خسوف و کسوف غیرعادی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر به خسوف و کسوف)
برچسب: تغییر مسیر جدید
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت/بالا}}
#تغییر_مسیر [[خسوف و کسوف]]
{{مهدویت}}
یکی از [[نشانه‌ها]] و [[علائم غیرحتمی ظهور]] که در برخی [[روایات]] بیان شده، [[کسوف]] [[خورشید]] یعنی گرفتگی آن در نیمه [[ماه رمضان]] و [[خسوف]] [[ماه]] یعنی گرفتگی آن در اول یا آخر [[ماه رمضان]] می‌باشد که برخلاف عادت [[طبیعت]] است. یعنی تا آن زمان چنین چیزی اتفاق نیفتاده است و این فقط برای [[ظهور]] اتفاق می‌افتد.
 
==مقدمه==
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[مقصود از خسوف و کسوف که از نشانه‌های ظهور است چیست؟ (پرسش)|مقصود از خسوف و کسوف که از نشانه‌های ظهور است چیست؟]]'''{{پایان}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانه‌های ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
*یکی از [[نشانه‌های ظهور]] که در [[روایات]]<ref>محمد بن محمد بن نُعمان، ارشاد مفید، ص ۳۶۸؛ طبرس، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۵</ref> بیان شده [[کسوف]] در نیمه [[ماه رمضان]] و [[خسوف]] در آخر و یا اول همان [[ماه]] برخلاف عادت است.<ref>ر.ک. [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۸؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۹۸ـ۳۰۰</ref> [[کسوف]] در روزهای نخست و آخر [[ماه]] و [[خسوف]] در روزهای میانی [[ماه]] از نظر [[علمی]]، طبیعی و عادی است و در طول [[تاریخ]]، بارها رخ داده است، ولی خورشیدگرفتگی در وسط‍‌ [[ماه]] یا [[ماه گرفتگی]] در اول یا آخر [[ماه]]، امری غیرعادی است و رؤیت آن امکان ندارد.<ref>ر.ک. [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۹۸ـ۳۰۰؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۲۱۲ و ۲۱۳</ref> یعنی آنچه در [[روایات]] به عنوان علامت [[ظهور]] آمده است، وقوع آن در غیر زمان عادی و برخلاف قواعد نجومی است.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]] ۵ ج۲، ص۲۶۹؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۲۹۸ـ ۳۰۰</ref> اگرچه در [[روایات]] فراوانی، در منابع [[شیعه]] و [[سنی]]، به پدید آمدن این نشانه در آستانۀ [[ظهور]] تصریح شده<ref>[[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی، لطف‌الله]]، منتخب الأثر، ۴۴۱</ref>، ولی به ناگزیر بودن آن اشاره نشده<ref>برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱</ref><ref>ر.ک. [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۹۸ـ۳۰۰</ref> از این ‌روی [[خسوف و کسوف]] را از نشانه‌های قطعی و [[مسلم]] [[ظهور]] نمی‌توان به حساب آورد<ref>ر.ک. [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۹۸ـ۳۰۰</ref>.
===احتمالات در کیفیت حدوث غیر عادی [[کسوف]] و [[خسوف]]===
*در کیفیّت حدوث این دو واقعه غیر عادی چند احتمال است:<ref>ر.ک. [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۸</ref>
#حدوث این دو به توسط جِرمی باشد که در فضا به طور ناگهانی پیدا می‌شود.<ref>ر.ک. [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۸</ref>
#تحقق [[خسوف]] و [[کسوف]] توسط جرمی باشد که از [[زمین]] جدا می‌شود.<ref>ر.ک. [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۸</ref>
#تحقق این دو به نحو [[اعجاز]] و خرق قانون طبیعت باشد.<ref>ر.ک. [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۸</ref>
*برخی بر این باورند، [[خسوف و کسوف]] به گونۀ یاد شده در چهارچوب حوادث طبیعی و عادی نیز قابل بررسی و [[تبیین]] است و برای آن احتمال‌ها و توجیه‌هایی را یاد کرده‌اند، ولی نیازی به این توجیه‌ها نیست، زیرا اشکالی ندارد که پدیدار شدن آنها به صورت [[معجزه]] باشد، چرا که در جهت اقامۀ [[حجت]] و تقویت [[حق]] و [[هدایت مردم]] است و با قانون [[معجزه]] ناسازگاری ندارد.<ref>ر.ک. [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۹۸ـ۳۰۰؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص 212 و 213</ref>
 
===روایات دال بر [[علائم ظهور]] بودن [[کسوف]] و [[خسوف]]===
*برخی از روایاتی<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]] ۵ ج۲، ص۲۶۹؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۹۸ـ۳۰۰</ref> که [[خسوف و کسوف]] را از [[نشانه‌های ظهور]] بیان می‌کنند عبارت‌اند از:
#[[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید:<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۱۴: «آيَتَانِ تَكُونَانِ قَبْلَ‏ الْقَائِمِ لَمْ يكونا [تَكُونَا] مُنْذُ هَبَطَ آدَمُ{{ع}} إِلَى الْأَرْضِ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِي النِّصْفِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ الْقَمَرُ فِي آخِرِه‏»</ref> «دو نشانه پیش از [[قیام مهدی]] پدید خواهد آمد که، از زمان هبوط‍‌ [[حضرت آدم]] در [[زمین]] بی‌سابقه است: گرفتن [[خورشید]] در نیمه [[ماه رمضان]] و گرفتن ماه در آخر آن»<ref>ر.ک. [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۲۹۸ـ ۳۰۰</ref>
#[[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: <ref>سنن دارقطنی، ج ۲، ص ۵۱؛ [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی، لطف‌الله]]، منتخب الأثر، ص۴۴۴؛ تاریخ ما بعد الظهور، ص۱۶۰؛ {{متن حدیث|إِنَّ لمهدينا آيَتَيْنِ لَمْ يَكُونَا مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَاتِ وَ الْأَرْضِ، يَنْكَسِفُ الْقَمَرِ أَوَّلَ لَيْلَةٍ مِنْ رَمَضَانَ وَ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِي النِّصْفِ مِنْهُ، وَ لَمْ يَكُونَا مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَاتِ وَ الْأَرْضِ}}</ref> «همانا برای [[مهدی]] ما دو نشانه است که از زمان [[خلقت]] آسمان‌ها و [[زمین]] این گونه نبوده است، یکی خسوف ماه در اوّل شب [[رمضان]] و دیگری [[کسوف]] [[خورشید]] در نیمه [[ماه رمضان]].»<ref>ر.ک. [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۸</ref> و ... .<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]] ۵ ج۲، ص۲۶۹؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۹۸ـ۳۰۰</ref>
 
===نتیجه‌گیری===
*نتیجه اینکه به نظر می‌رسد مقصود از وقوع این دو پدیده به صورت غیرعادی، این باشد که اهمیت مسأله [[ظهور]] نمایانده شود و [[مردم]] از [[خواب]] [[غفلت]] بیدار شوند و خود را مهیای مشارکت در آن [[نهضت]] عظیم سازند.<ref>ر.ک. [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۹۸ـ۳۰۰</ref>
 
==[[خسوف و کسوف]] از نشانه‌های قبل از [[ظهور قائم]]{{ع}}==
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)|آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟]]'''{{پایان}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانه‌های ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
*یکی از مظاهر [[قدرت الهی]] که در قالب [[سنن]] [[معجزات]] جلوه کرده و اشاره مخصوصی را برای توجه آن دسته از [[مؤمنان]] که مخلصانه [[منتظر]] [[ظهور]] بوده‌اند، به ارمغان می‌آورد، [[کسوف]] [[خورشید]] در روز سیزدهم یا چهاردهم [[ماه رمضان]] و [[خسوف]] ماه در بیست و پنجم<ref>بیست و پنجم یا بیست و ششم یا بیست و هفتم. ر.ک. [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۲۹۱</ref> همان ماه است.<ref>ر.ک. [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۰۸ـ۱۱۳</ref> و این [[کسوف در نیمه ماه رمضان]] و [[خسوف]] در آخر و یا اول همان ماه، از [[نشانه‌های ظهور]]، است.<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref>
*[[کسوف]] در روزهای نخست و آخر ماه و [[خسوف]] در روزهای میانی ماه، از نظر علمی، طبیعی و عادی است و در طول [[تاریخ]]، بارها رخ داده است، ولی [[خورشید]] گرفتگی (کسوف) در وسط‍‌ ماه یا ماه گرفتگی (خسوف) در اول یا آخر ماه، امری غیرعادی است و رؤیت آن امکان ندارد.<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref> البته در خود [[روایات]] هم به غیر عادی بودن تحقق این نشانه تصریح شده است<ref>برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱</ref>.<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹</ref>
 
===[[خسوف و کسوف]] در روایات===
*روایاتی که [[خسوف و کسوف]] را از نشانه‌های پیش از [[ظهور قائم]]{{ع}} می‌دانند، عبارتند از:
#[[ثعلبه ازدی]] می‌گوید: [[امام باقر]] {{ع}} فرمود:<ref>[[شیخ مفید]]، الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۴؛ ص ۴۹۷؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۸۱؛ ص ۳۹۰، ح ۴۵؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۸، ص ۲۲، ح ۲۵۸: «آيَتَانِ‏ تَكُونَانِ‏ قَبْلَ‏ قِيَامِ‏ الْقَائِمِ‏ كُسُوفُ‏ الشَّمْسِ‏ فِي‏ النِّصْفِ‏ مِنْ‏ رَمَضَانَ‏ وَ خُسُوفُ الْقَمَرِ فِي آخِرِهِ قَالَ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِي النِّصْفِ مِنَ الشَّهْرِ وَ الْقَمَرُ فِي آخِرِ الشَّهْرِ فَقَالَ نَعَمْ أَنَا أَعْلَمُ بِمَا قُلْتُ إِنَّهُمَا آيَتَانِ لَمْ تَكُونَا مُنْذُ هَبَطَ آدَمُ</ref> «[[پیش از ظهور]] [[حضرت قائم]] {{ع}} دو نشانه خواهد بود که از زمان هبوط [[حضرت آدم]] {{ع}} تا آن روز سابقه نداشته است، یکی [[گرفتن خورشید]] در نیمه [[ماه مبارک رمضان]]، و دیگری گرفتن ماه در آخر آن است.<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹</ref> ثعلبه، می‌گوید: عرض کردم یابن [[رسول الله]]! [[خورشید]] در آخر ماه می‌گیرد و ماه، در نیمه آن. فرمود: من به آن چه می‌گویم داناترم، این دو نشانه از نشانه‌هایی است که از زمان هبوط [[حضرت آدم]] {{ع}} تا آن روز چنان اتفاقی نیفتاده است‌.»<ref>ر.ک. [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۰۸ ـ ۱۱۳؛ [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۲۳۴؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه ‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۶ ـ ۸۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref>
#هم چنین [[حضرت]] {{ع}} فرمودند:<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۷۱: «إِنَ‏ بَيْنَ‏ يَدَيْ‏ هَذَا الْأَمْرِ انْكِسَافَ‏ الْقَمَرِ لِخَمْسٍ‏ تَبْقَى‏ وَ الشَّمْسِ لِخَمْسَ عَشْرَةَ وَ ذَلِكَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ عِنْدَهُ يَسْقُطُ حِسَابُ الْمُنَجِّمِين»</ref> «پیش از این امر ([[ظهور]]) ماه‌ گرفتگی خواهد بود؛ که پنج روز مانده به انتهای ماه‌ و [[خورشید]] گرفتگی در روز پانزدهم که هر دو در [[ماه رمضان]] خواهد بود و به این ترتیب حساب [[منجمان]] به هم می‌ریزد.»<ref>ر.ک. [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۰۸ ـ ۱۱۳</ref> و ... .<ref>ر.ک. [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۰۸ـ۱۱۳؛ [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۲۳۴</ref>
 
===نتیجه‌گیری===
*به نظر می‌رسد، وقوع این دو پدیده به صورت غیرعادی، به خاطر آن است که اهمیت مسألۀ [[ظهور]] نمایانده شود و [[مردم]] از [[خواب]] [[غفلت]] بیدار شوند و خود را مهیای مشارکت در آن [[نهضت]] عظیم سازند. لذا این دو نشانه، از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] نیست و در [[روایات]] به ناگزیر بودن آن اشاره نشده است.<ref>ر.ک. برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹؛ جمعی از نویسندگان، [[چشم‏ به ‏راه مهدی (کتاب)|چشم‏ به ‏راه مهدی]]، ص ۳۰۰؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref> از این ‌‏رو نمی‌توان [[خسوف و کسوف]] غیر عادی را از نشانه‏‌های قطعی و مسلم [[ظهور]] به شمار آورد.<ref>جمعی از نویسندگان، [[چشم‏ به ‏راه مهدی (کتاب)|چشم‏ به ‏راه مهدی]]، ص ۳۰۰؛ ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref>
 
 
== پرسش‌های وابسته ==
* [[مقصود از خسوف و کسوف که از نشانه‌های ظهور است چیست؟ (پرسش)]]
*[[آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)]]
 
== جستارهای وابسته ==
{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}
 
==منابع==
{{فهرست اثر}}
{{ستون-شروع|2}}
# [[پرونده:13681098.jpg|22px]] [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|'''امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور''']]
# [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵ ج۲''']]
# [[پرونده:13681130.jpg|22px]] [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|'''بررسی نشانه‌های ظهور''']]
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
# [[پرونده:136857.jpg|22px]] [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|'''موعودشناسی و پاسخ به شبهات''']]
# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
# [[پرونده:151944.jpg|22px]] [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|'''مهدی منتظر''']].
# [[پرونده:151959.jpg|22px]] [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|'''زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی''']].
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
# [[پرونده:13681089.jpg|22px]] [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|'''شش ماه پایانی''']].
{{پایان}}
{{پایان}}
 
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
 
{{امام مهدی}}
 
[[رده:مدخل]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:خسوف و کسوف غیرعادی]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
 
[[رده:نشانه‌های ظهور]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۳۸

تغییرمسیر به: