جز
جایگزینی متن - 'اخلاق الاهی، ج۱' به 'اخلاق الاهی، ج۱'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}})) |
جز (جایگزینی متن - 'اخلاق الاهی، ج۱' به 'اخلاق الاهی، ج۱') |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
==تفاوت غایی== | ==تفاوت غایی== | ||
*گروهی معتقدند [[عقل]] مبدأ [[ادراک]] است و در این جهت هیچ فرقی بین [[عقل نظری]] و [[عقل]] عملی نیست، تنها تفاوت این دو با هم، در [[مقام]] [[غایت]] است. هنگامی که [[هدف]] از [[ادراک]] چیزی فقط دانستن آن باشد، مبدأ آن [[ادراک]] را [[عقل نظری]] مینامند؛ مثل [[ادراک]] حقایق وجود و اگر [[هدف]] از [[ادراک]] چیزی عمل به آن باشد مبدأ آن [[ادراک]] را [[عقل]] عملی میگویند؛ مثل [[ادراک]] [[حسن]] [[صدق]] و [[قبح]] [[کذب]]. | *گروهی معتقدند [[عقل]] مبدأ [[ادراک]] است و در این جهت هیچ فرقی بین [[عقل نظری]] و [[عقل]] عملی نیست، تنها تفاوت این دو با هم، در [[مقام]] [[غایت]] است. هنگامی که [[هدف]] از [[ادراک]] چیزی فقط دانستن آن باشد، مبدأ آن [[ادراک]] را [[عقل نظری]] مینامند؛ مثل [[ادراک]] حقایق وجود و اگر [[هدف]] از [[ادراک]] چیزی عمل به آن باشد مبدأ آن [[ادراک]] را [[عقل]] عملی میگویند؛ مثل [[ادراک]] [[حسن]] [[صدق]] و [[قبح]] [[کذب]]. | ||
*طبق این نظر [[عقل]] عملی همانند [[عقل نظری]] مبدأ [[ادراک]] است نه مبدأ تحریک<ref>محمدرضا مظفر، المنطق، ج۳۴۳.</ref><ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق | *طبق این نظر [[عقل]] عملی همانند [[عقل نظری]] مبدأ [[ادراک]] است نه مبدأ تحریک<ref>محمدرضا مظفر، المنطق، ج۳۴۳.</ref><ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱]]،ص۱۷۱.</ref>. | ||
==تفاوت جوهری== | ==تفاوت جوهری== | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
*مرحله سوم این است که [[انسان]] مسائل نظری را [[درک]] کرده و هر وقت بخواهد با یک التفات آنها را در نظر میآورد، بدون اینکه به کسب جدید نیاز باشد؛ این مرحله، [[عقل]] بالفعل نامیده میشود. | *مرحله سوم این است که [[انسان]] مسائل نظری را [[درک]] کرده و هر وقت بخواهد با یک التفات آنها را در نظر میآورد، بدون اینکه به کسب جدید نیاز باشد؛ این مرحله، [[عقل]] بالفعل نامیده میشود. | ||
*مرحله چهارم که مرحله کمال [[عقل نظری]] است، این است که معقولات نظری را [[مشاهده]] میکند. این مرحله را [[عقل]] مستفاد مینامند، زیرا این كمال تنها از راه [[ارتباط]] با [[عقل]] فعال که خارج از وجود [[انسان]] است به دست میآید. | *مرحله چهارم که مرحله کمال [[عقل نظری]] است، این است که معقولات نظری را [[مشاهده]] میکند. این مرحله را [[عقل]] مستفاد مینامند، زیرا این كمال تنها از راه [[ارتباط]] با [[عقل]] فعال که خارج از وجود [[انسان]] است به دست میآید. | ||
*بنابراین [[عقل]] هیولایی و [[عقل]] بالملكه، در [[حقیقت]]، استعداد و [[آمادگی]] کمالاند. [[عقل]] مستفاد از نظر تحقق بر [[عقل]] بالفعل مقدم است؛ چون بدون مشاهده مكرر، [[قدرت]] استحضار به دست نمیآید، پس [[عقل]] بالفعل هر چند در بقا متأخر از [[عقل]] مستفاد است و پس از زوال [[مشاهده]] حدوث بر او مقدم است و هم از این رو برخی آن را در مرحله چهارم و پس از مستفاد قرار دادهاند<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق | *بنابراین [[عقل]] هیولایی و [[عقل]] بالملكه، در [[حقیقت]]، استعداد و [[آمادگی]] کمالاند. [[عقل]] مستفاد از نظر تحقق بر [[عقل]] بالفعل مقدم است؛ چون بدون مشاهده مكرر، [[قدرت]] استحضار به دست نمیآید، پس [[عقل]] بالفعل هر چند در بقا متأخر از [[عقل]] مستفاد است و پس از زوال [[مشاهده]] حدوث بر او مقدم است و هم از این رو برخی آن را در مرحله چهارم و پس از مستفاد قرار دادهاند<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱]]،ص۱۷۱-۱۷۲.</ref>. | ||
==[[مراتب عقل عملی]]== | ==[[مراتب عقل عملی]]== | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
*'''مرتبه دوم:''' در مرتبه دوم، [[باطن]] [[انسان]] از صفتها و سجایای [[ناپسند]] و [[رذیلتهای اخلاقی]] که [[انسان]] را از توجه به [[عالم غیب]] باز میدارند، [[تطهیر]] میشود. | *'''مرتبه دوم:''' در مرتبه دوم، [[باطن]] [[انسان]] از صفتها و سجایای [[ناپسند]] و [[رذیلتهای اخلاقی]] که [[انسان]] را از توجه به [[عالم غیب]] باز میدارند، [[تطهیر]] میشود. | ||
*'''مرتبه سوم:''' هنگامی که [[انسان]] از [[رذیلتهای اخلاقی]] [[پاک]] شود، زمینه [[اتصال به عالم غیب]] در وجود او فراهم میشود و [[انسان]] با [[غیب]] و [[ملکوت]] عالم رابطه برقرار میکند؛ این [[ارتباط]] مرتبه سوم کمال [[عقل]] عملی است. | *'''مرتبه سوم:''' هنگامی که [[انسان]] از [[رذیلتهای اخلاقی]] [[پاک]] شود، زمینه [[اتصال به عالم غیب]] در وجود او فراهم میشود و [[انسان]] با [[غیب]] و [[ملکوت]] عالم رابطه برقرار میکند؛ این [[ارتباط]] مرتبه سوم کمال [[عقل]] عملی است. | ||
*'''مرتبه چهارم:''' هنگامی که [[انسان]] با حرکت صعودی و مشاهده [[ملکوت]] عالم به جایی برسد که به کلی از خود بریده شود، صفتهای [[جمال]] و جلال [[حضرت]]، [[حق]] را [[مشاهده]] میکند و حالی به او دست میدهد که جز کمال او کمالی نمیبیند، با وجود [[علم فراگیر]] آن [[حضرت]] [[علمی]] [[مشاهده]] کمال نمیکند [[عقل]] و میبیند که هر وجود و کمالی از وجود [[حضرت]] او سرچشمه میگیرد<ref>شهید ثانی، حقایق الایمان، ص۱۴۱-۱۳۹.</ref>. این مرحله آخر کمال [[عقل]] عملی است<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق | *'''مرتبه چهارم:''' هنگامی که [[انسان]] با حرکت صعودی و مشاهده [[ملکوت]] عالم به جایی برسد که به کلی از خود بریده شود، صفتهای [[جمال]] و جلال [[حضرت]]، [[حق]] را [[مشاهده]] میکند و حالی به او دست میدهد که جز کمال او کمالی نمیبیند، با وجود [[علم فراگیر]] آن [[حضرت]] [[علمی]] [[مشاهده]] کمال نمیکند [[عقل]] و میبیند که هر وجود و کمالی از وجود [[حضرت]] او سرچشمه میگیرد<ref>شهید ثانی، حقایق الایمان، ص۱۴۱-۱۳۹.</ref>. این مرحله آخر کمال [[عقل]] عملی است<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱]]،ص۱۷۲.</ref>. | ||
==منابع== | ==منابع== |