امیة بن خویلد ضمری کنانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'ضمیر' به 'ضمیر')
 
خط ۶: خط ۶:
در [[صحابی]] بودن وی اختلاف است، مستند صحابی بودن وی، دو روایتی است که زُهری از {{عربی|"جعفر بن عمرو بن امیه عن ابیه (عمرو) عن [[جده]] (امیه)"}}<ref>طبرانی، ج۱، ص۲۹۲ و مقایسه کنید با همان، ج۴، ص۲۲۳.</ref> نقل کرده است. بر پایه [[روایت]] نخست [[رسول خدا]] {{صل}} امیه را برای جمع‌آوری اطلاعات به سوی [[قریش]] اعزام کرد و بر پایه روایت دوم، رسول خدا {{صل}} پس از خوردن گوشت، بی‌آنکه وضویی بگیرد، [[نماز]] خواند. [[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۹۶.</ref>، با تصریح به صحابی بودن وی، [[شهرت]] پسرش عمرو را در صحابی بودن، پیش از [[پدر]] دانسته است، اما [[محدثان]] و بیشتر [[صحابه]] نویسان روایت او را به پسرش عمرو نسبت داده‌اند<ref>ر. ک: ابن سعد، ج۴، ص۱۸۸؛ ابونعیم، ج۴، ص۱۹۹۴؛ ابن عساکر، ج۴۵، ص۴۲۳؛ ذهبی، ج۱، ص۲۸؛ ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۸۳.</ref>، از این رو [[روایات]] وی در [[مسند]] [[عمرو بن امیه]] آمده است. سندی که [[زهری]] ارائه کرده، در بیشتر منابع، فاقد کلمه {{عربی|"عن جده"}}؛ است و به صورت {{عربی|"عن جعفر عن عمرو بن امیه"}} یا {{عربی|"عن جعفر بن عمرو بن امیة عن أبیه"}}<ref>شافعی، ج۱، ص۳۵؛ احمد بن حنبل، ج۴، ص۱۳۹.</ref> آمده است. در این صورت، احتمال تصحیف «بن امیة» به «عن أمیة یا عن ابیه» زیاد است.
در [[صحابی]] بودن وی اختلاف است، مستند صحابی بودن وی، دو روایتی است که زُهری از {{عربی|"جعفر بن عمرو بن امیه عن ابیه (عمرو) عن [[جده]] (امیه)"}}<ref>طبرانی، ج۱، ص۲۹۲ و مقایسه کنید با همان، ج۴، ص۲۲۳.</ref> نقل کرده است. بر پایه [[روایت]] نخست [[رسول خدا]] {{صل}} امیه را برای جمع‌آوری اطلاعات به سوی [[قریش]] اعزام کرد و بر پایه روایت دوم، رسول خدا {{صل}} پس از خوردن گوشت، بی‌آنکه وضویی بگیرد، [[نماز]] خواند. [[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۹۶.</ref>، با تصریح به صحابی بودن وی، [[شهرت]] پسرش عمرو را در صحابی بودن، پیش از [[پدر]] دانسته است، اما [[محدثان]] و بیشتر [[صحابه]] نویسان روایت او را به پسرش عمرو نسبت داده‌اند<ref>ر. ک: ابن سعد، ج۴، ص۱۸۸؛ ابونعیم، ج۴، ص۱۹۹۴؛ ابن عساکر، ج۴۵، ص۴۲۳؛ ذهبی، ج۱، ص۲۸؛ ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۸۳.</ref>، از این رو [[روایات]] وی در [[مسند]] [[عمرو بن امیه]] آمده است. سندی که [[زهری]] ارائه کرده، در بیشتر منابع، فاقد کلمه {{عربی|"عن جده"}}؛ است و به صورت {{عربی|"عن جعفر عن عمرو بن امیه"}} یا {{عربی|"عن جعفر بن عمرو بن امیة عن أبیه"}}<ref>شافعی، ج۱، ص۳۵؛ احمد بن حنبل، ج۴، ص۱۳۹.</ref> آمده است. در این صورت، احتمال تصحیف «بن امیة» به «عن أمیة یا عن ابیه» زیاد است.


[[ابن ابی عاصم]]<ref>ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۱۴.</ref> سند را از {{عربی|"جعفر بن عمرو بن امیة عن اخیه"}} نقل کرده که این نیز، افزون بر ارسال، وجود تصحیف را تأکید می‌کند. [[علی بن مدینی]]، در کتاب علل <ref>که در تحقیق بوقریص چاپ [[کویت]] یافت نشد.</ref>، سن مشتمل بر کلمه {{عربی|"عن جده"}}؛ را پذیرفته و درصدد رد انتساب روایت به امیه، [[ضمیر]] در کلمه {{عربی|"جده"}}؛ را به [[عمرو بن امیه]] بازگردانده است. او جعفر را فرزند {{عربی|"عمرو بن فلان بن عمرو بن امیه"}} معرفی کرده و بدین صورت [[عمرو بن امیه]] را جد جعفر و [[روایت]] را از آن وی دانسته است. [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۸۳؛ تهذیب، ج۲، ص۸۵.</ref> این توضیح را در نهایت تحقیق و [[اتقان]] شمرده و افزوده است که [[طبرانی]] و [[ابن منده]] براساس ظاهر روایت، [[ضمیر]] [[جده]] را به [[امیه]] بازگردانده‌اند. با این حال، ابن حجر<ref>فتح، ج۷، ص۲۸۲.</ref> عمرو ([[صحابی]] مشهور) را [[پدر]] جعفر معرفی کرده است. همچنین رابطه نسبی بدون واسطه از منابع دیگر نیز به دست می‌آید، که گفته‌اند: {{عربی|"جعفر... أباه عمرو اخبره"}}<ref>ابن ابی شیبه، ج۱، ص۲۰۶؛ بخاری، ج۱، ص۱۶۴؛ ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۱۴.</ref>؛ {{عربی|"جعفر بن عمرو بن امیه و ابوه من أصحاب النبی {{صل}}"}}<ref>عجلی، ج۱، ص۲۷۰.</ref>، که در مجموع تصحیف را [[تأیید]] می‌کنند.<ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «امیة بن خویلد ضمری کنانی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۱۲۸-۱۲۹.</ref>
[[ابن ابی عاصم]]<ref>ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۱۴.</ref> سند را از {{عربی|"جعفر بن عمرو بن امیة عن اخیه"}} نقل کرده که این نیز، افزون بر ارسال، وجود تصحیف را تأکید می‌کند. [[علی بن مدینی]]، در کتاب علل <ref>که در تحقیق بوقریص چاپ [[کویت]] یافت نشد.</ref>، سن مشتمل بر کلمه {{عربی|"عن جده"}}؛ را پذیرفته و درصدد رد انتساب روایت به امیه، ضمیر در کلمه {{عربی|"جده"}}؛ را به [[عمرو بن امیه]] بازگردانده است. او جعفر را فرزند {{عربی|"عمرو بن فلان بن عمرو بن امیه"}} معرفی کرده و بدین صورت [[عمرو بن امیه]] را جد جعفر و [[روایت]] را از آن وی دانسته است. [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۸۳؛ تهذیب، ج۲، ص۸۵.</ref> این توضیح را در نهایت تحقیق و [[اتقان]] شمرده و افزوده است که [[طبرانی]] و [[ابن منده]] براساس ظاهر روایت، ضمیر [[جده]] را به [[امیه]] بازگردانده‌اند. با این حال، ابن حجر<ref>فتح، ج۷، ص۲۸۲.</ref> عمرو ([[صحابی]] مشهور) را [[پدر]] جعفر معرفی کرده است. همچنین رابطه نسبی بدون واسطه از منابع دیگر نیز به دست می‌آید، که گفته‌اند: {{عربی|"جعفر... أباه عمرو اخبره"}}<ref>ابن ابی شیبه، ج۱، ص۲۰۶؛ بخاری، ج۱، ص۱۶۴؛ ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۱۴.</ref>؛ {{عربی|"جعفر بن عمرو بن امیه و ابوه من أصحاب النبی {{صل}}"}}<ref>عجلی، ج۱، ص۲۷۰.</ref>، که در مجموع تصحیف را [[تأیید]] می‌کنند.<ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «امیة بن خویلد ضمری کنانی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۱۲۸-۱۲۹.</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۸

مقدمه

اُمیه را به اختلاف فرزند خویلد، عمرو و ابن ابی امیه گفته‌اند[۱]. نسبش به ضمره و پس از آن به عبدمناة بن کنانه می‌رسد، از این رو او را کِنانی ضَمری خوانده‌اند[۲].

در صحابی بودن وی اختلاف است، مستند صحابی بودن وی، دو روایتی است که زُهری از "جعفر بن عمرو بن امیه عن ابیه (عمرو) عن جده (امیه)"[۳] نقل کرده است. بر پایه روایت نخست رسول خدا (ص) امیه را برای جمع‌آوری اطلاعات به سوی قریش اعزام کرد و بر پایه روایت دوم، رسول خدا (ص) پس از خوردن گوشت، بی‌آنکه وضویی بگیرد، نماز خواند. ابن عبدالبر[۴]، با تصریح به صحابی بودن وی، شهرت پسرش عمرو را در صحابی بودن، پیش از پدر دانسته است، اما محدثان و بیشتر صحابه نویسان روایت او را به پسرش عمرو نسبت داده‌اند[۵]، از این رو روایات وی در مسند عمرو بن امیه آمده است. سندی که زهری ارائه کرده، در بیشتر منابع، فاقد کلمه "عن جده"؛ است و به صورت "عن جعفر عن عمرو بن امیه" یا "عن جعفر بن عمرو بن امیة عن أبیه"[۶] آمده است. در این صورت، احتمال تصحیف «بن امیة» به «عن أمیة یا عن ابیه» زیاد است.

ابن ابی عاصم[۷] سند را از "جعفر بن عمرو بن امیة عن اخیه" نقل کرده که این نیز، افزون بر ارسال، وجود تصحیف را تأکید می‌کند. علی بن مدینی، در کتاب علل [۸]، سن مشتمل بر کلمه "عن جده"؛ را پذیرفته و درصدد رد انتساب روایت به امیه، ضمیر در کلمه "جده"؛ را به عمرو بن امیه بازگردانده است. او جعفر را فرزند "عمرو بن فلان بن عمرو بن امیه" معرفی کرده و بدین صورت عمرو بن امیه را جد جعفر و روایت را از آن وی دانسته است. ابن حجر[۹] این توضیح را در نهایت تحقیق و اتقان شمرده و افزوده است که طبرانی و ابن منده براساس ظاهر روایت، ضمیر جده را به امیه بازگردانده‌اند. با این حال، ابن حجر[۱۰] عمرو (صحابی مشهور) را پدر جعفر معرفی کرده است. همچنین رابطه نسبی بدون واسطه از منابع دیگر نیز به دست می‌آید، که گفته‌اند: "جعفر... أباه عمرو اخبره"[۱۱]؛ "جعفر بن عمرو بن امیه و ابوه من أصحاب النبی (ص)"[۱۲]، که در مجموع تصحیف را تأیید می‌کنند.[۱۳]

منابع

پانویس

  1. ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۹.
  2. ابن حزم، ص۱۸۵.
  3. طبرانی، ج۱، ص۲۹۲ و مقایسه کنید با همان، ج۴، ص۲۲۳.
  4. ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۹۶.
  5. ر. ک: ابن سعد، ج۴، ص۱۸۸؛ ابونعیم، ج۴، ص۱۹۹۴؛ ابن عساکر، ج۴۵، ص۴۲۳؛ ذهبی، ج۱، ص۲۸؛ ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۸۳.
  6. شافعی، ج۱، ص۳۵؛ احمد بن حنبل، ج۴، ص۱۳۹.
  7. ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۱۴.
  8. که در تحقیق بوقریص چاپ کویت یافت نشد.
  9. الاصابه، ج۱، ص۳۸۳؛ تهذیب، ج۲، ص۸۵.
  10. فتح، ج۷، ص۲۸۲.
  11. ابن ابی شیبه، ج۱، ص۲۰۶؛ بخاری، ج۱، ص۱۶۴؛ ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۱۴.
  12. عجلی، ج۱، ص۲۷۰.
  13. حسینیان مقدم، حسین، مقاله «امیة بن خویلد ضمری کنانی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۲۸-۱۲۹.