حجاز: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۳

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

از اسامی مکه است به خاطر واقع شدن در منطقه حجاز، هم یکی از نواحی شش‌گانه جزیرة العرب است. به قسمت شرقی کوه‌های سراة و حد فاصل میان ارتفاعات نجد و شرق تهامه گفته شده که به شمال یمن منتهی می‌شود. حجاز از «حَجَز» به معنای حاجز و مانع است و چون بین تهامه و نجد فاصله ایجاد کرده است، آن را حجاز گفته‌اند. در واقع بخشی از حاشیه شرقی دریای سرخ را که مکه و مدینه در آن قرار دارد حجاز می‌نامند.

حجاز مانند دیگر نواحی جزیرة العرب، بسیار خشک و کم آب است و تنها در برخی از وادی‌ها، آب‌های فصلی و یا چاه وجود دارد که از قدیم برخی از قبایل عرب را پیرامون خود گرد آورده است. به همین دلیل در قدیم و تا چند دهه اخیر یک‌جانشینی شهری و روستایی کمتر در حجاز وجود داشته و در زمان ظهور اسلام تنها چند ناحیه به عنوان مراکز شهری شناخته می‌شده است: مکه، طائف، یثرب، و خیبر^[۱]. حجاز بخش شمالی و غربی عربستان را تشکیل می‌دهد و تمام سرزمین آن، از فلسطین تا مرز یمن در کنار «بحر احمر» قرار دارد. حجاز سرزمینی کوهستانی و دارای بیابان‌های لم یزرع و سنگلاخ‌های زیادی می‌باشد.

در تاریخ، این منطقه بیش از سایر مناطق اسم و رسم دارد، ولی واضح است که این شهرت، معلول یک سلسله امور معنوی و دینی است و هم‌اکنون کعبه (خانه خدا) که قبله میلیون‌ها مسلمان است در اینجا قرار دارد. نقطه‌ای که کعبه در آنجا قرار گرفته است، از سالیان طولانی پیش از اسلام، مورد احترام ملل عرب و غیر عرب بوده است؛ لذا جنگ در حدود کعبه را حرام می‌دانستند، تا آنجا که اسلام نیز برای آن حدودی قایل شده است.

از شهرهای مهم حجاز، مکه، مدینه و طائف می‌باشد و حجاز از سابق دارای دو بندر بوده، یکی «جده» که اهالی مکه از آن استفاده کنند و دیگری «ینبوع» که اهل مدینه قسمت مهمی از نیازهای خود را از این بندر به دست می‌آورند. این دو بندر در کنار دریای احمر واقع شده است^[۲].^[۳]

حجاز و مهدویت

این سرزمین مبدأ قیام حضرت حجت(ع) است و انقلاب بزرگ جهانی توسط آن حضرت، از این سرزمین در کنار کعبه در شهر مکه آغاز می‌‌شود. هرچند قیام حضرت مهدی(ع) از مکه آغاز می‌شود، ولی سرزمین حجاز را پس از ظهور می‌گشاید. امام باقر(ع) در این‌باره می‌فرماید: "حضرت مهدی(ع) در مکه ظاهر می‌شود و خداوند، سرزمین حجاز را می‌گشاید و حضرت هرکس از بنی هاشم را که در زندان است، آزاد می‌سازد^[۴].^[۵]

پرسش‌های وابسته

امام مهدی پس از ظهور کدام سرزمین را به تصرف در می‌آورد؟ (پرسش)

منابع

پانویس

↑ آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، مشعر، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۳۲.
↑ فروغ ابدیت، سبحانی، ج۱، ص۲۷.
↑ تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۳۶۴؛ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، وضعیت جغرافیایی و طبیعی، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲، ص ۳۷۱-۳۷۲؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۶۸؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۱۶.
↑ فتن ابن حماد، ص۹۵؛ ملاحم ابن طاووس، ص۶۴.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۶۸؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۱۶.

[1] آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، مشعر، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۳۲.

[2] فروغ ابدیت، سبحانی، ج۱، ص۲۷.

[3] تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۳۶۴؛ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، وضعیت جغرافیایی و طبیعی، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲، ص ۳۷۱-۳۷۲؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۶۸؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۱۶.

[4] فتن ابن حماد، ص۹۵؛ ملاحم ابن طاووس، ص۶۴.

[5] تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۶۸؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۱۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مدخل مرتبط
+{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
-| موضوع مرتبط = امام مهدی
-| عنوان مدخل  =
-| مداخل مرتبط =
-| پرسش مرتبط  =
-}}
 == مقدمه ==
-«حجاز» سرزمین معروفی است که شامل [[مکه]]، [[مدینه]]، [[طائف]] و روستاهای تابعه آن است<ref>معارف و معاریف، ج ۴، ص۳۹۲.</ref>. حجاز، از شمال به [[خلیج عقبه]]، از [[مغرب]] به [[دریای سرخ]]، از شرق به نجد و از جنوب به غسیر محدود می‌شود<ref>اعلام المنجد، ص۲۲۹.</ref>. به نقل حموینی، از اعماق [[صنعا]] در [[یمن]]، تا [[شام]] را حجاز می‌نامند و [[تبوک]] و [[فلسطین]] نیز جزو آن است<ref>معجم البلدان.</ref>. این سرزمین به خاطر وجود این دو [[شهر]] مهم همواره مورد توجه [[مسلمانان]] بوده و هست. این سرزمین مبدأ [[قیام حضرت حجت]]{{ع}} است و [[انقلاب]] بزرگ جهانی توسط آن حضرت، از این سرزمین در کنار [[کعبه]] در شهر مکه آغاز می‌‌شود. هرچند [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} از مکه آغاز می‌شود، ولی [[سرزمین حجاز]] را پس از [[ظهور]] می‌گشاید. [[امام باقر]]{{ع}} در این‌باره می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]]{{ع}} در مکه ظاهر می‌شود و [[خداوند]]، سرزمین حجاز را می‌گشاید و حضرت هرکس از [[بنی هاشم]] را که در [[زندان]] است، [[آزاد]] می‌سازد<ref>فتن ابن حماد، ص۹۵؛ ملاحم ابن طاووس، ص۶۴.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۶۸؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۱۶.</ref>
+از اسامی [[مکه]] است به خاطر واقع شدن در منطقه حجاز، هم یکی از نواحی شش‌گانه [[جزیرة العرب]] است. به قسمت شرقی کوه‌های [[سراة]] و حد فاصل میان ارتفاعات نجد و شرق تهامه گفته شده که به شمال [[یمن]] منتهی می‌شود. حجاز از «حَجَز» به معنای حاجز و مانع است و چون بین تهامه و نجد فاصله ایجاد کرده است، آن را حجاز گفته‌اند. در واقع بخشی از حاشیه شرقی دریای سرخ را که مکه و [[مدینه]] در آن قرار دارد حجاز می‌نامند.
-==حجاز==
+حجاز مانند دیگر نواحی جزیرة العرب، بسیار خشک و کم آب است و تنها در برخی از وادی‌ها، آب‌های فصلی و یا چاه وجود دارد که از قدیم برخی از [[قبایل عرب]] را پیرامون خود گرد آورده است. به همین دلیل در قدیم و تا چند دهه اخیر یک‌جانشینی شهری و روستایی کمتر در حجاز وجود داشته و در [[زمان]] ظهور اسلام تنها چند ناحیه به عنوان مراکز شهری شناخته می‌شده است: مکه، [[طائف]]، یثرب، و [[خیبر]]<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، مشعر، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۳۲.</ref>. حجاز بخش شمالی و غربی [[عربستان]] را تشکیل می‌دهد و تمام سرزمین آن، از [[فلسطین]] تا مرز یمن در کنار «بحر احمر» قرار دارد. حجاز سرزمینی کوهستانی و دارای بیابان‌های لم یزرع و سنگلاخ‌های زیادی می‌باشد.
-منطقه [[حجاز]]، از [[شرق]] تهامه و شمال [[یمن]]، شروع و تا [[فلسطین]] کشیده می‌شود و چون بین نجد و تهامه، فاصله انداخته، به آن [[حجاز]] می‌گویند<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۲۱۸؛ محمود شکری آلوسی، بلوغ الإرب فی معرفة أحوال العرب، ج۱، ص۱۸۷.</ref>. [[حجاز]] از سمت [[شرق]] تا پشته‌های نجد، ادامه می‌یابد؛ در شمال [[حجاز]]، "وادی القری" قرار دارد که حد [[حجاز]] است با "علا" که در قدیم به آن "دادان" می‌گفتند<ref>ضیف شوقی، عصر جاهلی، ص۲۵.</ref>. این منطقه دارای سرزمین‌های کوهستانی و صخره ای با صحراهای گرم و سوزان است. شهرهای مهم آن [[مکه]]، [[مدینه]] و [[طائف]] است<ref>اصطخری، مسالک و ممالک، ص۱۴.</ref>.
-در [[تاریخ]]، [[حجاز]] بیشتر از مناطق دیگر مورد [[عنایت]] است و علت آن را وجود [[کعبه]] معظمه در این منطقه می‌توان دانست<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[وضعیت جغرافیایی و طبیعی (مقاله)|وضعیت جغرافیایی و طبیعی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۳۷۱-۳۷۲.</ref>.
+در [[تاریخ]]، این منطقه بیش از سایر مناطق اسم و رسم دارد، ولی واضح است که این [[شهرت]]، معلول یک سلسله [[امور معنوی]] و [[دینی]] است و هم‌اکنون [[کعبه]] ([[خانه خدا]]) که [[قبله]] میلیون‌ها [[مسلمان]] است در اینجا قرار دارد. نقطه‌ای که کعبه در آنجا قرار گرفته است، از سالیان طولانی پیش از [[اسلام]]، مورد [[احترام]] [[ملل]] [[عرب]] و [[غیر عرب]] بوده است؛ لذا [[جنگ]] در حدود کعبه را [[حرام]] می‌دانستند، تا آنجا که اسلام نیز برای آن حدودی قایل شده است.
+از شهرهای مهم حجاز، مکه، مدینه و طائف می‌باشد و حجاز از سابق دارای دو بندر بوده، یکی «جده» که اهالی [[مکه]] از آن استفاده کنند و دیگری «ینبوع» که [[اهل]] [[مدینه]] قسمت مهمی از نیازهای خود را از این بندر به دست می‌آورند. این دو بندر در کنار دریای احمر واقع شده است<ref>فروغ ابدیت، سبحانی، ج۱، ص۲۷.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۳۶۴؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[وضعیت جغرافیایی و طبیعی (مقاله)|وضعیت جغرافیایی و طبیعی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲]]، ص ۳۷۱-۳۷۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۶۸؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۱۶.</ref>
+== حجاز و مهدویت ==
+این سرزمین مبدأ [[قیام حضرت حجت]]{{ع}} است و [[انقلاب]] بزرگ جهانی توسط آن حضرت، از این سرزمین در کنار [[کعبه]] در شهر مکه آغاز می‌‌شود. هرچند [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} از مکه آغاز می‌شود، ولی [[سرزمین حجاز]] را پس از [[ظهور]] می‌گشاید. [[امام باقر]]{{ع}} در این‌باره می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]]{{ع}} در مکه ظاهر می‌شود و [[خداوند]]، سرزمین حجاز را می‌گشاید و حضرت هرکس از [[بنی هاشم]] را که در [[زندان]] است، [[آزاد]] می‌سازد<ref>فتن ابن حماد، ص۹۵؛ ملاحم ابن طاووس، ص۶۴.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۶۸؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۱۶.</ref>
 == پرسش‌های وابسته ==
@@ خط ۲۰: / خط ۱۹: @@
 {{منابع}}
 # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
-# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
+# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']]
+# [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[وضعیت جغرافیایی و طبیعی (مقاله)|'''وضعیت جغرافیایی و طبیعی''']]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲]]
+# [[پرونده:IM010703.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|'''محمدنامه''']]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۲۷: / خط ۲۸: @@
 [[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]]
-[[رده:امام مهدی]]
+[[رده:مکان‌ها]]
 [[رده:مدخل موعودنامه]]