انفال در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| موضوع مرتبط = انفال | | موضوع مرتبط = انفال | ||
| عنوان مدخل = انفال | | عنوان مدخل = انفال | ||
| مداخل مرتبط = [[انفال در لغت]] - [[انفال در قرآن]] - [[انفال در علوم قرآنی]] - [[انفال در فقه اسلامی]] - [[انفال در | | مداخل مرتبط = [[انفال در لغت]] - [[انفال در قرآن]] - [[انفال در علوم قرآنی]] - [[انفال در فقه اسلامی]] - [[انفال در فقه سیاسی]] - [[انفال در معارف و سیره علوی]] - [[انفال در معارف و سیره رضوی]] - [[انفال در معارف و سیره معصوم]] - [[انفال در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
«انفال» واژه‌ای | «انفال» واژه‌ای عربی و در لغت جمع «نَفَل» است که مفهوم لغوی واژه نفل، در سال‌های نخستین ظهور اسلام شناخته شده بود؛ اما در طی قرن‌های بعد، با [[غلبه]] کاربرد اصطلاحی آن، معنای لغوی‌اش به فراموشی سپرده شد. برخی معنای آن را [[غنیمت]]، [[بخشش]] یا زیادی بیان کرده‌اند<ref>فیومی، المصباح المنیر، ج۲، ص۱۳۰؛ لسان‌العرب، ج۱۴، ص۲۴۴؛ القاموس‌المحیط، ج۴، ص۷۹، «نفل».</ref>. برخی نیز معنای اصلی را زیادی دانسته و معانی دیگر را به آن بازگردانده‌اند<ref>راغب، مفردات، ص۵۲۴؛ التبیان، ج۵، ص۷۲؛ لسان‌العرب، ج۱۴، ص۲۴۵؛ عسکری، الفروق فی اللغه، ۱۶۴.</ref>.<ref>ر.ک: [[دایرة المعارف بزرگ اسلامی (کتاب)|دایرة المعارف بزرگ اسلامی]].</ref> ازاین‌رو به نمازهای مستحبی «[[نافله]]» گفته‌اند<ref>مجمع‌البحرین، ج۳، ص۱۸۱۹؛ المصباح، ص۶۱۹، «نفل».</ref>.<ref>[[سید رضا حسینی|حسینی]]، [[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی]]، [[انفال - صادقی فدکی و حسینی (مقاله)| انفال]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]، ص۱۵ ـ ۲۳؛ [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۱۲۷؛ [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص۵۳؛ [[احمد مهدی‌زاده آری|مهدی‌زاده آری، احمد]]، [[انفال - مهدی‌زاده آری (مقاله)|مقاله «انفال»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۲]]، ص۳۹۶ ـ ۴۰۲.</ref> نفل در زبان عبری به معنای «[[سقوط]] و هبوط» است<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۲۱۰.</ref>. | ||
در «کشاف اصطلاحات الفنون» در معنای «نفل» می‌نویسد: نَقَل به فتح نون و فاء، در لغت به معنای زیاده است و غنیمت از آن رو نَفَل نامیده می‌شود که زائد در [[حلال‌ها]] است؛ زیرا غنیمت در دیگر [[امت‌ها]] [[حلال]] نبوده است. به بچه ولد الزنا نافله و زیادی گفته می‌شود؛ زیرا زائد بر [[هدف ازدواج]] است که بچه از صلب پدر باید باشد و این بچه، زیادی است. و در [[شریعت]] اطلاق می‌شود بر [[مال]] زیادی که [[رهبر]] [[مسلمانان]] به برخی غنیمت‌بران می‌دهد. و این عمل«تنفیل» نامیده می‌شود<ref>کشاف اصطلاحات الفنون، ج۲، ص۱۷۲۱.</ref>. | در «کشاف اصطلاحات الفنون» در معنای «نفل» می‌نویسد: نَقَل به فتح نون و فاء، در لغت به معنای زیاده است و غنیمت از آن رو نَفَل نامیده می‌شود که زائد در [[حلال‌ها]] است؛ زیرا غنیمت در دیگر [[امت‌ها]] [[حلال]] نبوده است. به بچه ولد الزنا نافله و زیادی گفته می‌شود؛ زیرا زائد بر [[هدف ازدواج]] است که بچه از صلب پدر باید باشد و این بچه، زیادی است. و در [[شریعت]] اطلاق می‌شود بر [[مال]] زیادی که [[رهبر]] [[مسلمانان]] به برخی غنیمت‌بران می‌دهد. و این عمل«تنفیل» نامیده می‌شود<ref>کشاف اصطلاحات الفنون، ج۲، ص۱۷۲۱.</ref>. | ||
[[راغب اصفهانی]] در «[[مفردات | [[راغب اصفهانی]] در «[[مفردات الفاظ القرآن (کتاب)|مفردات]]» با اینکه بیشتر به ریشه لغات می‌پردازد درباره واژه [[انفال]] و نفل، اول به بیان مصداق‌های آن پرداخته و می‌نویسد: «نَفَل، گفته شده، عین [[غنیمت]] است... و نفل آنچه برای [[انسان]] حاصل می‌شود پیش از غنمیت است. و گفته شده آنچه حاصل می‌شود برای [[مسلمانان]] بدون [[جنگ]] که همان فیء است و گفته شده نفل آن چیزی است از متاع و مانند آن، پس از آنکه [[غنائم]] تقسیم شده است. و بر این معنا حمل شده [[آیه]] {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ...}}<ref>«از تو از انفال می‌پرسند»... سوره انفال، آیه ۱.</ref> و اصل آن از نفل است که زیاده بر [[واجب]] است و به آن [[نافله]] گویند»...<ref>راغب، المفردات، ص۵۰۲.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳ (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳]]، ص۵۴۱ - ۵۴۲.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۳۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث انفال است. انفال از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: انفال در لغت - انفال در قرآن - انفال در علوم قرآنی - انفال در فقه اسلامی - انفال در فقه سیاسی - انفال در معارف و سیره علوی - انفال در معارف و سیره رضوی - انفال در معارف و سیره معصوم - انفال در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
«انفال» واژه‌ای عربی و در لغت جمع «نَفَل» است که مفهوم لغوی واژه نفل، در سال‌های نخستین ظهور اسلام شناخته شده بود؛ اما در طی قرن‌های بعد، با غلبه کاربرد اصطلاحی آن، معنای لغوی‌اش به فراموشی سپرده شد. برخی معنای آن را غنیمت، بخشش یا زیادی بیان کرده‌اند[۱]. برخی نیز معنای اصلی را زیادی دانسته و معانی دیگر را به آن بازگردانده‌اند[۲].[۳] ازاین‌رو به نمازهای مستحبی «نافله» گفته‌اند[۴].[۵] نفل در زبان عبری به معنای «سقوط و هبوط» است[۶].
در «کشاف اصطلاحات الفنون» در معنای «نفل» می‌نویسد: نَقَل به فتح نون و فاء، در لغت به معنای زیاده است و غنیمت از آن رو نَفَل نامیده می‌شود که زائد در حلال‌ها است؛ زیرا غنیمت در دیگر امت‌ها حلال نبوده است. به بچه ولد الزنا نافله و زیادی گفته می‌شود؛ زیرا زائد بر هدف ازدواج است که بچه از صلب پدر باید باشد و این بچه، زیادی است. و در شریعت اطلاق می‌شود بر مال زیادی که رهبر مسلمانان به برخی غنیمت‌بران می‌دهد. و این عمل«تنفیل» نامیده می‌شود[۷].
راغب اصفهانی در «مفردات» با اینکه بیشتر به ریشه لغات می‌پردازد درباره واژه انفال و نفل، اول به بیان مصداق‌های آن پرداخته و می‌نویسد: «نَفَل، گفته شده، عین غنیمت است... و نفل آنچه برای انسان حاصل می‌شود پیش از غنمیت است. و گفته شده آنچه حاصل می‌شود برای مسلمانان بدون جنگ که همان فیء است و گفته شده نفل آن چیزی است از متاع و مانند آن، پس از آنکه غنائم تقسیم شده است. و بر این معنا حمل شده آیه ﴿يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ...﴾[۸] و اصل آن از نفل است که زیاده بر واجب است و به آن نافله گویند»...[۹].[۱۰]
منابع
حسینی، صادقی فدکی، انفال، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵
ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳
نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم
فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی
مهدی‌زاده آری، احمد، مقاله «انفال»، دانشنامه امام خمینی ج۲
دایرة المعارف بزرگ اسلامی
پانویس
- ↑ فیومی، المصباح المنیر، ج۲، ص۱۳۰؛ لسان‌العرب، ج۱۴، ص۲۴۴؛ القاموس‌المحیط، ج۴، ص۷۹، «نفل».
- ↑ راغب، مفردات، ص۵۲۴؛ التبیان، ج۵، ص۷۲؛ لسان‌العرب، ج۱۴، ص۲۴۵؛ عسکری، الفروق فی اللغه، ۱۶۴.
- ↑ ر.ک: دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ مجمع‌البحرین، ج۳، ص۱۸۱۹؛ المصباح، ص۶۱۹، «نفل».
- ↑ حسینی، صادقی فدکی، انفال، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵، ص۱۵ ـ ۲۳؛ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۱۲۷؛ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص۵۳؛ مهدی‌زاده آری، احمد، مقاله «انفال»، دانشنامه امام خمینی ج۲، ص۳۹۶ ـ ۴۰۲.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۲۱۰.
- ↑ کشاف اصطلاحات الفنون، ج۲، ص۱۷۲۱.
- ↑ «از تو از انفال می‌پرسند»... سوره انفال، آیه ۱.
- ↑ راغب، المفردات، ص۵۰۲.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳، ص۵۴۱ - ۵۴۲.