فضائل نیمه شعبان چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز (ربات: جایگزینی ردهٔ پرسشهای جامع امامت و ولایت با پرسش) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
(۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات پرسش | {{جعبه اطلاعات پرسش | ||
| موضوع اصلی | | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | ||
| تصویر = 7626626268.jpg | |||
| تصویر | | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[آشنایی با امام مهدی]] / [[معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی)]] / [[ولادت امام مهدی]] | ||
| مدخل وابسته = | |||
| مدخل بالاتر | | تعداد پاسخ = ۳ | ||
| مدخل وابسته | |||
| | |||
}} | }} | ||
'''[[فضائل]] [[نیمه شعبان]] چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | '''[[فضائل]] [[نیمه شعبان]] چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | ||
== | == پاسخ نخست == | ||
[[پرونده:769540432.jpg|100px|راست|بندانگشتی|[[عبدالله جوادی آملی]]]] | |||
[[آیتالله]] '''[[عبدالله جوادی آملی]]'''، در کتاب ''«[[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«با تولد [[ولی خدا]] [[بهترین]] [[برکات]] بهره [[مردم]] میگردد، زیرا او {{عربی|"خَيْرُ أَهْلِ الْأَرْض"}}<ref>الکافی، ج ۱، ص ۴۶۷؛ من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۱۷۷.</ref> است و اثر وجودی [[بهترین انسان]] [[زمین]] تمام [[زمین]] و ساکنانش را بهرهمند میسازد. [[ولی عصر]] {{ع}} و [[آخرین حجت الهی]] که خیر اهل الارض زمان ماست، در سحرگاه [[نیمه شعبان]] سال ۲۵۵ (ه.ق) چشم به [[جهان]] گشودند و این شب مبارک که میلاد موفور السرور آن حضرت است، احتمال دارد [[شب قدر]] نیز باشد، همانگونه که به برخی اعمال لیالی [[قدر]] در این شب نیز سفارش گردیده است<ref>ر.ک: اقبال الاعمال، ص ۲۱۴.</ref>. [[نیمه شعبان]]، شب مبارکی است که در [[فضائل]] شباهت بسیاری به لیالی [[قدر]] دارد و همانگونه که در [[برتری]] شبهای [[قدر]] فرمودهاند که {{عربی|"فَإِنَّهَا لَيْلَةٌ آلَى اللَّهُ عَلَى نَفْسِهِ أَلَّا يَرُدَّ سَائِلًا لَهُ فِيهَا مَا لَمْ يَسْأَلْ مَعْصِيَة"}}<ref>الامالی، طوسی، ص۲۹۷؛ وسائل الشیعه، ج ۸، ص ۱۰۶.</ref>، در [[فضیلت]] [[شب نیمه شعبان]] نیز [[نبی]] مکرم [[اسلام]] {{صل}} فرمود که [[خداوند]] در [[شب نیمه شعبان]] به اندازه موی گوسفندان قبیله بنی کلب بندگانش را میآمرزد: {{عربی|"يَغْفِرُ اللَّهُ لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ مِنْ خَلْقِهِ بِقَدْرِ شَعْرِ مِعْزَى بَنِي كَلْبٍ"}}<ref>فضائل الأشهر الثلاثه؛ ص۶۱؛ بحار الانوار، ج ۹۴، ص ۸۶.</ref> و این سخن، کنایه از فراوانی آمرزیده شدگان در آن شب مبارک است. [[کلام]] نورانی دیگری از [[امام صادق]] {{ع}} نشان میدهد [[نیمه شعبان]] نیز در حد خویش، [[شب قدر]] و واجد یکی از درجات تقدیر امور است. ایشان در [[برابری]] این [[سنت]] با لیالی مبارکه [[قدر]] فرمود:<ref>{{عربی|"إِنَّهَا اللَّيْلَةُ الَّتِي جَعَلَهَا اللَّهُ لَنَا أَهْلَ الْبَيْتِ بِإِزَاءِ مَا جَعَلَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ لِنَبِيِّنَا"}}؛ الامالی، طوسی، ص ۲۹۷؛ مصباح المتهجد، ص۷۶۲؛ بحار الانوار، ج۹۴، ص۸۵.</ref>؛ همانطور که [[خداوند]] به [[پیامبر]] {{صل}} [[شب قدر]] مرحمت فرمود، به ما [[اهل بیت]] نیز [[نیمه شعبان]] را عطا کرد. [[امام باقر]] {{ع}} در پاسخ پرسشی درباره [[فضیلت]] [[شب نیمه شعبان]] فرمود که با فضیلتترین شب پس از [[لیلة القدر]] [[شب نیمه شعبان]] است که [[خداوند]] در این شب [[فضل]] خویش را بر بندگانش ارزانی میدارد و با من و کرم خود آنان را میآمرزد، پس برای نزدیکی به [[خدای سبحان]] در این شب بکوشید چون [[خداوند]] سوگند یاد کرده است که هیچ سائلی را تا وقتی که امر ناپسند و گناهی نخواسته است محروم نگرداند:<ref>{{عربی|"هِيَ أَفْضَلُ لَيْلَةٍ بَعْدَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ، فِيهَا يَمْنَحُ اللَّهُ (تَعَالَى) الْعِبَادَ فَضْلَهُ، وَ يَغْفِرُ لَهُمْ بِمَنِّهِ، فَاجْتَهِدُوا فِي الْقُرْبَةِ إِلَى اللَّهِ (تَعَالَى) فِيهَا، فَإِنَّهَا لَيْلَةٌ آلَى اللَّهُ عَلَى نَفْسِهِ أَلَّا يَرُدَّ سَائِلًا لَهُ فِيهَا مَا لَمْ يَسْأَلْ مَعْصِيَةً، وَ إِنَّهَا اللَّيْلَةُ الَّتِي جَعَلَهَا اللَّهُ لَنَا أَهْلَ الْبَيْتِ بِإِزَاءِ مَا جَعَلَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ لِنَبِيِّنَا {{صل}} فَاجْتَهِدُوا فِي الدُّعَاءِ وَ الثَّنَاءِ عَلَى اللَّهِ (عَزَّ وَ جَلَّ)"}}؛ الامالی، طوسی، ص ۲۹۷.</ref>. [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} نیز [[شب نیمه شعبان]] به [[عایشه]] فرمود که در [[نیمه شعبان]] اجلها نوشته و ارزاق قسمت میگردد و خدای عزوجل در این شب بیش از موهای بزهای قبیله بنی کلب، بندگانش را میآمرزد و [[فرشتگان]] را به [[آسمان]] [[دنیا]] و از آنجا به [[زمین]] نازل میکند و در این [[نزول]] ابتدا در [[مکه]] فرود میآیند<ref>{{عربی|"أَ مَا تَعْلَمِينَ أَيُّ لَيْلَةٍ هَذِهِ إِنَّ هَذِهِ اللَّيْلَةَ لَيْلَةُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فِيهَا يُكْتَبُ آجَالٌ وَ فِيهَا تُقْسَمُ أَرْزَاقٌ وَ إِنَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَيَغْفِرُ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ مِنْ خَلْقِهِ أَكْثَرَ مِنْ عَدَدِ شَعْرِ مِعْزَى بَنِي كَلْبٍ وَ يُنْزِلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَلَائِكَتَهُ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا وَ إِلَى الْأَرْضِ بِمَكَّةَ"}}؛ فضائل الأشهر الثلاثه، ص۶۲؛ بحار الانوار، ج۹۴، ص۸۹.</ref>»<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص ۶۰-۶۱.</ref>. | |||
==پاسخهای دیگر== | == پاسخهای دیگر == | ||
{{ | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین محمدی اشتهاردی؛ | |||
| تصویر = 152012.jpg | |||
| پاسخدهنده = محمد محمدی اشتهاردی | |||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد محمدی اشتهاردی]]'''، در کتاب ''«[[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«[[شیخ]] [[حر عاملی]] از بزرگان [[اصحاب]] [[نقل]] میکند که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "شبی که حضرت [[قائم]] {{ع}} در آن متولد شد، هیچ نوزادی در آن شب متولد نمیشود مگر اینکه [[مؤمن]] خواهد شد، و اگر در سرزمین [[کفر]] متولد گردد، [[خداوند]] او را به [[برکت]] [[امام مهدی]] {{ع}} به سوی [[ایمان]] منتقل میسازد"<ref>توضیح المقاصد شیخ بهائی، ص ۵۳۳.</ref>. در [[نیمه شعبان]] [[زیارت]] [[امام حسین]] {{ع}} و همچنین [[زیارت]] [[امام زمان]] {{ع}} مستحب است، [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "شب [[نیمه شعبان]] [[بهترین]] شب بعد از [[شب قدر]] است و خواندن دو رکعت [[نماز]] در شب [[نیمه شعبان]]بعد از [[نماز]] عشا مستحب است، در رکعت اول بعد از [[حمد]]، سوره کافرون و در رکعت دوم بعد از [[حمد]]، سوره [[توحید]] خوانده شود"<ref>اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۶۲.</ref>. [[غسل]] و شبزندهداری و [[عبادت]] در این شب [[فضایل]] بسیار دارد، این شب در نزد [[خدا]] چنین مقامی دارد که ولادت با [[سعادت]] [[امام زمان]] {{ع}} در سحرگاه این شب واقع شده و بر عظمت و رونق آن افزوده است. ضمنا روایاتی آمده که [[نیمه شعبان]] همان [[شب قدر]] و [[تقسیم ارزاق]] و عمرها است، و در بعضی از این [[روایات]] است: شب [[نیمه شعبان]] شب [[امامان]] {{عم}} و [[شب قدر]] شب [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} است. | |||
: | |||
{{ | |||
==پرسشهای وابسته== | از جمله [[فضایل]] این شب اینکه، از شبهای مخصوص [[زیارت]] [[امام حسین]] {{ع}} است که صدهزار [[پیامبر]] {{عم}} آن حضرت را در این شب [[زیارت]] میکنند. از نمازهای مستحبی که در این شب وارد شده دو رکعت [[نماز]] است که در هر رکعت بعد از [[حمد]]، صد بار سوره [[توحید]] خوانده میشود. [[نقل]] شده که [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} فرمود: "شب [[نیمه شعبان]] در [[خواب]] دیدم [[جبرئیل]] بر من نازل شد و فرمود: ای [[محمد]]! در چنین شبی خوابیدهای؟ گفتم: این شب چه شبی است؟ فرمود: شب [[نیمه شعبان]] است برخیز! مرا بلند کرد و به [[بقیع]] برد. و سپس فرمود: سرت را بلند کن، زیرا در این شبها درهای [[رحمت خدا]] در [[آسمان]] به روی [[بندگان]] باز است همچنین در [[رضوان]]، در [[آمرزش]]، در [[فضل]]، در [[توبه]]، در [[نعمت]]، در وجود و [[سخاوت]]، در [[احسان]] باز است، [[خداوند]] به عدد پشمها و موهای چرندگان در این شب گنهکاران را آزاد میکند، پایان عمرها در این شب تعیین میگردد، رزقهای یکسال در این شب تقسیم میشود و حوادث یکسال در این شب معین میگردد. ای [[محمد]]! کسی که این شب را با [[تکبیر]] و [[تسبیح]] و [[تهلیل]] و [[دعا]] و [[نماز]] و قرائت [[قرآن]] و [[اطاعت]] و [[خضوع]] و [[استغفار]] به سر برد، [[بهشت]] منزل و سرای اوست و [[خداوند]] [[گناهان]] گذشته و آیندهاش را میآمرزد ... ای [[محمد]]! این شب را [[احیا]] بدار و به [[امت]] خود [[دستور]] بده آنها نیز این شب را [[احیا]] بدارند، و با این عمل به سوی [[خدا]] [[تقرب]] جویند، چراکه این شب شب شریفی است". از اعمال این شب، خواندن [[دعای کمیل]] در [[سجده]] است، [[روایت]] شده که کمیل گوید: دیدم [[امام علی|علی]] {{ع}} این [[دعا]] را در شب [[نیمه شعبان]] در [[سجده]] خواندند. در مورد [[زیارت]] [[امام حسین]] {{ع}} در این شب بخصوص در صورت امکان در کنار قبرش، آمده: هرکس بشناسد [[امام حسین]] {{ع}} را و [[شهادت]] او و [[هدف]] شهادتش را که موجب [[نجات]] [[امت]] گردید و وسیله و راهگشایی برای رسیدن به [[فوز عظیم]] شد، (خلاصه اینکه عبادتش در این شب از روی توجه و علاقه و [[معرفت]] خاص باشد) آنگونه خویشتن را در برابر [[خدا]] خاضع نموده که [[شایستگی]] آن را دارا باشد و نیز از [[خدا]] خواستههای شرعیاش را تقاضا کند"<ref>اقتباس از کتاب المراقبات، نوشته مرحوم حاج میرزا جواد تبریزی، ص ۷۹ به بعد. (دعاها و نمازهای دیگری نیز ذکر شده به این کتاب مراجعه شود).</ref>»<ref>[[محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۱۷-۱۹.</ref>. | ||
}} | |||
{{پاسخ پرسش | |||
| عنوان پاسخدهنده = 2. آیتالله فاضل لنکرانی؛ | |||
| تصویر = 11736.jpg | |||
| پاسخدهنده = محمد جواد فاضل لنکرانی | |||
| پاسخ = [[آیت الله]] '''[[محمد جواد فاضل لنکرانی]]'''، در کتاب ''«[[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]»'' در اینباره گفته است: | |||
«درباره اهمیت، [[شرافت]]، [[فضیلت]] و جلالت [[احیاء]] در [[شب نیمه شعبان]] و گره زدن [[انتظار]] [[آخرین منجی بشریت]] {{ع}} با [[نماز]]، [[عبادت]]، یادآوری، [[دعا]]، [[توبه]]، [[تلاوت قرآن]] و...، [[روایت]] مهمی از وجود گرامی و نازنین [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] شده است که اعمال خاص و ویژگیهایی مهمی برای این شب بیان میکند که تامل در آن برای [[منتظران]] بسیار راهگشاست که عبارتند از: | |||
* '''ویژگی اول: [[شبِ احیاء]] و [[بیداری]]'''؛ اولین ویژگی [[شب نیمه شعبان]] را باید در [[کلام پیامبر اکرم]] {{صل}}، در ابتدای این [[روایت]] جستجو کرد که فرمودند در [[شب نیمه شعبان]] مشغول استراحت بودم که ملکی از [[ملائکه]] [[مقرب]] الهی حضرت [[جبرئیل]] {{ع}} نازل شد و عرض کرد: {{عربی|یَا مُحَمدُ أَ تَنَامُ فِی هَذِهِ اللیْلَةِ فَقُلْتُ یَا جَبْرَئِیلُ وَ مَا هَذِهِ اللیْلَةُ؟ قَالَ هِیَ لَیْلَةُ النصْفِ مِنْ شَعْبَانَ قُمْ یَا مُحَمدُ فَأَقَامَنِی}}ای [[محمد]] آیا در این شب میخوابی؟ گفتمای [[جبرئیل]]: این شب چه شبی است؟ گفت [[شب نیمه شعبان]]، گفتای [[محمد]] بلند شو، بلند شدم. | |||
پس اولین عملی که در این شب لازم است صورت گیرد، [[احیاء]] و [[شب زنده داری]] است. و پر واضح است که [[احیاء]] به معنای زنده کردن است که در نقطه مقابل آن اماته قرار دارد که به معنای میراندن میباشد. از این رو، شب برای [[انسان]] از دو حال خارج نیست یا زمانی است برای خوابیدن و مردن و یا زمانی است برای بیدار بودن و زنده شدن. بر این اساس، زنده نگه داشتن [[شب نیمه شعبان]]، به این است که [[انسان]] [[دل]] خویش را با [[عبادت]] و [[تقرب به خدا]] و یاد [[امام زمان]] {{ع}} زنده کند و حیات معنوی کسب نماید. و چه نیکو شبی است، [[شب نیمه شعبان]] برای تجدید [[عهد]] معنوی و [[میثاق]] الهی با [[خدا]] و [[امام]] زمانش {{ع}}. | |||
* '''ویژگی دوم: شبِ [[رحمت]]، [[رضوان]]، [[مغفرت]]، [[فضل]]، [[توبه]]، [[نعمت]]، [[جود]] و [[احسان]]'''؛ دومین ویژگی [[شب نیمه شعبان]]، مستفاد از این [[روایت]]، به [[فضائل]] این شب اختصاص دارد که حضرت [[جبرئیل]] {{ع}} پس از آن که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} را به [[بقیع]] برد، حقائق مهمی را از این شب با [[فضیلت]] نمودار ساخت. [[نبی]] مکرم [[اسلام]] {{صل}} در این باره میفرمایند: {{عربی|ثُم ذَهَبَ بِی إِلَی الْبَقِیعِ ثُم قَالَ لِیَ ارْفَعْ رَأْسَکَ فَإِن هَذِهِ لَیْلَةٌ تُفْتَحُ فِیهَا أَبْوَابُ السمَاءِ فَیُفْتَحُ فِیهَا أَبْوَابُ الرحْمَةِ وَ بَابُ الرضْوَانِ وَ بَابُ الْمَغْفِرَةِ وَ بَابُ الْفَضْلِ وَ بَابُ التوْبَةِ وَ بَابُ النعْمَةِ وَ بَابُ الْجُودِ وَ بَابُ الْإِحْسَانِ}}<ref>سپس مرا به بقیع برد و گفت سرت را بالا ببر همانا در این شب، ابواب آسمان گشوده میشود و ابواب رحمت الهی، [مانند:] درب بهشت، درب بخشش، درب توبه، درب نعمت، درب فضل و احسان [برای احیا کنندگان] باز میگردند.</ref>. | |||
* '''ویژگی سوم: شبِ [[آزادی از جهنم]]'''؛ سومین ویژگی [[شب نیمه شعبان]]، مستفاد از این [[روایت]] این است که [[خداوند متعال]] در این شب عزیز، [[انسانها]] را از [[جهنم]] و [[دوزخ]] آزاد میکند. زیرا هر انسانی در جهنمی از اعمال خویش قرار دارد. چه این که کسی نمیتواند ادعا کند که هیچ گناهی نکرده است و در برابر [[خدا]] هیچ تقصیری ندارد. بر این اساس [[پیامبر مکرم اسلام]] {{صل}} در ادامه [[روایت]] به [[بخشش]] [[انسان]] و آزادی او از [[جهنم]] [[گناه]] اشاره کرده و میفرمایند: {{عربی|"یُعْتِقُ اللهُ فِیهَا بِعَدَدِ شُعُورِ النعَمِ وَ أَصْوَافِهَا"}}<ref>[این شب شبی است که] خدا به عدد [موها و] پشمهای حیوانات، انسانها را از آتش جهنم آزاد میکند.</ref> | |||
بنابراین همانطور که [[شب قدر]]، شب اقرار به [[تقصیر]] و [[اعتراف به گناه]] و [[توبه]] و [[بازگشت به خدا]] و شب رهایی از [[جهنم]] منیت و [[گناه]] است؛ همانطور نیز، [[شب نیمه شعبان]] نیز، شب اقرار به [[تقصیر]] و [[اعتراف به گناه]] است و شبی است که [[انسان]] باید به [[خدا]] عرض نماید که من هیج چیز از خود ندارم، نه جراتی دارم تا بتوانم از اعمال خود [[دفاع]] کنم و نه توانی دارم تا [[آتش دوزخ]] را [[تحمل]] نمایم، بلکه فقط زبان الکنی دارم تا در برابرت اقرار کنم که گناهکارم! پس طبق این فراز از [[روایت]]، این شب شبی است که در صبح آن، این احساس باید در [[انسان]] [[حاکم]] شود که از [[جهنم]] اعمالش آزاد شده است. | |||
* '''ویژگی چهارم: شبِ تثبیت مقدرات و [[تقسیم روزیها]]'''؛ چهارمین ویژگی [[شب نیمه شعبان]]، مستفاد از این [[روایت]] این است که [[خداوند متعال]] در این شب پر راز و رمز، مقدرات [[انسان]] را رقم میزند و روزیها به ویژه روزیِ معنویِ را تقسیم میکند؛ [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در ادامه این [[روایت]] میفرمایند: {{عربی|وَ یُثَبتُ اللهُ فِیهَا الْآجَالَ وَ یُقَسمُ فِیهَا الْأَرْزَاقَ مِنَ السنَةِ إِلَی السنَةِ وَ یُنْزِلُ مَا یَحْدُثُ فِی السنَةِ کُلهَا}}<ref>و زمان مرگ را در آن ثبت کرده و به مدت یک سال روزیها را تقسیم میکند و هر چه را که در تمام سال اتفاق میافتد فرو میفرستد.</ref> | |||
* '''ویژگی پنجم: شبِ [[بذل و بخشش]] الهی و [[آمرزش گناهان]]'''؛ بعضی از [[اعمال عبادی]] و [[افعال خیر]]، چنان پر [[قدرت]] و پر اثرند که میتوانند [[گناهان]] گذشته [[انسان]] را محو کند و [[آمرزش]] آنها را به همراه داشته باشد. [[احیاء]] [[شب نیمه شعبان]]، یکی از همین [[اعمال عبادی]] است که [[خداوند متعال]] چنین تأثیری در آن نهاده است. [[پیامبر خدا]] {{صل}} در ادامه میفرماید: {{عربی|"یَا مُحَمدُ مَنْ أَحْیَاهَا بِتَکْبِیرٍ وَ تَسْبِیحٍ وَ تَهْلِیلٍ وَ دُعَاءٍ وَ صَلَاةٍ وَ قِرَاءَةٍ وَ تَطَوعٍ وَ اسْتِغْفَارٍ کَانَتِ الْجَنةُ لَهُ مَنْزِلًا وَ مَقِیلًا وَ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخرَ"}}<ref>ای محمد! کسی که این شب را با گفتن "الله اکبر"، "سبحان الله" و "لا اله الا الله" و دعا و نماز و قرآن خواندن و انجام اعمال مستحب و استغفار کردن زنده نگهدارد بهشت منزلگاه و استراحتگاه او خواهد بود و گناهان گذشته و آیندهاش بخشیده میشود....</ref> | |||
* '''ویژگی ششم: شبِ [[نماز]]، [[قرآن]]، [[استغفار]] و [[دعا]]'''؛ یکی دیگر از ویژگیهای این شب شریف، این است که در آن، [[اعمال عبادی]] خاصی وارد شده است؛ از جمله [[نماز]]، [[قرآن]]، [[تسبیح]]، تحلیل و [[تقرب]] به ذات باریتعالی، تا جایی که [[ثواب]] این کار مقدس، همرتبه [[ثواب]] و [[مجاهدت]] [[شهیدان]] [[راه الهی]] شمرده شده است. [[پیامبر]] عظیمالشأن [[خدا]] {{صل}} در ادامه میفرمایند:ای [[محمد]] کسی که در این شب صد رکعت [[نماز]] در هر رکعت بعد از [[حمد]] ده مرتبه سوره [[توحید]] را بخواند و بعد از اینکه نمازها تمام شد، ده مرتبه [[فاتحة الکتاب]]، ده مرتبه آیة الکرسی، صد مرتبه [[تسبیح]] [[خدا]] بگو که اگر این کار را بکند [[خدا]] صد [[گناه]] کبیرهای که موجب بقاء در [[جهنم]] است میبخشد و اگر کسی این کار را انجام بدهد، [[خدا]] در مقابل هر سوره، یک قصر در [[بهشت]] به او میدهد [[روز قیامت]] او را شفیع صد نفر از فامیل خودش قرار میدهد، [[خدا]] وی را در [[ثواب]] [[شهدا]] شریک میکند و بدون هیچ کم و کاستی [[خدا]] به [[احیاء]] کنندگان این شب اعطا میکند هر آنچه را از اجر و [[ثواب]] که در این ماه به [[روزه]] دارن عطا کرده است و یا [[محمد]] [[احیا]] کن این شب را و به [[امت]] خود امر کن که امشب را [[احیا]] کنند و به سوی [[خدا]] [[تقرب]] بجویند با اعمال این شب زیرا این شب، شب شریفی است<ref>{{عربی|یَا مُحَمدُ مَنْ صَلی فِیهَا مِائَةَ رَکْعَةٍ یَقْرَأُ فِی کُل رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ مِائَةَ مَرةٍ وَ قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ عَشْرَ مَراتٍ فَإِذَا فَرَغَ مِنَ الصلَاةِ قَرَأَ آیَةَ الْکُرْسِی عَشْرَ مَراتٍ وَ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ عَشْراً وَ سَبحَ اللهَ مِائَةَ مَرةٍ غَفَرَ اللهُ لَهُ مِائَةَ کَبِیرَةٍ مُوبِقَةٍ مُوجِبَةٍ لِلنارِ وَ أُعْطِیَ بِکُل سُورَةٍ وَ تَسْبِیحَةٍ قَصْراً فِی الْجَنةِ وَ شَفعَهُ اللهُ فِی مِائَةٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ شَرَکَهُ فِی ثَوَابِ الشهَدَاءِ وَ أَعْطَاهُ مَا یُعْطِی صَائِمِی هَذَا الشهْرِ وَ قَائِمِی هَذِهِ اللیْلَةِ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَیْئاً فَأَحْیِهَا یَا مُحَمدُ وَ أْمُرْ أُمتَکَ بِإِحْیَائِهَا وَ التقَربِ إِلَی اللهِ تَعَالَی بِالْعَمَلِ فِیهَا فَإِنهَا لَیْلَةٌ شَرِیفَةٌ"}}</ref>. | |||
بنابراین [[نماز]] پر ثوابی که مرحوم [[سید بن طاووس]] در کتاب "[[اقبال الاعمال]]" برای امشب ذکر کرده و مرحوم [[شیخ عباس قمی]] آن را در کتاب شریف "[[مفاتیح الجنان]]" نیاورده، از این [[روایت]] اتخاذ شده است. البته [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در [[روایت]] دیگری که در ذیل این [[حدیث]] آمده و چه بسا ادامه همین [[روایت]] باشد، به اثرات مهم این [[نماز]] اشاره کرده و میفرماید: {{عربی|مَنْ صَلی هَذِهِ الصلَاةَ فِی هَذِهِ اللیلَةِ نَظَرَ اللهُ إِلَیهِ سَبْعِینَ نَظْرَةً وَ قَضَی لَهُ بِکل نَظْرَةٍ سَبْعِینَ حَاجَةً أَدْنَاهَا الْمَغْفِرَةُ}}<ref>اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ج۳، ص۳۲۰. اصل روایت چنین است: {{عربی|"مَنْ صَلی هَذِهِ الصلَاةَ فِی هَذِهِ اللیلَةِ نَظَرَ اللهُ إِلَیهِ سَبْعِینَ نَظْرَةً وَ قَضَی لَهُ بِکل نَظْرَةٍ سَبْعِینَ حَاجَةً أَدْنَاهَا الْمَغْفِرَةُ ثُم لَوْ کانَ شَقِیاً فَطَلَبَ السعَادَةَ لَأَسْعَدَهُ اللهُ یمْحُوا اللهُ ما یشاءُ وَ یثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُم الْکتابِ وَ لَوْ کانَ وَالِدَاهُ مِنْ أَهْلِ النارِ وَ دَعَا لَهُمَا أُخْرِجَا مِنَ النارِ بَعْدَ أَنْ لَا یشْرِکا بِاللهِ شَیئاً وَ مَنْ صَلی هَذِهِ الصلَاةَ قَضَی اللهُ لَهُ کل حَاجَةٍ طَلَبَ وَ أَعَد لَهُ فِی الْجَنةِ مَا لَا عَینٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ الذِی بَعَثَنِی بِالْحَق نَبِیاً مَنْ صَلی هَذِهِ الصلَاةَ یرِیدُ بِهَا وَجْهَ اللهِ تَعَالَی جَعَلَ اللهُ لَهُ نَصِیباً فِی أَجْرِ جَمِیعِ مَنْ عَبَدَ اللهَ تِلْک اللیلَةَ وَ یأْمُرُ الْکرَامَ الْکاتِبِینَ أَنْ یکتُبُوا لَهُ الْحَسَنَاتِ وَ یمْحُو عَنْهُ السیئَاتِ حَتی لَا یبْقَی لَهُ سَیئَةٌ وَ لَا یخْرُجُ مِنَ الدنْیا حَتی یرَی مَنْزِلَهُ مِنَ الْجَنةِ وَ یبْعَثُ اللهُ إِلَیهِ مَلَائِکةً یصَافِحُونَهُ وَ یسَلمُونَ عَلَیهِ وَ یخْرُجُ یوْمَ الْقِیامَةِ مَعَ الْکرَامِ الْبَرَرَةِ فَإِنْ مَاتَ قَبْلَ الْحَوْلِ مَاتَ شَهِیداً وَ یشَفعُ فِی سَبْعِینَ أَلْفاً مِنَ الْمُوَحدِینَ فَلَا یضْعُفُ عَنِ الْقِیامِ تِلْک اللیلَةَ إِلا شَقِی"}}.</ref> کسی که این نمار را در این شب بخواند، [[خداوند متعال]] هفتاد نظر به او میکند در هر نظر، هفتاد [[حاجت]] او را برآورده میکند، اقل [[حاجات]] او [[بخشش گناهان]] است. | |||
* '''ویژگی هفتم: شبِ استجابت [[دعا]] و پذیرش حوائج'''؛ بی [[شک]] طبق این [[روایت]]، [[استجابت دعا]] و نتیجهگیری از آن، تنها یکی از [[برکات]] و ثمرات بیشمار [[احیاء]] [[شب نیمه شعبان]] است؛ چنانکه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در این [[حدیث شریف]] پس از ذکر [[مقام]] و [[منزلت]] [[احیا]] این شب و [[درک]] [[حقیقت]] آن توسط [[فرشتگان]]، به استجابت [[دعا]] در این شب بزرگ اشاره کرده و فرمودهاند:ای [[محمد]] من در حالی نزدت آمدم که تمام فرشتهها در [[آسمان]] پاهایشان را در این شب جفت کردهاند [کنایه از [[آمادگی]] کامل است] عدهای [[تسبیح]] میکنند، عدهای در [[رکوع]]، عدهای در [[سجود]]، عدهای در [[استغفار]] و گروهی ذکر میگویند. ای [[محمد]]، [[خدا]] امشب نگاه میکند هر مؤمنی که [[ایستاده]] و [[نماز]] میخواند، او را مورد غفران و [[بخشش]] خود قرار میدهد؛ هر کسی که نشسته و سبحان الله میگوید و هر کسی که در حال [[رکوع]] و [[سجده]] است، هر کسی که ذکر [[خدا]] میگوید، همه را مورد [[بخشش]] خود قرار میدهد و این شب، شبی است که کسی [[دعا]] نمیکند مگر این که [[مستجاب]] میشود، کسی چیزی نمیخواهد مگر این که به او داده میشود، کسی درخواست [[مغفرت]] و [[بخشش]] نمیکند، مگر این که بخشیده میشود، کسی [[توبه]] نمیکند مگر این که توبهاش پذیرفته میشود. کسی که از خیر این شب محروم شود، از خیر بزرگی محروم شده است<ref>{{عربی|وَ لَقَدْ أَتَیْتُکَ یَا مُحَمدُ وَ مَا فِی السمَاءِ مَلَکٌ إِلا وَ قَدْ صَف قَدَمَیْهِ فِی هَذِهِ اللیْلَةِ بَیْنَ یَدَیِ اللهِ تَعَالَی قَالَ فَهُمْ بَیْنَ رَاکِعٍ وَ قَائِمٍ وَ سَاجِدٍ وَ دَاعٍ وَ مُکَبرٍ وَ مُسْتَغْفِرٍ وَ مُسَبحٍ یَا مُحَمدُ إِن اللهَ تَعَالَی یَطلِعُ فِی هَذِهِ اللیْلَةِ فَیَغْفِرُ لِکُل مُؤْمِنٍ قَائِمٍ یُصَلی وَ قَاعِدٍ یُسَبحُ وَ رَاکِعٍ وَ سَاجِدٍ وَ ذَاکِرٍ وَ هِیَ لَیْلَةٌ- لَا یَدْعُو فِیهَا دَاعٍ إِلا اسْتُجِیبَ لَهُ وَ لَا سَائِلٌ إِلا أُعْطِیَ وَ لَا مُسْتَغْفِرٌ إِلا غُفِرَ لَهُ وَ لَا تَائِبٌ إِلا تِیبَ عَلَیْهِ مَنْ حُرِمَ خَیْرَهَا یَا مُحَمدُ فَقَدْ حُرِمَ"}}؛ اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ج۳، ص۳۲۰؛ بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۹۵، ص۴۱.</ref>. | |||
آری [[شب نیمه شعبان]]، از شبهای با [[فضیلت]] سال است که با ولادت [[امام زمان]] {{ع}} بر [[فضائل]] و [[برکات]] آن افزوده شده است و [[استجابت دعا]] یکی از این [[برکات]] است. [[امام صادق]] {{ع}} در این باره از قول پدر بزرگوارشان {{ع}} میفرمایند: {{عربی|فَإِنهَا لَیلَةٌ آلَی اللهُ عَلَی نَفْسِهِ أَنْ لَا یرُد سَائِلًا لَهُ فِیهَا مَا لَمْ یسْأَلْ مَعْصِیةً}}<ref>«و این شبی است که خداوند بر خود فرض کرده که دعا کنندهای را نا امید برنگرداند مادامی که معصیت و گناه طلب نکند». وسائلالشیعة، شیخ حر عاملی، ج۸، ص۱۰۶.</ref> | |||
* '''ویژگی هشتم: شبِ دعای مخصوص [[پیامبر]] {{صل}} به درگاه ربوبی'''؛ به [[یقین]] [[بهترین]] [[دعا]] در میان [[ادعیه]]، [[دعای پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[اهل بیت]] طاهرین ایشان {{عم}} و در مرتبه بعد، دعای [[پیمبران]] پیشین است که نزد [[خدا]] وجیه بودند و هستند. حال در ذیل این [[روایت]]، [[پیامبر اکرم]] {{صل}} دعای مخصوصی را برای [[شب نیمه شعبان]] بیان فرمودند که حاوی مضامین عالی و [[معارف]] بلند است و بی [[تردید]] خواندن آن و عمل کردن به [[پیام]] آن، باعث [[جلاء قلب]]، [[افزایش نور]] دیده و [[زنده شدن قلب]] [[انسان]] میشود. این [[دعا]] عبارتست از: خدایا بهره ما کن از [[ترس]] خود بدان اندازه که حائل شود میان ما و نافرمانیت و از [[اطاعت]] خویش بدان مقدار که ما را به خوشنودی و [[رضوان]] تو برساند و از [[یقین]] بدان حد که به وسیله آن ناگواریهای [[دنیا]] بر ما آسان گردد. خدایا ما را به گوشهایمان و دیدههایمان و نیرویمان تا زندهایم بهرهمند ساز و آن را [[وارث]] ما گردان و [[خون]] ما را به گردن کسی انداز که بر ما [[ستم]] کرده و [[یاری]] ده ما را بر کسی که با ما [[دشمنی]] کند و [[مصیبت]] ما را در دینمان قرار مده و [[دنیا]] را بزرگترین [[اندوه]] ما قرار مده و نیز ([[دنیا]] را) آخرین حد [[دانش]] ما قرار مده و مسلط مکن بر ما کسی را که بر ما رحم نکند به رحمتتای مهربانترین مهربانان<ref>{{عربی|اللهُم اقْسِمْ لَنَا مِنْ خَشْیَتِکَ مَا یَحُولُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَ مَعْصِیَتِکَ وَ مِنْ طَاعَتِکَ مَا تُبَلغُنَا بِهِ رِضْوَانَکَ وَ مِنَ الْیَقِینِ مَا یَهُونُ عَلَیْنَا بِهِ مُصِیبَاتُ الدنْیَا. اللهُم أَمْتِعْنَا بِأَسْمَاعِنَا وَ أَبْصَارِنَا وَ قُوتِنَا مَا أَحْیَیْتَنَا وَ اجْعَلْهُ الْوَارِثَ مِنا وَ اجْعَلْ ثَارَنَا عَلَی مَنْ ظَلَمَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَی مَنْ عَادَانَا وَ لَا تَجْعَلْ مُصِیبَتَنَا فِی دِینِنَا وَ لَا تَجْعَلِ الدنْیَا أَکْبَرَ هَمنَا وَ لَا مَبْلَغَ عِلْمِنَا وَ لَا تُسَلطْ عَلَیْنَا مَنْ لَا یَرْحَمُنَا بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الراحِمِینَ}}</ref>(...)»<ref>[[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۷، ۱۲۸.</ref>. | |||
}} | |||
== پرسشهای وابسته == | |||
{{پرسمان ولادت امام مهدی}} | {{پرسمان ولادت امام مهدی}} | ||
==منبعشناسی جامع مهدویت== | == منبعشناسی جامع مهدویت == | ||
{{ | {{منبع جامع}} | ||
* [[:رده:کتابشناسی کتابهای مهدویت|کتابشناسی مهدویت]]؛ | * [[:رده:کتابشناسی کتابهای مهدویت|کتابشناسی مهدویت]]؛ | ||
* [[:رده:مقالهشناسی مقالههای مهدویت|مقالهشناسی مهدویت]]؛ | * [[:رده:مقالهشناسی مقالههای مهدویت|مقالهشناسی مهدویت]]؛ | ||
* [[:رده:پایاننامهشناسی پایاننامههای مهدویت|پایاننامهشناسی مهدویت]]. | * [[:رده:پایاننامهشناسی پایاننامههای مهدویت|پایاننامهشناسی مهدویت]]. | ||
{{پایان}} | {{پایان منبع جامع}} | ||
{{ | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:پرسش]] | |||
[[رده:پرسمان مهدویت]] | |||
[[رده:(اا): پرسشهای مهدویت با ۱ پاسخ]] | [[رده:(اا): پرسشهای مهدویت با ۱ پاسخ]] | ||
[[رده: | [[رده:پرسشهای مربوط به ولادت امام مهدی]] |
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۴:۰۵
فضائل نیمه شعبان چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل بالاتر | مهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / ولادت امام مهدی |
تعداد پاسخ | ۳ پاسخ |
فضائل نیمه شعبان چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
آیتالله عبدالله جوادی آملی، در کتاب «امام مهدی موجود موعود» در اینباره گفته است:
«با تولد ولی خدا بهترین برکات بهره مردم میگردد، زیرا او "خَيْرُ أَهْلِ الْأَرْض"[۱] است و اثر وجودی بهترین انسان زمین تمام زمین و ساکنانش را بهرهمند میسازد. ولی عصر (ع) و آخرین حجت الهی که خیر اهل الارض زمان ماست، در سحرگاه نیمه شعبان سال ۲۵۵ (ه.ق) چشم به جهان گشودند و این شب مبارک که میلاد موفور السرور آن حضرت است، احتمال دارد شب قدر نیز باشد، همانگونه که به برخی اعمال لیالی قدر در این شب نیز سفارش گردیده است[۲]. نیمه شعبان، شب مبارکی است که در فضائل شباهت بسیاری به لیالی قدر دارد و همانگونه که در برتری شبهای قدر فرمودهاند که "فَإِنَّهَا لَيْلَةٌ آلَى اللَّهُ عَلَى نَفْسِهِ أَلَّا يَرُدَّ سَائِلًا لَهُ فِيهَا مَا لَمْ يَسْأَلْ مَعْصِيَة"[۳]، در فضیلت شب نیمه شعبان نیز نبی مکرم اسلام (ص) فرمود که خداوند در شب نیمه شعبان به اندازه موی گوسفندان قبیله بنی کلب بندگانش را میآمرزد: "يَغْفِرُ اللَّهُ لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ مِنْ خَلْقِهِ بِقَدْرِ شَعْرِ مِعْزَى بَنِي كَلْبٍ"[۴] و این سخن، کنایه از فراوانی آمرزیده شدگان در آن شب مبارک است. کلام نورانی دیگری از امام صادق (ع) نشان میدهد نیمه شعبان نیز در حد خویش، شب قدر و واجد یکی از درجات تقدیر امور است. ایشان در برابری این سنت با لیالی مبارکه قدر فرمود:[۵]؛ همانطور که خداوند به پیامبر (ص) شب قدر مرحمت فرمود، به ما اهل بیت نیز نیمه شعبان را عطا کرد. امام باقر (ع) در پاسخ پرسشی درباره فضیلت شب نیمه شعبان فرمود که با فضیلتترین شب پس از لیلة القدر شب نیمه شعبان است که خداوند در این شب فضل خویش را بر بندگانش ارزانی میدارد و با من و کرم خود آنان را میآمرزد، پس برای نزدیکی به خدای سبحان در این شب بکوشید چون خداوند سوگند یاد کرده است که هیچ سائلی را تا وقتی که امر ناپسند و گناهی نخواسته است محروم نگرداند:[۶]. پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز شب نیمه شعبان به عایشه فرمود که در نیمه شعبان اجلها نوشته و ارزاق قسمت میگردد و خدای عزوجل در این شب بیش از موهای بزهای قبیله بنی کلب، بندگانش را میآمرزد و فرشتگان را به آسمان دنیا و از آنجا به زمین نازل میکند و در این نزول ابتدا در مکه فرود میآیند[۷]»[۸].
پاسخهای دیگر
۱. حجت الاسلام و المسلمین محمدی اشتهاردی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین محمد محمدی اشتهاردی، در کتاب «حضرت مهدی فروغ تابان ولایت» در اینباره گفته است:
«شیخ حر عاملی از بزرگان اصحاب نقل میکند که امام صادق (ع) فرمود: "شبی که حضرت قائم (ع) در آن متولد شد، هیچ نوزادی در آن شب متولد نمیشود مگر اینکه مؤمن خواهد شد، و اگر در سرزمین کفر متولد گردد، خداوند او را به برکت امام مهدی (ع) به سوی ایمان منتقل میسازد"[۹]. در نیمه شعبان زیارت امام حسین (ع) و همچنین زیارت امام زمان (ع) مستحب است، امام صادق (ع) فرمود: "شب نیمه شعبان بهترین شب بعد از شب قدر است و خواندن دو رکعت نماز در شب نیمه شعبانبعد از نماز عشا مستحب است، در رکعت اول بعد از حمد، سوره کافرون و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره توحید خوانده شود"[۱۰]. غسل و شبزندهداری و عبادت در این شب فضایل بسیار دارد، این شب در نزد خدا چنین مقامی دارد که ولادت با سعادت امام زمان (ع) در سحرگاه این شب واقع شده و بر عظمت و رونق آن افزوده است. ضمنا روایاتی آمده که نیمه شعبان همان شب قدر و تقسیم ارزاق و عمرها است، و در بعضی از این روایات است: شب نیمه شعبان شب امامان (ع) و شب قدر شب رسول خدا (ص) است. از جمله فضایل این شب اینکه، از شبهای مخصوص زیارت امام حسین (ع) است که صدهزار پیامبر (ع) آن حضرت را در این شب زیارت میکنند. از نمازهای مستحبی که در این شب وارد شده دو رکعت نماز است که در هر رکعت بعد از حمد، صد بار سوره توحید خوانده میشود. نقل شده که رسول اکرم (ص) فرمود: "شب نیمه شعبان در خواب دیدم جبرئیل بر من نازل شد و فرمود: ای محمد! در چنین شبی خوابیدهای؟ گفتم: این شب چه شبی است؟ فرمود: شب نیمه شعبان است برخیز! مرا بلند کرد و به بقیع برد. و سپس فرمود: سرت را بلند کن، زیرا در این شبها درهای رحمت خدا در آسمان به روی بندگان باز است همچنین در رضوان، در آمرزش، در فضل، در توبه، در نعمت، در وجود و سخاوت، در احسان باز است، خداوند به عدد پشمها و موهای چرندگان در این شب گنهکاران را آزاد میکند، پایان عمرها در این شب تعیین میگردد، رزقهای یکسال در این شب تقسیم میشود و حوادث یکسال در این شب معین میگردد. ای محمد! کسی که این شب را با تکبیر و تسبیح و تهلیل و دعا و نماز و قرائت قرآن و اطاعت و خضوع و استغفار به سر برد، بهشت منزل و سرای اوست و خداوند گناهان گذشته و آیندهاش را میآمرزد ... ای محمد! این شب را احیا بدار و به امت خود دستور بده آنها نیز این شب را احیا بدارند، و با این عمل به سوی خدا تقرب جویند، چراکه این شب شب شریفی است". از اعمال این شب، خواندن دعای کمیل در سجده است، روایت شده که کمیل گوید: دیدم علی (ع) این دعا را در شب نیمه شعبان در سجده خواندند. در مورد زیارت امام حسین (ع) در این شب بخصوص در صورت امکان در کنار قبرش، آمده: هرکس بشناسد امام حسین (ع) را و شهادت او و هدف شهادتش را که موجب نجات امت گردید و وسیله و راهگشایی برای رسیدن به فوز عظیم شد، (خلاصه اینکه عبادتش در این شب از روی توجه و علاقه و معرفت خاص باشد) آنگونه خویشتن را در برابر خدا خاضع نموده که شایستگی آن را دارا باشد و نیز از خدا خواستههای شرعیاش را تقاضا کند"[۱۱]»[۱۲]. |
2. آیتالله فاضل لنکرانی؛ |
---|
آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی، در کتاب «گفتارهای مهدوی» در اینباره گفته است:
«درباره اهمیت، شرافت، فضیلت و جلالت احیاء در شب نیمه شعبان و گره زدن انتظار آخرین منجی بشریت (ع) با نماز، عبادت، یادآوری، دعا، توبه، تلاوت قرآن و...، روایت مهمی از وجود گرامی و نازنین پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که اعمال خاص و ویژگیهایی مهمی برای این شب بیان میکند که تامل در آن برای منتظران بسیار راهگشاست که عبارتند از:
پس اولین عملی که در این شب لازم است صورت گیرد، احیاء و شب زنده داری است. و پر واضح است که احیاء به معنای زنده کردن است که در نقطه مقابل آن اماته قرار دارد که به معنای میراندن میباشد. از این رو، شب برای انسان از دو حال خارج نیست یا زمانی است برای خوابیدن و مردن و یا زمانی است برای بیدار بودن و زنده شدن. بر این اساس، زنده نگه داشتن شب نیمه شعبان، به این است که انسان دل خویش را با عبادت و تقرب به خدا و یاد امام زمان (ع) زنده کند و حیات معنوی کسب نماید. و چه نیکو شبی است، شب نیمه شعبان برای تجدید عهد معنوی و میثاق الهی با خدا و امام زمانش (ع).
بنابراین همانطور که شب قدر، شب اقرار به تقصیر و اعتراف به گناه و توبه و بازگشت به خدا و شب رهایی از جهنم منیت و گناه است؛ همانطور نیز، شب نیمه شعبان نیز، شب اقرار به تقصیر و اعتراف به گناه است و شبی است که انسان باید به خدا عرض نماید که من هیج چیز از خود ندارم، نه جراتی دارم تا بتوانم از اعمال خود دفاع کنم و نه توانی دارم تا آتش دوزخ را تحمل نمایم، بلکه فقط زبان الکنی دارم تا در برابرت اقرار کنم که گناهکارم! پس طبق این فراز از روایت، این شب شبی است که در صبح آن، این احساس باید در انسان حاکم شود که از جهنم اعمالش آزاد شده است.
بنابراین نماز پر ثوابی که مرحوم سید بن طاووس در کتاب "اقبال الاعمال" برای امشب ذکر کرده و مرحوم شیخ عباس قمی آن را در کتاب شریف "مفاتیح الجنان" نیاورده، از این روایت اتخاذ شده است. البته پیامبر اکرم (ص) در روایت دیگری که در ذیل این حدیث آمده و چه بسا ادامه همین روایت باشد، به اثرات مهم این نماز اشاره کرده و میفرماید: مَنْ صَلی هَذِهِ الصلَاةَ فِی هَذِهِ اللیلَةِ نَظَرَ اللهُ إِلَیهِ سَبْعِینَ نَظْرَةً وَ قَضَی لَهُ بِکل نَظْرَةٍ سَبْعِینَ حَاجَةً أَدْنَاهَا الْمَغْفِرَةُ[۱۸] کسی که این نمار را در این شب بخواند، خداوند متعال هفتاد نظر به او میکند در هر نظر، هفتاد حاجت او را برآورده میکند، اقل حاجات او بخشش گناهان است.
آری شب نیمه شعبان، از شبهای با فضیلت سال است که با ولادت امام زمان (ع) بر فضائل و برکات آن افزوده شده است و استجابت دعا یکی از این برکات است. امام صادق (ع) در این باره از قول پدر بزرگوارشان (ع) میفرمایند: فَإِنهَا لَیلَةٌ آلَی اللهُ عَلَی نَفْسِهِ أَنْ لَا یرُد سَائِلًا لَهُ فِیهَا مَا لَمْ یسْأَلْ مَعْصِیةً[۲۰]
|
پرسشهای وابسته
- چرا اهل تسنن معتقدند امام مهدی هنوز به دنیا نیامده است؟ (پرسش)
- نظر اهل سنت درباره ولادت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- وضع سیاسی بعد از شهادت امام عسکری چگونه بوده است؟ (پرسش)
- وضعیت سیاسی در عصر امام عسکری و ولادت امام مهدی چگونه بوده است؟ (پرسش)
- چرا هیچ یک از امامان هویت شخصی امام مهدی را بیان نکردهاند؟ (پرسش)
- با وجود ضعف دولت عباسی چگونه مسأله خوف بر جان امام مهدی توجیه میشود؟ (پرسش)
- امام مهدی چه تدابیری برای اختفای خود از دشمنان داشته است؟ (پرسش)
- چه کسانی از تولد امام مهدی با خبر بودهاند؟ (پرسش)
- سن دقیق امام مهدی چقدر است؟ (پرسش)
- ویژگیهای میلاد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- دلایل فرزند داشتن امام حسن عسکری چیست؟ (پرسش)
- آیهای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کردهاند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
- آیا برخی از شیعیان بعد از شهادت امام عسکری قائل به توقف شدند؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به ولادت امام مهدی و وجود او تا این زمان از ضروریات ایمان است؟ (پرسش)
- چه ضرورت دارد انسانی در گذشته دور برای آیندهای دورتر به دنیا آمده باشد؟ (پرسش)
- آیا ممکن است با سری بودن ولادت امام مهدی ادعای تواتر و اجماع در موضوع ولادت نمود؟ (پرسش)
- آیا اختلاف در امر ولادت امام مهدی سبب وهن در آن میشود؟ (پرسش)
- امام مهدی در چه شهری به دنیا آمد؟ (پرسش)
- ذکر سجده امام مهدی بعد از تولد چه بود؟ (پرسش)
- چه کسانی بر جنازه امام حسن عسکری نماز خواندهاند؟ (پرسش)
- آیا بعد از وفات امام عسکری عصر حیرت بوده است؟ (پرسش)
- دوران حیرت مومنین بعد از شهادت امام حسن عسکری به چه معناست؟ (پرسش)
- برای رفع حیرت از جامعه شیعی علما و اصحاب چه کارهایی انجام دادند؟ (پرسش)
- آیا در عصرهای مختلف در جهت رفع حیرت در امر ولادت و وجود امام مهدی کتاب تألیف شده است؟ (پرسش)
- چه کسی بر جنازه امام عسکری نماز اقامه کرد؟ (پرسش)
- هدف امام مهدی از اقامه نماز بر جنازه امام حسن عسکری چه بود؟ (پرسش)
- آیا پنهان بودن ولادت از نشانههای مهدی موعود است؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در روز وفات امام حسن عسکری حاضر بودند؟ (پرسش)
- چه کسانی قصد آسیب زدن به امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
- آیا امام عسکری قبل از شهادت خود به مادرش وصیت کرده است؟ (پرسش)
- آیا بزرگان طایفه امامیه بعد از وفات امام عسکری بر ولادت امام مهدی اتفاق داشتند؟ (پرسش)
- حکم کسی که ایمان به ولادت امام مهدی ندارد چیست؟ (پرسش)
- چه کسانی در مدت پنج سال آخر حیات امام عسکری امام مهدی را دیدهاند؟ (پرسش)
- آیا علمای انساب به ولادت فرزند امام عسکری اعتراف نمودهاند؟ (پرسش)
- آیا جعفر عموی امام مهدی منکر ولادت ایشان بوده است؟ (پرسش)
- چرا جعفر به دروغگو معروف شده است؟ (پرسش)
- کارهای ناشایست جعفر چه بوده است؟ (پرسش)
- چرا امام مهدی عمویش جعفر را به برادران یوسف تشبیه کرد؟ (پرسش)
- چرا فرزندان برخی از پیامبران یا امامان نااهل شدند؟ (پرسش)
- محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا بوده است؟ (پرسش)
- آیا شیعیان بعد از شهادت امام عسکری به جعفر تعزیت و تهنیت گفتند؟ (پرسش)
- محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا و چگونه بوده است؟ (پرسش)
- آیهای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کردهاند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
- اکثر مذاهب و ادیان معتقدند که منجی آخر الزمان هنوز متولد نشده است در رد قول این گروه چه جوابهایی میتوان ارایه کرد؟ (پرسش)
- امام مهدی چگونه و در چه شرایطی متولد شد؟ (پرسش)
- زمان و مکان ولادت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
- جعفر کذاب کیست؟ (پرسش)
- چرا قرآن به طور رسمی به مسأله ولادت و وجود امام مهدی اشاره نکرده است؟ (پرسش)
- امام حسن عسکری برای اعلام ولادت امام مهدی چه برنامهای داشت؟ (پرسش)
- ماجرای سخن گفتن امام مهدی در آغاز تولد چیست؟ (پرسش)
- اهل بیت چه پیشگویی درباره ولادت امام مهدی داشتهاند؟ (پرسش)
- آیا کسی امام مهدی را در دوران کودکیاش دیده است؟ (پرسش)
- آیا به نظر اهل سنت امام مهدی متولد شده است؟ (پرسش)
- چه کسانی در خلافت عباسی قصد از میان برداشتن امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
- چرا امام عسکری فرزندش را از مردم پنهان کرد؟ (پرسش)
- مسئولیت امام عسکری پس از تولد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- نقش امام حسن عسکری در اعلام ولادت امام مهدی چه بود؟ (پرسش)
- فضائل نیمه شعبان چیست؟ (پرسش)
منبعشناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۴۶۷؛ من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۱۷۷.
- ↑ ر.ک: اقبال الاعمال، ص ۲۱۴.
- ↑ الامالی، طوسی، ص۲۹۷؛ وسائل الشیعه، ج ۸، ص ۱۰۶.
- ↑ فضائل الأشهر الثلاثه؛ ص۶۱؛ بحار الانوار، ج ۹۴، ص ۸۶.
- ↑ "إِنَّهَا اللَّيْلَةُ الَّتِي جَعَلَهَا اللَّهُ لَنَا أَهْلَ الْبَيْتِ بِإِزَاءِ مَا جَعَلَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ لِنَبِيِّنَا"؛ الامالی، طوسی، ص ۲۹۷؛ مصباح المتهجد، ص۷۶۲؛ بحار الانوار، ج۹۴، ص۸۵.
- ↑ "هِيَ أَفْضَلُ لَيْلَةٍ بَعْدَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ، فِيهَا يَمْنَحُ اللَّهُ (تَعَالَى) الْعِبَادَ فَضْلَهُ، وَ يَغْفِرُ لَهُمْ بِمَنِّهِ، فَاجْتَهِدُوا فِي الْقُرْبَةِ إِلَى اللَّهِ (تَعَالَى) فِيهَا، فَإِنَّهَا لَيْلَةٌ آلَى اللَّهُ عَلَى نَفْسِهِ أَلَّا يَرُدَّ سَائِلًا لَهُ فِيهَا مَا لَمْ يَسْأَلْ مَعْصِيَةً، وَ إِنَّهَا اللَّيْلَةُ الَّتِي جَعَلَهَا اللَّهُ لَنَا أَهْلَ الْبَيْتِ بِإِزَاءِ مَا جَعَلَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ لِنَبِيِّنَا (ص) فَاجْتَهِدُوا فِي الدُّعَاءِ وَ الثَّنَاءِ عَلَى اللَّهِ (عَزَّ وَ جَلَّ)"؛ الامالی، طوسی، ص ۲۹۷.
- ↑ "أَ مَا تَعْلَمِينَ أَيُّ لَيْلَةٍ هَذِهِ إِنَّ هَذِهِ اللَّيْلَةَ لَيْلَةُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فِيهَا يُكْتَبُ آجَالٌ وَ فِيهَا تُقْسَمُ أَرْزَاقٌ وَ إِنَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَيَغْفِرُ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ مِنْ خَلْقِهِ أَكْثَرَ مِنْ عَدَدِ شَعْرِ مِعْزَى بَنِي كَلْبٍ وَ يُنْزِلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَلَائِكَتَهُ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا وَ إِلَى الْأَرْضِ بِمَكَّةَ"؛ فضائل الأشهر الثلاثه، ص۶۲؛ بحار الانوار، ج۹۴، ص۸۹.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص ۶۰-۶۱.
- ↑ توضیح المقاصد شیخ بهائی، ص ۵۳۳.
- ↑ اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۶۲.
- ↑ اقتباس از کتاب المراقبات، نوشته مرحوم حاج میرزا جواد تبریزی، ص ۷۹ به بعد. (دعاها و نمازهای دیگری نیز ذکر شده به این کتاب مراجعه شود).
- ↑ محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۷-۱۹.
- ↑ سپس مرا به بقیع برد و گفت سرت را بالا ببر همانا در این شب، ابواب آسمان گشوده میشود و ابواب رحمت الهی، [مانند:] درب بهشت، درب بخشش، درب توبه، درب نعمت، درب فضل و احسان [برای احیا کنندگان] باز میگردند.
- ↑ [این شب شبی است که] خدا به عدد [موها و] پشمهای حیوانات، انسانها را از آتش جهنم آزاد میکند.
- ↑ و زمان مرگ را در آن ثبت کرده و به مدت یک سال روزیها را تقسیم میکند و هر چه را که در تمام سال اتفاق میافتد فرو میفرستد.
- ↑ ای محمد! کسی که این شب را با گفتن "الله اکبر"، "سبحان الله" و "لا اله الا الله" و دعا و نماز و قرآن خواندن و انجام اعمال مستحب و استغفار کردن زنده نگهدارد بهشت منزلگاه و استراحتگاه او خواهد بود و گناهان گذشته و آیندهاش بخشیده میشود....
- ↑ یَا مُحَمدُ مَنْ صَلی فِیهَا مِائَةَ رَکْعَةٍ یَقْرَأُ فِی کُل رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ مِائَةَ مَرةٍ وَ قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ عَشْرَ مَراتٍ فَإِذَا فَرَغَ مِنَ الصلَاةِ قَرَأَ آیَةَ الْکُرْسِی عَشْرَ مَراتٍ وَ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ عَشْراً وَ سَبحَ اللهَ مِائَةَ مَرةٍ غَفَرَ اللهُ لَهُ مِائَةَ کَبِیرَةٍ مُوبِقَةٍ مُوجِبَةٍ لِلنارِ وَ أُعْطِیَ بِکُل سُورَةٍ وَ تَسْبِیحَةٍ قَصْراً فِی الْجَنةِ وَ شَفعَهُ اللهُ فِی مِائَةٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ شَرَکَهُ فِی ثَوَابِ الشهَدَاءِ وَ أَعْطَاهُ مَا یُعْطِی صَائِمِی هَذَا الشهْرِ وَ قَائِمِی هَذِهِ اللیْلَةِ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَیْئاً فَأَحْیِهَا یَا مُحَمدُ وَ أْمُرْ أُمتَکَ بِإِحْیَائِهَا وَ التقَربِ إِلَی اللهِ تَعَالَی بِالْعَمَلِ فِیهَا فَإِنهَا لَیْلَةٌ شَرِیفَةٌ"
- ↑ اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ج۳، ص۳۲۰. اصل روایت چنین است: "مَنْ صَلی هَذِهِ الصلَاةَ فِی هَذِهِ اللیلَةِ نَظَرَ اللهُ إِلَیهِ سَبْعِینَ نَظْرَةً وَ قَضَی لَهُ بِکل نَظْرَةٍ سَبْعِینَ حَاجَةً أَدْنَاهَا الْمَغْفِرَةُ ثُم لَوْ کانَ شَقِیاً فَطَلَبَ السعَادَةَ لَأَسْعَدَهُ اللهُ یمْحُوا اللهُ ما یشاءُ وَ یثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُم الْکتابِ وَ لَوْ کانَ وَالِدَاهُ مِنْ أَهْلِ النارِ وَ دَعَا لَهُمَا أُخْرِجَا مِنَ النارِ بَعْدَ أَنْ لَا یشْرِکا بِاللهِ شَیئاً وَ مَنْ صَلی هَذِهِ الصلَاةَ قَضَی اللهُ لَهُ کل حَاجَةٍ طَلَبَ وَ أَعَد لَهُ فِی الْجَنةِ مَا لَا عَینٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ الذِی بَعَثَنِی بِالْحَق نَبِیاً مَنْ صَلی هَذِهِ الصلَاةَ یرِیدُ بِهَا وَجْهَ اللهِ تَعَالَی جَعَلَ اللهُ لَهُ نَصِیباً فِی أَجْرِ جَمِیعِ مَنْ عَبَدَ اللهَ تِلْک اللیلَةَ وَ یأْمُرُ الْکرَامَ الْکاتِبِینَ أَنْ یکتُبُوا لَهُ الْحَسَنَاتِ وَ یمْحُو عَنْهُ السیئَاتِ حَتی لَا یبْقَی لَهُ سَیئَةٌ وَ لَا یخْرُجُ مِنَ الدنْیا حَتی یرَی مَنْزِلَهُ مِنَ الْجَنةِ وَ یبْعَثُ اللهُ إِلَیهِ مَلَائِکةً یصَافِحُونَهُ وَ یسَلمُونَ عَلَیهِ وَ یخْرُجُ یوْمَ الْقِیامَةِ مَعَ الْکرَامِ الْبَرَرَةِ فَإِنْ مَاتَ قَبْلَ الْحَوْلِ مَاتَ شَهِیداً وَ یشَفعُ فِی سَبْعِینَ أَلْفاً مِنَ الْمُوَحدِینَ فَلَا یضْعُفُ عَنِ الْقِیامِ تِلْک اللیلَةَ إِلا شَقِی".
- ↑ وَ لَقَدْ أَتَیْتُکَ یَا مُحَمدُ وَ مَا فِی السمَاءِ مَلَکٌ إِلا وَ قَدْ صَف قَدَمَیْهِ فِی هَذِهِ اللیْلَةِ بَیْنَ یَدَیِ اللهِ تَعَالَی قَالَ فَهُمْ بَیْنَ رَاکِعٍ وَ قَائِمٍ وَ سَاجِدٍ وَ دَاعٍ وَ مُکَبرٍ وَ مُسْتَغْفِرٍ وَ مُسَبحٍ یَا مُحَمدُ إِن اللهَ تَعَالَی یَطلِعُ فِی هَذِهِ اللیْلَةِ فَیَغْفِرُ لِکُل مُؤْمِنٍ قَائِمٍ یُصَلی وَ قَاعِدٍ یُسَبحُ وَ رَاکِعٍ وَ سَاجِدٍ وَ ذَاکِرٍ وَ هِیَ لَیْلَةٌ- لَا یَدْعُو فِیهَا دَاعٍ إِلا اسْتُجِیبَ لَهُ وَ لَا سَائِلٌ إِلا أُعْطِیَ وَ لَا مُسْتَغْفِرٌ إِلا غُفِرَ لَهُ وَ لَا تَائِبٌ إِلا تِیبَ عَلَیْهِ مَنْ حُرِمَ خَیْرَهَا یَا مُحَمدُ فَقَدْ حُرِمَ"؛ اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ج۳، ص۳۲۰؛ بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۹۵، ص۴۱.
- ↑ «و این شبی است که خداوند بر خود فرض کرده که دعا کنندهای را نا امید برنگرداند مادامی که معصیت و گناه طلب نکند». وسائلالشیعة، شیخ حر عاملی، ج۸، ص۱۰۶.
- ↑ اللهُم اقْسِمْ لَنَا مِنْ خَشْیَتِکَ مَا یَحُولُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَ مَعْصِیَتِکَ وَ مِنْ طَاعَتِکَ مَا تُبَلغُنَا بِهِ رِضْوَانَکَ وَ مِنَ الْیَقِینِ مَا یَهُونُ عَلَیْنَا بِهِ مُصِیبَاتُ الدنْیَا. اللهُم أَمْتِعْنَا بِأَسْمَاعِنَا وَ أَبْصَارِنَا وَ قُوتِنَا مَا أَحْیَیْتَنَا وَ اجْعَلْهُ الْوَارِثَ مِنا وَ اجْعَلْ ثَارَنَا عَلَی مَنْ ظَلَمَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَی مَنْ عَادَانَا وَ لَا تَجْعَلْ مُصِیبَتَنَا فِی دِینِنَا وَ لَا تَجْعَلِ الدنْیَا أَکْبَرَ هَمنَا وَ لَا مَبْلَغَ عِلْمِنَا وَ لَا تُسَلطْ عَلَیْنَا مَنْ لَا یَرْحَمُنَا بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الراحِمِینَ
- ↑ فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۷، ۱۲۸.