اعتدال در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-]]. {{پایان}} {{پایان}} ==پانویس== +]]. {{پایان منبع‌شناسی جامع}} ==پانویس==))
خط ۳۱: خط ۳۱:
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های فقه سیاسی|مقاله‌شناسی فقه سیاسی]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های فقه سیاسی|مقاله‌شناسی فقه سیاسی]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های فقه سیاسی|پایان‌نامه‌شناسی فقه سیاسی]].
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های فقه سیاسی|پایان‌نامه‌شناسی فقه سیاسی]].
{{پایان}}
{{پایان منبع‌شناسی جامع}}
{{پایان}}


==پانویس==
==پانویس==

نسخهٔ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۰۹

الگو:پرسش غیرنهایی

اعتدال در لغت و اصطلاح به چه معناست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ فقه سیاسی
مدخل اصلیاعتدال در لغت

اعتدال در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث فقه سیاسی است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی فقه سیاسی مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

سید کاظم سیدباقری
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید کاظم سیدباقری در کتاب «عدالت سیاسی در قرآن کریم» در این‌باره گفته‌ است:
«اعتدال در اصل لغت، به دو روز از سال در بهار و پاییز گفته می‌شود که شب و روز در آن مساویند[۱]؛ لذا اعتدال، میانه دو حالت می‌باشد، خواه در “کمّ” باشد یا “کیف”[۲]. در اصل و لغت عدل نیز میانه‌روی و دوری از افراط و تفریط وجود دارد، به گونه‌ای که در آن زیادی و کاستی نباشد و به مناسبت این اصل، در میانه‌روی، برابری، قسط و راستی به کار می‌رود[۳]. غالب کسانی که از عدالت بحث کرده‌اند، بر این امر تأکید داشته‌اند که با عدالت، فرد و جامعه به نوعی اعتدال و میانه‌روی در گفتار و کردار دست می‌یابد. در لغت نیز بر وجه “اعتدال” تأکید شده است[۴]. فارابی که از نخستین فیلسوفان مسلمان است که به تفصیل در این باره سخن رانده است، بر این باور است که هر وقت افعال انسانی از اعتدال خارج شود و تجاوز نماید، از آنها خلق نیکو و زیبا به دست نمی‌آید و زوال آنها از حالت اعتدال متوسط یا به سبب زیادتی است، در آنچه باید ادا شود یا به سبب نقصان است در آنچه شایسته است تحقق یابد[۵] در ادبیات دینی برای معادل این مفهوم، واژه‌های “قصد”، “اقتصاد” و “وسط” به کار می‌رود. در قرآن کریم از اعتدال، به “وسط” تعبیر شده است: ﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ[۶].
و در وصف برخی از اهل کتاب می‌فرماید: ﴿مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ[۷].
در سفارش‌های لقمان نیز آمده است: ﴿وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ[۸].
علامه طباطبایی بر این باور است که عدل، میانه‌روی و دوری از افراط و تفریط در کارهاست و این معنا از باب تفسیر لفظ به لوازم معناست، زیرا حقیقت عدل، برپایی برابری و توازن در امور است، اینکه به هر کس آن سهمی که سزاوار آن است، داده شود، پس افراد، هر کدام به تساوی در همان جایگاهی قرار گیرند که مستحق آنند[۹]؛ پس اعتدال همان گونه که لفظ آن دلالت دارد، وصف و ارزشی است که رفتارهای انسان را از زیاده‌روی و کمینه‌روی و تجاوز به حقوق دیگران دور می‌کند»[۱۰]

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع فقه سیاسی

پانویس

  1. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۴۳۱.
  2. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۱، ص۴۳۳.
  3. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۵۳.
  4. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۵۳.
  5. ابونصر فارابی، التنبیه علی سبیل السعاده، ص۵۸.
  6. «و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید» سوره بقره، آیه ۱۴۳.
  7. «برخی از ایشان امتی میانه‌رو هستند» سوره مائده، آیه ۶۶.
  8. «و در راه رفتنت میانه‌رو باش» سوره لقمان، آیه ۱۹.
  9. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۲، ص۳۳۱.
  10. سیدباقری، سید کاظم، عدالت سیاسی در قرآن کریم، ص ۴۹.