آیا حضرت عیسی به زمین باز میگردد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '\ر\s=\s(.*)\.jpg\|' به 'ر = $1.jpg|تپس|') |
جز (جایگزینی متن - '\ر\s=\s(.*)\.jpg\|' به 'ر = $1.jpg|تپس|') |
||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛ | ||
| تصویر = Pic2391.jpg|تپس|بندانگشتی|100px|right|[[مهدی یوسفیان]]]] | | تصویر = Pic2391.jpg|تپس|تپس|بندانگشتی|100px|right|[[مهدی یوسفیان]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[مهدی یوسفیان]]'''، در کتاب ''«[[رخدادهای ظهور (کتاب)|رخدادهای ظهور]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[مهدی یوسفیان]]'''، در کتاب ''«[[رخدادهای ظهور (کتاب)|رخدادهای ظهور]]»'' در اینباره گفته است: | ||
::::::«یکی از وقایع مهم پس از [[ظهور]] که [[روایات]] متعددی به آن اشاره کردهاند [[نزول]] [[حضرت عیسی]]{{ع}} و [[نماز خواندن]] آن بزرگوار، پشت سر [[حضرت مهدی]]{{ع}} میباشد. [[امام صادق]]{{ع}} در همین رابطه فرمودهاند: "[[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} پنجمین [[فرزند]] از [[فرزندان]] پسرم، [[حضرت موسی|موسی]]{{ع}} و [[فرزند]] سیده کنیزان است.(پس از [[ظهور]] او) [[حضرت عیسی|روح الله، عیسی بن مریم]]{{ع}} فرود میآید و پشت سر او [[نماز]] میخواند"<ref>{{عربی|"هُوَ الْخَامِسُ مِنْ وُلْدِ ابْنِي مُوسَى ذَلِكَ ابْنُ سَيِّدَةِ الْإِمَاءِ ...وَ يَنْزِلُ رُوحُ اللَّهِ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ {{ع}} فَيُصَلِّي خَلْفَهُ "}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ب۳۳،ح۳۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۹۳، ح۹۴۸؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۴۶، ح۱۴.</ref>. محل [[نزول]] ایشان، در روایتی، [[دمشق]] معرفی شده<ref>بحارالانوار، ج۱۰، ص۳۴.</ref>؛ که به علت [[ضعف روایت]]، چندان نمیتوان به آن اعتماد کرد. در منابع [[عامه]] نیز محل [[نزول]] و [[اقامه نماز]] به [[امامت]] [[امام زمان]]{{ع}}، [[بیت المقدس]] دانسته شده است. اما درباره زمان [[نزول]] [[حضرت عیسی]]{{ع}}، مطلب خاصی در منابع [[شیعی]] به میان نیامده است. با این حال، به نظر میرسد که این اتفاق، پس از حوادث [[کوفه]] و مربوط به زمانی خواهد بود که [[امام مهدی]] {{ع}} قصد [[دعوت]] [[اهل کتاب]] به [[آیین حق]] و [[دین اسلام]] را داشته باشند»<ref>[[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]؛ [[رخدادهای ظهور (کتاب)|رخدادهای ظهور]]، ص ۷۸ - ۷۹.</ref>. | ::::::«یکی از وقایع مهم پس از [[ظهور]] که [[روایات]] متعددی به آن اشاره کردهاند [[نزول]] [[حضرت عیسی]]{{ع}} و [[نماز خواندن]] آن بزرگوار، پشت سر [[حضرت مهدی]]{{ع}} میباشد. [[امام صادق]]{{ع}} در همین رابطه فرمودهاند: "[[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} پنجمین [[فرزند]] از [[فرزندان]] پسرم، [[حضرت موسی|موسی]]{{ع}} و [[فرزند]] سیده کنیزان است.(پس از [[ظهور]] او) [[حضرت عیسی|روح الله، عیسی بن مریم]]{{ع}} فرود میآید و پشت سر او [[نماز]] میخواند"<ref>{{عربی|"هُوَ الْخَامِسُ مِنْ وُلْدِ ابْنِي مُوسَى ذَلِكَ ابْنُ سَيِّدَةِ الْإِمَاءِ ...وَ يَنْزِلُ رُوحُ اللَّهِ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ {{ع}} فَيُصَلِّي خَلْفَهُ "}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ب۳۳،ح۳۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۹۳، ح۹۴۸؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۴۶، ح۱۴.</ref>. محل [[نزول]] ایشان، در روایتی، [[دمشق]] معرفی شده<ref>بحارالانوار، ج۱۰، ص۳۴.</ref>؛ که به علت [[ضعف روایت]]، چندان نمیتوان به آن اعتماد کرد. در منابع [[عامه]] نیز محل [[نزول]] و [[اقامه نماز]] به [[امامت]] [[امام زمان]]{{ع}}، [[بیت المقدس]] دانسته شده است. اما درباره زمان [[نزول]] [[حضرت عیسی]]{{ع}}، مطلب خاصی در منابع [[شیعی]] به میان نیامده است. با این حال، به نظر میرسد که این اتفاق، پس از حوادث [[کوفه]] و مربوط به زمانی خواهد بود که [[امام مهدی]] {{ع}} قصد [[دعوت]] [[اهل کتاب]] به [[آیین حق]] و [[دین اسلام]] را داشته باشند»<ref>[[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]؛ [[رخدادهای ظهور (کتاب)|رخدادهای ظهور]]، ص ۷۸ - ۷۹.</ref>. | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۳. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه)؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۳. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه)؛ | ||
| تصویر = 15207.jpg|تپس|100px|right|بندانگشتی|[[علی اصغر رضوانی]]]] | | تصویر = 15207.jpg|تپس|تپس|100px|right|بندانگشتی|[[علی اصغر رضوانی]]]] | ||
::::::آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در اینباره گفته است: | ||
::::::«مطابق [[نص]] [[آیات]] [[قرآن]] و اناجیل، [[حضرت عیسی]]{{ع}} به آسمانها رفت و در [[پایان تاریخ]] به [[زمین]] باز میگردد. در [[انجیل]] یوحنّا میخوانیم: "از من شنیدید که به شما گفتم: من میروم و دوباره به سوی شما باز میگردم"<ref> کتاب مقدس، عهد جدید، انجیل یوحنّا، ص۳۳۹، رقم ۲۸-۳۰.</ref>. | ::::::«مطابق [[نص]] [[آیات]] [[قرآن]] و اناجیل، [[حضرت عیسی]]{{ع}} به آسمانها رفت و در [[پایان تاریخ]] به [[زمین]] باز میگردد. در [[انجیل]] یوحنّا میخوانیم: "از من شنیدید که به شما گفتم: من میروم و دوباره به سوی شما باز میگردم"<ref> کتاب مقدس، عهد جدید، انجیل یوحنّا، ص۳۳۹، رقم ۲۸-۳۰.</ref>. |
نسخهٔ ۲۲ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۴۲
آیا حضرت عیسی به زمین باز میگردد؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل بالاتر | مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / حضرت عیسی در کنار امام مهدی |
مدخل اصلی | نزول عیسی |
آیا حضرت عیسی(ع) به زمین باز میگردد؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخها و دیدگاههای متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسشهای وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
عبارتهای دیگری از این پرسش
- آیا حضرت عیسی از آسمان نزول میکند؟
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین عباس رحیمی، در کتاب «امید فردا» در اینباره گفته است:
- «بله؛ حضرت عیسی (ع) زنده است و در آسمانها زندگی میکند و بر حسب روایات، در آخرالزمان به امر خدا از آسمان نزول میکند و به امام زمان(ع) ایمان میآورد و هنگام نماز، امام زمان (ع) به ایشان میفرماید امام جماعت شود، ولی حضرت عیسی(ع) قبول نمیکند و میفرماید شما امام جماعت باشید، و به امام(ع) اقتدا میکند. مسیحیان که این صحنه را میبینند، مسلمان میشوند»[۱].
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخدهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛ | تصویر = Pic2391.jpg|تپس|تپس|بندانگشتی|100px|right|مهدی یوسفیان]]
- حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی یوسفیان، در کتاب «رخدادهای ظهور» در اینباره گفته است:
- «یکی از وقایع مهم پس از ظهور که روایات متعددی به آن اشاره کردهاند نزول حضرت عیسی(ع) و نماز خواندن آن بزرگوار، پشت سر حضرت مهدی(ع) میباشد. امام صادق(ع) در همین رابطه فرمودهاند: "مهدی(ع) پنجمین فرزند از فرزندان پسرم، موسی(ع) و فرزند سیده کنیزان است.(پس از ظهور او) روح الله، عیسی بن مریم(ع) فرود میآید و پشت سر او نماز میخواند"[۲]. محل نزول ایشان، در روایتی، دمشق معرفی شده[۳]؛ که به علت ضعف روایت، چندان نمیتوان به آن اعتماد کرد. در منابع عامه نیز محل نزول و اقامه نماز به امامت امام زمان(ع)، بیت المقدس دانسته شده است. اما درباره زمان نزول حضرت عیسی(ع)، مطلب خاصی در منابع شیعی به میان نیامده است. با این حال، به نظر میرسد که این اتفاق، پس از حوادث کوفه و مربوط به زمانی خواهد بود که امام مهدی (ع) قصد دعوت اهل کتاب به آیین حق و دین اسلام را داشته باشند»[۴].
|}
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخدهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ | تصویر = 136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|خدامراد سلیمیان]]
- حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در اینباره گفته است:
- «فرود آمدن پیامبر(ص)، عیسی بن مریم(ع) هنگام قیام امام مهدی(ع)، از دیدگاه همه مسلمانان- با وجود اختلاف در مذهب- یک واقعیت ثابت و از اموری است که تردید در آن راه ندارد[۵]. فرود آمدن حضرت عیسی(ع)، از شگفتانگیزترین حوادث تاریخ، مهمترین رخدادها، بزرگترین نشانهها و پرشکوهترین دلیلها بر حقانیت امام مهدی(ع) است. آیا شگفتانگیز نیست انسانی، مدتی روی زمین زندگی کند، آنگاه به آسمانها عروج نماید و آنجا هزارها سال زندگی کند، و همگام با قیام جهانی حضرت مهدی(ع) به خواست خدا و دستور او، فرود آید و ضمن تصدیق و اقرار به امامت آن حضرت، با او نماز بگزارد و حرکت نجاتبخش و آسمانی آن حضرت را یاری کند؟[۶].
- ابو بصیر گوید: به امام صادق(ع)] عرض کردم: "ای پسر رسول خدا! قائم شما [[اهل بیت[[ کیست فرمود: ای ابو بصیر! او پنجمین از فرزندان پسرم موسی است. او فرزند سرور کنیزان است و غیبتی کند که باطل جویان در آن شک کنند. خدای تعالی او را آشکار کند و به دست او شرق و غرب عالم را بگشاید و روح اللّه عیسی بن مریم(س) فرود آید و پشت سر او نماز گزارد و زمین به نور پروردگارش روشن شود ..."[۷][۸]..
- مسلمانان به پیروی از قرآن کریم عیسی بن مریم(ع) او را آنگونه که هست، بنده وارسته و شایسته خدا و پیامبر بزرگ او میشمارند و همان گونه که قرآن بارها او را به پاکی، طهارت و قداست و احترام یاد میکند، وی را تجلیل میکنند. به نظر میرسد به سبب اهمیت این موضوع و شکوه و شخصیت والای آن حضرت است که او- به اراده خدا و برای تقویت حرکت جهانی و نجاتبخش امام مهدی(ع)- در عصر ظهور و قیام آن حضرت، از آسمان فرود میآید[۹]..
- به دلیل اهمیت این موضوع است که روایات بسیاری در این باره از پیامبر(ص) و خاندان وحی و رسالت(ع) رسیده و در آن، به فرود آمدن حضرت عیسی(ع) و اقتدای او به امام مهدی(ع) و تصدیق و تأیید آن اصلاحگر بزرگ عصرها و نسلها، تصریح شده است[۱۰][۱۱].
- بنابراین میتوان گفت یکی از حکمتهای فرود آمدن آن حضرت در قیام امام مهدی(ع)، تقویت حرکت جهانی آن حضرت و اعتراف و تصدیق به حقانیت آن وجود گرانمایه و امامت او است؛ به ویژه که حضرت عیسی(ع) به امام مهدی(ع) اقتدا میکند و به امامت او نماز میگزارد و امامت جهانی و آسمانی، او را تصدیق و تأیید میکند»[۱۲].
|}
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخدهنده = ۳. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه)؛ | تصویر = 15207.jpg|تپس|تپس|100px|right|بندانگشتی|علی اصغر رضوانی]]
- آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در اینباره گفته است:
- «مطابق نص آیات قرآن و اناجیل، حضرت عیسی(ع) به آسمانها رفت و در پایان تاریخ به زمین باز میگردد. در انجیل یوحنّا میخوانیم: "از من شنیدید که به شما گفتم: من میروم و دوباره به سوی شما باز میگردم"[۱۳].
- در قرآن نیز به نزول حضرت عیسی(ع) اشاره شده است:
- خداوند متعال میفرماید: ﴿وَيُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلاً وَمِنَ الصَّالِحِينَ ﴾[۱۴]؛ "و او عیسی در گهواره و هنگام پیری با مردم سخن میگوید". میدانیم که حضرت عیسی(ع) هنگام سی سالگی به آسمانها رفت، پس مقصود به پیری همان زمان نزول او از آسمان در آخر الزمان است.
- و نیز خداوند میفرماید: ﴿وَإِن مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا﴾[۱۵]؛ "و هیچ یک از اهل کتاب نیست مگر اینکه پیش از مرگش به او [[[مسیح]] ایمان میآورد و روز قیامت بر آنها گواه خواهد بود". ضمیر در "به" و "موت" به حضرت عیسی(ع) باز میگردد. از این آیه به خوبی استفاده میشود که حضرت عیسی در آخرالزمان از آسمان نزول کرده و مردم به او ایمان خواهند آورد[۱۶].
- و نیز میفرماید: ﴿وَإِنَّهُ لَعِلْمٌ لِّلسَّاعَةِ فَلا تَمْتَرُنَّ بِهَا﴾[۱۷]؛ "و همانا عیسی نشانه روشنی برای قیامت است پس در آن شک نداشته باشید".[۱۸] و نیز روایات شیعه و سنی به نزول حضرت عیسی اشاره کرده است:
- بخاری به سند خود از رسول خدا(ص) نقل کرده که فرمود: "كَيْفَ أَنْتُمْ إِذَا نَزَلَ ابْنُ مَرْيَمَ فِيكُمْ وَ إِمَامُكُمْ مِنْكُمْ"[۱۹]؛ "شما را چه میشود هنگامی که فرزند مریم در میان شما فرود آمده در حالی که امام شما از بین شماست".
- شیخ صدوق به سندش از محمد بن مسلم ثقفی نقل کرده که از امام باقر(ع) شنیدم که میفرمود: "الْقَائِمُ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْبِ ... فَيَنْزِلُ رُوحُ اللَّهِ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ فَيُصَلِّي خَلْفَه"[۲۰]»[۲۱].
|}
- آیا حضرت عیسی و امام مهدی یک شخص هستند؟ (پرسش)
- دیدگاه مذاهب اسلامی درباره نزول حضرت عیسی چیست؟ (پرسش)
- وظایف حضرت عیسی بعد از نزول از آسمان چیست؟ (پرسش)
- چرا حضرت مسیح تاکنون زنده مانده است؟ (پرسش)
- امام مهدی با حضرت مسیح چه نسبتی دارند؟ (پرسش)
- آیا حضرت عیسی به زمین باز میگردد؟ (پرسش)
- حضرت عیسی در کجا فرود خواهد آمد؟ (پرسش)
- معنی حدیث «لن تهلک امة انا فی اولها و عیسی فی آخرها و المهدی فی وسطها»؟ (پرسش)
- حضرت عیسی بعد از نزول به چه شریعتی عمل میکند؟ (پرسش)
- نقش و برنامه حضرت عیسی در حکومت حضرت مهدی چیست؟ (پرسش)
- حضرت عیسی بعد از نزول به چه شریعتی عمل میکند؟ (پرسش)
- زندگانی حضرت عیسی بعد از نزول چه مقدار است؟ (پرسش)
- نزول مسیح چگونه سبب تقویت جبهه مهدوی میشود؟ (پرسش)
- برتری امام مهدی بر حضرت مسیح به چه معناست؟ (پرسش)
- حضرت عیسی بعد از نزول به چه شریعتی عمل میکند؟ (پرسش)
- چطور عیسی که یک پیامبر است پشت سر امام مهدی نماز میخواند؟ (پرسش)
- آیا فرود آمدن حضرت عیسی و اقتدای ایشان در نماز به امام مهدی از رخدادهای عصر ظهور است؟ (پرسش)
- آیا حضرت مسیح به امام مهدی اقتدا میکند؟ (پرسش)
- چرا حضرت عیسی باید به امام مهدی در نماز اقتدا کند؟ (پرسش)
- آیا اهل کتاب در پذیرش اسلام به حضرت مسیح ایمان میآورند؟ (پرسش)
منبعشناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ رحیمی، عباس، امید فردا، ص۴۲.
- ↑ "هُوَ الْخَامِسُ مِنْ وُلْدِ ابْنِي مُوسَى ذَلِكَ ابْنُ سَيِّدَةِ الْإِمَاءِ ...وَ يَنْزِلُ رُوحُ اللَّهِ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ (ع) فَيُصَلِّي خَلْفَهُ "؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ب۳۳،ح۳۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۹۳، ح۹۴۸؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۴۶، ح۱۴.
- ↑ بحارالانوار، ج۱۰، ص۳۴.
- ↑ یوسفیان، مهدی؛ رخدادهای ظهور، ص ۷۸ - ۷۹.
- ↑ الملاحم و الفتن، ص ۱۵۹؛ مقدسی شافعی، عقد الدرر، ص ۲۷۴
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۴۳ - ۴۴۴.
- ↑ "يَا أَبَا بَصِيرٍ هُوَ الْخَامِسُ مِنْ وُلْدِ ابْنِي مُوسَى ذَلِكَ ابْنُ سَيِّدَةِ الْإِمَاءِ يَغِيبُ غَيْبَةً يَرْتَابُ فِيهَا الْمُبْطِلُونَ ثُمَّ يُظْهِرُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَيَفْتَحُ اللَّهُ عَلَى يَدِهِ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا وَ يَنْزِلُ رُوحُ اللَّهِ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ (ع) فَيُصَلِّي خَلْفَهُ وَ تُشْرِقُ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا "، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، باب ۳۳، ح ۳۱
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۴۳ - ۴۴۴.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۴۳ - ۴۴۴.
- ↑ ر. ک: سیّد محمد کاظم قزوینی، امام مهدی علیه السّلام از ولادت تا ظهور، ص ۶۸۰- ۶۷۸؛ همچنین ر.ک: شیخ صدوق، الامالی، ص ۲۷۱، ح ۸؛ طبرسی، الاحتجاج، ج ۱، ص ۴۷۰؛ شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص ۳۲۰، ح ۱؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۴۹، ح ۱۰؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص ۲۸۰، ح ۲۷، ج ۲، ص ۳۴۵، ح ۳۱
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۴۳ - ۴۴۴.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۴۳ - ۴۴۴.
- ↑ کتاب مقدس، عهد جدید، انجیل یوحنّا، ص۳۳۹، رقم ۲۸-۳۰.
- ↑ آل عمران، ۴۶.
- ↑ سوره نساء، ۱۵۹.
- ↑ ر.ک: صحیح بخاری، ج۴، ص۱۴۳؛ درالمنثور، ج۲، ص۲۴۱.
- ↑ سوره زخرف، آیه۶۱.
- ↑ جامع البیان، ج۲۵، ص۱۱۵؛ البحر المحیط، ج۹، ص۳۸۶.
- ↑ صحیح بخاری، ج۴، ص۱۴۳.
- ↑ قائم از ماست که با رعب و وحشت -که در قلوب مردم میافتد- یاری خواهد شد ... و روح اللَّه عیسی بن مریم فرود آمده و پشت سر او به نماز خواهد ایستاد؛ کمال الدین، ص۳۳۱، ح۱۶.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۱۱۲، ۱۱۳.