سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز (حذف پیوند از عنوان منبعشناسی جامع مهدویت توسط ربات) |
(←پانویس) |
||
(۴۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات پرسش | {{جعبه اطلاعات پرسش | ||
| موضوع اصلی | | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | ||
| تصویر = 7626626268.jpg | |||
| تصویر | | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] | ||
| مدخل اصلی = | |||
| مدخل وابسته = | |||
| مدخل | | تعداد پاسخ = 3 | ||
| | |||
| | |||
| | |||
}} | }} | ||
'''سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | '''سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | ||
== | == پاسخ نخست == | ||
[[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|راست|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]] | |||
حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«[[امام]] [[ابو محمد حسن عسکری]] {{ع}} یازدهمین پیشوای [[اسلام]] پس از [[پیامبر اکرم]] {{صل}}، [[فرزند]] [[امام علی نقی]] {{ع}} و پدر بزرگوار [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} در سال ۲۳۱ یا ۲۳۲ﻫ.ق و بنا به اکثر [[روایات]] در [[مدینه]]، چشم به [[جهان]] گشود. | |||
* مادرش بانویی پارسا به نام "[[حدیثه]]"{{س}}، است که برخی، از او به نام "[[سوسن]]" یاد کردهاند<ref> محمّد بن یعقوب کلینی، کافی، ج ۱، ص ۵۰۳.</ref>. | |||
* از آن جهت که آن [[حضرت]] و نیز پدر بزرگوارشان به [[دستور]] [[خلیفه عباسی]] در "[[سامرا]]"، در محله "[[عسکر]]" سکونت اجباری داشتند، به "[[عسکریین]]" معروفند و به ویژه [[امام یازدهم]] [[امام عسکری]] نامیده میشود<ref> شیخ صدوق ، علل الشرایع، ج ۱، باب ۱۷۶، ص ۲۳۰.</ref>. از ایشان نیز همچون پدران بزرگوار خود به [[دلیل]] دارا بودن صفات ارزشمند فراوان با [[القاب]] متعددی همچون: "[[نقی]]"، "زکی"، "[[فاضل]]" و "[[امین]]" یاد میشد. | |||
* و [[کنیه]] آن [[حضرت]] "ابو [[محمّد]]" است. او ۲۲ ساله بود که پدر ارجمندش به [[شهادت]] رسید. | |||
* درباره [[ویژگیهای جسمانی]] آن [[حضرت]] گفته شده: ایشان دارای پوستی گندمگون، چشمانی درشت و سیاه، چهرهای زیبا، قامتی میانه و اندامی متناسب و با هیبت و جلالت بود. و با آنکه [[جوان]] بود، اما [[فضایل]] [[اخلاقی]] و [[کمالات]] معنوی [[امام]] موجب شده بود تا دانشوران و بزرگان زمان خویش را تحت تأثیر و نفوذ خود قرار دهد. [[دوست]] و [[دشمن]] به [[برتری]] و والایی او در [[دانش]]، [[شکیبایی]]، [[بخشش]]، [[پارسایی]]، پروای الهی و دیگر مکارم [[اخلاقی]] اعتراف داشتند<ref> ر. ک: شیخ صدوق ، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، مقدمه.</ref>. اگرچه آن [[حضرت]] پیش از آنکه دوران [[جوانی]] را سپری نماید با زندگی در [[دنیا]] بدرود گفت ولی همان مقدار اندک برای [[مسلمانان]] از [[برکت]] سرشار بود. آن [[حضرت]] [[حدود]] ۶ سال از ۲۸ سال [[عمر]] شریف خود را به [[امامت]] [[شیعیان]] سپری نمود. | |||
* [[امام عسکری]] {{ع}} در سال ۲۶۰ ه در حالی که یگانه پسر او به عنوان واپسین [[حجّت الهی]] در سن پنج سالگی قرار داشت، به [[شهادت]] رسید و در خانه خود در [[سامرا]] در کنار [[مرقد]] پدرش به [[خاک]] سپرده شد<ref>ر. ک: مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان {{عم}}، ص ۶۱۵.</ref>. | |||
* اگرچه برخی ادعا کردهاند که [[امام عسکری]] {{ع}} بجز [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[فرزند]] یا [[فرزندان]] دیگری داشته است<ref> ر. ک: محمّد جواد طبسی، حیاة الامام العسکری {{ع}}، ص ۵۹- ۶۰.</ref>، اما قول مشهور بین [[شیعه]] آن است که [[امام عسکری]] {{ع}} فرزندی جز [[امام مهدی]] {{ع}} از خود به یادگار نگذاشت. | |||
* مدت [[عمر]] [[امام یازدهم]] معاصر با [[خلافت]] شش [[خلیفه]] عباسی- [[متوکل]]، [[منتصر]]، [[مستعین]]، [[معتز]]، [[مهتدی]] و معتمد- بود. آن [[حضرت]] در زمان [[معتز]] به [[شهادت]] رسید<ref> محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۲۳۹.</ref>. | |||
* یکی از حوادث کمرشکن پس از [[شهادت]] [[امام عسکری]] {{ع}} تفرقهای بود که در میان برخی [[شیعیان]] [[رسوخ]] کرد. و آنها را از یکپارچهگی خارج کرد. البته این چند دستگی پیش از آن توسط [[امام عسکری]] {{ع}} پیشبینی شده بود. [[ابو غانم]] گوید: از [[امام عسکری]] {{ع}} شنیدم که میفرمود: در سال دویست و شصت پیروانم [[فرقه]] فرقه میشوند. [[ابو غانم]] در ادامه میگوید: و در آن سال [[امام عسکری]] {{ع}} [[رحلت]] فرمود و [[پیروان]] و یارانش متفرق شدند، دستهای خود را منتسب به [[جعفر]] "پسر [[امام دهم]]" کردند، دستهای سرگردان شدند، دستهای به [[شک]] افتادند، دستهای در حالت تحیر ایستادند و دستهای دیگر به [[توفیق]] [[خدای تعالی]] بر [[دین]] خود ثابت ماندند<ref> [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۰۸، ح ۶.</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۴ - ۳۶.</ref>. | |||
== | == پاسخها و دیدگاههای متفرقه == | ||
{{ | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ | |||
| تصویر = Pic259.jpg | |||
| پاسخدهنده = عبدالمجید زهادت | |||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«پدر گرامی او، [[پیشوای یازدهم]] [[شیعیان]] [[امام عسکری|حضرت حسن عسکری]] {{ع}} و مادر بزرگوار آن [[حضرت]]، بانویی [[شایسته]] به نام "[[نرجس]]" بود که درباره ملیتِ او [[روایات]]، مختلف است. مطابق روایتی، آن بانو دختر "[[یشوع]]" پسر [[امپراتور روم]] و مادرش از نسل "[[شمعون]]" [[وصی حضرت عیسی]] {{ع}} بود. برابر این [[روایت]]، [[نرجس]] در پی [[خواب]]ی شگفت، [[مسلمان]] شد و به [[هدایت]] [[امام عسکری]] {{ع}} خود را در میان [[سپاه]] [[روم]] که عازم [[نبرد]] با [[مسلمانان]] بودند قرارداد و همراه جمعی دیگر به [[اسارت]] [[لشکر اسلام]] درآمد. [[امام هادی]] {{ع}} کسی را فرستاد که او را خریداری کرد و به [[سامراء]] آورد<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۱۷، ب ۴۱، ح ۱.</ref>. | |||
== | البته [[روایات]] دیگری نیز [[نقل]] شده است<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۱، ح ۱۴، و ص ۲۲، ح ۲۹.</ref>؛ ولی آنچه مهم و قابل توجه است، اینکه [[حضرت نرجس]] {{س}} مدتی در خانه [[حکیمه خاتون]] – [[خواهر امام هادی|خواهر بزرگوار امام هادی]] {{ع}}- تحت [[تعلیم و تربیت]] او قرار گرفته و مورد [[احترام]] فراوان [[حکیمه]] {{س}} بوده است. [[حضرت نرجس]] {{س}} بانویی است که سالها پیش در [[کلام امیرالمؤمنین]] {{ع}}<ref>کتاب الغیبة، ص ۴۷۰.</ref> و [[امام صادق]] {{ع}}<ref>کامل الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۴۵، ب ۳۳، ح ۳۱.</ref> مورد [[ستایش]] قرار گرفته و از او به عنوان [[بهترین]] کنیزان و سرور آنان یاد شده است. | ||
}} | |||
{{پاسخ پرسش | |||
| عنوان پاسخدهنده = ۲. نویسندگان کتاب نگین آفرینش؛ | |||
| تصویر = 991395.jpg | |||
| پاسخدهنده = آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش | |||
| پاسخ = نویسندگان کتاب ''«[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]»'' در این باره گفتهاند: | |||
«پدر گرامی او، [[پیشوای یازدهم]] [[شیعیان]] [[امام عسکری|حضرت حسن عسکری]] {{ع}} و مادر بزرگوار آن [[حضرت]]، بانویی [[شایسته]] به نام "[[نرجس]]" بود که درباره ملیتِ او [[روایات]]، مختلف است. مطابق روایتی، آن بانو دختر "[[یشوع]]" پسر [[امپراتور روم]] و مادرش از نسل "[[شمعون]]" [[وصی حضرت عیسی]] {{ع}} بود. برابر این [[روایت]]، [[نرجس]] در پی [[خواب]]ی شگفت، [[مسلمان]] شد و به [[هدایت]] [[امام عسکری]] {{ع}} خود را در میان [[سپاه]] [[روم]] که عازم [[نبرد]] با [[مسلمانان]] بودند قرارداد و همراه جمعی دیگر به [[اسارت]] [[لشکر اسلام]] درآمد. [[امام هادی]] {{ع}} کسی را فرستاد که او را خریداری کرد و به [[سامراء]] آورد<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۱۷، ب ۴۱، ح ۱.</ref>. | |||
البته [[روایات]] دیگری نیز [[نقل]] شده است<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۱، ح ۱۴، و ص ۲۲، ح ۲۹.</ref>؛ ولی آنچه مهم و قابل توجه است، اینکه [[حضرت نرجس]] {{س}} مدتی در خانه [[حکیمه خاتون]] – [[خواهر امام هادی|خواهر بزرگوار امام هادی]] {{ع}}- تحت [[تعلیم و تربیت]] او قرار گرفته و مورد [[احترام]] فراوان [[حکیمه]] {{س}} بوده است. [[حضرت نرجس]] {{س}} بانویی است که سالها پیش در [[کلام امیرالمؤمنین]] {{ع}}<ref>کتاب الغیبة، ص ۴۷۰.</ref> و [[امام صادق]] {{ع}}<ref>کامل الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۴۵، ب ۳۳، ح ۳۱.</ref> مورد [[ستایش]] قرار گرفته و از او به عنوان [[بهترین]] کنیزان و سرور آنان یاد شده است<ref>[[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائریپور|حائریپور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۴۲ - ۴۳.</ref>. | |||
}} | |||
== | == پرسشهای وابسته == | ||
{{ | {{پرسمان خاندان و نیاکان امام مهدی}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:پرسش]] | ||
[[رده:پرسمان مهدویت]] | |||
[[رده: | [[رده:(ات): پرسشهایی با ۳ پاسخ]] | ||
[[رده:(ات): پرسشهای مهدویت با ۳ پاسخ]] | |||
[[رده:( | [[رده:پرسشهای مربوط به خاندان و نیاکان امام مهدی]] | ||
[[رده:( |
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۶
سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل بالاتر | مهدویت |
تعداد پاسخ | ۳ پاسخ |
سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «پرسمان مهدویت» در اینباره گفته است:
«امام ابو محمد حسن عسکری (ع) یازدهمین پیشوای اسلام پس از پیامبر اکرم (ص)، فرزند امام علی نقی (ع) و پدر بزرگوار حضرت مهدی (ع) در سال ۲۳۱ یا ۲۳۲ﻫ.ق و بنا به اکثر روایات در مدینه، چشم به جهان گشود.
- مادرش بانویی پارسا به نام "حدیثه"(س)، است که برخی، از او به نام "سوسن" یاد کردهاند[۱].
- از آن جهت که آن حضرت و نیز پدر بزرگوارشان به دستور خلیفه عباسی در "سامرا"، در محله "عسکر" سکونت اجباری داشتند، به "عسکریین" معروفند و به ویژه امام یازدهم امام عسکری نامیده میشود[۲]. از ایشان نیز همچون پدران بزرگوار خود به دلیل دارا بودن صفات ارزشمند فراوان با القاب متعددی همچون: "نقی"، "زکی"، "فاضل" و "امین" یاد میشد.
- و کنیه آن حضرت "ابو محمّد" است. او ۲۲ ساله بود که پدر ارجمندش به شهادت رسید.
- درباره ویژگیهای جسمانی آن حضرت گفته شده: ایشان دارای پوستی گندمگون، چشمانی درشت و سیاه، چهرهای زیبا، قامتی میانه و اندامی متناسب و با هیبت و جلالت بود. و با آنکه جوان بود، اما فضایل اخلاقی و کمالات معنوی امام موجب شده بود تا دانشوران و بزرگان زمان خویش را تحت تأثیر و نفوذ خود قرار دهد. دوست و دشمن به برتری و والایی او در دانش، شکیبایی، بخشش، پارسایی، پروای الهی و دیگر مکارم اخلاقی اعتراف داشتند[۳]. اگرچه آن حضرت پیش از آنکه دوران جوانی را سپری نماید با زندگی در دنیا بدرود گفت ولی همان مقدار اندک برای مسلمانان از برکت سرشار بود. آن حضرت حدود ۶ سال از ۲۸ سال عمر شریف خود را به امامت شیعیان سپری نمود.
- امام عسکری (ع) در سال ۲۶۰ ه در حالی که یگانه پسر او به عنوان واپسین حجّت الهی در سن پنج سالگی قرار داشت، به شهادت رسید و در خانه خود در سامرا در کنار مرقد پدرش به خاک سپرده شد[۴].
- اگرچه برخی ادعا کردهاند که امام عسکری (ع) بجز حضرت مهدی (ع) فرزند یا فرزندان دیگری داشته است[۵]، اما قول مشهور بین شیعه آن است که امام عسکری (ع) فرزندی جز امام مهدی (ع) از خود به یادگار نگذاشت.
- مدت عمر امام یازدهم معاصر با خلافت شش خلیفه عباسی- متوکل، منتصر، مستعین، معتز، مهتدی و معتمد- بود. آن حضرت در زمان معتز به شهادت رسید[۶].
- یکی از حوادث کمرشکن پس از شهادت امام عسکری (ع) تفرقهای بود که در میان برخی شیعیان رسوخ کرد. و آنها را از یکپارچهگی خارج کرد. البته این چند دستگی پیش از آن توسط امام عسکری (ع) پیشبینی شده بود. ابو غانم گوید: از امام عسکری (ع) شنیدم که میفرمود: در سال دویست و شصت پیروانم فرقه فرقه میشوند. ابو غانم در ادامه میگوید: و در آن سال امام عسکری (ع) رحلت فرمود و پیروان و یارانش متفرق شدند، دستهای خود را منتسب به جعفر "پسر امام دهم" کردند، دستهای سرگردان شدند، دستهای به شک افتادند، دستهای در حالت تحیر ایستادند و دستهای دیگر به توفیق خدای تعالی بر دین خود ثابت ماندند[۷]»[۸].
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
۱. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت، در کتاب «معارف و عقاید ۵ ج۲» در اینباره گفته است:
«پدر گرامی او، پیشوای یازدهم شیعیان حضرت حسن عسکری (ع) و مادر بزرگوار آن حضرت، بانویی شایسته به نام "نرجس" بود که درباره ملیتِ او روایات، مختلف است. مطابق روایتی، آن بانو دختر "یشوع" پسر امپراتور روم و مادرش از نسل "شمعون" وصی حضرت عیسی (ع) بود. برابر این روایت، نرجس در پی خوابی شگفت، مسلمان شد و به هدایت امام عسکری (ع) خود را در میان سپاه روم که عازم نبرد با مسلمانان بودند قرارداد و همراه جمعی دیگر به اسارت لشکر اسلام درآمد. امام هادی (ع) کسی را فرستاد که او را خریداری کرد و به سامراء آورد[۹]. البته روایات دیگری نیز نقل شده است[۱۰]؛ ولی آنچه مهم و قابل توجه است، اینکه حضرت نرجس (س) مدتی در خانه حکیمه خاتون – خواهر بزرگوار امام هادی (ع)- تحت تعلیم و تربیت او قرار گرفته و مورد احترام فراوان حکیمه (س) بوده است. حضرت نرجس (س) بانویی است که سالها پیش در کلام امیرالمؤمنین (ع)[۱۱] و امام صادق (ع)[۱۲] مورد ستایش قرار گرفته و از او به عنوان بهترین کنیزان و سرور آنان یاد شده است. |
۲. نویسندگان کتاب نگین آفرینش؛ |
---|
نویسندگان کتاب «نگین آفرینش» در این باره گفتهاند:
«پدر گرامی او، پیشوای یازدهم شیعیان حضرت حسن عسکری (ع) و مادر بزرگوار آن حضرت، بانویی شایسته به نام "نرجس" بود که درباره ملیتِ او روایات، مختلف است. مطابق روایتی، آن بانو دختر "یشوع" پسر امپراتور روم و مادرش از نسل "شمعون" وصی حضرت عیسی (ع) بود. برابر این روایت، نرجس در پی خوابی شگفت، مسلمان شد و به هدایت امام عسکری (ع) خود را در میان سپاه روم که عازم نبرد با مسلمانان بودند قرارداد و همراه جمعی دیگر به اسارت لشکر اسلام درآمد. امام هادی (ع) کسی را فرستاد که او را خریداری کرد و به سامراء آورد[۱۳]. البته روایات دیگری نیز نقل شده است[۱۴]؛ ولی آنچه مهم و قابل توجه است، اینکه حضرت نرجس (س) مدتی در خانه حکیمه خاتون – خواهر بزرگوار امام هادی (ع)- تحت تعلیم و تربیت او قرار گرفته و مورد احترام فراوان حکیمه (س) بوده است. حضرت نرجس (س) بانویی است که سالها پیش در کلام امیرالمؤمنین (ع)[۱۵] و امام صادق (ع)[۱۶] مورد ستایش قرار گرفته و از او به عنوان بهترین کنیزان و سرور آنان یاد شده است[۱۷]. |
پرسشهای وابسته
- آیا مهدی از اولاد و نسل عباس است؟ (پرسش)
- آیا مهدی همان عیسی بن مریم است؟ (پرسش)
- امام مهدی از نسل چه کسی است؟ (پرسش)
- نام مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- نام پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مادربزرگ امام مهدی کیست؟ (پرسش)
- القاب مادر امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
- معروفترین کنیه مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- پدر و مادر امام مهدی در چه سالی متولد شدهاند؟ (پرسش)
- سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- سرگذشت مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- خوابهای مادر امام مهدی در روم چه بود؟ (پرسش)
- مادر امام مهدی چگونه از بغداد به سامرا آمد و با امام حسن عسکری ازدواج کرد؟ (پرسش)
- امام مهدی پدر و مادر خود را در چند سالگی از دست داد؟ (پرسش)
- چرا امام مهدی از فرزندان امام حسین است نه امام حسن؟ (پرسش)
- به حدیث اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی چگونه پاسخ میگویید؟ (پرسش)
- به حدیث المهدی من ولد الحسن چگونه پاسخ میگویید؟ (پرسش)
- حکیمه خاتون کیست؟ (پرسش)
- القاب امام حسن عسکری چیستند؟ (پرسش)
- اولین مالک نرجس خاتون چه شخصی بوده است؟ (پرسش)
- بعضی از مورخان نوشتهاند فرزند امام حسن عسکری به نام محمد در سن ۶ یا ۷ سالگی شهید شده است آیا صحت دارد؟ (پرسش)
- با توجه به اینکه جنگی بین رومیان و عباسیان اتفاق نیفتاده چطور مادر امام مهدی نوه پادشاه روم هستند و اسیر شدهاند؟ (پرسش)
- چرا بعضی از تاریخنگاران مهدی موعود را از نسل امام حسن مجتبی و طباطبایی میدانند؟ (پرسش)
- علت اختلاف احادیث درباره نام و نسب امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- پدر و مادر امام مهدی در کجا دفن شدند؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ محمّد بن یعقوب کلینی، کافی، ج ۱، ص ۵۰۳.
- ↑ شیخ صدوق ، علل الشرایع، ج ۱، باب ۱۷۶، ص ۲۳۰.
- ↑ ر. ک: شیخ صدوق ، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، مقدمه.
- ↑ ر. ک: مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان (ع)، ص ۶۱۵.
- ↑ ر. ک: محمّد جواد طبسی، حیاة الامام العسکری (ع)، ص ۵۹- ۶۰.
- ↑ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۲۳۹.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۰۸، ح ۶.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۴ - ۳۶.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۱۷، ب ۴۱، ح ۱.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۱، ح ۱۴، و ص ۲۲، ح ۲۹.
- ↑ کتاب الغیبة، ص ۴۷۰.
- ↑ کامل الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۴۵، ب ۳۳، ح ۳۱.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۱۷، ب ۴۱، ح ۱.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۱، ح ۱۴، و ص ۲۲، ح ۲۹.
- ↑ کتاب الغیبة، ص ۴۷۰.
- ↑ کامل الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۴۵، ب ۳۳، ح ۳۱.
- ↑ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۴۲ - ۴۳.