سعید بن زید عدوی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بنابر گزارشی سعید در سال‌های ۷ تا ۱۰ بعثت که دوره [[محاصره شعب ابی‌طالب]] نام گرفته، به [[شعب]] رفته و کنار دیگر [[مسلمانان]] [[نماز]] گزارده است.<ref> الکامل، ج۲، ص۶۰.</ref> سعید چند سال بعد، همراه همسرش به [[مدینه]] [[مهاجرت]] کرد و در [[خانه]] [[رفاعة بن عبدالمنذر اَوسی]] در [[قُبا]] سکونت یافت.<ref> الطبقات، ابن سعد، ج۳، ص۲۹۲؛ انساب الاشراف، ج۱۰، ص۳۰۰؛ السیرة النبویه، ج۱، ص۴۷۷.</ref> در راستای [[حمایت]] از [[مهاجران]]، [[پیامبر]] میان وی و [[رافع بن مالک]] از [[طایفه]] [[خزرجی بنی‌زُرَیق]]،<ref>الطبقات، ابن سعد، ج۳، ص۲۹۲؛ المحبر، ص۷۴.</ref> یکی از ۱۲ [[نماینده]] پیامبر در مدینه <ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴۳.</ref> یا [[اُبی بن کعب]] از طایفه خزرجی [[بنی‌نجّار]] <ref> اسدالغابه، ج۲، ص۲۳۵؛ انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۲۰؛ الطبقات، ابن سعد، ج۳، ص۳۷۸.</ref> [[عقد اخوت]] بست. سعید در [[سال دوم هجری]] همراه [[طلحة بن عبیدالله]] به [[شام]] رفت تا بازگشت [[کاروان تجاری قریش]] را به پیامبر خبر دهد، از این رو در [[نبرد]] [[بدر]] حضور نداشت؛ ولی به سبب انجام این [[مأموریت]] در شمار بدری‌ها قرار گرفت <ref>الآحاد والمثانی، ج۱، ص۱۷۷؛ عمدة القاری، ج۱۷، ص۱۰۳.</ref> و پیامبر برای او سهمی از [[بیت‌المال]] در نظر گرفت و وی را مشمول [[اجر]] و [[ثواب]] [[جنگ]] دانست.<ref> المغازی، ج۱، ص۱۹-۲۰؛ الطبقات، ابن سعد، ج۳، ص۱۶۲؛ اسدالغابه، ج۲، ص۲۳۵.</ref>

== عملکرد [[سعید]] در دوره [[خلفا]] ==

در [[آیات]] {{متن قرآن|وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الأَلْبَابِ}}<ref>«و آنان را که از پرستیدن بت دوری گزیده‌اند و به درگاه خداوند بازگشته‌اند، مژده باد! پس به بندگان من مژده بده! کسانی که گفتار را می‌شنوند آنگاه از بهترین آن پیروی می‌کنند، آنانند که خداوند راهنمایی‌شان کرده است و آنانند که خردمندند» سوره زمر، آیه ۱۷-۱۸.</ref> به کسانی که از [[پرستش طاغوت]] [[کناره‌گیری]] کردند و به سوی [[خدا]] بازگشتند و کسانی که برای دستیابی به [[حقیقت]] به سخنان گوش می‌سپارند و از بهترینِ آن [[پیروی]] می‌کنند [[بشارت]] داده شده و آنان را راه‌یافته و [[خردمند]] دانسته است. [[سیاق آیات]] نیز گویای [[بشارت‌ها]] و انذارهای عمومی [[قرآن]] در برابر [[جامعه]] [[مشرک]] [[مکه]] است و به فرد یا گروه مشخصی از [[مؤمنان]] اختصاص ندارد؛<ref> التفسیر الحدیث، ج۴، ص۳۱۱.</ref> ولی بنابر روایتی پس از [[اسلام]] [[ابوبکر]]، گروهی از [[جوانان]] و [[نوجوانان]]، از جمله سعید بن زید نزد ابوبکر آمده و هنگامی که دریافتند، ابوبکر [[مسلمان]] شده است، آنان نیز اسلام آوردند و به این سبب آیات یاد شده نازل شدند.<ref>اسباب النزول، ص۳۸۳؛ تفسیر بغوی، ج۴، ص۸۳؛ تفسیر قرطبی، ج۱۵، ص۲۴۴.</ref>

آیه {{متن قرآن|مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا}}<ref>«از مؤمنان، کسانی هستند که به پیمانی که با خداوند بستند وفا کردند؛ برخی از آنان پیمان خویش را به جای آوردند و برخی چشم به راه دارند و به هیچ روی (پیمان خود را) دگرگون نکردند» سوره احزاب، آیه ۲۳.</ref> از برخی [[مؤمنان]] [[سخن]] می‌گوید که بر [[عهد]] خود ماندند؛ برخی به [[شهادت]] رسیدند و برخی در [[انتظار]] آن هستند. در باره پیمانی که در این [[آیه]] بدان اشاره شده، [[تفاسیر]] متعددی چون [[وفادار]] ماندن، فرار نکردن و [[مقاومت]] کردن بیان شده‌اند که عموماً در [[ارتباط]] با رویارویی نظامی [[مسلمانان]] و کافران‌اند.<ref>زاد المسیر، ج۳، ص۴۵۷.</ref> برخی این آیه را درباره کسانی دانسته‌اند که در [[نبرد]] [[بدر]] در [[سال دوم هجری]] [[سستی]] کردند؛ ولی در نبرد [[احد]] در سال سوم، [[شوق]] [[جهاد]] داشتند. البته به نظر می‌رسد با توجه به قرار گرفتن آیه در [[سوره احزاب]]، این آیه در پی [[تشویق]] مسلمانان به مقاومت در شرایط [[سختی]] چون نبرد احد و نبرد [[احزاب]] است و شامل آن گروه از [[یاران پیامبر]] می‌شود که شوق [[شهادت]] داشتند. در این میان گزارشی در دست است که این آیه را بر [[سعید بن زید]] و تنی دیگر از [[یاران]] قرشی [[پیامبر]] [[تطبیق]] کرده است تا بیانگر [[شهادت‌طلبی]] ایشان باشد <ref> روح البیان، ج۷، ص۱۵۹؛ البحر المدید، ج۴، ص۴۲۱.</ref> و گویا برای نخستین بار [[زمخشری]] <ref>الکشاف، ج۳، ص۵۳۲.</ref> در سده ۶ آن را آورده است. پس از او بروسوی <ref>روح البیان، ج۷، ص۱۵۹.</ref>در سده ۱۲، [[ابن‌عجیبه]]<ref>البحر المدید، ج۴، ص۴۲۱.</ref> در سده ۱۳، و ابن‌عاشور <ref>التحریر و التنویر، ج۲۱، ص۲۲۷.</ref> و جاوی <ref> مراح لبید، ج۲، ص۲۵۰.</ref> هر دو در سده ۱۴ آن را [[نقل]] کرده‌اند و در دیگر تفاسیر انعکاسی ندارد.

== منابع ==

{{منابع}}

{{پایان منابع}}