اصطفاء در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = اصطفاء
| عنوان مدخل  = اصطفاء
| مداخل مرتبط = [[اصطفاء در قرآن]] - [[اصطفاء در فقه سیاسی]] - [[مقام اصطفاء]]
| پرسش مرتبط  =
}}


{{امامت}}
== مقدمه ==
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
[[اصطفاء]] یعنی [[اختیار]] و [[انتخاب]] چیز [[خالص]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۵۸.</ref> و [[برگزیدن]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۰.</ref>. اصل آن "صفو" به معنای [[خلوص]] چیزی از هر آمیختگی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۳۹۲.</ref>، و ضد کدر و کدورت<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۱۶۲.</ref> است. {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ}}<ref>«خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>.
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[اصطفاء]]''' است. "'''[[اصطفاء]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[اصطفاء در قرآن]] - [[اصطفاء در فقه سیاسی]] - [[مقام اصطفاء]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
[[خداوند تعالی]] در یک [[انتخاب]] [[اصلح]]، افراد و [[خاندان]] و سلسله‌هایی را برای امور خاص همچون [[نبوّت]] و [[رسالت]] و [[فرمانروایی]] برگزیده و [[رحمت]] و [[فضل]] خود را بر آنان ارزانی داشته است: {{متن قرآن|اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ النَّاسِ}}<ref>«خداوند از فرشتگان و از مردم فرستادگانی برمی‌گزیند» سوره حج، آیه ۷۵.</ref>؛ امّا در مورد [[گزینش]] [[دین]] {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ}}<ref>«خداوند برای شما این دین را برگزیده است» سوره بقره، آیه ۱۳۲.</ref> [[خداوند]] [[امر]] [[انتخاب]] [[دین]] و [[شریعت]] را در یدِ [[قدرت]] خود دارد و [[انسان‌ها]] در تشریع دین تأثیری ندارند؛ گرچه در پذیرش آن [[اختیار]] دارند.
[[اصطفاء]]: [[اختیار]] و [[انتخاب]] چیز [[خالص]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۵۸.</ref>، [[برگزیدن]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۰.</ref>. اصل آن "صفو" به معنای [[خلوص]] چیزی از هر آمیختگی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۳۹۲.</ref>، ضد کدر و کدورت<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۱۶۲.</ref>.  


{{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ}}<ref>«خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>.
در مورد [[انتخاب]] افراد و سلسله‌ها برای امر [[نبوت]] و [[رسالت]]: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ}}<ref>«خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۳۳.</ref>. در [[قرآن کریم]] موردی از [[انتخاب]] مستقیم [[پادشاه]] و [[فرمانروا]] برای قومی از سوی [[خداوند]] آمده است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا... إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ}}<ref>«خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است... خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است و خداوند پادشاهی خود را به هر که خواهد می‌دهد» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>.


[[خداوند تعالی]] در یک [[انتخاب]] [[اصلح]]، افراد و [[خاندان]] و سلسله‌هایی را برای امور خاص همچون [[نبوّت]] و [[رسالت]] و [[فرمانروایی]] [[برگزیده]] و [[رحمت]] و [[فضل]] خود را بر آنان ارزانی داشته است: {{متن قرآن|اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ النَّاسِ}}<ref>«خداوند از فرشتگان و از مردم فرستادگانی برمی‌گزیند» سوره حج، آیه ۷۵.</ref>؛ امّا در مورد [[گزینش]] [[دین]] {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ}}<ref>«خداوند برای شما این دین را برگزیده است» سوره بقره، آیه ۱۳۲.</ref> [[خداوند]] [[امر]] [[انتخاب]] [[دین]] و [[شریعت]] را در یدِ [[قدرت]] خود دارد و [[انسان‌ها]] در [[تشریع دین]] تأثیری ندارند؛ گرچه در [[پذیرش]] آن [[اختیار]] دارند.
در [[قرآن کریم]] {{متن قرآن|اصْطَفَى}} انتخابی است که تنها به [[خداوند]] نسبت داده شده و فعل [[الهی]] است؛ زیرا در آن [[خلوص]] ذاتیِ منتخَب، معتبر است و تنها [[علم الهی]] بر ذات همه مخلوقات احاطه دارد؛ لذا [[انسان]] از این امر [[ناتوان]] است؛ گرچه [[وظیفه]] [[انسانی]] در [[انتخاب]] چیزی به [[تبعیت]] از فعل [[الهی]]، [[انتخاب]] [[خالص]] و ناب آن است (در حدّ [[علم]] و [[آگاهی]] خود) و [[انتخاب]] [[مفضول]] عقلاً مرجوح است<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۱۰۱.</ref>.


در مورد [[انتخاب]] افراد و سلسله‌ها برای امر [[نبوت]] و [[رسالت]] {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ}}<ref>«خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۳۳.</ref>.
== منابع ==
 
در [[قرآن کریم]] موردی از [[انتخاب]] مستقیم [[پادشاه]] و [[فرمانروا]] برای قومی از سوی [[خداوند]] آمده است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا... إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ}}<ref>«خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است... خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است و خداوند پادشاهی خود را به هر که خواهد می‌دهد» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>.
 
در [[قرآن کریم]] {{متن قرآن|اصْطَفَى}} انتخابی است که تنها به [[خداوند]] نسبت داده شده و فعل [[الهی]] است؛ زیرا در آن [[خلوص]] ذاتیِ منتخَب، معتبر است و تنها [[علم الهی]] بر ذات همه مخلوقات احاطه دارد؛ لذا [[انسان]] از این امر [[ناتوان]] است؛ گرچه [[وظیفه]] [[انسانی]] در [[انتخاب]] چیزی به [[تبعیت]] از فعل [[الهی]]، [[انتخاب]] [[خالص]] و [[ناب]] آن است (در حدّ [[علم]] و [[آگاهی]] خود) و [[انتخاب]] [[مفضول]] عقلاً مرجوح است <ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۰۱.</ref>.
 
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
#[[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:اصطفاء]]
[[رده:اصطفاء]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۴

مقدمه

اصطفاء یعنی اختیار و انتخاب چیز خالص[۱] و برگزیدن[۲]. اصل آن "صفو" به معنای خلوص چیزی از هر آمیختگی[۳]، و ضد کدر و کدورت[۴] است. ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ[۵].

خداوند تعالی در یک انتخاب اصلح، افراد و خاندان و سلسله‌هایی را برای امور خاص همچون نبوّت و رسالت و فرمانروایی برگزیده و رحمت و فضل خود را بر آنان ارزانی داشته است: ﴿اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ النَّاسِ[۶]؛ امّا در مورد گزینش دین ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ[۷] خداوند امر انتخاب دین و شریعت را در یدِ قدرت خود دارد و انسان‌ها در تشریع دین تأثیری ندارند؛ گرچه در پذیرش آن اختیار دارند.

در مورد انتخاب افراد و سلسله‌ها برای امر نبوت و رسالت: ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ[۸]. در قرآن کریم موردی از انتخاب مستقیم پادشاه و فرمانروا برای قومی از سوی خداوند آمده است: ﴿إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا... إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ[۹].

در قرآن کریم ﴿اصْطَفَى انتخابی است که تنها به خداوند نسبت داده شده و فعل الهی است؛ زیرا در آن خلوص ذاتیِ منتخَب، معتبر است و تنها علم الهی بر ذات همه مخلوقات احاطه دارد؛ لذا انسان از این امر ناتوان است؛ گرچه وظیفه انسانی در انتخاب چیزی به تبعیت از فعل الهی، انتخاب خالص و ناب آن است (در حدّ علم و آگاهی خود) و انتخاب مفضول عقلاً مرجوح است[۱۰].

منابع

پانویس

  1. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۵۸.
  2. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۰.
  3. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۳۹۲.
  4. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۱۶۲.
  5. «خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است» سوره بقره، آیه ۲۴۷.
  6. «خداوند از فرشتگان و از مردم فرستادگانی برمی‌گزیند» سوره حج، آیه ۷۵.
  7. «خداوند برای شما این دین را برگزیده است» سوره بقره، آیه ۱۳۲.
  8. «خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۳۳.
  9. «خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است... خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است و خداوند پادشاهی خود را به هر که خواهد می‌دهد» سوره بقره، آیه ۲۴۷.
  10. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۱۰۱.