضرت{{ع}} و [[نزول حضرت عیسی]]{{ع}} نقل شده است.<ref>نعمانی، الغیبه، ۷۵؛ طبری امامی، دلائل الامامه، ۴۴۳.</ref> | |||
[[امام خمینی]] نیز طول عمر امام مهدی{{ع}} را به [[قدرت]] [[اراده الهی]] میداند که در شخصی که چنین قابلیت و استعدادی برای اجرای عدالت تام و کامل در [[جهان]] دارد، محقق شده است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۸۱.</ref> ایشان با این تحلیل که هیچیک از افراد [[بشر]] نتوانستهاند [[عدالت]] را بهطور کامل پیاده کنند یا موفق به این امر مهم نشدهاند، [[معتقد]] است اگر امام مهدی{{ع}} مثل دیگر [[اولیای الهی]] [[عمر]] کوتاهی میداشت، کسی نبود که عدالت را به معنای تام و کامل [[اجرا]] کند؛ بنابراین آن حضرت{{ع}} امامی است که برای چنین امر مهمی ذخیره شده است<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۸۱.</ref>. | |||
'''بیتحرکی و خمودگی در [[جامعه]]:''' | |||
برخی اعتقاد به مهدویت را سبب رکود جامعه و سکون آن در برابر [[ظلم]] [[ظالمان]] میدانند؛ تفکری که ریشه در [[افکار]] [[یهودیت]] و [[مسیحیت]] دارد و برگرفته از آنهاست؛<ref>رشید رضا، تفسیر المنار، ۹/۴۱۶.</ref> زیرا افراد جامعه [[مبارزه با ظلم]] را سبب تأخیر ظهور میدانند؛ با این [[گمان]] که بنابر [[روایات]]، [[زمان ظهور]] هنگامی است که [[زمین]] پر از [[ظلم و جور]] شده باشد. این گمان سبب میشود [[مردم]] با [[امید]] به ظهورِ کسی که [[ظلم و ستم]] را برطرف میکند، خود اقدامی نکنند.<ref>شفیعی، معرفت امام زمان{{ع}} و تکلیف منتظران، ۳۸۹.</ref> [[امام خمینی]] با ردّ این اشکال تأکید میکند این [[امید]] و [[انتظار]] به همراه فراهمآوردن زمینه و [[مقدمات ظهور]] و آمادگی خود و [[جامعه]] برای ظهور است<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۸/۲۶۹.</ref> و دیدگاه [[واقعی]] [[اسلام]] که مطابق آموزههای [[رسول مکرم اسلام]]{{صل}} و [[ائمه اطهار]]{{ع}} است، [[مسلمانان]] را به [[مخالفت]] با [[فساد]] و [[ظلم]] در جامعه [[دعوت]] میکند<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۴–۱۷.</ref>. | |||
'''ناکامی [[قیامهای پیش از ظهور]]:''' | |||
برخی با استناد به روایاتی که هر قیامی را پیش از ظهور [[باطل]] میشمارد،<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۱۴.</ref> بر این اعتقادند که هر [[قیام]] و [[حکومتی]] پیش از ظهور آن حضرت محکوم به [[شکست]] و [[باطل]] است و چنین قیامهایی سبب ریختن خونهای افراد بیگناه میشود.<ref>باقی، در شناخت حزب قاعدین زمان، ۱۱۷ و ۱۲۱.</ref> به [[اعتقاد]] امام خمینی باطل دانستن هر حکومتی در [[زمان غیبت]]، نتیجه [[گمان]] عدهای است که فریفته ظاهر روایاتی شدهاند که هر پرچمی را پیش از ظهور حضرت{{ع}} باطل میدانند؛<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۲۵/۱۱۴.</ref> در حالیکه مراد از این [[روایات]] این است که هر قیامی که با عنوان [[مهدویت]] و با اسم [[مهدی]]{{ع}} برپا شود، باطل است؛ اما این به معنای تشکیل ندادن [[حکومت اسلامی]] در زمان غیبت نیست، بلکه کوتاهی و [[سستی]] در آن خلاف [[قرآن]] است<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۴–۱۷.</ref> و اگر چنین روایاتی نیز باشد، خلاف [[ضرورت]] اسلام و قرآناند و لازمه آن این است که در زمان غیبت، [[تکلیف]] مسلمانان در رفع فساد و [[نهی از منکر]] ساقط شده باشد و باید چنین روایاتی را کنار گذاشت<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۴–۱۷.</ref>.<ref>[[رحمتالله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمتالله]]، [[مهدویت - ضیائی ارزگانی (مقاله)|مقاله «مهدویت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۹ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۹]]، ص۶۴۰–۶۵۱.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۱۶۷: | خط ۱۷۲: | ||
[[رده:مهدویت]] | [[رده:مهدویت]] | ||
[[رده:مدخلهای | [[رده:مدخلهای تلخیص شده]] |