انبیاء: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
جز (جایگزینی متن - 'پژوهشکده تحقیقات اسلامی، پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه'''' به 'پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه'''') برچسب: واگردانی دستی |
||
| (۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | #تغییر_مسیر [[پیامبر]] | ||
{{ویرایش غیرنهایی}} | |||
{{نبوت}} | {{نبوت}} | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | |||
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[انبیاء در قرآن]] - [[انبیاء در حدیث]] - [[انبیاء در نهج البلاغه]] - [[انبیاء در معارف دعا و زیارات]] - [[انبیاء در کلام اسلامی]] - [[انبیاء در عرفان اسلامی]]</div> | |||
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[انبیاء (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | |||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
== | ==معنای [[نبی]]== | ||
* | *واژۀ "انبیاء" جمع "[[نبی]]" است از ماده "نبأ". [[نبی]] به معنای کسی است که خبری مهم دارد. [[شیعیان]] معتقدند [[خداوند]] برای [[هدایت]] [[انسان]] ۱۲۴ هزار [[پیامبر]] [[مبعوث]] کرده که سخن آنان، سخن خداست و [[پیروی]] از آنان [[پیروی]] از اوست و چیزی از [[مردم]] نمی‌خواهند. برجستگان آنان [[پیامبران]] اولوالعزم‌اند: [[نوح]]{{ع}}، [[ابراهیم]]{{ع}}، [[موسی]]{{ع}}، [[عیسی]] {{ع}} و [[حضرت محمد]] {{صل}}<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۳۳-۱۳۴.</ref>. | ||
*در برخی [[روایات]] آمده است [[پیامبران]] بر چهار دسته‌اند: | |||
#کسانی که [[احکام الهی]] بر آنان فرود می‌آید تا خود بدان عمل کنند و وظیفۀ [[ابلاغ]] ندارند. | |||
*در برخی [[روایات]] آمده است | |||
#کسانی که [[احکام الهی]] بر آنان فرود می‌آید تا خود بدان عمل کنند و | |||
#کسانی که در [[خواب]] [[فرشته وحی]] را می‌بینند و صدایش را می‌شنوند، اما در [[بیداری]] تنها صدای او را می‌شنوند. | #کسانی که در [[خواب]] [[فرشته وحی]] را می‌بینند و صدایش را می‌شنوند، اما در [[بیداری]] تنها صدای او را می‌شنوند. | ||
#پیامبرانی که هم [[فرشته]] را در [[خواب]] می‌بینند و هم در [[بیداری]] و مأمورند | #پیامبرانی که هم [[فرشته]] را در [[خواب]] می‌بینند و هم در [[بیداری]] و مأمورند [[وحی الهی]] را بر گروهی از [[مردم]] [[ابلاغ]] کنند. | ||
#[[پیامبران اولوالعزم]] که در [[خواب]] و [[بیداری]] [[فرشته وحی]] را می‌بینند و پیشوای [[مردم]] و [[صاحب]] شریعت‌اند، آنان را "[[پیامبران]] [[تشریعی]]" گویند و [[پیامبران]] دیگر را "[[پیامبران]] [[تبلیغی]]" که مروج [[شریعت]] این [[پیامبران]] هستند<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۳۴</ref>. | |||
*[[ | |||
* | ==فرق [[نبی]] و [[رسول]]== | ||
*میان [[نبی]] و [[رسول]] تفاوت وجود دارد بدین صورت که: | |||
#معنای [[نبی]] اعم از معنای "[[رسول]]" است، [[نبی]] کسی است که [[خداوند]] به او [[وحی]] می‌کند، خواه [[مأمور]] [[ابلاغ]] به دیگران باشد یا نه؛ اما [[رسول]] آن است که [[مأمور]] [[ابلاغ وحی]] به دیگران است. براساس [[قرآن کریم]]، این نظر نادرست است؛ زیرا در برخی [[آیات]]، کلمه "[[نبی]]" به عنوان صفت "[[رسول]]"، پس از آن آمده است؛ در حالی که می‌باید پیش از آن آید؛ زیرا صفتی که مفهومی عام دارد، باید پیش از کلمه خاص ذکر شود. وانگهی، دلیلی بر اختصاص [[ابلاغ وحی]] به [[رسولان]] در دست نیست<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۳۳-۱۳۴.</ref>. | |||
#بنابر برخی [[روایات]]، مقتضای [[مقام نبوت]] این است که [[نبی]] [[فرشته وحی]] را در [[خواب]] ببیند و در حال [[بیداری]]، تنها صدای او را بشنود؛ اما [[رسول]]، [[فرشته وحی]] را در [[بیداری]] نیز می‌بیند. | |||
*این تفاوت را نیز نمی‌توان معلول تفاوت مفهوم دو کلمه دانست. تفاوت [[نبی]] و [[رسول]] در این است که مصداق [[نبی]]، اعم از [[رسول]] است؛ بدین معنا که همه [[پیامبران]] دارای [[مقام]] نبوت‌اند؛ اما [[مقام رسالت]] تنها به گروهی از [[پیامبران]] اختصاص دارد و بنابر روایتی، شمار آنان ۳۱۳ نفر است<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۳۴.</ref>. | |||
==[[انبیاء]] در [[قرآن]]== | |||
*[[قرآن کریم]] از میان [[پیامبران]] تنها از شماری اندک یاد کرده است: [[آدم]]، [[ابراهیم]]، ادریس، [[اسحاق]]، [[اسماعیل]]، [[الیاس]]، ایوب، [[داوود]]، ذوالکفل، [[زکریا]]، [[سلیمان]]، [[شعیب]]، [[صالح]]، عزیر، [[عیسی]]، [[لوط]]، [[محمد]]، [[موسی]]، [[نوح]]، [[یحیی]]، الیسَع، [[یعقوب]]، [[یوسف]]، [[یونس]]، [[هارون]] و [[هود]] {{ع}} <ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۳۴</ref>. | |||
*در آیاتی از [[قرآن]]، ارتباط [[پیامبر اسلام]] با [[پیامبران پیشین]] تبیین شده که [[خداوند]] از [[پیامبران]] بر [[تصدیق]] [[نبوت]] او [[پیمان]] گرفته و آنان هم [[اقرار]] نموده‌اند: {{متن قرآن|قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِكُمْ إِصْرِي قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَكُمْ مِنَ الشَّاهِدِينَ}}<ref>«و خدا از پيامبران پيمان گرفت كه شما را كتاب و حكمت داده ام به پيامبرى كه آيين شما را تصديق مى كند و به رسالت نزد شما مى آيد بگرويد و يارى اش كنيد. گفت: آيا اقرار كرديد و عهد مرا پذيرفتيد؟ گفتند: اقرار كرديم. گفت: پس شهادت دهيد و من نيز با شما از شاهدانم» سوره آل عمران، آیه ۸۱.</ref> و بیان سرگذشت [[پیامبران]] برای [[پیامبر]] {{صل}} مایۀ دلگرمی و [[آرامش]] [[قلب]] است: {{متن قرآن|وَكُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ}}<ref>«و همه آنچه را که از اخبار پیامبران برای تو حکایت می‌کنیم، چیزی است که با آن دلت را استوار می‌داریم» سوره هود، آیه ۱۲۰.</ref>.<ref>ر.ک: سعیدیان‌فر، محمد جعفر و ایازی، سید محمد علی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۱۸۲.</ref> | |||
*در آیاتی تأکید شده [[دشمنی‌ها]] و [[تکذیب]] [[رسولان]]، جریان [[تاریخی]] بوده است: {{متن قرآن|فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جَاءُوا بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَالْكِتَابِ الْمُنِيرِ}}<ref>«پس اگر تو را دروغگو شمرده‌اند (بدان که) پیامبران پیش از تو (نیز) که برهان‌ها و نوشته‌ها و کتاب روشنگر را آورده بودند، دروغگو شمرده شده‌اند» سوره آل عمران، آیه ۱۸۴.</ref> و [[پیامبر]] {{صل}} به همۀ [[پیامبران پیشین]] [[ایمان]] دارد و [[پیروان]] او هم به [[خدا]] و [[ملائکه]] و [[کتاب‌های آسمانی]] و [[پیامبران]] گذشته [[ایمان]] دارد و تفاوتی میان سلسله [[انبیاء]] نیست: {{متن قرآن|آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ}}<ref>«این پیامبر به آنچه از (سوی) پروردگارش به سوی او فرو فرستاده‌اند، ایمان دارد و همه مؤمنان به خداوند و فرشتگانش و کتاب‌هایش و پیامبرانش، ایمان دارند (و می‌گویند) میان هیچ یک از پیامبران وی، فرق نمی‌نهیم» سوره بقره، آیه ۲۸۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۱۸۲.</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
* [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']] | * [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']] | ||
* [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱''']] | |||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[ | * [[نبوت]] | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:مدخل]] | ||
[[رده:انبیاء]] | [[رده:انبیاء]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۲۶
تغییرمسیر به:
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
انبیاء در قرآن - انبیاء در حدیث - انبیاء در نهج البلاغه - انبیاء در معارف دعا و زیارات - انبیاء در کلام اسلامی - انبیاء در عرفان اسلامی
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل انبیاء (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
معنای نبی
- واژۀ "انبیاء" جمع "نبی" است از ماده "نبأ". نبی به معنای کسی است که خبری مهم دارد. شیعیان معتقدند خداوند برای هدایت انسان ۱۲۴ هزار پیامبر مبعوث کرده که سخن آنان، سخن خداست و پیروی از آنان پیروی از اوست و چیزی از مردم نمی‌خواهند. برجستگان آنان پیامبران اولوالعزم‌اند: نوح(ع)، ابراهیم(ع)، موسی(ع)، عیسی (ع) و حضرت محمد (ص)[۱].
- در برخی روایات آمده است پیامبران بر چهار دسته‌اند:
- کسانی که احکام الهی بر آنان فرود می‌آید تا خود بدان عمل کنند و وظیفۀ ابلاغ ندارند.
- کسانی که در خواب فرشته وحی را می‌بینند و صدایش را می‌شنوند، اما در بیداری تنها صدای او را می‌شنوند.
- پیامبرانی که هم فرشته را در خواب می‌بینند و هم در بیداری و مأمورند وحی الهی را بر گروهی از مردم ابلاغ کنند.
- پیامبران اولوالعزم که در خواب و بیداری فرشته وحی را می‌بینند و پیشوای مردم و صاحب شریعت‌اند، آنان را "پیامبران تشریعی" گویند و پیامبران دیگر را "پیامبران تبلیغی" که مروج شریعت این پیامبران هستند[۲].
فرق نبی و رسول
- معنای نبی اعم از معنای "رسول" است، نبی کسی است که خداوند به او وحی می‌کند، خواه مأمور ابلاغ به دیگران باشد یا نه؛ اما رسول آن است که مأمور ابلاغ وحی به دیگران است. براساس قرآن کریم، این نظر نادرست است؛ زیرا در برخی آیات، کلمه "نبی" به عنوان صفت "رسول"، پس از آن آمده است؛ در حالی که می‌باید پیش از آن آید؛ زیرا صفتی که مفهومی عام دارد، باید پیش از کلمه خاص ذکر شود. وانگهی، دلیلی بر اختصاص ابلاغ وحی به رسولان در دست نیست[۳].
- بنابر برخی روایات، مقتضای مقام نبوت این است که نبی فرشته وحی را در خواب ببیند و در حال بیداری، تنها صدای او را بشنود؛ اما رسول، فرشته وحی را در بیداری نیز می‌بیند.
- این تفاوت را نیز نمی‌توان معلول تفاوت مفهوم دو کلمه دانست. تفاوت نبی و رسول در این است که مصداق نبی، اعم از رسول است؛ بدین معنا که همه پیامبران دارای مقام نبوت‌اند؛ اما مقام رسالت تنها به گروهی از پیامبران اختصاص دارد و بنابر روایتی، شمار آنان ۳۱۳ نفر است[۴].
انبیاء در قرآن
- قرآن کریم از میان پیامبران تنها از شماری اندک یاد کرده است: آدم، ابراهیم، ادریس، اسحاق، اسماعیل، الیاس، ایوب، داوود، ذوالکفل، زکریا، سلیمان، شعیب، صالح، عزیر، عیسی، لوط، محمد، موسی، نوح، یحیی، الیسَع، یعقوب، یوسف، یونس، هارون و هود (ع) [۵].
- در آیاتی از قرآن، ارتباط پیامبر اسلام با پیامبران پیشین تبیین شده که خداوند از پیامبران بر تصدیق نبوت او پیمان گرفته و آنان هم اقرار نموده‌اند: ﴿قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِكُمْ إِصْرِي قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَكُمْ مِنَ الشَّاهِدِينَ﴾[۶] و بیان سرگذشت پیامبران برای پیامبر (ص) مایۀ دلگرمی و آرامش قلب است: ﴿وَكُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ﴾[۷].[۸]
- در آیاتی تأکید شده دشمنی‌ها و تکذیب رسولان، جریان تاریخی بوده است: ﴿فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جَاءُوا بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَالْكِتَابِ الْمُنِيرِ﴾[۹] و پیامبر (ص) به همۀ پیامبران پیشین ایمان دارد و پیروان او هم به خدا و ملائکه و کتاب‌های آسمانی و پیامبران گذشته ایمان دارد و تفاوتی میان سلسله انبیاء نیست: ﴿آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ﴾[۱۰].[۱۱]
منابع
پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، فرهنگ شیعه
سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۳۳-۱۳۴.
- ↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۳۴
- ↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۳۳-۱۳۴.
- ↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۳۴
- ↑ «و خدا از پيامبران پيمان گرفت كه شما را كتاب و حكمت داده ام به پيامبرى كه آيين شما را تصديق مى كند و به رسالت نزد شما مى آيد بگرويد و يارى اش كنيد. گفت: آيا اقرار كرديد و عهد مرا پذيرفتيد؟ گفتند: اقرار كرديم. گفت: پس شهادت دهيد و من نيز با شما از شاهدانم» سوره آل عمران، آیه ۸۱.
- ↑ «و همه آنچه را که از اخبار پیامبران برای تو حکایت می‌کنیم، چیزی است که با آن دلت را استوار می‌داریم» سوره هود، آیه ۱۲۰.
- ↑ ر.ک: سعیدیان‌فر، محمد جعفر و ایازی، سید محمد علی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۱۸۲.
- ↑ «پس اگر تو را دروغگو شمرده‌اند (بدان که) پیامبران پیش از تو (نیز) که برهان‌ها و نوشته‌ها و کتاب روشنگر را آورده بودند، دروغگو شمرده شده‌اند» سوره آل عمران، آیه ۱۸۴.
- ↑ «این پیامبر به آنچه از (سوی) پروردگارش به سوی او فرو فرستاده‌اند، ایمان دارد و همه مؤمنان به خداوند و فرشتگانش و کتاب‌هایش و پیامبرانش، ایمان دارند (و می‌گویند) میان هیچ یک از پیامبران وی، فرق نمی‌نهیم» سوره بقره، آیه ۲۸۵.
- ↑ ر.ک: سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۱۸۲.